Iemenia

Nexus recensere
E Vicipaedia
-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.
Wikidata Iemenia
Res apud Vicidata repertae:
Iemenia: insigne
Iemenia: insigne
Iemenia: vexillum
Iemenia: vexillum
Terra continens: Asia
Territoria finitima: Arabia Saudita, Omania
Locus: 15°30′0″N 48°0′0″E
Caput: Sana, Adana Iemeniae
Nomen officiale: الجمهورية اليمنية, la République du Yémen

Gestio

res publica, Respublica praesidentialis
Princeps: Rashād al-ʾAlīmī
Praefectus: Maeen Abdulmalik Saeed
Consilium: Parliament of Yemen
Iudicium: Q12192498
Situs interretialis

Populus

Numerus: 28 250 420
Sermo publicus: Arabice
Zona horaria: UTC+3, Asia/Aden
Moneta: Yemeni rial

Commemoratio

Paean: National anthem of Yemen

Sigla

ISO YE, YEM, 887; IOC YEM
Dominium interretiale: .ye
Praefixum telephonicum: +967
Siglum autoraedarum: YAR

Tabula aut despectus

Iemenia: situs
Iemenia: situs

Iemenia, -ae f.,[1][2] seu Iemen[2] seu Iemenium,[2] seu Iemana, -ae f.[3] (Arabice اليَمَن) plenius res publica Yemenita[4][5] seu Iemenitica[2] seu Yemenitica[2] seu Yemen(i)ensis[2] (Arabice ﺍﻟﺠﻤﻬﻮﺭﯾّﺔ اليمنية) (apud veteres Arabia Felix appellata),[6] est Asiae Occidentalis civitas sui iuris in Austro-Occidentali Paeninsulae Arabicae extremo sita. Terminatur terrā Arabiae Sauditae ab Septentrione atque Omaniae a Boreo-Oriente et mari Gibuto ac Erythraeae ab Occidente et etiam mari Somaliae a Meridiē. Magnam regionem maritimam apud Sinum Adenensem[7], aliam minorem apud Rubrum Mare[8] ostendit; et, una cum Gibuto, fretum Portam Lacrimarum[9] explorat quod ad Canalem Suesiensem[10][11] ducit. Eius caput Sanaa,[12] nationis occidente situm, et praecipuus eius portus Adana[13] est.

Iemenia est una ex antiquissimis apud cunas civilizationis in Asia Occidentali.Antiquitate, haec civitas territorium in dicione Regnorum Sabae erat. Etiam est una apud primas civitates quae Islamum adoptaverunt? et praecipuum theologiae Safica centrum quoque constituit. Praesens civitas Iemenitica nata est cum Res publica democratica popularis Iemenitica seu Iemenia Meridiana et Res publica Arabica Iemenitica seu Iemenia Septentrionalis die 22 Maii anni 1990 se coniunxissent. Huius civitatis res publica magnā instabilitate politicā depingitur, quae usque ad nostram memoriam pergit.

Ab anno 2015, bellum civile in Iemenia gestum est. Eodem anno, Arabia Saudita Iemeniae rationum mercatoriarum interclusionem fecit quae ei ciborum importationem impedit, quod incolis gravissimam perturbationem causavit in praesenti.[14] Iemenia ex ordine 183 apud 191 nationes secundum indicem progressūs humani Nationum Unitarum anno 2021 collocata erat, cum indice progressūs humani 0,455 contra 0,383 anni 1990.[15]

Etymologia[recensere | fontem recensere]

Vocabulum Yamnat in Arabicis Meridionalibus Antiquiis inscriptionibus de titulo unius e secundi Regni Homeritici[16] (Arabice مملكة حِمْيَر et Homeritice 𐩢𐩣𐩺𐩧𐩣) regibus allatum est, cuius nomen est Shammar Yahr'ish II. Hoc vocabulum probabiliter ad meridionalia-occidentalia Paeninsulae Arabicae litora et ad meridionale litus inter Adanam (Arabice عَدَن) ac Adrramytam[17] seu Chatramotitas[18] seu Chatramitem[19] seu Xaelos[20] seu Hadramuttas[20] (Arabice حَضْرَمُوتُ et Adrramytice 𐩢𐩳𐩧𐩣𐩩) referebat.[21][22] Historica Iemenia multum maius territorium includit quam praesens natio, septentrionali ex Asire (Arabice عسير ) in meridionali occidentali Arabiā Sauditā in Dhofar[23] (Arabice ظفار) meridionali in Omanā extendens. [24][25]

Alia etymologia Iemeniam ex ymnt, ad litteram "Paeninsulae Arabicae Meridiem" significante, derivat et significative notione terrae dextrorsum utitur (𐩺𐩣𐩬).[26]

Alii fontes Iemeniam arcte conexam esse ad yamn seu yumn, "felicitatem" aut "benedictum" significantia, asserunt, quia magna huius nationis pars fertilis est.[27][28] Romani eam "Arabiam Felicem" nuncupaverunt, contra "Arabiam Desertam". Latini et Graeci scriptores antiquam Iemeniam "Indiam" referebant, quod ortum est e Persis, qui Abissenses, cum quibus congressi sunt, nomine gentis vicinae cutem obscurae, scilicet, Indorum, designaverunt.[29][30]

Historia[recensere | fontem recensere]

Antiquitas[recensere | fontem recensere]

Inscriptio Sabaea[31] ad Almaqah deum lunae alloquens, quinque deos Arabiae australis, duos monarchas regnantes, duos gubernatores saeculo septimo commemorat.

Iemenia unum antiquissima apud civilizationis centra in toto orbe terrarum est. Saltem e Millennio II a.C.n. hac in regione domicilium posuerunt gentes quae orogeneticis huius territorii singularibus fruebantur. Altitudinibus et perennis indolis aquis fluentibus abundans, Iemenia -e Semiticā radice <y-m-n> derivata, quae "dexterum" aut "meridionale" significat- vegetationis typum continet quae substantias circumdantibus a culturis valde appetitas efficit quae Graeci antiqui ἀρώμᾰτᾰ nuncupabantur et quae, synthetice, ad incensum referri possunt.

Stela funerea ex saeculo primo scaenam musicam pingit.

Huius territorii hydrographice afficiendi facultas, antiquissimis e temporibus, Sabaeos[31] colonias hac in regione deducentes e soli fecunditate fructum ita capere sivit ut confirmetur Beduinum proverbium secundum quod Iemenia locus est ubi annonae provisiones innecessariae sunt, quia natura omnia offert.

Inter saeculum IX a.C.n. et saeculum VI in Iemeniā, evoluta sunt aliquot regna: Sabaea[32] (Arabice سَبَأ et Sabaice 𐩪𐩨𐩱), Ausan (Arabice أوسان), Minaeum[33] (Arabice معين et Minaice 𐩣𐩲𐩬), Cattabania[34] (Arabice قتبان et Cattabanice 𐩤𐩩𐩨𐩬), Adrramyta[17] seu Chatramotita[18] seu Chatramitis[19] (Arabice حَضْرَمُوتُ et Adrramytice 𐩢𐩳𐩧𐩣𐩩) et Homeriticum[16] (Arabice حِمير et Homeritice 𐩢𐩣𐩺𐩧𐩣) et alia quae aliquot commercialibus centris dominabantur.

Iemenia ab Romanis antiquis Arabia Felix cognoscebatur lucrosum propter commercium. Augustus eam capere conatus est, sed expeditio prolapsa est. Circum annum 520, haec regio Aethiopico Regno Axōmitarum[35] (Sabaice 𐩱𐩫𐩪𐩣, Aethiopice ac Amharice መንግሥተ አክሱም et Arabice مملكة أكسوم) et anno 570 Regno Persico Sassanidarum annexa est.

Deletā Mariabā[36] (Arabice مَأْرِب et Austropalaeoarabice 𐩣𐩧𐩺𐩨 seu 𐩣𐩧𐩨), Sabaeorum[31] metropoli, multi Sabaei, exeunte saeculo VI et ineunte saeculo VII, hanc regionem reliquerunt et in Africam Septentrionalem et Paeninsulae Arabicae septentrionem migraverunt.

Medium aevum[recensere | fontem recensere]

Saeculi XIII libri imago Bagdati ab al-Wasiti facta mercatum servorum Zabidae[37] (Arabice زَبِيد) in Iemeniā depingens.

E saeculo VII, haec natio Caliphatuum fortunam secuta est, initio Omayadarum, deinde Abbasidarum; ubi Iemenia magnā autonomiā gavisa est propter suum periphericum locum, quod aliquot Islamicos haeriticos motūs e repressione auctoritatis Sunniticae -primum Damascenae, postea Bagdatensis- effugire sivit. Quamobrem, Charigitismus Ibaditicus et radicitus agens Alidismus -qui Zaidismus[38] (Arabice زيدية) factus est- modo plus minusve placido asperis in Iemeniticis regionibus consederunt. Sicut reliqua Paeninsula Arabica, etiam Iemenia sub Aegypti limites agere coepit, quia Aegyptiaca orientalia litora Rubrum mare contingentia minores difficultates ad sustinendum acceptabilem commercium Iemeniticis cum regionibus ostendunt.

In Iemeniā ortae sunt locales dynastiae ortae sunt, e quibus memorabilissima est, inter saecula IX et XI, Zaiditica[38] (Arabice زيدية), omnino reverens in Caliphatūs Abbasidarum contentionibus. In areā inter Dzanad (Arabice الجند) et Adrramytam[17] seu Chatramotitas[18] seu Chatramitem[19] (Arabice حَضْرَمُوتُ) orta est in illo tempore dynastia Yufiridarum (Arabice بنو يعفر), quae propriam septentrionalem Iemeniticam muhafazam viā Ziyadiae (Arabice الزياديون) rectura erat, dum Siismus[39] Zaiditicus[38] et Siismus Ismaëliticus-Fatimidicus[40] hac in natione imperare coeperunt, qui ineunte saeculo 10 Aegyptum occupavisset.

Zaiditae[38], duce Yaḥyā ibn al-Ḥusayn al-Rassī -posthac al-Hādī ilā l-Ḥaqq cognito-, oasis Negrănae[41] (Arabice نجران‎) dominationem acceperunt, quod genuit dynastiam, ex eius nomine Rassidarum nuncupatam, quae usque ad exeuns saeculum XIV superfuit.

Rasulidarum[42] nummus, Adanae[13], in Iemeniā, anno 1335.

Fatimidae[40] (Arabice الفاطميون) interea bene in idoneo politico reti moliendo successerunt quod denique duxit in potestatem in Iemeniae meridie dynastiam Sulayhidarum (Arabice بَنُو صُلَيْح), inter annos 1047 et 1138, Fatimidis fidelem, quae Yufiridarum partes suscepit. Omnes apud Sulayhidas egregios, citanda est imprimis femina quae manū militari sui defuncti mariti, ʿAlī al-Ṣulayḥī, imperium rexit, Arwā al-Sulayhi -"Domina Nobilis", Arabice ٱلسَّيِّدَة ٱلْحُرَّة, et etiam "Parva Regina Sabae", Arabice مَلِكَة سَبَأ ٱلصَّغِيْرَة, cognominata- quia magnā intellegentiā et animi fortitudine 50 annos, inter 1084 et 1137, regnavit.

Inter annos 1099 et 1173, Sanaa[12] capta est a Hatimidis (Arabice بني حاتم), sultanis Hamdānensibus; dum ʿAlī b. Mahdī, cuius Islamus rebus Kharigisticis signatus erat, suum proprium imperium formare conabatur. Ad effugiendum hoc ex imminente pericolo, urbs Zabida[37] (Arabice زَبِيد) auxilium ab illius temporis Fatimidarum veziro, Saladino, petivit, qui in Iemeniam suum fratrem Tūrān Šāh al-Muʿazzam ibn Ayyūb "ad pacificandam eam" misit.

Deinde, post Ayyubidarum gubernatorum seriem, Iemenia vassallae dynastiae Rasulidarum[42] commissa est, quae se rectores haud aspernabiles ostenderunt, quia Iemeniam impulsū, etiam culturali architectonicoque, incitaverunt.[43]

Aevum modernum[recensere | fontem recensere]

Lusitanus vicerex Alphonsus de Albuquerque in Adanā capiendā bis erravit, quamquam Imperium Portugallense managed in regendā Dioscoridis Insulā[44] seu Zocotorā[45] (Arabice سقطرة) usque ad annum 1511 bene successit.

Medio saeculo XV, Ayyubidae a Rasulidarum servis militaribus seu Mamlucis et hostili familiā, Tahiridis,[46] prehensae sunt, quae sunt apud dominos Dzubanenses et Miqrānenses.

Aevum contemporaneum[recensere | fontem recensere]

E saeculo XVI usque ad saeculum XX, Iemenia Imperii Ottomanici pars fuit -quamquam Zaidismus[38] reapse intimas regiones regere perrexit- quod Aegyptum et Syriam ceperat et quod, propter aliquot causas -certe strategicas sed etiam spirituales- totā in Paeninsulā Arabicā dominari voluit, etsi Imperio Ottomanico satis fecit solum litoralibus in urbibus et, aliquibus momentis temporis, etiam meridionalioribus in locis dominari.

Res publica Arabica Iemenitica (Arabice الجمهوريّة العربية اليمنية) -aurantio colore- et Res publica democratica popularis Iemenitica (Arabice جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية) -caeruleo colore- ante annum 1990. Terrae post unificationem acquisitae cano colore apparent.

Iemeniae septentrio independens ab Imperio Ottomanico anno 1918 factus est et anno 1962 ibi Res publica Arabica Iemenitica (Arabice الجمهوريّة العربية اليمنية) declarata est.

Anni 1942 Adanae pittacium cursuale.

Anno 1839, Imperium Britannicum urbis Adanae portum occupaverat, ubi coloniam aliquibus protectoratibus cum Britannicā verā auctoritate circumdatam fecerat. Anno 1967, Britanni, expulsi a rebellibus viribus quas praesertim Aegyptus fovebat, recesserunt et in illis locis, anno 1970, stabilitum est Marxianum regimen, Res publica democratica popularis Iemenitica (Arabice جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية), etiam Iemenia Meridionalis seu Australis nuncupata. Anno 1978 coepit absolutistica gubernatio praesidis Alī ʿAbd Allāh Ṣāliḥ.

Seditionariae huius Austro-Iemeniticae gubernationis voluntates Iemenia Meridionalis seu Australis segregationem intra Paeninsulam Arabicam causaverunt. Absolutisticae huius regionis monarchiae se in periculum vocatae putabant, quia Iemeniam Meridionalem potentialium seditiosorum motuum praecursorem in suis ipsis regnis habebant. Quae, praesertim Arabia Saudita, Iemeniae Australis segregationi oeconomicae faverunt et armatas oppugnatorum globorum incursiones in Iemeniam Australem sustentaverunt ut Austro-Iemeniticum regimen divitias in sumptibus militaribus et defensivis vice progressūs oeconomici conferre cogeretur. Iemenia Meridionalis sive Australis actiones bellicas passa est quas Arabia Saudita Octobris anni 1968, Decembre anni 1969 ac Novembre anni 1970; Iemenia Septentrionalis Septembre Octobreque anni 1972 fecit et etiam Britannica aëroplana pyrobolis urbem Hawf (Arabice حوف) Maio anni 1972 verberaverunt. Oeconomicae difficultates magis magisque creverunt propter Canalem Suesiensem ex Iunio anni 1967 clausum -e quo portūs Adanae negotia pendebant- et electam privatorum ergolaborum manum fugatam, quia interior terra -praecipue deserta- limitatas opes habet. Non obstante hoc hostili mundo ambiente, Austro-Iemeniticum regimen adoptavit praecipuas politicas, sociales oeconomicasque reformationes: universalem educationem, gratuitam curationem medicam, formalem feminarum aequalitatem. Etiam gubernatio contra tribalismum pugnare conabatur. Hiatus inter vitae condiciones rurales et urbanas magnopere deminutus est; hoc regimen, cuius aliqui duces rure orti sunt, ut rus -non obstantibus parvā spissitudine incolarum et geographicā huius nationis dimensione- non negligeretur fecerunt. Nihilominus, saepii conflictūs inter intestinas gubernationis factiones denique credibilitatem labefecerunt.[47]

Aliquos post negotiationum annos, die 22 Maii anni 1990 duae civitates Iemeniticae unicam in civitatem, praesentem Iemeniam, coniunctae sunt. Anni 1994 Iulio, aliqui officiales politicique Marxianae ideologiae homines Iemeniticae regionis meridionalis secessionem declaraverunt quae nomen "Rei publicae Democraticae Iemeniae" sumpsit, Adanā capite. Internationali sine agnitione, hic secessionis conatus per proelii hebdomades duas a gubernationis copiis elusus est. Magnae ultiones non fuerunt et amnestia secessionis studiosis bellatoribus et fautoribus sponsa est, exceptis ducibus, quorum plerique peregre fugere consecuti sunt. Paulatim gubernatio politicas reformationes exsecutus est ut novae rebelliones vitarentur, inter quas statutum est Praesidem Rei Publicae per suffragium populare eligi.

Tumultuatio Sanaae habita die 3 Februarii 2011.
Abd Rabbuh Manṣūr Hādī praeses Iemeniae inde ab anno 2012 usque ad annum 2022.

Die 27 Februarii anni 2012, Ṣāliḥ, post Ver Arabicum, formaliter propraesidi Abd Rabbuh Manṣūr Hādī potestatem cessit.[48]

Die 22 Ianuarii anni 2015, cum praecipua Zaiditica[38] minor pars allophyla, Huthi[49] (Arabice ٱلْحُوثِيُّون), praxicopēma conata esset, praeses Abd Rabbuh Manṣūr Hādī et primus minister Khālid Baḥāḥ, homo inter praeteritum regimen et claros homines ex Vere Arabico ortos implicatus, abdicaverunt. Tunc huius nationis Constitutio munus praesidis ad interim praesidi Parlamenti concredit, muneri quod praestabat Ṣāliḥ, decessor de Abd Rabbuh Manṣūr Hādī. Propter constitutorii chai statum, meridionales administrationes regionales quattuor se centralis gubernationis iussa non oboedituras esse confirmaverunt.

Die 21 Februarii anni 2015, Hādī Sanaam[12] relinquens in Adanam, suam natalem urbem et adminiculum in nationis meridie, venit. Statim transmissionem televisificam emisit ubi proprias abdicationes mendacii arguit, praxicopēma damnavit et suam propriam agnitionem sicuti Praeses constitutionalis Iemeniae clamavit.[50] Eiusdem anni Martio, Hādī Adanam "temporarium Iemeniae caput" professus est.[51]

Die 25 Martii anni 2015, ut Huthorum progressus per Bellum civile Iemeniticum sisteretur, 150 000 peditum et 100 milites copiarum aëriarum Arabiae Sauditae -praecipuo subsidio Arabes apud nationes decem (Sinūs Persici eas, praeter Aegyptum, Sudaniam, Marocum et Iordaniam)- Huthorum[49] loca admirabilissimo impetū nunquam ab Saudito regno facto percussit, et cuius evidens finis erat in munus Abd Rabbuh Manṣūr Hādī revocare, qui interim se Riadi recepit. Sic fuit hic incursus ut Arabia Saudita exiguum Siiticorum rebellium apparatum militare destruxerit et totum dominium Iemenitico in caelo consecuta sit.

Respublica Islamica Iraniae queri non cessavit, Arabiam Sauditam ut statim suum militarem interventum finiret admonens.

Octobre anni 2015, Amnestia internationalis relationem vulgavit ubi Arabiam Sauditam de sceleribus bellicis, praesertim de usū copiarum sparsilium missilium et de pyrobolorum iactū contra scholas et alios civiles scopos, imprimis in muhafazā Saadā[52] (Arabice محافظة صعدة), ab Huthis tentā.[53] Eiusdem anni die 26 Octobris et postridie Kalendas Decembres, Arabia Saudita Medicorum sine finibus valetudinaria duo Saadae[52] (Arabice صَعْدَة) et in loco al-Ḥūbān pyrobolis verberavit.[54] Anni 2016 Aprili, Custodia Iurum Humanorum Martio Arabiam Sauditam copiis sparsilibus missilium a Civitatibus Foederatis Americae fabricatis Mastabae usam esse denuntiavit, quae 107 civilium, apud quos pueri 25 erant, occiderunt, quod facit secundum gravissimum impetum per interfectorum numerum in Iemeniā.[55] Per annum 2016, Arabia Saudita in lucem constans auxilium per arma pecuniamque aliquibus ex Occidentalibus nationibus -imprimis e Civitatibus Foederatis, Britanniarum Regno, sed etiam ex Italiā- recipere prolata est. Secudum Nationes Unitas, fere 9400 Yemeniensium per unum annum Saudito ex impetū (Martio anni 2015) occisi sunt, apud quos 2230 puerorum, et 16000 aliorum vulneratorum.[55]

Prior praeses Alī ʿAbd Allāh Ṣāliḥ pridie Nonas Decembres anni 2017 per Proelium Sanaaënse[12] contra Huthos[49] occisus est.[56]

Decembre anni 2017, Nationes Unitae amplius octo milliones hominum in famis discrimine propter portuum interclusionem esse indicaverunt.[57] Amplius millio hominum praeterea cholerā affecti sunt secundum Consilium internationale Crucis Rubrae.[58]

Nuntium Francico a Foedere iurum humanorum pridie Idus Maias anni 2019 factum organizationes republicā vacantes septemdecim reposuit quae minas petitionum iudicialium Francicos contra diurnarios Galfridum Livolsi ac Matthiam Destal, mediorum investigationis Disclose, et Benedictum Collombat, particulae investigatoriae e Radio France, deferebant, qui Francicorum armorum praesentiam Iemenitico in conflictū investigaverant et qui a Moderatione generali Securitatis interioris (Francice Direction générale de la Sécurité intérieure, Francicis siglis DGSI) auscultati erant intra prioris indagationis ambitum pro compromisso secreti de defensione nationali, quae ab aministratione publicā inchoata erat, intercessionibus a Ministerio publico rei defensionalis (Francice Ministère des Armées) petitis.[59]

Reclamatio contra Bellum Iemeniticum postridie Idūs Augustas anni 2020.

Maio anni 2022, secundum novam relationem ab iurum humanorum organizationibus tribus -Amnestiā internationali, Centro Europaeo pro iuris constitutionalibus humanisque[60] (Anglice European Center for Constitutional and Human Rights, siglis Anglicis ECCHR), Centro Delàs pro studiis de pace[61] (Catalanice Centre Delàs d'Estudis per la Pau)- typis editam, societas Airbus Defence and Space arma Emiratibus Arabicis Coniunctis et Arabiae Sauditae misit quae inter annos 2015 et 2021 usui fuerunt ut fierent impetūs contra valetudinaria, scholas, civiles homines; quae scelera bellica putantur. Secundum Nationum Unitarum fontes, paene 20 000 hominum amplius 25 000 aëriis incusionibus a coalitione factis interfecti aut vulnerati essent et 2,5 milliones hominum loco moti sunt in Iemeniae intestina ex anno 2015. Praeterea, haec tres organizationes Hispanico a gubernio petiverunt ut independens investigatio a peritis de iure internationali de iuribus humanis ducta cieretur et ut omnes licentiae ad servanda exportandaque aëroplanorum incursitantium partes elementaque suspenderentur.[62][63]

Iunio anni 2022, typis editā relatione de Hispanicorum armorum participatione in bello Iemenitico, organizationes tres iura humana defendentes -ECCHR, Mwatana, Sherpa International- Francicis armorum societatibus -Dassault Aviation, Thales Group, MBDA- litem Lutetiae intenderunt, adiuvante Amnestiā internationali,[64] quia Arabiae Sauditae et Emiratibus Arabicis Coniunctis et Arabiae Sauditae arma vendiderant quae usui fuerant in bello civili Iemenitico.[65][66]

Geographia[recensere | fontem recensere]

Topographica Iemeniae tabula.

Iemenia fere tota in Asiā Occidentali sita est, in meridiana Paeninsulae Arabicae parte quae hanc paeninsulam cum Africa Orientali coniungit.[24] Terminatur a Septentrionibus Arabiā Sauditā, Rubro Mari ab Occidente, Sinū Adenensi[7] ac Canalis Guardafuiensis[67] (Somalice Marinka Gardafuul et Arabice مضيق غواردافوي) a Meridiē et Omanā ab Oriente. Extensa est 555000 km2 seu 214287 milia passuum quadratorum, a gradū 12 latitudinis septentrionalis usque ad gradum 19 eiusdem latitudinis a gradū 42 longitudinis orientalis usque ad gradum 55 eiusdem longitudinis, sita gradū 15 latitudinis septentrionalis et gradū 48 longitudinis orientalis.[68]

Nonnullae Rubri Maris insulae; sicuti Malichi Insulae[69] (Arabice جزر حنيش et Tigrinyice ደሴታት ሃኒሽ), Insula Kamaranensis[70] seu Camarana Insula[45] seu Camarao[45] (Arabice كمران) et Diodori Insula[71] (Arabice بريم), non minus quam Dioscoridis Insula[44] seu Zocotora[45] (Socotrensi[72] ماتڸ دسقطري, Arabice سقطرة) in Mari Arabico, ad Iemeniam pertinent; quarum maxima Dioscoridis Insula seu Zocotora[45] est. Harum insularum multae vulcanicae sunt; verbi gratiā, Exusta[73] seu Catacecaumenē[73] seu Combusta[73] insula (Arabice جزيرة جبل الطير) eruptionem vulcanicam anno 2007 et antea anno 1883 habuit. Quamquam continentalis Iemenia in Paeninsulae Arabicae meridiē sita est et ergo est Asiae pars non minus quam Malichi Insulae[69] et Diodori Insula[71] in Rubro Mari Asiae sociantur, archipelagus Dioscoridis[44] seu Zocotorae[45] -quae Oriente a cornū Somaliensi situm est et est multo propius Africam quam Asiam- geographice biogeographiceque Africae sociatur.[74] Dioscoridis Insula[44] seu Zocotora[45] ad Canalem Guardafuiensem[67] et ad Somaliense mare spectat.[75]

Regiones climaque[recensere | fontem recensere]

Iemeniae tabula secundum enumerationem climatum Köppen–Geiger temperaturā, praecipitatione et tempestivitate fundatur.
     BWh Ardens desertum      BWk Frigidum desertum      BSh Ardens semi-aridum      BSk Frigidum semi-aridum      CWb Subtropicum hypsipedicum

Iemenia geographice dividi potest praecipuas in regiones quattuor: septentrionales litorales planitiēs, occidentales planitiēs montanas, orientales planitiēs montanas, ad orientem Quadrantem Vacuum (Arabice الربع الخالي). Theama[45] seu Tehama[20] (Arabice تهامة) -scilicet "terrae ardentes" seu "tellus ardens"- aridissimam aequissimamque litoralem planitiem iuxta totum Iemeniticum Rubri Maris litus format. Non obstante hac ariditate, aliquot lacunarum praesentia hanc regionem valde paludosam et solum idoneum generandis malariae anophelibus facit. Lata corniculata harenosa thinia adsunt. Evaporatio in Theamā[45] seu Tehamā[20] sic magna est ut e planitiebus montanis rivi nunquam mare attingant, sed amplis aquae subterraneae copiis contribuunt, quae hodie exercentur agriculturali usui. Prope oppidulum Madar (Arabice مدار), circa 50 chilometra seu 30 milia passuum ad Sanaae septrentriones distans, dinosauriorum ichnogrammata inventa sunt, quae hanc aream caenosam planamque olim fuisse indicant. Theama[45] seu Tehama[20] abrupte terminatur in occidentalium planitierum praerupto loco. Haec area, nunc valde gradata ad explenda cibi quaesita, maximam praecipitationem in Arabiā accipit, quae e 100 mm seu 3.9 unciis per annum in 760 mm seu 29.9 uncias circiter Taizzum[76] (Arabice تعز) et amplius in 1000 mm seu 39.4 uncias Ypi[45] sed altam propter evaporationem in Theamā[45] seu Tehamā[20] nunquam mare attingunt.

Mediae planitiēs montanae ampla altaque oropedia altitudinem 2000 metrorum seu 6562 pedum superantia sunt. Haec area siccior occidentalibus planitiebus montanis propter umbrae pluviometricae effectum, sed satis pluviae madidos per annos latis culturis adhuc accipit. Aquae collectio possibilem tritici et hordei culturam reddit. Sanaa hac in regione est. Celsissimus locus in Iemeniā et Arabiā Mons Prophetae Scioaib (Arabice جبل النبي شعيب), circa 3666 m seu 12028 pedum editus, est.[24][77]

Iemenitica deserti Quadrantis Vacui (Arabice الربع الخالي) pars oriente multo demissior est, plerumque infra 1000 m seu 3281 pedum altitudinem et vix pluit. Hanc regionem Beduini camelorum pastores solum incolunt.

Biodiversitas[recensere | fontem recensere]

Dracaena cinnabari in Dioscoridis Insulā[44] seu Zocotorā[45].
Austro-Arabicum saeculum V a.C.n. toreuma in Museo Artium Walters (Anglice Walters Art Museum). Ab huius toreumatis sinistrā, leo gazellam aggreditur, dum cuniculus a gazellae cruribus prioribus saliendo fugire conatur. A dextrā, pardus nimr e saxis super ibicis dorsum salit; parvulum rodens ab ibicis ungulis fugit. Aves super acaciarum ramis ambo spectacula observant.

Iemeniae sunt terrestres oecoregiones sex: Paeninsulae Arabicae litorale nebulosum, Zocotorae Insulae xerici frutici, Austroccidentalis Arabiae montis radicum savana, Austroccidentalis Arabiae montanae silvae, Desertum Arabiae, Rubri Maris Nubo-Sindianum tropicum deserum et semidesertum.[78]

Iemenitica flora mixtura inter Africam Sudanicam geographicam plantarum regionem et Saharo-Arabicam regionem est. Sudanicum elementum -relative altā pluviarum summā depictum- in occidentales montes et planitierum montanarum partes domitatur. Alterā ex parte, Saharo-Arabicum elementum in litorales planitiēs, orientales montes et orientales septentrionalesque desertas planitiēs dominatur. Alta Iemeniticarum plantarum centesima ratio ad tropicas Africas Sudanicarum regionum plantas pertinet. Apud Sudanici elementi speciēs, memorandae sunt haec: Ficus spp., Acacia mellifera, Grewia villosa, Commiphora spp., Rosa abyssinica, Cadaba farinosa inter alias.[79] Apud Saharo-Arabicas speciēs, memorandae sunt haec: Panicum turgidum, Aerva javanica, Zygophyllum simplex, Fagonia indica, Salsola spp., Acacia tortilis, A. hamulos, A. ehrenbergiana, Phoenix dactylifera, Hyphaene thebaica, Capparis decidua, Salvadora persica, Balanites aegyptiaca, inter alias. Saharo-Arabicarum specierum multae endemicae amplae harenosae litorali planitiei (Theamae seu Tehamae[20]) sunt.[80]

Apud faunam, Panthera pardus nimr, quae montes incolere posset, hic rara habetur.[81]

Civilitas[recensere | fontem recensere]

Iemenia res publica dibuleutico cum parlamento est. Secundum Constitutionem anni 1991, praeter Praesidem (Arabice رئيس) 301 subsellia legumlatorum Conventui Legatorum (Arabice مجلس النواب) et 111 socii Concilii Consultivi (Arabice مجلس الشورى) eligi possunt. Praeses (Arabice رئيس) dux civitatis et Primus minister (Arabice رئيس وزراء) dux rectionis est. Sanaae, Concilium Politicum Supremum (Arabice المجلس السياسي الأعلى) -internationaliter non agnitum- rectionem format.

Constitutio anni 1991 ut Praeses suffragio populari saltem duorum candidatorum saltem a Parlamenti sociis quindecim probatorum eligatur praevidet. Primus minister, vicissim, a Praeside nominatur et duabus Parlamenti tertiis partibus probandus est. Praesidis muneris tempus annos septem sed Parlamenti muneris tempus annos sex durat. Suffragium universale est eis qui maiorennitatem (18 annorum) attacti sunt, sed solum musulmani ius suffragii habent.

Symbola nationalia[recensere | fontem recensere]

Insigne Iemeniae.

Vexillum nationale Iemeniae die 22 Maii anni 1990 instituta est, cum Iemenia Septemtrionalis et Iemenia Meridionalis se coniunxerunt. Fasciarum rubrae superioris, albae mediae et nigrae inferioris exemplar etiam in harum pristinarum nationum vexillis non minus quam in Aegypti, Syriae, Iracae vexillis se ostendebat, quia Panarabismum denotat. Secundum officialem descriptionem, color ruber martyrum sanguinis fusionem unitatemque, color albus splendidum tempus futurum et color niger tenebrosum praeteritum tempus significat.

Alterā ex parte, insigne Iemeniae auream aquilam cum membranā inter ungues ostendit ubi scriptum est huius nationis nomen Arabice, الجمهورية اليمنية. Aquilae pectus scutum coffeae plantas et Moles Mariabae[36] (Arabice سَدّ مَأْرِب) et infra caeruleas fluctuantes fascias quattuor ac albas tres depingens continet. Hastae, ab aquilae sinistrā et a dexterā, vexillum Iemeniae firmant.

Denique, hymnus nationalis Iemeniae -"al-Jomhuriyah al-Mottaḥedah" (Arabice الجمهورية المتحدة), scilicet "Respublica Unita", nuncupatus-, ab Abdullā Abdulwahhab Nu'man scriptus et ab Ayub Tarish Absi compositus, Rei publicae democraticae popularis Iemeniticae sive Iemeniae Meridionalis sive Australis hymnus fuit et totius Iemeniae hymnus post unificationem anno 1990 factus est.

Extera negotia[recensere | fontem recensere]

Prior Praeses Iemeniticus Alī ʿAbd Allāh Ṣāliḥ in Pentagono (Anglice The Pentagon), die 8 Iunii anni 2004.

Iememiticae extera negotia historice strategicā positione in australi Paeninsulae Arabicae extremitate affecta fuerunt, quod hanc nationem praecipuum elementum locali in politicā reddit. Iemenia temporis spatia unitatis et divisionis experta est, quae in eius exteris negotiis affectionem mutavit. Iemenia coniunctim longos fines cum Arabiā Sauditā habet et negotia hoc cum regno et adiutoria et conflictuaria sunt. Arabia Saudita Iemeniticis in intestinis conflictibus involuta est et praecipuum elementum in conatibus stabiliendae Iemeniae est.[82] Iemenia etiam praecipuus fons in regionali de imperio certamine inter Arabiam Sauditam et Iraniam est. Re verā, Huthi[49] rebelles ab Iraniā adiuvati esse arguuntur, quod in contentiones Iemeniticis exteris negotiis cum suis nationibus vicinis induxit. Ceterum, Civitates Foederatae Americae complexa negotia cum Iemeniā habuerunt, auxilium Iemeniticae rectioni antitromocraticis conatibus contra globos sicuti Al-Qāʿida suppeditantes. Nihilominus, Bellum civile Iemeniense in Statunitensium rationibus politicis mutationes induxit. Nationes Unitae active involutae deditaeque sunt in tentandis pacis condicionibus Iemeniae et in praebendo auxilio humanitari huic nationi propter bellum destructae. Iemenitica igitur extera negotia penitus praesentibus angustiis humanitaribus afficiuntur, quae oculos omnium nationum in se converterunt pervulgatum ob dolorem et angustias rei frumentariae. Denique Iemeniae positio apud Rubrum Mare et Fretum Portam Lacrimarum hanc nationem praecipuum elementum maritimae huius regionis securitati reddit. Quamobrem, hic conflictus sollicitudines de decretoriorum maritimorum cursuum securitate generavit.

Copiae militares[recensere | fontem recensere]

Iemenitici milites Augusto anni 2011.

Iemeniticae copiae militares (Arabice الْقُوَّاتُ الْمُسَلَّحَةُ الْيَّمَّنِيَّة) ab Exercitū Iemenitico, Classi navium Iemeniticā (Arabice القوات البحرية اليمنية والدفاع الساحلي) et Classi aëriā Iemeniticā (Arabice القوﺍﺕ الجوية ﺍﻟﻴﻤﻨﻴـة) constituuntur. Magna nova copiarum militarium ordinatio in usū est; copiae militares unificatae e defensionis aëriae unico sub iussū est. Classis navium Adanae stationem habet et totae copiae militares 401 000 militum suo munere fungentium possident. Copiarum militarium praefectus Marescalcus Abd Rabbuh Manṣūr Hādī, qui etiam est Praeses Iemeniticus. Militarium operariorum numerus relative altus est; reverā, Iemenia secundum maiorem exercitum in Paeninsulā Arabicā habet. Anno 2012, aestimati sunt copiarum activarum hi numeri: exercitus 390 000 militum; classis navium 7000 militum et classis aëria 5000 militum habebat. Septembre anni 2007, administratio Iemenitica obligatoriam militiam recuperatum iri nuntiavit. Defenionis Iemeniticae impensa, quae anno 2006 6,6 % publicae sumptuum existimationis constituebat,[83] alta in brevi termino mansura est, quia minae intestinam contra securitatem crescere pergunt. Anno 2012, Iemenia 5 625 256 hominum activā in defensione involutorum habebat.[84]

Iustitia et iura humana[recensere | fontem recensere]

Parlamentum legisferum organum est et potestas iudicialis autonoma est. Secundum Constitutionem, solum mortis damnatio Praesidi probanda est, qui etiam organum inspiciendi iudicum consilii regit.[85] Maximum Organum Iudiciale est Supremum Iudicum Collegium. Islamus religio publica est et Lex Sharia adhibita est. Stricta huius legis impositio multa iura humana, sicuti libertatem religionis, negare inducit.

Aetas consensūs cum homo quidam legaliter annuendi coitūs potens putatur prioribus e annis quindecim ad pubertatis initium, scilicet ad annos novem, anno 1999 reducta est. Minorennium puellarum quae uxores ducuntur proportio 37% in Iemeniā, quae a Somaliā, cum 45%, solum superatur.[86] Hoc contextū, ineunte anno 2008, casus puellae Nuǧūd ʿAlī (Arabice نجود علي), decem annos natae, quae a marito, eā annos 22 maiore, discessum in iudicium vocavit titulos actorum in toto orbe terrarum occupavit. Exeunte Februario anni 2009, Parlamentum Iemeniticum legem probavit quae aetatem minimam ad matrimonium ineundum 14 annis statuebat. Nihilominus, huic legi Iemeniticorum religiosorum hominum clarorum grex adversatus est, qui eam Shariae inconsentaneam descripsit.[87]

Homosexuales actūs poenā digni sunt, quorum punitiones e mulctis et flagelli ictibus in poenam capitalem viris cum viris iacentibus comprehendunt.[88]

Iemenia est una apud civitates ubi mutilatio genitalium muliebrium fit. Anno 1997, circa 22.6 centesimae feminarum inter 15 et 49 annos natarum affectae erant. Quamquam Iemenia Conventionem de abroganda omnis generis discriminatione mulierum anno 1984 ratam fecit, 50% feminarum nuptarum violentiam pati aestimantur.[86] Iemenia quoque optionale protocollum Conventionis de Iuribus Impuberum Nationum Unitarum ratum fecit, quod pueros in militiam armatos per conflictūs conscribere vetat.[86]

Alterā ex parte, libertas exprimendi et libertas imprimendi tutae non redduntur; reverā, diurnarius in custodiā in Iemeniā habetur[89] et, die 22 Ianuarii anni 2018, diurnarius Mahometus Al-Qadesi in Iemeniā interfectus est et eius interfectio eius operibus diurnariis conexa esse monstrata est.[90]

Administrativae divisiones[recensere | fontem recensere]

Si plus cognoscere vis, vide etiam Foederalizatio Iemeniae.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Muhafazae Iemeniae.
Regiones Iemeniae.
Muhafazae Iemeniae.

Ex exeunte anno 2004, Iemenia divisa est in muhafazas (Arabice ) seu praefecturas viginti -quarum ultima creata muhafaza Raima[91] est- iuxtā cum municipio uno "Amānā Capitali" (Arabice أمانة العاصمة ) nuncupato, quod constitutionale caput Sanaam continet.[92] Additicia muhafaza -Dioscoridis Insula[44] seu Zocotora[45]- Decembre anni 2013 creata est, quae antea Chatramitis[19] seu Chatramotitae[18] seu Adrramytae[17] seu Xaelorum[20] seu Hadramuttarum[20] pars erat.[93]. Muhafazae seu praefecturae (Arabice محافظة) vicissim in mudiratūs[94] seu districtūs (Arabice مديرية) 333 dividuntur, qui in subdistrictuum 2 210 et, denuo, in villagiorum 38 284 subdividuntur (ex anno 2001).

Anno 2014, consilium constitutionale Iemeniam in regiones (Arabice أقاليم) sex -quattuor Septentrionibus, duas Meridiē, capite Sanaā quamvis extra regionem- divisuram esse decrevit, quod foederale rectionis exemplum crearet.[95] Hoc foederale Postulatum unum elementorum fuit quod in subsequens Huthorum[49] praxicopēma contra gubernium induxit.[96][97][98]

Muhafăzae Iemeniticae
Muhafaza Latine Muhafaza Arabice Caput Latine Caput Arabice Numerus incolarum
apud anni 2004 censum[99][100] 		Numerus incolarum
anni 2006 aestimatio[101] 		Locus in Iemeniā
Abian[45] seu Muhafaza Abyanensis[102] أبين Zindzibar زنجبار 433 819 454 535
Adana[13] seu Muhafaza Adenensis[7] عدن Adana[13] seu Arabia Felix[103] عدن 589 419 634 710
Adedi[104] seu Adedou Kome[105] seu Hodeida[45] الحديدة Adedi[104] seu Adedou Kome[105] seu Hodeida[45] الحديدة 2 157 552 2 300 179
Albaida[106] البيضاء Albaida[106] البيضاء 577 369 605 303
Almahra المهرة Alghayda الغيضة 88 594 96 768
Almahwit المحويت Almahwit المحويت 494 557 523 236
Amāna Capitalis أمانة العاصمة Sanaa[107][12] صَنْعَاء 1 747 834 1 947 139
Amran[108]. عمران Amran[108] عمران 877 786 909 992
Chatramotitae[18] seu Muhafaza Chatramotita[18] seu Chatramitis[19] seu Adrramyta[17] seu Xaeli[20] seu Hadramuttae[20] حضرموت Moquala[45] seu Macala ٱلْمُكَلَّا 1 028 556 1 092 967
Dammer[45] seu Dhamar[20] ذمار Dammer[45] seu Dhamar[20] ذمار 1 330 108 1 412 142
Dhale الضالع Dhale الضالع 470 564 504 533
Diofa[109] الجوف Alhazm الحزم 443 797 465 737
Dioscoridis Insula[44] seu Zocotora[45] محافظة أرخبيل سقطرى Hadibu حديبو 42 842 —
Hadza حجة Hadza حجة 1 479 568 1 570 872
Lahadi[110] seu Lagi[110] seu Lahadsie[110] لحج Lahadi[110] seu Lagi[110] seu Lahadsie[110] لحج 722 694 761 160
Mariaba[36] مأرب Mariaba[36] مأرب 238 522 251 668
Raima[91] seu Rema[91] ريمة Aldzabin الجبين 394 448 418 659
Saada[52] صعدة Saada[52] صعدة 695 033 746 957
Sanaa[107][12] صنعاء Sanaa[107][12] صنعاء 919 215 957 798
Shabwa شبوة Ataq عتق 470 440 494 638
Taizzum[76] تعز Taizzum[76] تعز 1 121 000 2 513 003
Ype[45] إب Ype[45] إب 2 131 861 2 238 537

Demographia[recensere | fontem recensere]

Spissitudo incolarum anni 2022 (mappa Anglice et Arabice).

Iemeniticus numerus incolarum 33 milliones anno 2021 aestimatus est,[111] cum 46 % incolarum minus quam 15 annos natorum et 2,7 % magis quam 65 annos natorum. Anno 1950, erant 4,3 milliones.[112][113] Anno 2050, numerus incolarum usque ad 60 milliones aucturus esse aestimatur.[114] Iemenia altum indicem fertilitatis, 4,45 puerorum per feminam, habet; qui hanc nationem loco 30 in toto orbe terrarum collocat.[115] Sanaae incolarum numerus cito auxit circiter e 55 000 anno 1978[116] in fere unum millionem exeunte saeculo XXI.[117]

Gentes[recensere | fontem recensere]

Iemenitica tribalia loca et Siiticae ac Sunniticae regiones. Siitae Musulmani in viridi Occidentalis Iemeniae loco praevalent, in ceterā autem Iemeniā Sunnitae Musulmani sunt (mappa Anglice scripta).

Cum priores civitates Iemenia Septentrionalis et Iemenia Meridionalis statuerentur, plerique habitantes minoritates discesserunt.[118] Iemenia magnopere tribalis societas est.[119] Sunt etiam hereditarii castarum greges urbanis areis sicuti Almuhamashīni (Arabice المهمشين) seu Akhdāmi (Arabice الأخدام).[120] Sunt quoque Iemenitae Persicae stirpis. Secundum al-Muqaddasī, Persae maximam incolarum partem Adanae saeculo X formabant.[121][122]

Iudaei Iemenitae (Arabice اليهود اليمنيون et Hebraice יהודי תימן) olim ingens minoritas in Iemeniā fuerunt, diversā cum culturā ab aliis Iudaicis communitatibus totius orbis terrarum.[123] Quorum plerique in Israëlem medio saeculo XX post Iudaicum exodum ex Arabicis Musulmanisque civitatibus et Operationem Tegetem Volantem (Hebraice כנפי נשרים et Arabice عملية بساط الريح) migraverunt. Aestimatorum 100 000 hominorum ex Indicā origine meridionali in nationis parte circum Adanam (Arabice عدن), Moqualam[45] (Arabice المكلا), Xaelem[124] (Arabice الشحر), Lagos[110] (Arabice لحج), Mocham[125] (Arabice المخا) et Hodeidam[45] (Arabice الحديدة) confluunt.[126]

Plerique clari Arabicae progeniei Indonesii, Malaesiani et Singapurenses sunt Xaeli[20] seu Hadramuttae[20] (Arabice حضارم) cum origine meridionali in Iemeniā in litorali Chatramitis[19] regione.[127] Hodie sunt fere 10 000 Hadramuttarum in Singapurā.[128] Hadramuttae in Asiam Austro-orientalem, Africam Orientalem et Subcontinentem Indicam migraverunt.[129]

Mahchil populus[130] (Arabice بنو معقل) Arabicarum Beduinarum tribuum, ex Iemeniā ortarum, collectio fuit quae ad occidentem per Aegyptum migravit. Aliqui Iemeniticorum Arabum globi ad meridiem in Mauritaniam se flexerunt et, exeunte saeculo XVII, totum in territorium domitati sunt. Qui etiam totum per Marocum et Algerium non minus quam alias per Africae Septentrionalis nationes inveniri possunt.[131]

Iemenia Arabum et linguae Arabicae ortus est; Catanitae[132] seu Katanitae[132] (Arabice قحطانيون) Arabes -primigenii Arabes- ex Iemeniā orti sunt.

Arabicam secundum traditionem, Ismaël, Abrahami filius, uxorem duxit feminam e Gorrhamitarum[133] (Arabice جرهم) tribū.[134]

Iemenia unica natio in Paeninsulā Arabicā quae duo internationalia pacta ab annis 1951 et 1967 originem trahentia de protegendis profugis obsignavit.[135] Iemenia 124 600 exsulium et asylum quaerentium anno 2007 recipiebat. Exsules et asylum quaerentes in Iemeniā incolentes praesertim e Somaliā (110 600), Irācā (11 000), Aethiopiā (2 000)[136] et Syriā.[137] Praeterea, amplius 334 000 Iemeniticorum intra nationem e loco propter conflictum moti sunt.[135]

Diaspora Iemenitica valde vicinā in Arabiā Sauditā, ubi inter 800 000 et unum millionem Iemeniticorum habitant,[138] et in Britanniarum regno, domicilium inter 70 000 et 80 000 Iemeniticorum, densatur.[139]

Linguae[recensere | fontem recensere]

Lingua Arabica Moderna Normata (Arabice اللغة العربية الفصحى الحديثة) Iemenitica lingua publica est, lingua Arabica Iemenitica (Arabice لهجة يمنية) autem patrio in usū est. In muhafazā Almahrā (Arabice المهرة) longinquo in oriente et in insulā Dioscoridis[44] seu Zocotorā[45] (Arabice سقطرى, Socotrensi[72] ماتڸ دسقطري), incolae nonnullis linguis diversis ab Arabicā loquuntur.[140][141] Linguā gesticulatoriā Iemeniticā (Arabice لغة الإشارة اليمنية) surdi Iemenitici utuntur.

Iemenia Linguis Semiticis Meridionalibus soli genitalis pars. Lingua Almahrica (Almahrice مهريّت, Arabice اللغة المهرية) maxima lingua Semitica Meridionalis in usū hac in natione est, amplius 70 000 locutores habentes. Cuius ipsum ethnos Mahrani (Arabice مهرة) nuncupatur. Lingua Socotrensis[72] alia lingua Semitica Meridionalis est, locutores in insulā Dioscoridis[44] seu Zocotorā[45] (Arabice سقطرى, Socotrensi[72] ماتڸ دسقطري) habentes, a linguae Arabicae pressurā continentali super Iemeniā segregatos. Secundum anni 1990 censum in Iemeniā, haec lingua 57 000 locutorum habebat.[142]

Iemenia etiam genitale solum est linguis Arabicis Meridionalibus Antiquis seu Austropalaeoarabicis (Arabice اللغة العربية الجنوبية القديمة). E quibus, lingua Razihica (Arabice اللغة الرازحية) unica reliqua esse videtur.

Lingua Anglica praecipua peregrina lingua est, ample docta et in usū plerumque meridionali in Iemeniā, priore coloniā Britannicā.[143]

Religio[recensere | fontem recensere]

Islamus (Arabice دين الاسلام) Iemenitica religio publica est. Religio in Iemeniā praecipue duobus e principalibus Islamicis religiosis coetibus consistit: secundum Curatoris supremi Nationum Unitarum pro refugis relationem, Siitici "Zaiditae[38] circa 45 centesimas partes incolarum, Sunnitae 53 centesimas partes constituunt et etiam exiguae minores partes aliorum Siiticorum coetuum –Ismaëlitarum et Duodenariorum– sunt".[144] Sunnitae (Arabice أهل السنة) praesertim Safiitae[145] (Arabice الشافعية) sunt, sed etiam significativos Malikitarum[146][147] (Arabice المالكية) ac Hanbalitarum[147] (Arabice حنابلة) coetūs comprehendunt. Siitae (Arabice الشيعة) ante omnia Zaiditae[38] (Arabice الزيديون) sunt, et quoque significativas Ismaëlitarum[148] (Arabice الاسماعيلية) et Duodenariorum[148][149] (Arabice الأئمة) minores partes habent.

Sunnitae in meridionali et austrorientali Iemeniā praevalent, ubi traditionaliter minus incolarum sunt. Zaiditae autem et/aut Siitae in septentrionali et boreoccidentali Iemeniā praevalent ubi plerique Iemenitici traditionaliter; Ismaëlitae autem praecipua centra sicuti Sanaam et Mariabam[36] incolunt. Mixtae communitates maioribus urbibus sunt. Ciciter 0.5 centesimae partes Iemeniticorum Musulmani non sunt, sed Christianismum, Religionem Iudaicam aut Hinduismum sequuntur aut nullam religiosam filiationem habent.[150][151]

Nexus interni

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. ↑ Νuntius "Coniuges Finni ex Iemenia liberati," "Nuntii Latini," Radiophonica Finnica.
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 "Lexicon Latinum hodiernum vel Vocabularium Latinitatis huius aetatis. Pars geographica. Auctore Petro Lucusaltiano Latinophilo", ubi dicitur "Jemen, m Iemenia, ae, f [GEO; VPL: Iemenia (2008)]; Iemen, inis, n (indec) [GEO]; Iemenium, i, n [GEO] {natio in paeninsula Arabica} // Jemenitisch Iemeniticus, a, um [2008]; Yemeniticus, a, um [SYS: Tachyagetes yemeniticus]; Yemen(i)ensis, is, e [SYS: Varanus yemenensis; Eunidia yemeniensis]".
  3. ↑ Historia Iemanae sub Hasano Pascha, auctore Antonio Rutgers.
  4. ↑ "Praeses Reipublicae Yemenitae": vide p. 998 s.v. Saleh A. A.[nexus deficit]. Cf. "Regnum Arabiae Sauditae tum etiam Status Qatarensis, Bahreinensis, Emiratorum [sic] Unitorum Arabicorum, Omanensis et Yemenitae": Litterae Apostolicae.
  5. ↑ Vbb. adiectt. "Yemenensis" saepe, "Yemeniensis, Yemeniticus, Iemenensis" rarius in nominibus biologicis reperiuntur.
  6. ↑ Qua ratione nomen reperis "rei publicae Arabiae Felicis (Yemen)": Ephemeris (7 Iunii 2017)
  7. ↑ 7.0 7.1 7.2 "Maria ad oras Somaliae spectantia, id est Sinus Adenensis": Ephemeris
  8. ↑ Liv. 45.9.6; Plin. Nat. 5.65; 6.106; 7.97; Curt. Alex.4.7.18; 5.1.15
  9. ↑ Claudii Ptolemaei Geographia.
  10. ↑ Tomislav Ladan, Osmojezični enciklopedijski rječnik, vol. 2 (1987)].
  11. ↑ José Juan Del Col, Diccionario auxiliar español-latino (Bahía Blanca 2007) Diccionario Auxiliar Español-Latino.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 12.5 12.6 Confer articulum de Arabiā apud Lexicum Universale Hofmann
  13. ↑ 13.0 13.1 13.2 13.3 "Adana, Adenium, Adenum, Romanus Arabum Portus" in J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3.
  14. ↑ "Yémen: 3 agences de l'ONU appellent à la levée immédiate du blocus humanitaire" (Francice), apud ONU Info, die 16 Novembris anni 2017. Inspectum die 4 Iulii anni 2023.
  15. ↑ Human Development Report 2021-22 (Anglice), Novi Eboraci, Programma promotorium Nationum Unitarum.
  16. ↑ 16.0 16.1 Vide "Homeritae" apud Gaffiot.
  17. ↑ 17.0 17.1 17.2 17.3 17.4 Theophrastus: Historia Plantarum. 9,4. Vide etiam articulum Vicipaediae Anglicae de hoc regno, ubi dicitur "Theophrastus gives the name Άδρραμύτα, a direct transcription of the Semitic name into Greek".
  18. ↑ 18.0 18.1 18.2 18.3 18.4 18.5 Vide articulum "Hadramout Region" apud Vicipaediam Anglicam, ubi dicitur "The Greeks and Romans mentioned Hadramout with some distortion. Eratosthenes referred to it as (Latin: Chatramotitae) ".
  19. ↑ 19.0 19.1 19.2 19.3 19.4 19.5 Vide "Chatramitis" apud Lexicon Universale Hofmann.
  20. ↑ 20.00 20.01 20.02 20.03 20.04 20.05 20.06 20.07 20.08 20.09 20.10 20.11 20.12 20.13 20.14 Imperium Turcicum in Europā, Asiā et Africā ab Ioanne Baptistae Homanni Noribergae.
  21. ↑ Ab Jawād ʻAlī (1968) [Digitizatum die 17 Februarii anni 2007]. الـمـفـصـّل في تـاريـخ العـرب قبـل الإسـلام (Arabice). Vol. 1. Dār al-ʻIlm li-l-Malāyīn. p. 171.
  22. ↑ Ab Neuwirth, Angelicā (Angelika); Sinai, Nicolao (Nicolai); Marx, Michaële (Michael) (2010). The Qur??n in Context: Historical and Literary Investigations Into the Qur??nic Milieu (Anglice). BRILL. ISBN 9789004176881.
  23. ↑ Confer binomen "Maytenus dhofarensis".
  24. ↑ 24.0 24.1 24.2 A. Burrowes et Roberto (Robert) D. (2010), Historical Dictionary of Yemen (Anglice) (Rowman & Littlefield) 319. ISBN 978-0-8108-5528-1.
  25. ↑ A. Smith et Gulielmo (William) Robertson, Kinship and Marriage in Early Arabia (Anglice), p. 193. ISBN 1-117-53193-7.
  26. ↑ A Beeston, A.F.L.; Ghul, M.A.; Müller, W.W.; Ryckmans, J. (1982). Sabaic Dictionary (Anglice). Ab Universitate Sanaaense, YAR. p. 168. ISBN 2-8017-0194-7.
  27. ↑ Ab Vladimiro (Vladimir) Sergeyevich Solovyov (anno 2007). Enemies from the East?: V. S. Soloviev on Paganism, Asian Civilizations, and Islam. Northwestern University Press. p. 149. ISBN 978-0-8101-2417-2.
  28. ↑ Ab Eduardo (Edward) Balfour (anno 1873). Cyclopædia of India and of Eastern and Southern Asia, Commercial, Industrial and Scientific: Products of the Mineral, Vegetable and Animal Kingdoms, Useful Arts and Manufactures, Band 5. Typis impressum in Scottish & Adelphi. p. 240.
  29. ↑ A Bell, Ricardo (Richard) (die 20 Octobris anni 1926). "Origin Of Islam In Its Christian Environment" – viā bibliothecae digitalis Internet Archive.
  30. ↑ A Nöldeke, Theodoro (Theodor) (anno 1879). T. Nöldeke, Geschichte der Perser und Araber zur Zeit der en aus der arabischen Chronik des Tabari: Übersetzt und mit ausführlichen Erläuterungen und ergänzungen Versehn (Theodisce). Lugduni Batavorum: E.J. Brill. p. 222.
  31. ↑ 31.0 31.1 31.2 Vide "Sabaei" apud Gaffiot.
  32. ↑ Vide "Sabaea" apud Gaffiot.
  33. ↑ Vide "Minaei" apud Gaffiot.
  34. ↑ Vide [situm interretialem Brill's New Pauly], ubi dicitur "(Qatabān). Pre-Islamic people in south-western Arabia, known predominantly through inscriptions. They appear in the ancient sources as Kattabaneîs (Κατταβανεῖς, ἡ Κατταβανία, Str. 16,4,4), Kottabanoí (Κοτταβανοί, Ptol. Geog. 6,7,24) and Catapani (Plin. HN 6,153)".
  35. ↑ Confer Palaeograecum nomen Βασιλεία τῶν Ἀξωμιτῶν.
  36. ↑ 36.0 36.1 36.2 36.3 36.4 Vide "Mariaba" apud Lexicon Universale Hofmann.
  37. ↑ 37.0 37.1 Vide Lexicon Universale Hofmann, ubi dicitur "ZABIDA, vicus in mediterraneis Arabiae Felicis, Steph".
  38. ↑ 38.0 38.1 38.2 38.3 38.4 38.5 38.6 38.7 Historia Iemanae, e codice manuscripto arabico, ubi dicitur "Zaiditae nomen trahunt de Zaido (...)".
  39. ↑ Confer Neograecum vocabulum Σιισμός.
  40. ↑ 40.0 40.1 Vide Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis, seriei tertiae vol. II, ubi dicitur: "et in Africa Fatimidae fundamenta regni evertere conabantur (...) Princeps igitur Fatimida copias in hunc finem conduxit validas (...) postea vezirus Fatimidarum notissimus (...)".
  41. ↑ Vide articulum "Najran" apud www.jatland.com ubi dicitur "Najran (Hindi: नजरान, Arabic: نجران‎ Najrān), is a city in southwestern Saudi Arabia near the border with Yemen. It is the capital of Najran Province. Najran is mentioned as Negrana by Pliny".
  42. ↑ 42.0 42.1 Confer Orientalia, Volumen 2, ubi dicitur "(...) Sultanus Principi Rasūlidae, 'al-Malico-'l-Mogāhido, domino 'al-Jemanie, auxilio misit circiter 2000 equites, (...)".
  43. ↑ The Rasūlid Architectural Patronage in Yemen. A Catalogue, Neapoli, ab Instituto Orientali Neapolitano, anno 1997.
  44. ↑ 44.0 44.1 44.2 44.3 44.4 44.5 44.6 44.7 44.8 Vide lemma "Dioscoridis Ins. apud Lexicon Universale Hofmann, ubi dicitur "DIOSCORIDIS Ins. Zocotora; in Afr. in mari Azanio, ubi definit Erythraeum (...)".
  45. ↑ 45.00 45.01 45.02 45.03 45.04 45.05 45.06 45.07 45.08 45.09 45.10 45.11 45.12 45.13 45.14 45.15 45.16 45.17 45.18 45.19 45.20 45.21 45.22 45.23 45.24 45.25 45.26 Arabiae Felicis, Petraeae et Desertae nova et accurata delineatio. Amstelodami, apud Ioannem Ianssonium.
  46. ↑ Vide Nova supplementa ad Recensionem numorum Muhammedanorum, ubi dicitur "Classis IV. Emiri Tahiridae".
  47. ↑ Ab Helenā (Helen) Lackner, Quand le drapeau rouge flottait sur Aden - Il y a cinquante ans, l'indépendance du Yémen du Sud (Francice), in Orient XXI, pridie Kalendas Decembres anni 2017 (archivatum ex archetypo url Nonis Octobribus anni 2019).
  48. ↑ Ali Abdullah Saleh (Anglice). New York Times die 28 Februarii anni 2012.
  49. ↑ 49.0 49.1 49.2 49.3 49.4 Vide Ephemeridis percontationem "Abdel-Malek Al Houthi, ducis rebellium Huthorum percontatio", ubi apparet nomen "Huthi". Die 19 Augusti anni 2023.
  50. ↑ A Briano (Brian) Rohan, Hadi, a once-quiet leader of a fractious Yemen, strikes defiant pose by reclaiming presidency (Anglice), in U.S. News and World Report, die 22 Februarii anni 2015. URL inspectum die 19 Augusti anni 2023.
  51. ↑ Yemen's President Hadi declares new 'temporary capital (Anglice), Deutsche Welle, die 21 Martii anni 2015. URL inspectum die 19 Augusti anni 2023.
  52. ↑ 52.0 52.1 52.2 52.3 Historia Jemanae sub Hasano Pascha, ubi dicitur "SAADA صعدة. Urbs in septentrionali Jemanae parte celebratissima et notissima (...)".
  53. ↑ In tabularium relatum die 20 Decembris anni 2015 in Internet Archive; ex In tabularium relatum die 22 Decembris anni 2015 in Internet Archive.
  54. ↑ Exemplar in tabularium relatum, in medicisenzafrontiere.it. URL inspectum die 20 Augusti anni 2023.
  55. ↑ 55.0 55.1 PressTV-‘US cluster bombs massacred Yemenis’ (Anglice), in presstv.com. URL inspectum die 20 Augusti anni 2023.
  56. ↑ «Yémen: l’ex-président Saleh est mort, tué par ses anciens alliés houthistes» (Francice), in lemonde.fr, pridie Nonas Decembres anni 2017 (inspectum die 21 Augusti anni 2018).
  57. ↑ «Yémen: 8 millions de personnes au bord de la famine (ONU)» (Francice), in lefigaro.fr, die 11 Decembris anni 2017 (inspectum die 21 Augusti anni 2018).
  58. ↑ «Yemen: 1 million de cas de choléra (CICR)» (Francice), in lefigaro.fr, die 21 Decembris anni 2017 (inspectum die 21 Augusti anni 2018).
  59. ↑ «17 ONG dénoncent les menaces de poursuites contre des journalistes enquêtant sur les armes françaises au Yémen» (Francice), nuntium Francico a Foedere iurum humanorum pridie Idus Maias anni 2019.
  60. ↑ «New report reveals: Arms exports by Spanish company Airbus to Saudi Arabia and UAE may have contributed to war crimes in Yemen» (Anglice), in ECCHR. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  61. ↑ «A new report launched by Centre Delàs, Amnesty International and ECCHR, concludes that arms transfers by Spanish company Airbus to Saudi Arabia and UAE may have contributed to war crimes in Yemen» (Anglice), in Centro Delàs pro studiis de pace. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  62. ↑ [ttps://www.business-humanrights.org/en/latest-news/spain-report-claims-that-arms-exports-by-spanish-company-airbus-to-saudi-arabia-and-uae-may-have-contributed-to-war-crimes-in-yemen/ «Spain: Report claims arms exports by Spanish company Airbus to Saudi Arabia & UAE may have contributed to war crimes in Yemen»] (Anglice), in Buisness & Human Rights Resource Centre. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  63. ↑ «SPANISH ARMS EXPORTS AND ALLEGED WAR CRIMES IN YEMEN» (Anglice), in PDF. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  64. ↑ «Yémen : trois entreprises d’armement françaises soupçonnées de complicité de crimes de guerre» (Francice), in Amnestiā internationali. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  65. ↑ «Yémen: trois entreprises françaises d’armement visées par une plainte pour complicité de crimes de guerre» (Francice), in Le Croix. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  66. ↑ «Yémen: trois entreprises françaises visées par une plainte pour «complicité de crimes de guerre»» (Francice), in Le Monde. Inspectum die 28 Augusti anni 2023.
  67. ↑ 67.0 67.1 Confer binomen "Polycarpaea guardafuiensis".
  68. ↑ "About Yemen" (Anglice et Arabice). A Ministerio petrolei et mineralium.
  69. ↑ 69.0 69.1 Vide www.perseus.tufts.edu, ubi dicitur "MALICHI INSULAE (Μαλίχου νῆσοι, Ptol. 6.7.44), two islands in the Sinus Arabicus, off the south coast of Arabia Felix. One of them is the modern Sokar.".
  70. ↑ Confer binomen "Laganum kamaranense".
  71. ↑ 71.0 71.1 Vide articulum in Vicipaediā Hispanicā de hac insulā, ubi dicitur "Los romanos la llamaron Diodori insula".
  72. ↑ 72.0 72.1 72.2 72.3 Confer usitatissimum epitheton binominale "Socotrensis".
  73. ↑ 73.0 73.1 73.2 Vide Ancient Ports in the Red Sea.
  74. ↑ "Islands east of the Horn of Africa and south of Yemen" (Anglice). WorldWildlife.org. Ab World Wildlife Fund. Inspectum postride Nonas Septembres anni 2023.
  75. ↑ McLaughlin, Rob. "The Continuing Conundrum of the Somali Territorial Sea and Exclusive Economic Zone." (Anglice), The International Journal of Marine and Coastal Law 30.2 (2015): 305–334.
  76. ↑ 76.0 76.1 76.2 Historia Jemanae sub Hasano Pascha, ubi dicitur "TAIZZUM تعز. Quum in hujus nobilissimae urbis scriptione plurimum a se invicem dissentiant eruditi (...). Taizzum castellum magnum in Jemana (...)".
  77. ↑ A McLaughlin, Daniele (Daniel) (Kalendis Februariis anni 2008). Yemen (Anglice). Bradt Travel Guides. p. 3. ISBN 978-1-84162-212-5.
  78. ↑ A Dinerstein, Erico (Eric); et al. (2017). "An Ecoregion-Based Approach to Protecting Half the Terrestrial Realm" (Anglice). BioScience. 67 (6): 534–545. doi:10.1093/biosci/bix014. ISSN 0006-3568. PMC 5451287. PMID 28608869.
  79. ↑ Ab Abdul Wali A. al-Khulaidi, Flora of Yemen (Anglice), secundum Sustentabilis circumiectorum administrationis programma (YEM/97/100), A Re publicā Iemeniticā, Iunio anni 2000, p. 7.
  80. ↑ A Hepper, F.N. (Iulio anni 1978). "Were There Forests in the Yemen?" (Anglice). Proceedings of the Seminar for Arabian Studies. 9 (anno 1979): 65–71. JSTOR 41223217.
  81. ↑ A Spalton, J. A.; Al Hikmani, H. M. (anno 2006). "The Leopard in the Arabian Peninsula – Distribution and Subspecies Status" (PDF Anglice). Cat News (Special Issue 1): 4–8.
  82. ↑ Yemen: Why is the war there getting more violent? (Anglice). bbc.com. Die postridie Idūs Apriles anni 2023. Inspectum die 10 Septembris anni 2023.
  83. ↑ Yemen - Military expenditures - percent of GDP - Historical Data Graphs per Year (Anglice et aliis linguis), in indexmundi.com. URL inspectum die 25 Ianuarii anni 2023.
  84. ↑ Apographon in tabulas publicas die 12 Februarii anni 2014 relatum, (Anglice et aliis linguis), in indexmundi.com. URL inspectum die 25 Ianuarii anni 2023
  85. ↑ Ab J. Nathan Brown, Arab Judical Structures. A Study presented to the United Nations Development Program (Anglice).
  86. ↑ 86.0 86.1 86.2 A Programmate promotorio Nationum Unitarum: Arab Human Development Report 2009 (Anglice), citatis ab UNICEF aestimationibus.
  87. ↑ www.newsyemen.net (Arabice).
  88. ↑ Jemen Sicherheit (Theodisce). In auswaertiges-amt.de. A Ministerio rerum externarum Rei publicae Foederatae Germaniae, die postridie Nonis Ianuariis anni 2010, inspectum die 17 Septembris anni 2023.
  89. ↑ A Relatoribus sine finibus: Journalisten in Haft (Theodisce), inspectum die 17 Septembris anni 2023.
  90. ↑ A Relatoribus sine finibus: Journalisten getötet (Theodisce), inspectum die 17 Septembris anni 2023.
  91. ↑ 91.0 91.1 91.2 Historia Jemanae sub Hasano Pascha, ubi dicitur "Raima ريمة. Memoratur a Niebuhrio vicus Rema paululum a meridie Sanaae situs et provincia Rema (...)".
  92. ↑ Secundum Ministerium Publicae Valitudinis et Incolarum Iemeniticum.
  93. ↑ "Law establishing province of Socotra Archipelago issued" (Anglice). Presidenthadi-gov-ye.info. Die 18 Decembris anni 2013. In tabulario servatum archetypum die 22 Februarii anni 2014. Inspectum die 29 Septembris anni 2023.
  94. ↑ Vocabulum "mudiratus" in libro "Schematismus topographico-historico custodiae provincialis et vicariatūs apostolici in Hercegovinā" inventum est, ubi dicitur "Ljubuški oppidum; locus nedum huius Parochiae capitalis, imo et totius Districtūs Mudiratūs(...)".
  95. ↑ "Yemen to Become Six-Region Federation" (Anglice). Al-Jazeera. Die 10 Februarii anni 2014.
  96. ↑ Ab Al-Haj, Ahmedo (Ahmed) (Die 3 Ianuarii anni 2015). "Yemen's Shiite rebels reject plan for federal system"] (Anglice). The Washington Post. Inspectum die 29 Septembris anni 2023.
  97. ↑ "Yemeni government quits in protest at Houthi rebellion" (Anglice). The Guardian. Die 22 Ianuarii anni 2015. Inspectum die 29 Septembris anni 2023.
  98. ↑ A Greenfield, Danya (Die 22 Ianuarii anni 2015). "Yemen crisis: A coup in all but name". BBC News. Inspectum die 29 Septembris anni 2023.
  99. ↑ Central Statistical Organisation of Yemen. General Population Housing and Establishment Census 2004 Final Results (Anglice).
  100. ↑ Statistic Yearbook 2005 of Yemen] (Anglice). Inspectum die 29 Septembris anni [[2023].
  101. ↑ Statistical Year Book 2006 (Anglice). Inspectum die 29 Septembris anni 2023.
  102. ↑ Confer binomen "Scythris abyanensis".
  103. ↑ "Arabia Felix" (sicut regio omnis cuius emporium fuit): Pomponius Mela, Chorographia 3.2. Ita Graece Εὐδαίμων Ἀραβία: Periplus Maris Erythraei 26
  104. ↑ 104.0 104.1 Sixth Map of Asia: Which Includes Arabia Felix, Carmania, and the Persian Gulf..
  105. ↑ 105.0 105.1 Ancient Ports in the Red Sea,
  106. ↑ 106.0 106.1 Confer homonymam urbem Libycam Albaidam.
  107. ↑ 107.0 107.1 107.2 Cf. nomina biologica Seira sanaaensis, Bucculatrix sanaaensis
  108. ↑ 108.0 108.1 Historia Iemanae, e codice manuscripto arabico, ubi dicitur "23. Amran, pars provincia Haschid u Bekil (...)"
  109. ↑ Historia Jemanae sub Hasano Pascha, ubi dicitur "DJOFA الجوف. Provincia Jemanae magna (...)".
  110. ↑ 110.0 110.1 110.2 110.3 110.4 110.5 110.6 Historia Iemanae, ubi dicitur "Lahadj لحج, oppidulum in pago Belad Aden situm, (...). Barthema hanc urbem Lagi, Nieb. et Büsch. Lahadsje pronuntiant (...)".
  111. ↑ "World Population Prospects 2022" (Anglice). population.un.org. Ab UN DESA. Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  112. ↑ "The General Census of Population 2004" (Anglice). Sabanews. Die 29 Decembris anni 2004 (ad praesentia accommodatum Idibus Decembribus anni 2013). Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  113. ↑ The population explosion on Europe's doorstep" (Anglice). Times (London). Londinii. Die 18 Maii anni 2008. Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  114. ↑ "Yemen: Government planning to curb population growth" (Anglice). Ab IRIN Middle East. Die pridie Idus Iulias anni 2008. In tabulario servatum ex archetypo die 28 Septembris anni 2011. Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  115. ↑ "Country Comparison: Total fertility rate" (Anglice). A CIA. Apud librum CIA World Factbook. In tabulario servatum ex archetypo die 28 Octobris anni 2009. Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  116. ↑ Ab Erico (Eric) Hansen (Ianuario anni 2006). "Sana'a Rising". Saudi Aramco World. In tabulario servatum ex archetypo die 27 Novembris anni 2013. Inspectum Kalendis Octobribus anni 2023.
  117. ↑ "Sanaa | History, Population, & Facts | Britannica" (Anglice). Die 17 Iunii anni 2023.
  118. ↑ "U.S. Relations With Yemen" (Anglice). A Ministerio Rerum Externarum Civitatum Foederatarum. Die 28 Augusti anni 2013.
  119. ↑ A Flamand, Annā Sophiā (Annasofie) et Macleod, Hugone (Hugh) (Nonis Decembribus anni 2009). "The children of Yemen's tribal war" (Anglice). The Herald Scotland. Glasguae. Inspectum Nonis Octobribus anni 2023.
  120. ↑ A Lehmann, Hermanno (Hermann) (anno 1954). "Distribution of the sickle cell trait" (Anglice). Eugenics Review. 46 (2): 101–121. PMC 2973326. PMID 21260667.
  121. ↑ A Laurentio (Lawrence) G. Potter (anno 2009). The Persian Gulf in History (Anglice). Springer. p. 7. ISBN 978-0-230-61845-9.
  122. ↑ A Pirouz Mojtahed-Zadeh (anno 2013). Security and Territoriality in the Persian Gulf: A Maritime Political Geography Anglice. Routledge. p. 64. ISBN 978-1-136-81717-5.
  123. ↑ "Yemen" (Anglice). Jewish Virtual Library. Die 22 Maii anni 2012. Inspectum Nonis Octobribus anni 2023.
  124. ↑ Geographia Totius Orbis ab Iohanne Ulrico Müllero, ubi dicitur "Xael urbs Arabiae". Sicut asserit articulus de hac urbe in Vicipaediā Anglicā, sic nuncupaverunt Lusitani hanc urbem.
  125. ↑ Lexicon Latinum hodiernum scilicet Theodisco-Latinum
  126. ↑ "Indian Diaspora in Yemen" (Anglice). Ab Indicā Ambasciatā Sanaae. In tabulario servatum archetypum die 12 Martii anni 2011. Inspectum die 11 Octobris anni 2023.
  127. ↑ "The world's successful diasporas" (Anglice). Management Today. Londinii. Die 3 Aprilis anni 2007. Inspectum die 12 Octobris anni 2013.
  128. ↑ Ab Amino (أمين) Ali Talib (Novembre anni 1995). "Hadramis in Singapore". Al-bab.com. In tabulario servatum archetypum die 12 Decembris anni 2013. Inspectum die 12 Octobris anni 2013.
  129. ↑ "African connections in Yemeni music" (Anglice). Ab Encyclopaediā Britannicā. Inspectum die 12 Octobris anni 2013.
  130. ↑ Africae descriptio, Leone Africano auctore, ubi dicitur "Mahchil populus. Ruche populus qui a Mastaro originem duxisse creditur, id desertum sibi habet (...)".
  131. ↑ "Mauritania – Arab invasions" (Anglice). A Library of Congress Country Studies. Inspectum 20 Octobris anni 2023.
  132. ↑ 132.0 132.1 Thesaurus geographicus, auctore Abrahamo Ortelio, ubi dicitur "CATANITAE, Κατανιται, Ptolamaeo Arabiae Felicis gens".
  133. ↑ Études de linguistique arabe, ubi dicitur "Gorrhamitae (Jurhum)".
  134. ↑ "Story of the Prophet Ismail (Ishmael) – Ishmael's Wives | Islamic History" (Anglice). Alim.org. Inspectum 20 Octobris anni 2023.
  135. ↑ 135.0 135.1 Ab Ionathā (Jonathan) Fowler (die 18 Octobris anni 2014). "Red Sea drownings of Yemen-bound migrants hit new high" (Anglice). Your Middle East. In tabulario servatum archetypum die 18 Octobris anni 2014. Inspectum die 22 Octobris anni 2023.
  136. ↑ "World Refugee Survey 2008" (Anglice). Ab Consilio Statunitensi pro profugis et immigrantibus (Anglice U.S. Committee for Refugees and Immigrants). Die 19 Iunii anni 2008. In tabulario servatum archetypum die 19 Octobris anni 2014. Inspectum die 22 Octobris anni 2023.
  137. ↑ "Poor and desperate, Syrian refugees beg on Yemen's streets" (Anglice). A Reuters. Die 26 Septembris anni 2013. Inspectum die 22 Octobris anni 2023.
  138. ↑ A Black, Ioanne (Ian) (die 2 Aprilis anni 2013). "Saudi Arabia expels thousands of Yemeni workers" (Anglice). The Guardian. Londinii. Inspectum die 22 Octobris anni 2023.
  139. ↑ "History of Islam in the UK". BBC. Die 7 Septembris anni 2009. Inspectum die 22 Octobris anni 2023.
  140. ↑ Ab Woodard, Rogerio (Roger) D. (die 10 Aprilis anni 2008). The Ancient Languages of Asia and the Americas. Cambridge University Press. p. 228. ISBN 978-0-521-68494-1. Inspectum die 17 Novembris anni 2023.
  141. ↑ "Ethnologue entry for South Arabian languages". Ethnologue.com. Inspectum die 17 Novembris anni 2023.
  142. ↑ "Yemen – Languages". Ethnologue. Die 19 Februarii anni 1999. Inspectum die 17 Novembris anni 2023.
  143. ↑ "Wikimedia Traffic Analysis Report – Wikipedia Page Views Per Country – Breakdown" (Anglice). stats.wikimedia.org.
  144. ↑ "Yemen: The conflict in Saada Governorate – analysis" (Anglice). A Curatore supremo Nationum Unitarum pro refugis. In tabulario servatum archetypum die 20 Novembris anni 2012.
  145. ↑ Glossen op Minhāj al-ṭalibīn en op het commentaar op Minhāj al-ṭalibīn van al-Maḥallī, ubi dicitur "(...) Achmedis Sajatensis Safiitae Commentarii (...)".
  146. ↑ The travels of Ibn Batuta, ubi dicitur "et aliquot Sunnitae Malikitae".
  147. ↑ 147.0 147.1 [www.islamicmanuscripts.info/reference/catalogues/cco_1851_1877/CCO-5-nr. 2400-2409-pp. 96-109.pdf Theologia Christiana] ubi dicitur "(...) quum antea Malikitae, Hanafitae aut Hanbalitae fuerant (...)".
  148. ↑ 148.0 148.1 "Yemen: The conflict in Saada Governorate – analysis" (Anglice). A Curatore supremo Nationum Unitarum pro refugis. Die 24 Iulii anni 2008. Inspectum die 19 Novembris anni 2023.
  149. ↑ [Ab Al-Zaidi, Hasano (حسن) (die 22 Octobris anni 2007). "The Twelve-Imam Shiite Sect". Yemen Times. In tabulario servatum archetypum die 22 Octobris anni 2007.
  150. ↑ Yemen 2012 International Religious Freedom Report" (PDF Anglice). A Civitatum Foederatarum Secretario Civitatis. Inspectum die 19 Novembris anni 2023.
  151. ↑ "Yemen" (Anglice). Ab Instituto MEDEA. In tabulario servatum archetypum postridie Nonas Septembres anni 2013. Inspectum die 19 Novembris anni 2023.
Haec stipula ad nationem spectat. Amplifica, si potes!
Civitates et territoria Asiae
Civitates

Atropatene · Afgania · Arabia Saudiana · Armenia · Baharina · Bangladesa · Birmania · Bruneium · Butania · Cambosia · Chirgisia · Corea meridiana · Corea septentrionalis · Cuvaitum · Cyprus · Emiratus Arabici Coniuncti · Georgia · Iaponia · Iemenia · India · Indonesia · Iordania · Iracum · Irania · Israël · Kazachstania · Laotia · Libanus · Malaesia · insulae Maldivae · Mongolia · Nepalia · Omania · Pakistania · Philippinae · Quataria · Russia · Sinae · Singapura · Syria · Tadzikistania · Taprobane · Thailandia · Timora Orientalis · Turcia · Turcomannia · Uzbecia · Vietnamia

Civitates statu dubio

Abascia · Carabachia Superior · Cyprus septentrionalis · Ossetia Meridionalis · Taivania

Territoria obnoxia et statu dubio

Acroterium et Decelea · Casmiria · Territoria Palaestinensia

Capsae cognatae: Africa • America • Europa • Oceania
Iemenia : politica
Praesides Iemeniae

Abdullah al-Sallal • Abdul Rahman al-Iryani • Ibrahim al-Hamdi • Ahmad al-Ghashmi • Abdul Karim Abdullah al-Arashi • ʿAlī ʿAbd Allāh Ṣāliḥ • ʿAbd Rabbuh Manṣūr Hādī • Rashād al-ʾAlīmī

Capsae cognatae: Primi ministri Iemeniae
Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Iemenia&oldid=3801059"