Quantum redactiones paginae "Russia" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m bot mutat: szl:Rusyjo
SieBot (disputatio | conlationes)
m bot addit: haw:Rūsia
Linea 235: Linea 235:
[[gv:Yn Roosh]]
[[gv:Yn Roosh]]
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂]]
[[hak:Ngò-lò-sṳ̂]]
[[haw:Rūsia]]
[[he:רוסיה]]
[[he:רוסיה]]
[[hi:रुस]]
[[hi:रुस]]

Emendatio ex 06:15, 13 Iunii 2008

Российская Федерация
Foederatio Russica (Rossica)
Vexillum Russiae
(Vexillum)
Insigne Russiae
(Insigne)

Locus Russiae

Lingua publica Lingua Russica
Caput Moscua
Maxima urbs Moscua
Praeses Demetrius Medvedev
Primarius Minister Vladimirus Putin
Area
 - Totale
 - % aqua
locum 1e
17 075 200 km²
0,5%
Numerus incolarum
 - Totalis (2005)
 - Spissitudo
locum 8e
142 685 000 hab.
8,4 h/km²
Moneta Rubelus (RUB)
Zona Horaria UTC+2 - UTC+12
Hymnus Nationalis Hymnus Russiae (ab anno 2001)
Interretis abbreviatio .ru
Praefixum telephonicum 7

Russia, seu Rossia (Russice: Россия, Rossija), sive Foederatio Russica vel Rossica (Russice: Российская Федерация, Rossijskaja Federacija) est res publica in Europa et Asia, maxima terra mundi.

Caput Russiae est Moscua (Moscovia). Lingua publica terrae huius est lingua Russica.

Antiquitate, regio Russica etiam auctoribus classicis dicitur Sarmatia.

Institutio publica

Institutio publica Russiae a Constitutione anni 1993 determinatur.

Russia est res publica foederativa.

Praefectus nationis huius est praeses, a suffragio communi electus, qui etiam est cum imperio copiarum Russiae. Praeses ministrum primum Gubernationis Foederationis Russicae et (ab anno 2004) gubernatores assignat, consensu institutorum legum latoris.

Institutum legum latoris supremus rei publicae huius est Concilium Foederale (Russice: Федеральное Собрание, Federal’noe Sobranie) Foederationis Russicae, quod compositum est a partibus duabus, sunt Concilium Foederationis (Russice: Совет Федерации, Sovet Federacii) et a populo electum Concilium Publicum (Russice: Государственная Дума, Gosudarstvennaja Duma).

Divisio administrativa

Pagina principalis: Divisio administrativa Russiae

Russia 21 res publicas autonomas, 46 regiones (Russice, in sg.: область, oblast’), 9 territoria (Russice, in sg.: край, kraj), 4 districtos (Russice, in sg.: округ, okrug) autonomos et 1 regionem autonomam includet. Moscua et Petropolis sunt "urbes dignitatis foederalis". Haec subiecta Foederationis Russicae anno 2000 inclusa sunt in 7 districtos foederales.

Geographia

Russia, fines terrestres per Norvegia, Finnia, Estonia, Lettonia, Lituania, Polonia, Ruthenia Alba, Ucraina, Georgia, Adrabigania, Casachia, Mogolia, Sina, et Corea Boreali habens, montes silvaeque cuius plurimam ruris partem complent, terras Europae orientalis Asiaeque borealis plurimas possedit.

In Russia, quae enim nonnullos lacus (quorum amplissimi sunt Baical, Ladoga et Onega) stagnaque continet, multa flumina fluunt (quorum Rha, Tanais, Obius, Ienisea, etc., maxima sunt).

Russia plus mille urbes habet, quarum maximae sunt Moscua, Petropolis, Novosibirscum, Catharinoburgum, Novogardia Inferior.

Populus

Russia circiter 142,7 decies centena milia incolarum habet. Hanc terram inhabitant circiter 160 gentes: Russi (79,8 % populationis), Tartari (3,8 %), Ucraini (2 %), etc.

Religio

Russia est terra saecularis. Cives eius quamlibet aut nullam religionem confiteri possunt. Homines religiosi Russiae praecipue sunt Christiani (principaliter Orthodoxi), alii sunt Musulmani, Iudaei, Buddhisti, etc. Atheistae in Russia etiam multi sunt.

Historia

Pagina principalis: Historia Russiae

Praehistoria Russiae

Tempore antiquo in terris hodiernae Russiae habitabant Scythae, Sarmatae (Roxolani, Alani, etc.), Gothi, Hunni, variae gentes Finno-Ugricae, Turcicae, Balticae, Slavicae et aliae. Coloniae Graecorum prope litus orientale Ponti Euxini exsistebant. Partes territorii, quod nunc Russia est, a nonnullis regnis antiquis olim occupabantur.

Ruthenia

Vide etiam: Ruthenia

Saeculis IXX in Europa orientali formatum est regnum Slavorum orientalium (etiam a gentibus Finnicis et aliis inhabitabatur), nominibus Ruthenia, Russia, Ruscia vocabatur, seu vulgo Rus dicitur. Annus condicionalis fundationis regni ellius est a. D. 882 - quo anno, ex annalibus, Novogardiae dux nomine Oleg cum copiis suis occupavit urbem Kioviam (Chioviam) et fecit illam metropolis Rutheniae. Regnum illud terras Ucrainae et Rutheniae Albae partemque territorii Russiae nostri temporis inclusit. Annis 988989 religio Christiana (ritus orientalis) facta est religio publica in Ruthenia.

Saeculo XII desintegratio regni Ruthenici uniti accidit. Formati sunt multi Ruthenorum ducatus sui iuris, ex quibus capitibus in territorio Russiae hodiernae sunt Novogardia Magna, Volodimiria, Resan, Smolenscum et nonnullae aliae urbes.

Anno 1237 Mogoles (Mongoli) suis sociisque ex oriente invaserunt. Illi tunc Tartari vocabantur, et nunc appellatio Mogolo-Tartari (seu Tartaro-Mogoles) pro denotatione illorum in usu est. Mogolo-Tartari multas eversiones affecerunt (e.g., Kiovia, Resan, Susdala, Volodimiria et multae aliae urbes Rutheniae illo tempore ab agressoribus destructae sunt). Formaverunt regnum nomine Orda Aurea, cui ducatus Ruthenici euroboreales tributum pendere debuerunt. Periodus ille historicus "iugum Mogolo-Tartarorum" appellatur.

Moscovia

Vide etiam: Moscovia
Templum Moscuae Sancti Basilii (Templum Intercessiones quod est apud fossa etiam appellatur), annis 1555 - 1560 constructum

Saeculo XIV ascendit Rutheniae euroborealis ducatus Moscoviensis (Moscuensis), saeculo XIII formatus.

Saeculo XV Ioannes III, magnus dux Moscoviae ab anno 1462, multas terras adiunxit: Volodimiriam, Iaroslaviam, Rostoviam, Novogardiam Magnam, Tueriam, Viatcam, Permiam, etc. Anno 1480 iugum Mogolo-Tartarorum decivit. Contra Magnum Ducatum Lituaniae prospere bellabat. Ioannes III se "magnum ducem totius Rutheniae" proclamavit.

Exinde regnum Moscoviense nominatur Rus (Русь, i.e. Ruthenia), sicut regnum antiquum (haec forma ad finem saeculi XVII praevalebat) seu Rossia (Россия, i.e. Russia in notione hodierna, quae forma nominis originem suam ducet ex Ρωσία, nomine Graeco pro Ruthenia, fine saeculi XV in litteris Russicis primo obvia est et initio saeculi XVIII facta est officialis), sed ab alienigenis Europaeis saeculis XVIXVII Moscovia appellabatur.

Filius Ioanni III, magnus dux (ab anno 1505) Basilius III, anno 1510 Pscoviam adiunxit. Smolenscum anno 1514 iniunctum est, ob bellum contra Magnum Ducatum Lituaniae (15121522). Ab anno 1521 ducatus Resanensis est pars Russiae.

Filius Basilii III, Ioannes IV (magnus dux "totius Rutheniae" ab anno 1533) anno 1547 primus tzar (sive czar, i.e. rex) Russiae factus est. Regna Casanense et Astrachanense, etiam nonnullas alias terras adiunxit.

Saeculis XVI–XVII, Russi Siberiae potiti sunt.

Initio saeculi XVII, populus Russiae repressit interventionem Poloniae Lituaniaeque et Sueciae, quae tamen nonnullas terras huius regni occupaverunt.

Anno 1654, Ucraina orientalis (cum Kiovia), quae fuerat pars regni uniti Poloniae et Lituaniae, decreto Concilii Pereaslaviensis se Russiae (regno Moscoviensi) adiunxit.

Imperium Russicum

Pagina principalis: Imperium Russicum

Tzar (ab anno 1682) Petrus I reformationes multas perfecit. Contra Sueciam ab anno 1700 ad annum 1721 bellabat – Ingermanlandiam partemque Careliae (a Suecia saeculo XVI occupatas) recuperivit, Estoniam et Livoniam adiunxit. Anno 1712 caput regni ex Moscua Petropolim transtulit. Anno 1721 Petrus I factus est primus imperator Russiae.

Imperium Russicum saeculis XVIIIXIX territorium suum extendit, magni valoris erat.

Anno 1812 Bellum Patrium contra Franciam invadentem accidit. Russia agressorem vicit.

Ab anno 1853 ad annum 1856 Imperium Russicum contra Turciam, Regnum Unitum, Franciam et Regnum Sardiniensem bellabat, sed superatum est.

Annis 18771878 Russia contra Turciam bellabat, Bulgariam liberavit.

Annis 19041905 Imperium Russicum contra Iaponiam bellabat, bellum illud perdidit et certis territoriis capta est.

Anno 1905 prima revolutio Russica accidit, ad annum 1907 durabat.

Publicus legumlatorum coetus, Duma nominatur, anno 1905 institutus est (ad annum 1917 exsistebat, nomen coeti illius anno 1993 factum est appellatio parlamenti Foederationis Russicae).

Anno 1914 Bellum Orbis Terrarum I incepit. Russia cum Serbia, Francia, Regno Unito, etc., contra Germaniam, Imperium Austro-Hungaricum, Turciam et Bulgariam bellabat.

Anno 1917 duae revolutiones (Revolutio Februarii et Revolutio Octobris) in Russia acciderunt, hoc imperium factum est res publica. Certae partes Imperii Russici priscae (Finnia, Polonia et aliae) factae sunt terrae sui iuris.

Russia Sovietica et Unio Sovietica

Paginae principales: Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica et Unio Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum

Propter revolutionem dominatio Sovietorum (i.e. Conciliorum) legatorum operariorum, rusticorum et militarium declarata in Russia est. Revolutionis Octobris causa Factio Communistica (Bolsevicorum), cuius dux erat Vladimirus Lenin, facta est regnatrix.

Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica (RSFSR) mense Ianuarii anno 1918 a Tertio Omnirussico Conventu Sovietorum proclamata est.

12 Martii anno 1918 Moscua denuo caput Russiae facta est.

Bellum civile in Russia annis 19181920 durabat (locis nonnullis ad annum 1922 et porro manebat). Communistae cum sociis suis pugnabat contra adversarios dominationis Sovietorum et vicerunt.

Anno 1922 Russia cum Ucraina, Ruthenia Alba et Foederatione Transcaucasica Unionem Rerum Publicarum Socialisticarum Sovieticarum (URSS) formavit, cuius unionis res publica maxima fuit.

Ab anno 1941 ad annum 1945 erat Bellum Magnum Patrium (pars Belli Orbis Terrarum II) Unionis Sovieticae contra Germaniam. Anno 1945, post victoriam supra Germaniam, URSS cum Civitatibus Foederatis Americae et aliis terris contra Iaponiam bellabat et recuperivit territoria, anno 1905 ab Imperio Russico perdita.

Anno 1945 Unio Sovietica fuit unus ex conditoribus Consociationis Nationum.

12 Iunii anno 1990 declaratio de plena libertate publica Russiae accepta est. 12 Iunii anno 1991 electus est primus praeses Russicae SFSR – Boris Ieltsin.

Anno 1991 URSS dissolvata est. Mense Decembris anno illo praesides Russiae et Ucrainae praesesque Concilii Supremi Rutheniae Albae approbaverunt desintegrationem Unionis Sovieticae (cuius successor nunc Russia est), conventionem de creatione Independentium Civitatum Foederationis subscripserunt.

Foederatio Russica

Mense Decembris anno 1991 nomen terrae officiale "Russica Sovietica Foederativa Socialistica Res Publica" mutatum est in nomen "Foederatio Russica".

Reformationes in terra illa peractae sunt. Mense Septembris anno 1993 a constulto praesidis systema Sovietorum liquidatum est. 12 Decembris anno 1993 accepta est hodierna Constitutio Foederationis Russicae.

A die 7 Maii anni 2000 ad diem 7 Maii anni 2008 praeses Russiae erat Vladimirus Putin. Ab die 7 Maii anni 2008 Demetrius Medvedev (die 2 Martii anno illo electus) factus est praeses Foederationis Russicae.

Scientia et cultura

Russia est patria terraque activitatis multorum hominum scientiae et culturae emeritorum, quorum sunt, e.g., vir doctus et poeta Michael Lomonosov, poetae Alexander Puskin et Michael Lermontov, scriptores Nicolaus Gogol, Theodorus Dostoievski et Leo Tolstoi, chemicus Demetrius Mendeleev, physiologus Ioannes Pavlov et multi alii.

Oeconomia

E visceris Russiae naphta, gas, lithanthrax, metalla, apatita, adamantes et aliae opes naturales extrahuntur. Energia electrica in officinis electricis terrae huius productur. Surculi industriae Russiae sunt constructio machinarum, metallurgia, industriae chemica naphtochemicaque, silvatica, textilis, cibaria, etc. Agricultura et pecuaria in hac terra etiam evolutae sunt. Russia alimenta ignis, machinas, materias rudes, etc., exportat.

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Russiam spectant.