Quantum redactiones paginae "Beninum" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m bot addit: tk:Benin
m Respublica Democratica Congensis
Linea 179: Linea 179:
Beninenses [[litterae]] fortem oralem traditionem habuit valde antequam [[lingua Francogallica]] dominans lingua fieret. [[Felix Couchoro]] primam Belinensem [[mythistoria]]m, "Servus" ([[Francogallice]]; ''L'Esclave''), anno [[1929]] scripsit.
Beninenses [[litterae]] fortem oralem traditionem habuit valde antequam [[lingua Francogallica]] dominans lingua fieret. [[Felix Couchoro]] primam Belinensem [[mythistoria]]m, "Servus" ([[Francogallice]]; ''L'Esclave''), anno [[1929]] scripsit.


Post independentiam, natio vibrantis innovativaeque [[musica]]e scaenae domus fuit ubi autochthonica laographica musica cum [[Gana|Ganensi]] [[musica excelsae vitae|excelsa vita]], [[Francia|Francico]] [[cabaret]], [[CFA|Statunitensi]] [[Musica rock|rockica]], [[Musica Funkica|punkica]], [[musica pectoralis|musica pectorali]] et [[Respublica Popularis Congensis|Congensi]] [[sucus (musica)|suco]] ([[Francogallice]]; ''Highlife ghanéenne, cabaret français, rock Américain, funk, soul'', et ''soukous Congolais'' respective) combinatur.
Post independentiam, natio vibrantis innovativaeque [[musica]]e scaenae domus fuit ubi autochthonica laographica musica cum [[Gana|Ganensi]] [[musica excelsae vitae|excelsa vita]], [[Francia|Francico]] [[cabaret]], [[CFA|Statunitensi]] [[Musica rock|rockica]], [[Musica Funkica|punkica]], [[musica pectoralis|musica pectorali]] et [[Respublica Democratica Congensis|Congensi]] [[sucus (musica)|suco]] ([[Francogallice]]; ''Highlife ghanéenne, cabaret français, rock Américain, funk, soul'', et ''soukous Congolais'' respective) combinatur.


Cantrix [[Angelica Kidjo]] et actor [[Dzimonus Hounsou]] ambo in [[Cotonu]], in Benino nati sunt.
Cantrix [[Angelica Kidjo]] et actor [[Dzimonus Hounsou]] ambo in [[Cotonu]], in Benino nati sunt.

Emendatio ex 11:35, 18 Novembris 2009

République du Bénin
Vexillum
Vexillum
Sententia nationis: Fraternité, Justice, Travail (Francogallica: Fraternitas, Iustitia, Labor)
Collocatio Benini
Lingua publica Francogallica
Caput Portus Novus¹
Area

 - Summa  - % aquae

locum 99 obtinet
112,620 km²
1.8%
Multitudo

 - Summa (annus)

 - Densitas

locum 94 obtinet
7 041 490 (2003)
60/km²
Libertas 1 Augusti 1960
Moneta francus CFA
¹ Sedes rei publicae
Tabula Benini

Respublica Benini,[1] (Francogallice; République du Bénin) olim nomine Dahomiae (Francogallice; Dahomey) cognita, est civitas Africae occidentalis. Brevem oram maritimam habet: Sinum Benini. Terrae vicinae sunt Togum (in occasum), Nigeria (in orientem), Burcina Faso, et Niger (in septentrionem). Caput Portus Novus est.

Toponymia

Per colonialem periodon et in independentia, natio Dahomia nominabatur. Quod mutatum est anno 1975 pro Re Publica Populari Benini ex aquae corpore super quo natio iacet, Sinu Benini, qui vicissim e Imperio Beninico nomen cepit. Sic natio Benini directe nec Urbi Beninensi in praesnti Nigeria nec Aeribus Beninensibus conectitur.

Novum nomen, Beninum, propter suam neutralitatem eligitur. Dahomia Regni Dahomiae nomen erat quod Meridionalem tertiam praesentis nationis partem texit et nec Septemtrionalem igitur Atacora nec Borguvianum regnum, quod Boreorientalem tertiam partem tegebat, repraesentabat.

Historia

Celebratio Abomiae (Francogallice; Abomey), anno 1908.

Regnum Africanum Dahomiae principium suum in Benino habuit. Saeculo XVII, ab obis imperatum est (inter quos potentissimus Fonici Dahomiae Regni fuit), et magnam partem Africae occidentalis continuit. Illud regnum fuit prosperum et commercium servibus cum Europaeis (saeculo XV primum advenientibus; plerumque Lusitanienses et Nederlandienses fuerunt) instituit. Saeculo XVIII, Dahomia dilabi incepit; itaque Franci eam regionem anno 1892 occupare potuerunt. Anno 1904, haec regio ad coloniam Africam occidentalem Franciam addita est, sub nomine Dahomiae usque ad 1975. Denique, anno 1960, plenam libertatem accepit.

Anno 1972, subalternorum officiariorum circulus potentiam prehendit et novarum rerum studiosum regimen a Matthaeo Kérékou usque ad annum 1990 gubernante ductum instituit. Matthaeus Kérékou nationales adventicias societates, statales ponderis societates privatas facit et valetudinaria educativaque programmata populo creat. Officialis civitatis doctrina Marxismo-Leninismus est, sed agricultura et commercium privatis in manibus manent. Anno 1975 natio suum nomen pro Benino mutat. Politicum regimen in crisin decennio 199 intrat, et gubernatio ad adventicias pecunias mutuas confugit. Protestationum unda anno 1989 Matthaeum Kérékou politicam oeconomicamque aperturam promovere facit. Plurifactionalismo instituto, amplius 50 factiones surgunt. Nicephorus Soglo, dux gubernationis transitionis anno 1990 formatae, praeses anno 1991 elegitur.

Civilitas

Civilitas in repraesentativa democratica Rei Publica compage fit, ubi praeses Benini non solum dux civitatis sed etiam dux gubernationis et multifactionalistici systematis est. Gubernatio potestatem exsecutivam exercet. Potestas Legisfera ambibus gubernationibus et legisfero conventui attribuitur. Potestas Iudicialis ab et exsecutiva et legisfero conventu independens est. Praesens politicum systema e Constitutione Benini anni 1990 et posteriori transitione in democratiam anno 1991 derivatur.

Subdivisio

Departimenta Benini

Beninum est omne divisum in departimenta (Francogallice; Départements) duodecim, quarum sunt inferiora:

Departimentum Latine Departimentum Francogallice Caput Latine Caput Francogallice
Aliborium Alibori Candium Kandi
Atacora Atakora Natitingu Natitingou
Atlanticum Atlantique Vida Ouidah
Borguvia Borgou Pancosmopolis Parakou
Colles Collines Savalu Savalou
Donga Donga Dzugu Djougou
Cuffo Kouffo Dogbo Dogbo
Litorale Littoral Cotonu Cotonou
Mono Mono Locossa Lokossa
Veme Ouémé Portus Novus Porto Novo
Oropedium Plateau Sacete Sakété
Zuvia Zou Abomia Abomey

Geographia

Urbana Cotonus scaena, maximae urbis ubi nationalis gubernationis sedes est.

Benini terra inter flumen Nigerem et Sinum Benini iacet. Linea aequatorialis et Cancri tropicus e Septemtrione ad Meridiem arctam nationem in Africa Occidentali secant. Beninum 112 620 km² latum est, patens e flumine Nigro Septemtrione in Oceanum Atlanticum Meridie cum distantita inter ambo 700 km. Eius locus amplissimus ex Oriente in Occidentem 325 km latus est et eius litoralis lacinia 121 km lata est. Beninum minimarum Africarum nationum una, octies minus Orientali vicina, Nigeria, sed bis maius Occidentali vicino, Togo.

Benini altitudo fere eadem toti nationi est, cum media 200 metrorum. Plerique incolae Meridionales litorales planities colunt ubi sunt maximae urbes Beninenses, inclusis Porto Novo et Cotonu. Nationis Septemtrio praesertim in zavana et in superioribus semiaridis terris consistit.

Caelum Benini est calidum et humidum. Contra duo tempora anni pluvialia (a mense Aprili usque ad mensem Iulium, et a mense Septembri usque ad mensem Novembrem) sunt pauci imbres.

Oeconomia

Typica Beninensis scaena

Beninensis oeconomia parum evoluta et de agricultura subsistentiae pendet. Xyli cultio ad 40% PDG et fere ad 80% exportationum voluminis respondet. Beninum textilia, opera manualia et cacaonem etiam exportat.

Maizum, phaseolus, oryza, arachis, cassuvium, ananas et mandioca praecipua subsistentiae producta sunt. Beninum modestam petrolei quantitatem Octobre anni 1982 producere coepit. Productio recentibus annis propter depositorum deminutionem cessavit sed novorum locorum usurpatio temporis quaestio est.

Modesta navium classis pisces et alia marina alimenta locali subsistentiae et exportationi, praesetim in Europam, suppeditat.

Commerciales activitates antea a gubernatione custoditae privatizatae sunt. Parvae societates in Beninensium manibus, dum magnae pleraeque in peregrinis manibus, praesetim Francicis et Libanensibus.

Demographia

Conclave scholare in Benino.

Plerique Beninenses Meridiem incolunt. Incolae plerique iuvenes sunt cum exspectatione vitae 53 annorum. Circa 42 Africi ethnici circuli hanc nationem incolunt; hi varii circuli in Benino siti dissimilibus in temporibus et in natione quoque migraverunt. Inter ethnicos circulos Yorubae (Francogallice; Yoruba), e Nigeria saeculo XII migrati, Austroriente; Dendi (Francogallice; Dendi), qui e Malio saeculo XVI venere, in Media Septemtrionali area; Baribae et Fulani (Francogallice; Bariba et Peuls respective) Boreoriente; Tammari et Sombae (Francogallice; Bétammaribé et Somba) in Iugo Atacorae; Foni (Francogallice; Fon) in area circum Abomiam Media Meridie; et Minae, Xuedae et Adzae (Francogallice; Mina, Xuéda et Aja respective) (qui e Togo veniunt) in litore sunt.

Recentes immigrationes alios Africos nationales in Beninum tulerunt inter quos Nigeriani, Togenses et Malienses. Peregrina communitas quoque multos Libanenses et Indos commercio involutos includit. Plurimarum Europaearum legatoriarum sedium, peregrinarum auxiliarium missionum, societatum non gubernativarum et variorum missionariorum circulorum operarii rationem magnae 5 500 Europaeorum partis reddunt. Parva Europaeorum pars in Belinensibus civibus cum Francicis proavis consistunt qui Beninum rexerunt et post independentiam reliquerunt.

Valetudo

Per decennium 199, minus quam 30% incolarum ad primariae valetudinariae therapiae diaconias accessum habent. Beninum maximorum infantilis mortis indicum unum in minore aetate quam quinque annis habuit. Mortalitatis infantilis index in 203 mortibus pro 1 000 vivorum natorum manet. Solum una pro quaque tribus matribus accessum ad infantilis therapiae diaconias habuit. Initiativa Bamakensis magnopere id mutavit per introducendam valetudinariorum diaconiarum in communitate fundatarum reformationem, quius resultatio efficientiores et aequiores diaconias suppeditare fuit. Comprehensivae appropinquationis strategia ad omnes valetudinariae therapiae areas extensa est cum subsequenti admelioratione in valetudinariis indicibus et cum admelioratione in valetudinariae curae efficentia et sumptu.

Cultura

Artes

Beninenses litterae fortem oralem traditionem habuit valde antequam lingua Francogallica dominans lingua fieret. Felix Couchoro primam Belinensem mythistoriam, "Servus" (Francogallice; L'Esclave), anno 1929 scripsit.

Post independentiam, natio vibrantis innovativaeque musicae scaenae domus fuit ubi autochthonica laographica musica cum Ganensi excelsa vita, Francico cabaret, Statunitensi rockica, punkica, musica pectorali et Congensi suco (Francogallice; Highlife ghanéenne, cabaret français, rock Américain, funk, soul, et soukous Congolais respective) combinatur.

Cantrix Angelica Kidjo et actor Dzimonus Hounsou ambo in Cotonu, in Benino nati sunt.

Traditionalia nomina

Multi Beninenses nationis Meridie in lingua Acanica fundata nomina hebdomadis diem in quo nati sunt indicantia habent.

Lingua

Localibus linguis in elementariis scholis instructio utitur, dum lingua Francogallica post varios annos introducitur. Beninenses linguae generatim transcribuntur cum singula separata littera pro singulo phonemate, potius quam diacriticorum usu Francogallice aut Anglice digraphorum usu. Quod Beninensem linguam Yorubam includit quae in Nigeria cum diacriticis digraphisque scribitur. Verbi gratia, vocales mediae Francogallice é è, ô, o scripta Beninensibus linguis e, ɛ, o, ɔ scribuntur, dum consonantes ng et sh aut ch Anglice scriptae Beninensibus linguis ŋ et c scribuntur. Nihilominus, digraphis utuntur vocales nasales et consonantibus labiovelaribus kp et gb, velut in Fonico nomine Fon gbe /fõ ɡ͡be/, et utuntur diacriticis sicut tonali signo. In editionibus Francogallice, Francogallicae et Belinensis orthographiarum mixtura videri potest.

Religio

Ecclesiae Christianismi Caelestis baptismus in Cotonu. 5% Beninesium ad Ecclesiam Christianismi Caelestis, Ecclesiam Initiatam Africam, pertinet.

Anni 2002 censu, 42,8& Beninensium Christianum (27,1% Catholicum, 5% Ecclesiae Christianismi Caelestis, 3,2% Methodisticum, 7,5% aliarum Christianarum denominationum), 24,4% Musulmanum, 17,3% Afrovuduisticum, 6% aliorum traditionalium localium religiosorum circulorum, 1,9% aliorum religiosorum circulorum et 6,5% nullius religiosae affiliationis.

Autochthonicae religiones locales Animisticas religiones in Atacora (in Atacorae et Dongae provinciis) et Vuduismum Africum et Orisarum venerationem inter Yorubas et Tadones nationis Centro et Meridie includunt. Vidae urbs medio litore spirituale Beninensis Vuduismi centrum est.

Praecipuae introductae religiones sunt Islamismus, ab Imperio Songhaico et Hausis mercatoribus introducta, et nunc culta per Aliboriii, Borguviae et Dongae departimenta non minus quam ab Yorubis (qui quoque Christianismum colunt) et Christianismus, per Meridiem et Centrum Beninensia et in Tammaria in Atacora cultus. Multi, nihilominus, Afrovuduistica et Orisica credibilia adhuc servant et in Christianismum Afrovuduisticum et Orisicum pantheon incorporaverunt.

Notae

  1. Carolus Egger, Sermo Latinus Hodiernus: Acta Diurna (1986), p. 39; Beninum

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Beninum spectant (1, 2).

Formula:Link FA