Aegyptus

Haec commentatio vicificanda est ut rationibus qualitatis propositis obtemperet. Quapropter rogamus ut corrigas, praecipue introductionem, formam, nexusque extra et intra Vicipaediam.

جمهوريّة مصرالعربيّة
Jumhuriyat Misr al-Arabiyah(Arabice)

(Vexillum)
Lingua Sollemnis	Arabica
Caput	Cairus
Urbs maxima	Cairus
Praeses	Hosnis Mubaracus
Primus Minister	Achometus Nazif
Ambitus  - In toto  - % aqua	omnium 29a 1,001,450 km2 0.6%
Numerus civium  - In toto (2002)  - Densitas	omnium 15a 70,712,345 71/km²
Independentia  - concessa	a Britanniarum Regno die 28 Februarii 1922
Moneta	Librae Aegyptii (EGP)
Zona Horaria	UTC +2 (EET)
Carmen Nationale	Bilady, Bilady, Bilady
Suffixus Interretialis	.eg
Index Telephonicus	20

Aegyptus (-i, f.; Aegyptie km.t; Coptice Κημε; Arabice مصر Miṣr) aut Res Publica Arabica Aegypti est incultissima civitas in Africa Boreorientali.

1.020.000 km2 latus, paeninsulam Sinai (putatam partem Austroccidentalis Asiae) includit, dum maxima civitatis pars est in Septemtrionali Africa. Libyae Occidente, Sudaniae Meridie, Mari Rubro Oriente, Israeli Boreoriente et Mari Mediterraneo Septemtrione finitimus est.

Plerique Aegyptii homines oras fluminis Nili (circa 40.000 km2) Euripi Suesiensis incolunt. Territorii latae areae Saharensium desertorum pars sunt et desertae esse solent. Urbs caput Cairus vel Cahira est, magna amplius 15.000.000 incolarum metropolis, et eam sequuntur Alexandria Magna, cum tribus milionibus et dimidio incolarum, et Giza, in Cahirensi urbana agglomeratione, cum duobus milionibus; Subra Alchaema (Arabice شبرة الخيمة) (etiam in Cahirensi agglomeratione) et Portus Saidensis milionem incolarum superant.

Civitas nota est propter antiqua civilizatio et propter aliqua ejus commoventia monumenta velut pyramides, templum Carnacense aut Vallem Regum. Hodie, Aegyptus praecipua politica culturalisque sedes Arabico in mundo large putatur.

Nomen

Aegyptus
Nomen Aegyptium
Hieroglyphica
Translitteratio	km.t

Nomen Aegyptus e Graeco Αιγυπτος (Aígyptos) venit quod antiquo Aegyptio Hi-ku-ptah, Thebani templi nomen, venit. Nomen Arabicum civitatis مصر (Mişr), Semiticae originis est, 'civitatem' possibiliter significans.

Divisio Administrativa

Aegyptus in 27 gubernationes (muhafazat) dividitur (inter signa exclusionis sua nomina Arabice):

Gubernationes Aegyptiae

No.	Nomen	Area (km²)	Incolae (2006)	Caput
1	Alexandria (الإسكندرية)	2,679	4,110,015	Alexandria Magna (الإسكندرية)
2	Syene (أسوان)	679	1,184,432	Syene (أسوان)
3	Lycopolitana (أسيوط)	25,926	3,441,597	Lycopolis (أسيوط)
4	Beheira (البحيرة)	10,130	4,737,129	Hermopolis Parva (دمنهور)
5	Benisuefia (بني سويف)	1,322	2,290,527	Benisuefia (بني سويف)
6	Cairus (القاهرة)	214	7,786,640	Cairus (القاهرة)
7	Dacahlia (الدقهلية)	3,471	4,985,187	Mansura (المنصورة)
8	Tamiat (دمياط)	589	1,092,316	Tamiat (دمياط)
9	Crocodilopolitana (الفيوم)	1,827	2,512,792	Crocodilopolis (الفيوم)
10	Gharbia (الغربية)	1,942	4,010,298	Tanta (طنطا)
11	Giza (الجيزة)	85,153	6,272,571	Giza (الجيزة)
12	Ismaelia (الإسماعيلية)	1,442	942,832	Ismaelia (الإسماعيلية)
13	Cafresaechum (كفر الشيخ)	3,437	2,618,111	Cafresaechum (كفر الشيخ)
14	Paraetonia (مطروح)	212,112	322,341	Paraetonium (مرسى مطروح)
15	Thmone (المنيا)	32,279	4,179,309	Thmone (المنيا)
16	Monufia (المنوفية)	1,532	3,270,404	Sibinelcomum (شبين الكوم)
17	Nova Valles (الوادى الجديد)	376,505	187,256	Charga (الخارجة)
18	Septemtrionale Sinai (شمال سيناء)	27,574	339,752	Rhinocolura (العريش)
19	Portus Saidensis (بورسعيد)	72	570,768	Portus Saidensis (بورسعيد)
20	Qualjubia (القليوبية)	1,001	4,237,003	Athribis (بنها)
21	Kaine (قنا)	1,851	3,001,494	Kaine (قنا)
22	Mare Rubrum (البحر الأحمر)	203,685	288,233	Hurghada (الغردقة)
23	Sarquia (الشرقيّة)	4,180	5,340,058	Bubastis (الزقازيق)
24	Sohagum (سوهاج)	1,547	3,746,377	Sohagum (سوهاج)
25	Meridionale Sinai (جنوب سيناء)	33,140	149,335	Raithu (الطور)
26	Suesium (السويس)	17,840	510,935	Suesium (السويس)
	Thebae (الأقصر)	55	451,318	Thebae (الأقصر)

Historia

Tabula Aegypti Anglice

Regularitas divitiaeque annualis inundationis Nili, una cum seminsulatione Oriente et Occidente deserticis terris oblata, unius magnarum civilizationum in mundo incrementum permisit. Circa anno 3200 a.C.n. regnum junctum natum est, dynastiarum serie gubernatum quae Aegyptum per secuta tria milia millenniorum rexit. Ultima dynastia originaria a Persis anno 341 a.C.n. capta est, qui Euripi Suessensis praecursorium excavaverunt et mare Rubrum Mediterraneo conjunxit. Posterioriter Aegyptus captus est a Graecis, a Romanis, a Byzantinis et denuo a Persis.

Arabes fuerunt qui Islamismum et linguam Arabicam saeculo VII introduxere facientes Aegyptum Arabicam civitatem in aeternum. Arabici gubernatores a Calipha lecti per secuta sex saecula dominium servavere. Militaris grex, Mameluci, imperium assecuti sunt circiter anno 1250 et gubernantes continuavere post Aegyptum ab Ottomannidis Turcis captum anno 1517.

Cum Euripus Suesiensis inauguratione anno 1869, Aegyptus maritimae transvectione praecipuum mundanum centrum factus est, sed etiam suffocabile aes alienum contraxit. Clare ad pecuniarias collocationes protegendas, Britanniarum Regnum Aegyptiae gubernationis dominium anno 1882 cepit, sed Imperio Ottomanico nominalis fidelitas usque ad annum 1914 continuavit.

Partialiter a Britanniarum Regno independens anno 1922, Aegyptus summum imperium consecutus est post Bellum Orbis Terrarum I. Anno 1952, Gamalus Abdalus Nasser potestatem assumpsit et Euripum Suesiensem nationalizavit, quod crisem Suesiensem anni 1965 genuit. Inter annum 1958 et 1961 Aegyptus formaliter junctus est cum Syria in nominata Res Publica Arabica Foederata.

Geographia

Nili ripa in Superiore Aegypto

Regiones

Discernuntur generatim quattuor regiones, Inferior Aegyptus, Medius Aegyptus, Superior Aegyptus et Nubia.

Aegyptus extrema multiplicat: civitas Arabica incultissima, 90% incolarum fertilis terrae fasciam Nilum (24 km in maxima amplitudine prope Crocodilopolem, in medio 10 km, sed centenum metrorum potest) circumdantem incolit. Relictum territorium deserticum est.

• Meridie, Nilus in montanis repagulis collidit; cum magis ad Septemtrionem intendit, prospectus planior et deserticior fit.
• Septemtrione Cairi, valles vastum delta 200 km latum mutatur, ingentis flabelli fertilis in Mediterraneum demergentis simile.
• Oriente vallis Arabia Deserta sunt, Occidente Libyca deserta, aridum aequum raris geologicis formationibus et luxuriosis oasibus aspersum.
• Oriente, ultra Euripum Suesiensem, Sinai paeninsulam patet, Arabicorum desertorum extensio ubi [mons Sanctae Catherinae]] altus 2642 m est.

Urbes praecipuae

Praeter caput, Cairum (القاهرة), praecipuae urbes secutae sunt:

• Alexandria Magna (الإسكندرية)
• Syene (سوان)
• Lycopolis (أسيوط)
• Almahalla-Alcubra (المحلة الكبرى)
• Giza (لجيزة)
• Hurghada (الغردقة)
• Mansura (المنصورة)
• Thebae (الأقصر)
• Carnacum (الكرنك)
• Ambo vel Ombi (كوم أمبو)
• Portus Safaga (سفاجا)
• Portus Saidensis (بورسعيد)
• Sarmasaechum (شرم الشيخ)
• Subralchaema (شبرا الخيمة)
• Suesium (السويس)
• Bubastis (الزقازيق)

Clima

Aegyptium clima exemptile est et recapitulatur duabus vocibus: calidum et siccum. Aer ibi inspeciali siccus et saluber est et solum Nilus Saharianum clima non esse toto in territorio facit. Hieme, temperatura jucunda et nocturnae pruinae rarae sunt. Exceptis mensibus Januarii, Februarii et Martii, aliquando satis frigoris Septemtrione est, mediae temperaturae 20º Mediterraneo litore (maximae 31º) et 28º Syenae (maximae 50º!) appropinquant. In desertis locis, severa extrema sunt, dies incandescit, glaciescit nox.

Factus umidior e magni aggeris constructione, Superior Aegyptus pluviam in Antiquitate sic fere ignorabat ut ea omen, generatim funestum, incolarum oculis appareret.

Delta Nili et praesertim litoralis funiculus minorem ariditatem patiuntur. Per hiemem, violentae undae regionem limosam tranformant, sed adhuc pluviae rarissimae manent (media Cahirae est sex dierum pluviosorum quotannis). Alexandria Magna Aegyptia urbs maximam pluviae quantitatem accipiens, circiter 19 cm quotannis, dum Syene solum circiter 10 mm quoque quinto anno.

Vere, Champsinus (Arabice خمسين "quinquaginta"), siccus et calidus et vehemens ventus urenter Austrorientalibus in solitudinibus perflans, creberrime punit. 150 km/h rapidus, folia arboribus evellit et caelum russum facit; aer pulvere oneratur qui respirationem opprimit. Per hos quinquaginta dies (unde venti nomen venit), Aegyptus aliquas caeli intemperies vehementes patiutur, symbolizatas a deo Sethe.

Aestate, calidissima temperatura est, sed crebera Septemtrionalis aura atmosphaeram refrigerat, quamquam hic siccus calor umido tolerabilior est.

Hic magnus sol, hic siccus calor etiam Antiquiis Aegyptiis momentum fecit: vestimenti necessitas vix se sentire facit, sed prostheti comae solarium radiorum protectioni conducunt; munditiae lavationes et curae epidermidem refrigerant, dum fucus, cosmetica, unguenta cutem et oculos de solare reverberatione protegebant et transpirationis odorem tegebant.

Etiam ut aliquod refrigerationis caperetur, crassis lateribus aedificabatur, sub maeniana laborabatur et laxe habitantes sedes suas in hortorum viriditatibus occultabant.

Flora et Fauna

Flora insula cuiusdam Nili

Quamvis Aegyptus 94% deserticus est, non minus diversa oecosystemata praesertim hostilibus condicionibus aptata hospitio accipit: loti, papyri, palmae, tamarices, acaciae, jacarandae, rhizophoraceae, delonices etc...

Dromedarius in Maris Rubri ora

In fauna, circiter 430 species avium et centenum mammalium numerantur, inter quae sunt dromedarii, asini, et gazellae sunt... computatur etiam extraordinaria magnorum mammalium varietas (leopardi, oryces, hyaenae, caracales...), hodie ferme exstincta ob venationem. Libidinose, nihilominus, 34 serpentium species sunt, scorpiones et aliqui crocodyli apud Syenen habitant.

Demographia

Aegyptus Arabica civitas incultissima est. Anno 2006 incolarum numerus 78 miliones incolarum erat. Qui ripa Nili, in ejus delta (1500 incolarum/km²) concentrantur.

Incolae

Demographia Aegypti, Data de FAO, anno 2005; numerus incolarum in milibus.

Aegyptii praecipui ex antiqua Aegyptia societate oriuntur, quorum plerique in Aegypto habitant ubi primum ethnicum globum cum 97-98% totorum incolarum (circiter 76,6 miliones) constituunt. Aegyptius populus solum Afrasiaticis linguis locuti sunt per totam suam historiam de Antiqua Aegyptia ad Arabicam Aegyptiam linguam (مصري). Circa 90% incolarum Musulmanum est et 10% Christianum (9% Coptorum Orthodoxorum, 1% aliorum Christianorum).

Ethnici allophyli in Aegypto Beduinas Arabes tribus Sinai paeninsulae et Orientalium desertorum, Barbarice locutos Sivienses (Mazicanos) oasis Ammonis (Arabice واحة سيوة)et antiquas Nubias communitates praeter Nilum in parte Aegypti Meridionaliore glomeratas includunt. Etiam considerabiles allophyli Bejorum et Domorum sunt. Civitas hospitio dissimiles communitates per colonialem periodum accepit, inclusis Graecis, Italis, Syrii, Judaeis et Armeniis, sed quorum plerique reliquere aut coacti sunt ut Aegyptum relinquerent post politicos decursus decennii 1950. Adhuc hospitio 90.000 refugitorum et asylatorum, praecipue Palaestinorum et Sudaniensium.

Educatio

Gradus alphabetizationis in moderno Aegypto circiter 57% incolarum est. Educatio ad universitatem gratuita est et compulsoria pueris inter sex et quindecim annos natis. Nuper primariae et secundariae educationi indices refecti sunt. 93% puerorum primariam scholam intrant quorum circiter quadrans sex annos postea relinquit; annis 1994 et 1995, 87% primariam scholam intravere quorum dimidium sex annos postea reliquere. Sunt 20.000 primariae et secundariae scholae cum 10 milionibus studentium, 13 praecipuae universitates cum amplius 500.000 studentium et 67 magistris collegia. Praecipuae universitates Universitatem Cairensem (cum 100.000 studentium), Universitatem Alexandrinam et Universitatem Alazahrensem, unum mundane principalium centrorum de Islamica disciplina, includunt.

Religio

Religio in Aegypto in multos socialis vitae aspectus permeat et lege fulcitur. Aegyptus praecipue Musulmanus est, namque Musulmani circiter 80–90% incolarum componuntur. Fere omnes sunt Aegyptii Musulmani Sunnitae. Haud Musulmani plerique sunt Christiani, quorum plerique ad Ecclesiam Orthodoxam Coptam Alexandrinam pertinent. Dum Aegyptia gubernatio ut Ecclesiae Orthodoxae Coptae sodales solum 6% vel 10% incolarum constituant insistit, Coptici fontes numeros de 14% ad 20% Aegyptiorum attingentes ostendunt. Etiam parva, sed nihilominus historice significativa, haud immigrans Bahaistica multitudo et adhuc minor Iudaica communitas est. Haud Sunnitae et haud Coptae communitates magnitudinem de variis milibus ad centena milium attingunt. Originalis antiquae Aegyptiae Religionis sectatores universe exstincti sunt.

Linguae Aegypti

Linguae Aegypti
Officialis lingua	Literaria Arabica
Praecipua nativa lingua	Lingua Arabica Aegyptia (مصري)
Allophylicae linguae	Lingua Sivica, Nobiinica, Cenuzidongolica, Bejica, Domarica
Principales immigrantes linguae	Graeca, Armenica
Principales alienae linguae	Anglica, Francogallica

Aegyptus variis linguis loquitur, sed lingua Arabica Aegyptia (مصري) amplissime fabulata est in civitate. Lingua Coptica, ultima indigenae linguae Aegyptiae statione, Ecclesia Orthodoxa Copta utitur.

Officialis vel solemnis lingua

Aegyptia solemmnis lingua Normativa Arabica qua pleraque scripta media utuntur. Lingua Arabica Aegyptia lingua nationalis et fabulata est, et forte scribitur. Anglice et Francogallice etiam amplie loquuntur et eis in negotiis et educatis circulis utuntur.

Aegyptiae linguae

Linguae Aegyptiae (etiam nominatae Coptaegyptiae]] ex antiqua lingua Aegyptia et lingua Coptica, separatum apud familiam linguarum Afrasiaticarum ramum formantes consistunt. Aegyptia lingua inter primas scriptas linguas est, et ex hieroglyphicis inscriptionibus in monumentis et papyri foliis conservatis scitur. Lingua Coptica, Aegyptiae exstans prognata una, hodie liturgica lingua Ecclesiae Orthodoxae Coptae.

Koine dialectus linguae Graecae in Hellenistica Alexandria Magna ponderis fuit, cujus philosophia scientiaque ea usae sunt et etiam posteriores Arabici scholastici ei studuere.

Arabicae linguae

Arabica lingua Aegyptum saeculo septimo venit, et lingua Arabica Aegyptia moderna fabulata lingua Aegyptiorum facta est. Arabicarum varietatum, lingua Arabica Aegyptia amplie intellectissima secunda dialectus in Medio Oriente et Septemtrionali Africa est, probabiliter propter Aegyptiae cinematographiae pondus per Arabophonum mundum.

Beduinus Arabicus allophylus Arabicae Beduinae varietate loquitur praesertim in paeninsula Sinai. Arabica Sudanica etiam fabulatur a Sudaniensium refugitorum numero.

Linguae Barbaricae

Linguae Barbaricae vel Mazicanae vel Libycae lingua Sivica qua circiter 5.000 hominum in Oase Ammone loquuntur repraesentantur.

Nubiae linguae

In Superiore Nili Valle, circum Ambinem vel Ombos et Syenen, circiter 300.000 Nubiophonorum, generatim Nobiinice sed etiam Cenuzidongolice loquentium, sunt.

Aliae linguae

Circiter 77.000 Bejice loquentium Orientalem Solitudinem et Maris Rubri litus habitant.

Circa 234.000 Domorum (anno 2004) Domarice (quae Indoeuropaea Romicae propinqua lingua est) loquuntur et in Septemtrionali Cairo et Thebis agglomerantur.

Etiam circiter 42.000 (2004) Hellenophonorum Alexandriae, et comparabilis numerus Armenice loquentium, praecipue Cairi. est.

Oeconomia

Feluca super Nilum

Civitas graves oeconomicas difficultates transit. Quondam (circa 400 a.C.n.) essentialiter agraria, Aegyptia oeconomia in futurum diversificari tentat in activitates sicut periegesem aut industriam. Praecipui oeconomici socii Aegypti sunt Civitates Foederatae Americae, Unio Europaea, et Iaponia. Principales oeconomicae opes Aegyptiae sunt petroleum, metalla, periegesis sive turismus et agricultura (praesertim xylon).

Anno 2006, Argentaria Mundana fecit hanc classificationem de primis Afris civitatibus:

Civitas	PDG
Africa Australis	255,0 miliones dollariorum (CFA)
Algerium	114,7 miliones dollariorum (CFA)
Nigeria	114,7 miliones dollariorum (CFA)
Aegyptus	107,5 miliones dollariorum (CFA)
Fons : Argentaria Mundana

Vide etiam

• Marisa Zenima Granieri
• Nomarcha
• Pisces Nilotici

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Aegyptum spectant (1, 2).

• Ammianus Mercellinus de Aegypto refert libor XXII, partibus XV et XVI

Haec stipula ad nationem spectat. Amplifica, si potes!

Civitates et territoria Africae

Opus geopoliticum • Nationes mundi • Africa

Capsae cognatae: America • Asia • Europa • Oceania