Civitas Vaticana

Latinitas nondum censa
E Vicipaedia

Vide etiam paginam discretivam: Vaticanum (discretiva)

Wikidata Civitas Vaticana
Res apud Vicidata repertae:
Civitas Vaticana: insigne
Civitas Vaticana: insigne
Civitas Vaticana: vexillum
Civitas Vaticana: vexillum
Terra continens: Europa
Territoria finitima: Italia, Unio Europaea
Locus: 41°54′14″N 12°27′11″E
Caput: no value, Civitas Vaticana

Gestio

Theocratia, elective monarchy, absolute monarchy, absolute theocratic monarchy
Princeps: Franciscus
Praefectus: Fernando Vérgez Alzaga
Consilium: Pontificia Commissio pro Civitate Vaticana
Situs interretialis

Populus

Numerus: 764
Sermo publicus: Italiane, Francogallice, Latine
Zona horaria: UTC+1, UTC+1, Europe/Vatican
Moneta: euro

Sigla

ISO VA, VAT, 336; IOC
Dominium interretiale: .va
Praefixum telephonicum: +39, +379
Siglum autoraedarum: V

Tabula aut despectus

Civitas Vaticana: situs
Civitas Vaticana: situs

Civitas Vaticana (Italiane Città del Vaticano), rite Status Civitatis Vaticanae,[1] est minima Europae orbisque terrarum civitas sui iuris (sed, nonnullorum opinione, potius quasi civitas libera[2]) et Ecclesiae Catholicae Romanae sedes, intra moenia urbis Romae (et ita inclave ab Italia circumdatum), scilicet in Monte Vaticano, ad dexteram fluminis Tiberis ripam sita.

Caput est Franciscus, episcopus Romanus et Pontifex Maximus Sanctae Romanae Ecclesiae, qui a die 13 Martii 2013 regnat.

Forum Sancto Petro dicatum est Civitatis Vaticanae cor, e quo Basilica Sancti Petri magna cum cupula exsurgit. Inscriptiones Basilicae Sancti Petri:

IN HONOREM PRINCIPIS APOST[olorum] PAVLVS V BVRGHESIVS ROMANVS PONT[ifex] MAX[imus] An[no] MDCXII PONT[ificatu] VII
TV ES PETRVS ET SVPER HANC PETRAM AEDIFICABO ECCLESIAM MEAM ET TIBI DABO CLAVES REGNI CAELORVM

Lingua plerumque in Civitate Vaticana adhibita est lingua Italiana; praeterea lingua Latina est publica Catholicae religionis lingua.

Horti[recensere | fontem recensere]

Tabula Civitatis Vaticanae.[3]
Pars Hortorum Civitatis Vaticanae.
Basilica Sancti Petri

In terra Civitatis Vaticanae sunt Horti Vaticani (Italiane Giardini Vaticani[3]), qui plus quam dimidium reipublicae occupant. Hi horti, per aeva renascentiae et baroci conditi, fontibus sculpturisque exornati sunt.

Horti circa viginti tria hectaria complent, plurimum Collis Vaticani. Altissimus locus est 60 metra supra aequor maris. Moenia lapidea regionem ad septentrionem, meridiem, et occidentem finiunt.

Horti aevo mediaevali constituti sunt, pomariis vineisque ad septentriones Palatii Apostolici patentibus.[4] Anno 1279 Nicolaus Papa III (Giovanni Gaetano Orsini, r. 12771280) domicilium a Palatio Laterano ad Vaticanum iterum transtulit et hanc regionem moenibus inclusit.[5] Conseruit pomarium, pratellum, et viridarium (hortum).[5]

Historia[recensere | fontem recensere]

Historia Montis Vaticani iam a primaevis temporibus est nota. Diebus primis haec urbis Romae pars ab Etruscis est habitata; sed, a Romanis capta, non erat pars urbis, quae in altera ripa Tiberis crevit. Mortui a Romanis ibi sepeliebantur et a Nerone circus instructus est. Ita intravit Mons Vaticanus in historiam mundi. Anno circa 65 Sanctus Petrus, apostolus Iesu Christi iam diu episcopus Romanus, secundum memoriam a maioribus posteris traditam, ductus est a Nerone in circum et ibi crucifixus, capite ad terram verso. (Imperator voluit Christianos de incendio, quod urbem combusserat, accusare). Verisimiliter ea nocte corpus apostoli, a discipulis susceptum, sepultum in eodem monte ubi postea parvum monumentum ei aedificatum est.

Roma a Constantino I capta et religione Christiana a persecutionibus liberata, imperator aedes dare in testimonium Christi devotionis voluit. Ita anno 324 basilicam ex devotione erga Sanctum Petrum super sepulcrum apostoli exstruxit, quae exstabat sicut magnum opus ingenii Romani. Peregrini, qui iam a primis Christianae religionis temporibus sepulcrum apostoli visitaverant, nunc coetum magnum formaverunt et notus factus est Mons Vaticanus per orbem terrarum. Mons tamen non fuit domicilium paparum, nec Basilica Sancti Petri eorum fuit sedes cathedralis. Cathedra paparum fuit, et est, Archibasilica Sanctissimi Salvatoris, ab eodem Constantino effecta.

Imperio Constantinopolim translato et iam labente, Italia ordine carebat et paulatim papae dominium etiam temporale adsumpserunt. Anno 756 Pippinus rex Merovingius nonnullam dedit terram Italicam in manus summorum pontificum, qui eam tenuerunt plus quam mille annos.

Si plus cognoscere vis, vide etiam Dicio Pontificia.

Tempore confusionis ea donatio stabilitatem dedit iis regionibus et libertatem dedit Sanctae Romanae Ecclesiae; secundum nonnullos, tamen, temporale curae Civitatis Ecclesiae onus spirituale Romanorum Pontificum ministerium oppressit.

Apta coincidentia residentiae successoris apostoli cum apostoli loco requiei non est facta usque ad diem 20 Septembris 1870, cum, Roma a Victorio Emmanuele II rege Italiae capta, Pius Papa IX refugium in Vaticano caperet. Multos annos papae et reges Italiae se invicem non agnoverunt; die tandem 11 Februarii 1929 subsignata sunt Pacta Lateranensia inter Civitatem Vaticanam et Regnum Italicum et hoc modo Civitas Vaticana suos fines hodiernos adsumpsit. Ergo Civitas Vaticana libertatem paparum a civitatibus saecularibus permittit et etiam libertatem a saecularibus curis dat.

Cultura[recensere | fontem recensere]

Pietas a Michaele Angelo sculpta, unum ex inclutissimis Civitatis Vaticanae artificiis.
Automaton monetale in Statu Civitatis Vaticanae institutum: "Inserito scidulam quaeso ut faciundam cognoscas rationem."

Civitas Vaticana permulta celeberrimorum orbis terrarum artificiorum habet. Basilica Sancti Petri, cuius architecti fuerunt Bramante, Michelangelus, Iacobus della Porta, Madernus, et Bernini, est unum ex inclutissimis operibus architecturae Renascentiae. Sacellum Sixtinum laudatur ob picturas murales Perugini, Dominici Ghirlandaii, Alexandri Botticelli, et tectum eius ob Extremum Iudicium a Michaele Angelo pictum. Artifices qui interiores Civitatis Vaticanae partes ornaverunt fuerunt Raphael, Frater Angelicus et alii. In civitate Vaticata etiam novae artis opera sunt, exempli gratia audientiarum aula papae Paulo VI dicata et, machinatore Petro Ludovico Nervi ducente, inter annos 1964 et 1970 aedificata.

Bibliotheca Vaticana et conlectiones Museorum Vaticanorum sunt gravissimi momenti et historiae et scientiae et culturae. Anno 1984 Civitas Vaticana ab UNESCO in Indice Situum Patrimonii Mundi inscripta est, solus eorum situum qui in tota civitate consistit.[6] Praeterea ea est solus situs quem UNESCO appellat sedem monumenta continentem in "International Register of Cultural Property under Special Protection"? secundum Hague Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict,? conventionem sanctam anno 1954.[6]

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. Attestatio nominis: Motu proprio Quo civium iura, Romae 1987.
  2. "Civitas Vaticana, muro cinctus Romae angulus, plerumque respublica sui iuris habitus" ("the Vatican—a walled corner of Rome commonly recognized as a sovereign nation")—Lisa Miller, in Newsweek, 17 Maii 2010, p. 6.
  3. 3.0 3.1 "Map of Vatican City". www.saintpetersbasilica.org 
  4. "Al Pellegrino Cattolico: The Vatican Gardens". © 2008 Al Pellegrino Cattolico s.r.l. Via di Porta Angelica 81\83 (S.Pietro) I- 00193 Roma, Italia. 
  5. 5.0 5.1 "Official Vatican City State Website: A Visit to the Vatican Gardens". © 2007-08 Uffici di Presidenza S.C.V. 
  6. 6.0 6.1 "Vatican City - UNESCO World Heritage Centre". whc.unesco.org 

Nexus interni

Nexus externi[recensere | fontem recensere]

Vicimedia Communia plura habent quae ad Civitatem Vaticanam spectant.
Lege Οὐατικανόπολις ("Civitas Vaticana") apud Vicipaediam lingua Graeca antiqua scriptam
Situs geographici et historici: Locus: 41°54′14″N 12°27′11″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Store norske Lexikon • Treccani • Большая российская энциклопедия
Urbes Europae capitales

Ordine alphabetico enumerataeAmstelodamum • Andorra Vetus • Athenae • Belogradum • Berna • Berolinum • Bratislavia • Bruxellae • Bucaresta • Budapestinum • Chisinau • Eblana • Hafnia • Helsingia • Holmia • Kiovia • Labacum • Londinium • Lutetia • Luxemburgum • Marinum • Matritum • Minscum • Monoecus • Moscua • Olisipo • Osloa • Podgorica • Praga • Reykiavica • Riga • Roma • Scupi • Seraium • Serdica • Tallinna • Valetta • Vallis Dulcis • Varsavia • civitas Vaticana • Vilna • Vindobona • Zagrabia
Sub civitatum nominibus annexaeAlbania • Andorra • Austria • Belgia • Bosnia et Herzegovina • Britanniarum Regnum • Bulgaria • Cechia • Croatia • Dania • Estonia • Finnia • Francia • Germania • Graecia • Helvetia • Hibernia • Hispania • Hungaria • Islandia • Italia • Lettonia • Lichtenstenum • Lituania • Portugallia • Luxemburgum • Macedonia • Melita • Moldavia • Monoecus • Mons Niger • Nederlandia • Norvegia • Polonia • Romania • Russia • Ruthenia Alba • Sanctus Marinus • Serbia • Slovacia • Slovenia • Suecia • Turcia • Ucraina • civitas Vaticana

Civitas Vaticana : politica
Series Paparum

PetrusLinusAnacletusClemens IEvaristusAlexander ISixtus ITelesphorusHyginusPius IAnicetusSoteriusEleuterusVictor IZephyrinusCallistus IUrbanus IPontianusAnterusFabianusCorneliusLucius IStephanus ISixtus IIDionysiusFelix IEutychianusCaiusMarcellinusMarcellus IEusebiusMiltiadesSilvester IMarcusIulius ILiberiusDamasus ISiriciusAnastasius IInnocentius IZosimusBonifacius ICaelestinus ISixtus IIILeo IHilariusSimpliciusFelix III Gelasius IAnastasius IISymmachusHormisdasIoannes IFelix IVBonifacius IIIoannes IIAgapetus ISilveriusVigiliusPelagius IIoannes IIIBenedictus IPelagius IIGregorius ISabinianusBonifacius IIIBonifacius IVAdeodatus IBonifacius VHonorius ISeverinusIoannes IVTheodorus IMartinus IEugenius IVitalianusAdeodatus IIDonusAgathoLeo IIBenedictus IIIoannes VCononSergius IIoannes VIIoannes VIISisinniusConstantinusGregorius IIGregorius IIIZachariasStephanus IIStephanus IIIPaulus IStephanus IVHadrianus ILeo IIIStephanus VPaschalis IEugenius IIValentinusGregorius IVSergius IILeo IVBenedictus IIINicolaus IHadrianus IIIoannes VIIIMarinus IHadrianus IIIStephanus VIFormosusBonifacius VIStephanus VIIRomanusTheodorus IIIoannes IXBenedictus IVLeo VSergius IIIAnastasius IIILandoIoannes XLeo VIStephanus VIIIIoannes XILeo VIIStephanus IXMarinus IIAgapetus IIIoannes XIILeo VIIIBenedictus VIoannes XIIIBenedictus VIBenedictus VIIIoannes XIVIoannes XVGregorius VSilvester IIIoannes XVIIIoannes XVIIISergius IVBenedictus VIIIIoannes XIXBenedictus IXSilvester IIIBenedictus IXGregorius VIClemens IIBenedictus IXDamasus IILeo IXVictor IIStephanus XNicolaus IIAlexander IIGregorius VIIVictor IIIUrbanus IIPaschalis IIGelasius IICallistus IIHonorius IIInnocentius IICaelestinus IILucius IIEugenius IIIAnastasius IVHadrianus IVAlexander IIILucius IIIUrbanus IIIGregorius VIIIClemens IIICaelestinus IIIInnocentius IIIHonorius IIIGregorius IXCaelestinus IVInnocentius IVAlexander IVUrbanus IVClemens IVGregorius XInnocentius VHadrianus VIoannes XXINicolaus IIIMartinus IVHonorius IVNicolaus IVCaelestinus VBonifacius VIIIBenedictus XIClemens VIoannes XXIIBenedictus XIIClemens VIInnocentius VIUrbanus VGregorius XIUrbanus VIBonifacius IXInnocentius VIIGregorius XIIMartinus VEugenius IVNicolaus VCallistus IIIPius IIPaulus IISixtus IVInnocentius VIIIAlexander VIPius IIIIulius IILeo XHadrianus VIClemens VIIPaulus IIIIulius IIIMarcellus IIPaulus IVPius IVPius VGregorius XIIISixtus VUrbanus VIIGregorius XIVInnocentius IXClemens VIIILeo XIPaulus VGregorius XVUrbanus VIIIInnocentius XAlexander VIIClemens IXClemens XInnocentius XIAlexander VIIIInnocentius XIIClemens XIInnocentius XIIIBenedictus XIIIClemens XIIBenedictus XIVClemens XIIIClemens XIVPius VIPius VIILeo XIIPius VIIIGregorius XVIPius IXLeo XIIIPius XBenedictus XVPius XIPius XIIIoannes XXIIIPaulus VIIoannes Paulus IIoannes Paulus IIBenedictus XVIFranciscus