Monacum

Roman numeral 10000 CC DD.svg
Coordinata: 48°8′23″N 11°34′28″E / 48.13972°N 11.57444°E / 48.13972; 11.57444
E Vicipaedia
Wikidata Monacum
Res apud Vicidata repertae:
Monacum: insigne
Civitas: Germania
Locus: 48°8′15″N 11°34′30″E
Numerus incolarum: 1 487 708
Zona horaria: UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: München

Gestio

Praefectus: Dieter Reiter
Procuratio superior: Bavaria Superior

Geographia

Superficies: 310.71 chiliometrum quadratum
Regiones urbanae: Altstadt-Lehel, Ludwigsvorstadt-Isarvorstadt, Maxvorstadt, Schwabing-West, Au-Haidhausen, Sendling, Sendling-Westpark, Schwanthalerhöhe, Neuhausen-Nymphenburg, Moosach, Milbertshofen-Am Hart, Schwabing-Freimann, Bogenhausen, Berg am Laim, Trudering-Riem, Ramersdorf-Perlach, Obergiesing, Untergiesing-Harlaching, Thalkirchen-Obersendling-Forstenried-Fürstenried-Solln, Hadern, Pasing-Obermenzing, Aubing-Lochhausen-Langwied, Allach-Untermenzing, Feldmoching-Hasenbergl, Laim
Territoria finitima: Munich (district), Dachau county, Fürstenfeldbruck, Garching bei München, Q55278376, Q55278629, Neubiberg, Oberschleißheim, Ismaning, Unterföhring, Aschheim, Feldkirchen, Haar, Putzbrunn, Unterhaching, Grünwald, Pullach, Neuried, Planegg, Gräfelfing

Coniunctiones urbium

Tabula aut despectus

Monacum: situs
Ecclesia cathedralis

Monacum seu Monachium[1][2][3] (Theodisce München; Bavarice Minga) est urbs et caput maxima terrae foederalis Bavariae. Urbs, cui erant habitantium 1 388 308 anno 2012, tertia est Germaniae omnis quo ad incolas pertinet, locum primum Berolino alterumque Hamburgo cedens.

Urbs medio saeculo duodecimo rite condita, sedes olim ducum et regum Bavariae, sedes (una cum Frisinga) archiepiscoporum Archidioecesis Monacensis et Frisingensis, universitatibus museisque ornata est. Quotannis mense Septembri exeunte per dies quattuordecim sollemnia Octobria (Oktoberfest) habentur Germaniae maxima et celeberrima. Magis sunt quam solemnia Canstadii popularia, quae ipsae quoque a fine mensis Septembris usque ad mensem Octobrem habentur.

Historia[recensere | fontem recensere]

Forum Marianum urbis Monaci (Der Marckt zu München, hodie Marienplatz) anno fere 1642 excussum (Matthaeus Merian, Topographia Germaniae).

Primum die 14 Iunii 1158 Monacum commemoratur sub nomine "forum apud Munichen" (i. e. "forum apud monachos. Eo anno, oppido a duce Henrico Leone nuper condito, imperator Fridericus Barbarossa diplomate Augustae Videlicorum dato nundinas et vectigalia decrevit. Sedes facta est ducum Bavariae ab anno 1255, residentia imperialis ab anno 1328, Bavariae caput ab anno 1506.

Geographia[recensere | fontem recensere]

Monacum est caput provinciae, quarum in Bavaria sunt septem. Inter metropoles Germaniae maximam densitatem incolarum habet.

Editissimus urbis locus est Mons Warnberg, cuius culmen 579 metra super mare est; infimus Schwarzhölzl, in Feldmochingo, parte urbis boreali, situs, qui locus 482 metra super mare iacet.

Isara flumen 13.7 kilometra per territorium urbis ex occidente australi in orientem borealem fluit. Insula musei, in qua Museum Germanicum est, atque proxima Insula Pratina sunt insulae celebratae fluminis. Districtus multos lacus magnos habet, qui sunt Lacus Ammeris, Lacus Wörthis atque Lacus Starnbergensis. Aquae fluentes aliae sunt flumen Wuermum (Germanice Würm), qui ex Lacu Starnbergensi veniens per urbem occidentalem fluit, Rivus Hachingensis (Hachinger Bach), qui ad Perlachum territorium urbis init et in boreale Novi Perlachi perit, multa brachia Isarae, quae rivuli urbani Monacenses (Münchner Stadtbäche) dicuntur.

Cultura[recensere | fontem recensere]

Maria Monacensis

Universitas Monacensis satis antiqua a principio anno 1472, ducatu in complures partes diviso, Ingolstadii, non Monaci, a duce Ludovico IX condita, anno 1800 a principe electore Maximiliano IV Iosepho Landishutam remota est. Ad horum principum honorem "Ludovico-Maximilianea" cognominatur. Denuo anno 1826 a rege Ludovico I Monacum constituta est. Universitas Technica Monacensis anno 1868 condita est.

Musea:

Urbs praeterea est notissima propter theatra et greges musicorum. Kammerspiele et Residenztheater sunt - illud urbanum, hoc publicum - theatra ludorum scaenicorum. Bayerische Staatsoper in Theatro Nationali operis et ballationibus, Staatstheater am Gärtnerplatz operettis et musical? et ballationibus dedicatum est. Quotannis Münchner Opernfestspiele mensibus Iunio et Iulio habitae multos homines operarum amantes invitant et adlectant. Greges musicorum, velut Bayerisches Staatsorchester et Münchner Philharmoniker et Münchner Rundfunkorchester in totius orbis terrarum scaenas solent prodire.

Res oeconomicae[recensere | fontem recensere]

Domus editoria C. Bertelsmann Verlag hic est usque ab anno 1972.

Commeatus[recensere | fontem recensere]

Ferrivia subterranea metropolitana Monacensis (vulgo U-Bahn) omni die plurimos homines transvehit.

Clima[recensere | fontem recensere]

Urbi Monaco clima est "oceanicum" per enumerationem Köppen–Geiger, temperatura aëris media mense Ianuario 0.3° atque mense Iulio 19.4°, totius anni 9.7°, minima inter −3.7° et +12.3°, maxima inter 2.7° et 23.1°; pluviis mense Februario ad 46 mm tantum, mense Iulio 122 mm, per annum totum non minus quam 946 mm elevatis; diebus pluviosis per annum totum fere 129 accidentibus; humiditate relativa inter mensuras 55 centesimas mensibus Maio et Iulio et 81 centesimas mense Decembri, horis solis fulgentis mense Decembri 59, mense Iulio 238, per annum totum 1 777 repertis.[4]

Incolae notabiles[recensere | fontem recensere]

Notae[recensere | fontem recensere]

Nexus interni

Nexus externi[recensere | fontem recensere]

Vicimedia Communia plura habent quae ad Monacum spectant (München, Munich).
Urbes foederalium Germaniae terrarum capitales