Quantum redactiones paginae "Lingua Graeca" differant

Nexus recensere
E Vicipaedia
Browse history interactively
← Differentia superiorDifferentia proxima →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m ~ (1000 paginae)
Linea 12: Linea 12:
Lingua Graeca ad [[Linguae Indoeuropaeae|familiam Indoeuropaeam]] pertinet. Num fuisset cognatio cum [[Lingua Macedonica antiqua]], pro certo decerni non potest, quod reliquiae huius linguae sunt minimae. Sunt qui [[Lingua Macedonica antiqua|linguam Macedonicam]] [[Dialectos|dialectum]] Graecam fuisse censeant.
Lingua Graeca ad [[Linguae Indoeuropaeae|familiam Indoeuropaeam]] pertinet. Num fuisset cognatio cum [[Lingua Macedonica antiqua]], pro certo decerni non potest, quod reliquiae huius linguae sunt minimae. Sunt qui [[Lingua Macedonica antiqua|linguam Macedonicam]] [[Dialectos|dialectum]] Graecam fuisse censeant.


Linguae proximae fortasse sunt [[Lingua Armenica]] et [[Lingua Albanica]]; ambo coniecturae [[Via quantitativa|viis quantitativis]] fulciuntur.<ref>Hans J. Holm (2008), "The Distribution of Data in Word Lists and its Impact on the Subgrouping of Languages," ''Proceedings of the 31st Annual Conference of the Gesellschaft für Klassifikation e.V. at Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, March 7-9, 2007.'' In ''Data Analysis, Machine Learning and Applications,'' ed C. Preisach, H. Burkhardt, L. Schmidt-Thieme, et R. Decker (Berolini: Springer),629-636.</ref> [[Lingua Sanscrita]] et [[Lingua Avestana]] quoque proximae sunt linguae Graecae. Omnes hae linguae habent ''augmentum'' verborum temporum praeteritorum; in omnibus [[consonans laryngealis|consonantes laryngeales]] in initio verbi (ante [[consonans|consonantem]]) vocales fiunt; omnes participium medio-passivum elemento ''-meno-'' faciunt.<ref>Fortson, p. 203, 462.</ref>
Linguae proximae fortasse sunt [[Lingua Armenica]] et [[Lingua Albanica]]; ambo coniecturae [[Via quantitativa|viis quantitativis]] fulciuntur.<ref>Hans J. Holm (2008), "The Distribution of Data in Word Lists and its Impact on the Subgrouping of Languages," ''Proceedings of the 31st Annual Conference of the Gesellschaft für Klassifikation e.V. at Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, March 7-9, 2007.'' In ''Data Analysis, Machine Learning and Applications,'' ed C. Preisach, H. Burkhardt, L. Schmidt-Thieme, et R. Decker (Berolini: Springer),629-636.</ref> [[Lingua Sanscrita]] et [[Lingua Avestana]] quoque proximae sunt linguae Graecae. Omnes hae linguae habent ''augmentum'' verborum temporum praeteritorum; in omnibus [[consonans laryngealis|consonantes laryngeales]] in initio verbi (ante [[consonans|consonantem]]) vocales fiunt; omnes participium medio-passivum elemento ''-meno-'' faciunt.<ref>Fortson, p. 203, 462.</ref>


Lingua Neograeca pars est ''[[Linguae Balcanicae|linguarum Balcanicarum]],'' quae, licet origine non sint propinquae, ob varias similitudines [[Sprachbund]] habentur. ("[[Sprachbund]]" est verbum [[Lingua Theodisca|Theodiscum]] quod 'coniunctio linguarum' significat.) E [[Medium Aevum|Medio Aevo]], [[Lingua Neograeca|Graeca]], [[Lingua Albanica|Albanica]], [[Lingua Bulgarica|Bulgarica]], [[Lingua Serbica|Serbica]], [[Lingua Croatica|Croatica]], [[Lingua Bosnica|Bosnica]], [[Linguae Romanicae|Romanica]] linguae hodiernae inter se adfecerunt ut [[sonus]], [[syntaxis]], [[morphologia]] similiores fiant.<ref>Fortson, p. 448; Horrocks, p. 227-9.</ref>
Lingua Neograeca pars est ''[[Linguae Balcanicae|linguarum Balcanicarum]],'' quae, licet origine non sint propinquae, ob varias similitudines [[Sprachbund]] habentur. ("[[Sprachbund]]" est verbum [[Lingua Theodisca|Theodiscum]] quod 'coniunctio linguarum' significat.) E [[Medium Aevum|Medio Aevo]], [[Lingua Neograeca|Graeca]], [[Lingua Albanica|Albanica]], [[Lingua Bulgarica|Bulgarica]], [[Lingua Serbica|Serbica]], [[Lingua Croatica|Croatica]], [[Lingua Bosnica|Bosnica]], [[Linguae Romanicae|Romanica]] linguae hodiernae inter se adfecerunt ut [[sonus]], [[syntaxis]], [[morphologia]] similiores fiant.<ref>Fortson, p. 448; Horrocks, p. 227-9.</ref>


== Historia ==
==Historia==
=== Lingua Proto-Graeca ===
===Lingua Proto-Graeca===
[[Fasciculus:Proto Greek Area reconstruction.png|thumb|Regio, ubi secundum [[Vladimir I. Georgiev]] proto-Graeca locuti sunt.]]
[[Fasciculus:Proto Greek Area reconstruction.png|thumb|[[Regio]] ubi, secundum [[Vladimir I. Georgiev]], proto-Graeca locuti sunt.]]
[[Lingua Proto-Graeca]] (ca. a [[2000 a.C.n.]]) est forma linguae Graecae, quae non est attestata, sed origo omnium [[Varietas linguistica|varietatum]] posteriorum esse putatur. Multi studiosi linguam Graecam a familia [[Linguae Indoeuropaeae|linguarum Indoeuropaearum]] [[Millenium 3 a.C.n.|millenio tertio]] separatam esse coniciunt. Antecessores gentium Graecarum [[Millenium 2 a.C.n.|millenio secundo]] ineunte Graeciam invaserunt, forsitan aliae gentes aliis temporibus. Ex tunc in Graecia usus linguae Graecae non intermissus est ad hunc diem. Ibi Proto-Graeci in incolas culturae altae inciderunt, quos [[Pelasgi|Pelasgos]] vocaverunt. Quorum lingua - verisimiliter non Indoeuropaea - ignota est, sed tamquam [[substratum (linguistica)|substratum]] in lingua Graeca attestari potest, ad quod multa verba (θάλασσα, "mare" et νῆσος, "insula") et nomina locorum (Κόρινθος, "Corinthus" et Παρνασσός, "Parnassus") attribuuntur. Praeterea alia lingua Indoeuropaea ignota, quae forsitan [[lingua Illyrica|Illyricae]] exstinctae propinqua erat, aliquid momenti ad linguam Graecam habuit.
[[Lingua Proto-Graeca]] (ca. a [[2000 a.C.n.]]) est forma linguae Graecae, quae non est attestata, sed origo omnium [[Varietas linguistica|varietatum]] posteriorum esse putatur. Multi studiosi linguam Graecam a familia [[Linguae Indoeuropaeae|linguarum Indoeuropaearum]] [[Millenium 3 a.C.n.|millennio tertio]] separatam esse coniciunt. Antecessores gentium Graecarum [[Millenium 2 a.C.n.|millennio secundo]] ineunte Graeciam invaserunt, forsitan aliae gentes aliis temporibus. Ex tunc in Graecia usus linguae Graecae non intermissus est ad hunc diem. Ibi Proto-Graeci in incolas culturae altae inciderunt, quos [[Pelasgi|Pelasgos]] vocaverunt. Quorum lingua - verisimiliter non Indoeuropaea - ignota est, sed tamquam [[substratum (linguistica)|substratum]] in lingua Graeca attestari potest, ad quod multa verba (θάλασσα '[[mare]]' et νῆσος '[[insula]]') et nomina locorum (Κόρινθος 'Corinthus' et Παρνασσός 'Parnassus') attribuuntur. Praeterea alia lingua Indoeuropaea ignota, quae forsitan [[lingua Illyrica|Illyricae]] exstinctae propinqua erat, aliquid momenti ad linguam Graecam habuit.


=== Lingua Graeca Mycenaea ===
===Lingua Graeca Mycenaea===
[[Lingua Graeca Mycenaea]] (ca. [[1600 a.C.n.]]–[[1100 a.C.n.]])
[[Lingua Graeca Mycenaea]] (ca. [[1600 a.C.n.]]–[[1100 a.C.n.]])


=== Lingua Graeca antiqua ===
===Lingua Graeca antiqua===
[[Fasciculus:Rafael - Escola de Atenas.jpg|thumb|''Schola Atheniensis,'' a [[Raphael Sanctius Urbinas|Raphael]] picta: [[Renascentia litterarum]] [[glottologia|scientiam linguae]] et [[anthropologia|culturae]] Graecarum in [[Europa]]m occidentalem rettulit.]]
[[Fasciculus:Rafael - Escola de Atenas.jpg|thumb|''Schola Atheniensis,'' a [[Raphael Sanctius Urbinas|Raphael]] picta: [[Renascentia litterarum]] [[glottologia|scientiam linguae]] et [[anthropologia|culturae]] Graecarum in [[Europa]]m occidentalem rettulit.]]
[[Fasciculus:JimDeskaNahrobe.jpg|thumb|Lingua non omnis mortua: sepultum Jacobi Morrison, cantoris gregis [[The Doors]], [[Lutetia]]e, inscriptionem Graecam antiquam habet: {{polytonicus|κατὰ τὸν δαίμονα ἑαυτοῦ}} 'secundum spiritum suum'.]]
[[Fasciculus:JimDeskaNahrobe.jpg|thumb|Lingua non omnis mortua: sepultum Jacobi Morrison, cantoris gregis [[The Doors]], [[Lutetia]]e, inscriptionem Graecam antiquam habet: {{polytonicus|κατὰ τὸν δαίμονα ἑαυτοῦ}} 'secundum spiritum suum'.]]
[[Lingua Graeca antiqua]] sive classica (ca. [[800 a.C.n.]]–[[300 a.C.n.]]) cum dialectis: Aeolica, Arcado-Cypria, Ionico-Attica, Dorica
[[Lingua Graeca antiqua]] sive classica (ca. [[800 a.C.n.]]–[[300 a.C.n.]]) cum dialectis: Aeolica, Arcado-Cypria, Ionico-Attica, Dorica.


=== Lingua Graeca antiqua communis ===
===Lingua Graeca antiqua communis===
[[Fasciculus:P46.jpg|thumb|[[Folium (charta)|Folium]] ex Papyro 46, [[2 Corinthiani]] 11:33-12:9 continens.]]
[[Lingua Graeca antiqua communis]] ([[Graece]] {{Polytonic|διάλεκτος κοινή}}) (ca. [[300 a.C.n.]]–[[300 p.C.n.]])
[[Lingua Graeca antiqua communis]] ([[Graece]] {{Polytonic|διάλεκτος κοινή}}) (ca. [[300 a.C.n.]]–[[300 p.C.n.]])


=== Lingua Graeca media ===
===Lingua Graeca media===
[[Lingua Graeca media]] sive mediaevalis sive [[Constantinopolis|byzantina]] (ca. [[300]]–[[1453]])
[[Lingua Graeca media]] sive mediaevalis sive [[Constantinopolis|byzantina]] (ca. [[300]]–[[1453]])


Linea 45: Linea 46:
* [[dialectos Graeco-Cypria|Dialectus Graeco-Cypria]]
* [[dialectos Graeco-Cypria|Dialectus Graeco-Cypria]]


== Diglossia ==
==Diglossia==
Iam ab antiquitate linguae Graecae erat [[diglossia]], scilicet uno tempore usus varietatis cottidianae (imprimis in loquendo) et alterius, quae linguam Graecam classicam imitabatur quaeque in scribendo adhibebatur. Haec diglosssia [[Novum Aevum|Novo Aevo]] renata est: Hinc erat [[lingua Graeca Demotica]] sive vulgaris, illinc [[Catharevusa]], lingua Graeca "pura" et emendata, [[saeculum 19|saeculo undevicesimo]] ineunte ab [[Adamantius Coraes|Adamantio Corae]] creata, quae lingua publica [[Graecia]]e fuit a libertate vindicata usque ad annum [[1976]]. Anno [[1976]] - duos annos post libertatem rei publicae restitutam - pro Catharevusa "lingua Neograeca communis" (Νεοελληνική κοινή), quae est sermo demotica (Δημοτική) cum quibusdam proprietatibus e Catharevusa oriundis, in linguam publicam electa et diglossia finita est.
Iam [[antiquitas|antiquitate]] linguae Graecae erat [[diglossia]], scilicet uno tempore usus varietatis cottidianae (imprimis in loquendo) et alterius, quae linguam Graecam classicam imitabatur quaeque in scribendo adhibebatur. Haec diglosssia [[Novum Aevum|Novo Aevo]] renata est: Hinc erat [[lingua Graeca Demotica]] sive vulgaris, illinc [[Catharevusa]], lingua Graeca "pura" et emendata, [[saeculum 19|saeculo undevicesimo]] ineunte ab [[Adamantius Coraes|Adamantio Corae]] creata, quae [[lingua publica]] [[Graecia]]e fuit a libertate vindicata usque ad annum [[1976]]. Anno [[1976]], [[duo|binos]] annos post [[libertas|libertatem]] [[res publica|rei publicae]] restitutam, pro Catharevusa "lingua Neograeca communis" (Νεοελληνική κοινή), quae est sermo demotica (Δημοτική) cum quibusdam proprietatibus e Catharevusa oriundis, in linguam publicam electa et diglossia finita est.


== Mutationes sonorum ==
==Mutationes sonorum==
=== Separatio a lingua proto-Indoeuropaea ===
===Separatio a lingua proto-Indoeuropaea===
[[Mutatio phonologica|Mutationes sonorum]] quae linguam Graecam e proto-Indoeuropaea fecerunt hae sunt:<ref>Horrocks, p. 9-10.</ref>
[[Mutatio phonologica|Mutationes sonorum]] quae linguam Graecam e proto-Indoeuropaea fecerunt hae sunt:<ref>Horrocks, p. 9-10.</ref>
* consonantes ''b<sup>h</sup>, d<sup>h</sup>, g<sup>h</sup>, g<sup>wh</sup>'' fiunt ''p<sup>h</sup>'' (φ), ''t<sup>h</sup>'' (θ), ''k<sup>h</sup>'' (χ), ''k<sup>wh</sup>'' (qui sonus post tempus Mycenaeae ''p'' aut ''t'' factus est)
* consonantes ''b<sup>h</sup>, d<sup>h</sup>, g<sup>h</sup>, g<sup>wh</sup>'' fiunt ''p<sup>h</sup>'' (φ), ''t<sup>h</sup>'' (θ), ''k<sup>h</sup>'' (χ), ''k<sup>wh</sup>'' (qui sonus post tempus Mycenaeae ''p'' aut ''t'' factus est)
* ''s'' sonus fit ''h'', nisi in fine verbi; inter vocales ''h'' tunc amittitur
* ''s'' sonus fit ''h'', nisi in fine verbi; inter vocales ''h'' tunc amittitur
* accentus in ultimas tres syllabas verborum coercetur
* accentus in ultimas tres syllabas verborum coercetur
* consonantes ''n, r, s'' tantum in fine verbi permittuntur, alii autem amittuntur
* consonantes ''n, r, s'' tantum in fine verbi permittuntur, alii autem amittuntur


=== Lingua Graeca communis ===
=== Lingua Graeca communis ===
[[Lingua Graeca antiqua communis|Lingua Graeca "communis" dicta]] aetate [[Hellenismus|Hellenistica]] crevit, cum plures mutationes sonorum factae sunt. Vocales ''ει, ι, η'' nunc eundem sonum habent, ''i''; ''ε'' et ''αι'' ''e'' sonum faciunt; ''οι'' et ''υ'' sonum ''y'' (vel ü) faciunt. Consonantes quae olim aspirationem habuerunt nunc [[fricativa]]e sunt: ''φ'' sonum ''f'' facit, ''θ'' sonum ''th'' [[Lingua Anglica|anglice]], ''χ'' sonum ''ch'' [[Lingua Theodisca|Theodisce]]. Consonantes ''β, δ, γ'' fricativae sonorae fiunt (in [[IPA]] v, ð, ɣ). Hi soni iam hodie in [[Lingua Graeca moderna|lingua moderna]] manent.<ref>Fortson, p. 263.</ref>
[[Lingua Graeca antiqua communis|Lingua Graeca "communis" dicta]] aetate [[Hellenismus|Hellenistica]] crevit, cum plures mutationes sonorum factae sunt. Vocales ''ει, ι, η'' nunc eundem sonum habent, ''i''; ''ε'' et ''αι'' ''e'' sonum faciunt; ''οι'' et ''υ'' sonum ''y'' (vel ü) faciunt. Consonantes quae olim aspirationem habuerunt nunc [[fricativa]]e sunt: ''φ'' sonum ''f'' facit, ''θ'' sonum ''th'' [[Lingua Anglica|anglice]], ''χ'' sonum ''ch'' [[Lingua Theodisca|Theodisce]]. Consonantes ''β, δ, γ'' fricativae sonorae fiunt (in [[IPA]] v, ð, ɣ). Hi soni iam hodie in [[Lingua Graeca moderna|lingua moderna]] manent.<ref>Fortson, p. 263.</ref>


== Grammatica ==
== Grammatica ==
Linea 64: Linea 65:
[[Nomen substantivum|Nomina]] declinantur secundum [[casus grammaticus|casus]] [[nominativus|rectum]], [[genetivus|genetivum]], [[dativus|dativum]], [[accusativus|accusativum]], [[vocativus|vocativum]], et tria genera habent. Opus [[ablativus|casus ablativi]] linguae Protoindoeuropaeae [[Genetivus|casus genitivus]] facit, pro casu [[instrumentalis|instrumentali]] [[casus dativus]] locum habet, casus [[locativus]] quoque fit casum dativum.
[[Nomen substantivum|Nomina]] declinantur secundum [[casus grammaticus|casus]] [[nominativus|rectum]], [[genetivus|genetivum]], [[dativus|dativum]], [[accusativus|accusativum]], [[vocativus|vocativum]], et tria genera habent. Opus [[ablativus|casus ablativi]] linguae Protoindoeuropaeae [[Genetivus|casus genitivus]] facit, pro casu [[instrumentalis|instrumentali]] [[casus dativus]] locum habet, casus [[locativus]] quoque fit casum dativum.


[[Verbum (grammatica Latina)|Verba]] temporalia, sicut in lingua Latina, [[persona (grammatica)|personam]], [[numerus (grammatica)|numerum]], [[tempus (verborum)|tempus]], [[modus (verborum)|modum]], [[vox (verborum)|vocem]] habent. Tempora sunt [[praesens]], [[imperfectum]], [[futurum]], [[aoristus]], [[perfectum]]; sunt quoque tempus [[plusquamperfectum|plus quam perfectum]] et tempus [[futurum exactum|futurum perfectum]], quam minime usitata. Modi finiti sunt [[indicativus]], [[imperativus]], [[coniunctivus]], [[optativus]]; modi non finiti sunt [[infinitivus (grammatica)|infinitivus]] et [[participium]], quorum verba Graeca antiqua [[decem]] habent. Voces sunt [[activum|activa]] et [[passivum|passiva]], sicut in lingua Latina, et [[tres|tertia]] vox "[[medius (verbum)|media]]," quae implicationem [[subiectum|subiecti]] in actione verbi significat. Personae sunt tres: primus (ego), secundus (tu), tertius (hic). Numeri sunt tres, quod inter [[numerus singularis|singularem]] et [[pluralis|pluralem]] numeros habet Graeca antiqua [[numerus dualis|numerum dualem]], quem, si subiectum est [[duo]] homines vel duae res, scribere solemus.
[[Verbum (grammatica Latina)|Verba]] temporalia, sicut in lingua Latina, [[persona (grammatica)|personam]], [[numerus (grammatica)|numerum]], [[tempus (verborum)|tempus]], [[modus (verborum)|modum]], [[vox (verborum)|vocem]] habent. Tempora sunt [[praesens]], [[imperfectum]], [[futurum]], [[aoristus]], [[perfectum]]; sunt quoque tempus [[plusquamperfectum|plus quam perfectum]] et tempus [[futurum exactum|futurum perfectum]], quam minime usitata. Modi finiti sunt [[indicativus]], [[imperativus]], [[coniunctivus]], [[optativus]]; modi non finiti sunt [[infinitivus (grammatica)|infinitivus]] et [[participium]], quorum verba Graeca antiqua [[decem]] habent. Voces sunt [[activum|activa]] et [[passivum|passiva]], sicut in lingua Latina, et [[tres|tertia]] vox "[[medius (verbum)|media]]," quae implicationem [[subiectum|subiecti]] in actione verbi significat. Personae sunt tres: primus (ego), secundus (tu), tertius (hic). Numeri sunt [[tres]], quod inter [[numerus singularis|singularem]] et [[pluralis|pluralem]] numeros habet Graeca antiqua [[numerus dualis|numerum dualem]], quem, si subiectum est [[duo]] homines vel duae res, scribere solemus.


Numerus dualis et modus optativus exstinguuntur; tempus "praeteritum" aut perfectum aut, saepius, aoristum tenetur, alio tempore non iam accepto.
Numerus dualis et modus optativus exstinguuntur; tempus "praeteritum" aut perfectum aut, saepius, aoristum tenetur, alio tempore non iam accepto.
Linea 70: Linea 71:
[[Lingua Neograeca]] pauciores casus habet, casu dativo mortuo, paucioria tempora, quod verba auxiliaria saepius adhibentur.
[[Lingua Neograeca]] pauciores casus habet, casu dativo mortuo, paucioria tempora, quod verba auxiliaria saepius adhibentur.


== Abecedarium Graecum ==
==Abecedarium Graecum==
[[Fasciculus:Coppa di Nestore.png|thumb|[[Poculum]] [[Nestor]]is dictum, [[saeculum 8 a.C.n.|saeculo octavo]] [[Aenaria|Pithecussis]] factum, in quo est [[abecedarium|abecedarii]] inscriptio inter veterrimas.]]
[[Fasciculus:Coppa di Nestore.png|thumb|[[Poculum]] [[Nestor]]is dictum, [[saeculum 8 a.C.n.|saeculo octavo]] [[Aenaria|Pithecussis]] factum, in quo est [[abecedarium|abecedarii]] inscriptio inter veterrimas.]]
{{Vide-etiam|Abecedarium Graecum|Abecedarium}}
{{Vide-etiam|Abecedarium Graecum|Abecedarium}}
[[Abecedarium Graecum]] e [[Poeni|Phoenicio]] [[saeculum 8 a.C.n.|octavo fere saeculo]] ortum est. Pluribus abecedariis, quae inter se plus minusve ditulerunt, [[urbs|urbes]] Graecae usae sunt. [[Saeculum 4 a.C.n.|Saeculo quarto a.C.n.]] ineunti, abecedarium "classicum" dictum [[Athenae|Athenis]] acceptum est, deinde aliis urbibus.
[[Abecedarium Graecum]] e [[Poeni|Phoenicio]] [[saeculum 8 a.C.n.|octavo fere saeculo]] ortum est. Pluribus abecedariis, quae inter se plus minusve distulerunt, [[urbs|urbes]] Graecae usae sunt. [[Saeculum 4 a.C.n.|Saeculo quarto a.C.n.]] ineunte, [[abecedarium]] "classicum" dictum [[Athenae|Athenis]] acceptum est, deinde aliis urbibus.


== Notae ==
==Notae==
<div class="references-small"><references/></div>
<div class="references-small"><references/></div>


== Bibliographia ==
==Bibliographia==
* Bakker, Egbert. [[2010]]. ''A Companion to the Ancient Greek Language.'' Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 9781405153263.
* Bakker, Egbert. [[2010]]. ''A Companion to the Ancient Greek Language.'' Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 9781405153263.
* Bartoněk, Antonin. [[2003]]. ''Handbuch des mykenischen Griechisch.'' Heidelberg: Winter. ISBN 3825314359.
* Bartoněk, Antonin. [[2003]]. ''Handbuch des mykenischen Griechisch.'' Heidelberg: Winter. ISBN 3825314359.
* Brixhe, Claude, ed. [[1993]]. ''La Koiné grecque antique.'' Nancy: ADRA.
* Brixhe, Claude, ed. [[1993]]. ''La Koiné grecque antique.'' Nancy: ADRA.
** Lib. 1. ''Une langue introuvable?'' ISBN 2864808102.
** Lib. 1. ''Une langue introuvable?'' ISBN 2864808102.
** Lib. 2. ''La concurrence.'' ISBN 2950972624.
** Lib. 2. ''La concurrence.'' ISBN 2950972624.
** Lib. 3. ''Les contacts.'' ISBN 2950972667.
** Lib. 3. ''Les contacts.'' ISBN 2950972667.
Linea 89: Linea 90:
* Cassio, Albio C. [[2008]]. ''Storia delle lingue litterarie greche.'' Florentiae: Monnier università. ISBN 9788800204613.
* Cassio, Albio C. [[2008]]. ''Storia delle lingue litterarie greche.'' Florentiae: Monnier università. ISBN 9788800204613.
* Eideneier, Hans. [[1999]]. ''Von Rhapsodie zu Rap.'' Tubingae. ISBN 3-8233-5202-4.
* Eideneier, Hans. [[1999]]. ''Von Rhapsodie zu Rap.'' Tubingae. ISBN 3-8233-5202-4.
* Fortson, Benjamin W., IV. [[2010]]. ''Indo-European Language and Culture.'' Editio altera. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-8895-1.
* Fortson, Benjamin W., IV. [[2010]]. ''Indo-European Language and Culture.'' Editio altera. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-8895-1.
* García Domingo, E. [[1979]]. ''Latinismos en la Koiné (en los documentos epigráficos desde el 212 a.J.C. hasta el 14 d.J.C.).'' Burgos: Universidad de Valladolid. ISBN 8470090739.
* García Domingo, E. [[1979]]. ''Latinismos en la Koiné (en los documentos epigráficos desde el 212 a.J.C. hasta el 14 d.J.C.).'' Burgos: Universidad de Valladolid. ISBN 8470090739.
* Horrocks, Geoffrey. [[1997]]. ''Greek: A History of the Language and Its Speakers.'' Novi Eboraci: Addison Wesley Publishing Company. ISBN 0-582-30709-0.
* Horrocks, Geoffrey. [[1997]]. ''Greek: A History of the Language and Its Speakers.'' Novi Eboraci: Addison Wesley Publishing Company. ISBN 0-582-30709-0.
* Mitsákis, Kariophiles. [[1973]]. ''Εισαγωγή στην νέα ελληνική λογοτεχνία.'' Thessaloniki.
* Mitsákis, Kariophiles. [[1973]]. ''Εισαγωγή στην νέα ελληνική λογοτεχνία.'' Thessaloniki.
* Rodríguez Adrados, Francisco. [[2002]]. ''Geschichte der griechischen Sprache: Von den Anfängen bis heute.'' Convertit Hansbert Bertsch. Tubingae/Basiliae. ISBN 3-8252-2317-5.
* Rodríguez Adrados, Francisco. [[2002]]. ''Geschichte der griechischen Sprache: Von den Anfängen bis heute.'' Convertit Hansbert Bertsch. Tubingae/Basiliae. ISBN 3-8252-2317-5.
* de Romilly, Jacqueline. [[2008]]. ''Petites leçons sur le grec ancien.'' Lutetiae: Stock. ISBN 9782234061811.
* de Romilly, Jacqueline. [[2008]]. ''Petites leçons sur le grec ancien.'' Lutetiae: Stock. ISBN 9782234061811.
* Sihler, Andrew L. [[1998]]. ''New Comparative Grammar of Greek and Latin.'' Oxoniae: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-537336-3.
* Sihler, Andrew L. [[1998]]. ''New Comparative Grammar of Greek and Latin.'' Oxoniae: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-537336-3.
* Spyropoulos, Vassilios, David Holton, Peter Mackridge, et Irene Philippaki-Warburton. [[2012]]. ''Greek: A Comprehensive Grammar.'' Ed. 2a. Londini, Novi Eboraci: Routledge. ISBN 9780415598019.
* Spyropoulos, Vassilios, David Holton, Peter Mackridge, et Irene Philippaki-Warburton. [[2012]]. ''Greek: A Comprehensive Grammar.'' Ed. 2a. Londinii, Novi Eboraci: Routledge. ISBN 9780415598019.
* Thomson, George D. [[1960]]. ''The Greek Language.'' Cantabrigiae: W. Heffer. OCLC 3269270.
* Thomson, George D. [[1960]]. ''The Greek Language.'' Cantabrigiae: W. Heffer. OCLC 3269270.
* [[Handbuch der Altertumswissenschaft]] 2.
* ''[[Handbuch der Altertumswissenschaft]],'' 2.


== Nexus externi ==
==Nexus externi==
{{Incubator|code=grc|Ancient Greek}}
{{Incubator|code=grc|Ancient Greek}}
{{InterWiki|code=el}}
{{InterWiki|code=el}}

Emendatio ex 16:47, 26 Augusti 2012

Unam legis e paginis de
disserentibus
Proto-Graeca (ca. 2000 a.C.n.)
Mycenaea (1600–1100 a.C.n.)
Graeca antiqua (800–300 a.C.n.)
Dialecti: Aeolica, Arcado-Cypria,
Attica, Dorica, Ionica
Koine (300 a.C.n.–600 p.C.n.)
Graeca Media (600–1500)
Neograeca (ab anno 1500)
Demotica, Catharevusa
Dialecti: Graeco-Calabra, Ievanica, Cappadociana, Pontica, Tsaconica, Cypria
Elegia Mimnermi poetae Graeci.

Lingua Graeca (apud antiquos ἑλληνικὴ γλῶττα sive ἑλληνικὴ γλῶσσα, Neograece ελληνική γλώσσα) est lingua Indoeuropaea, quae proprius huius familiae ramus est. Lingua Graeca antiqua, quae adhuc in scholis docetur, et Lingua Graeca hodierna, qua Graeci hodie utuntur, sunt gradus eiusdem linguae.

Lingua Graeca iam plus quam 3400 annos scribitur. Cultui humano civilique Europae Graeci antiqui lapidem primarium posuerunt. Litterae, philosophia, scientia lingua Graeca natae sunt. Praecipua litterarum opera, inter quae Ilias et Odyssea, tragoediae Aeschyli, Sophoclis, et Euripidis, scripta Platonis Aristotelisque, et Novum Testamentum, Graece scripta sunt. Imperio Byzantino florente, litterae Graecae iam colebantur. Scriptores praeterea Graeci aetatis praesentis quoque, ut Constantinus Cabaphes, Nicolaus Cazantzaces, Odysseus Elytes, historiam litterarum linguaeque Graecarum pergunt.

Linguae hodiernae multissima verba e lingua Graeca receperunt, inter quae technologia, philosophia, musica.

Circa 13 084 490 hominum linguam Graecam habent patrium sermonem, quorum circa 10 700 000 incolae Graeciae.[1]

Cognatio linguarum

Lingua Graeca ad familiam Indoeuropaeam pertinet. Num fuisset cognatio cum Lingua Macedonica antiqua, pro certo decerni non potest, quod reliquiae huius linguae sunt minimae. Sunt qui linguam Macedonicam dialectum Graecam fuisse censeant.

Linguae proximae fortasse sunt Lingua Armenica et Lingua Albanica; ambo coniecturae viis quantitativis fulciuntur.[2] Lingua Sanscrita et Lingua Avestana quoque proximae sunt linguae Graecae. Omnes hae linguae habent augmentum verborum temporum praeteritorum; in omnibus consonantes laryngeales in initio verbi (ante consonantem) vocales fiunt; omnes participium medio-passivum elemento -meno- faciunt.[3]

Lingua Neograeca pars est linguarum Balcanicarum, quae, licet origine non sint propinquae, ob varias similitudines Sprachbund habentur. ("Sprachbund" est verbum Theodiscum quod 'coniunctio linguarum' significat.) E Medio Aevo, Graeca, Albanica, Bulgarica, Serbica, Croatica, Bosnica, Romanica linguae hodiernae inter se adfecerunt ut sonus, syntaxis, morphologia similiores fiant.[4]

Historia

Lingua Proto-Graeca

Regio ubi, secundum Vladimir I. Georgiev, proto-Graeca locuti sunt.

Lingua Proto-Graeca (ca. a 2000 a.C.n.) est forma linguae Graecae, quae non est attestata, sed origo omnium varietatum posteriorum esse putatur. Multi studiosi linguam Graecam a familia linguarum Indoeuropaearum millennio tertio separatam esse coniciunt. Antecessores gentium Graecarum millennio secundo ineunte Graeciam invaserunt, forsitan aliae gentes aliis temporibus. Ex tunc in Graecia usus linguae Graecae non intermissus est ad hunc diem. Ibi Proto-Graeci in incolas culturae altae inciderunt, quos Pelasgos vocaverunt. Quorum lingua - verisimiliter non Indoeuropaea - ignota est, sed tamquam substratum in lingua Graeca attestari potest, ad quod multa verba (θάλασσα 'mare' et νῆσος 'insula') et nomina locorum (Κόρινθος 'Corinthus' et Παρνασσός 'Parnassus') attribuuntur. Praeterea alia lingua Indoeuropaea ignota, quae forsitan Illyricae exstinctae propinqua erat, aliquid momenti ad linguam Graecam habuit.

Lingua Graeca Mycenaea

Lingua Graeca Mycenaea (ca. 1600 a.C.n.–1100 a.C.n.)

Lingua Graeca antiqua

Schola Atheniensis, a Raphael picta: Renascentia litterarum scientiam linguae et culturae Graecarum in Europam occidentalem rettulit.
Lingua non omnis mortua: sepultum Jacobi Morrison, cantoris gregis The Doors, Lutetiae, inscriptionem Graecam antiquam habet: κατὰ τὸν δαίμονα ἑαυτοῦ 'secundum spiritum suum'.

Lingua Graeca antiqua sive classica (ca. 800 a.C.n.–300 a.C.n.) cum dialectis: Aeolica, Arcado-Cypria, Ionico-Attica, Dorica.

Lingua Graeca antiqua communis

Folium ex Papyro 46, 2 Corinthiani 11:33-12:9 continens.

Lingua Graeca antiqua communis (Graece διάλεκτος κοινή) (ca. 300 a.C.n.–300 p.C.n.)

Lingua Graeca media

Lingua Graeca media sive mediaevalis sive byzantina (ca. 300–1453)

Lingua Neograeca

Lingua Neograeca sive Lingua Graeca moderna (Νέα Ελληνικά sive Νεοελληνική) cum dialectis septentrionibus et meridionalibus (ab anno 1453)

Diglossia

Iam antiquitate linguae Graecae erat diglossia, scilicet uno tempore usus varietatis cottidianae (imprimis in loquendo) et alterius, quae linguam Graecam classicam imitabatur quaeque in scribendo adhibebatur. Haec diglosssia Novo Aevo renata est: Hinc erat lingua Graeca Demotica sive vulgaris, illinc Catharevusa, lingua Graeca "pura" et emendata, saeculo undevicesimo ineunte ab Adamantio Corae creata, quae lingua publica Graeciae fuit a libertate vindicata usque ad annum 1976. Anno 1976, binos annos post libertatem rei publicae restitutam, pro Catharevusa "lingua Neograeca communis" (Νεοελληνική κοινή), quae est sermo demotica (Δημοτική) cum quibusdam proprietatibus e Catharevusa oriundis, in linguam publicam electa et diglossia finita est.

Mutationes sonorum

Separatio a lingua proto-Indoeuropaea

Mutationes sonorum quae linguam Graecam e proto-Indoeuropaea fecerunt hae sunt:[5]

  • consonantes bh, dh, gh, gwh fiunt ph (φ), th (θ), kh (χ), kwh (qui sonus post tempus Mycenaeae p aut t factus est)
  • s sonus fit h, nisi in fine verbi; inter vocales h tunc amittitur
  • accentus in ultimas tres syllabas verborum coercetur
  • consonantes n, r, s tantum in fine verbi permittuntur, alii autem amittuntur

Lingua Graeca communis

Lingua Graeca "communis" dicta aetate Hellenistica crevit, cum plures mutationes sonorum factae sunt. Vocales ει, ι, η nunc eundem sonum habent, i; ε et αι e sonum faciunt; οι et υ sonum y (vel ü) faciunt. Consonantes quae olim aspirationem habuerunt nunc fricativae sunt: φ sonum f facit, θ sonum th anglice, χ sonum ch Theodisce. Consonantes β, δ, γ fricativae sonorae fiunt (in IPA v, ð, ɣ). Hi soni iam hodie in lingua moderna manent.[6]

Grammatica

Ordo verborum in enuntiatione liber est in lingua antiqua.

Nomina declinantur secundum casus rectum, genetivum, dativum, accusativum, vocativum, et tria genera habent. Opus casus ablativi linguae Protoindoeuropaeae casus genitivus facit, pro casu instrumentali casus dativus locum habet, casus locativus quoque fit casum dativum.

Verba temporalia, sicut in lingua Latina, personam, numerum, tempus, modum, vocem habent. Tempora sunt praesens, imperfectum, futurum, aoristus, perfectum; sunt quoque tempus plus quam perfectum et tempus futurum perfectum, quam minime usitata. Modi finiti sunt indicativus, imperativus, coniunctivus, optativus; modi non finiti sunt infinitivus et participium, quorum verba Graeca antiqua decem habent. Voces sunt activa et passiva, sicut in lingua Latina, et tertia vox "media," quae implicationem subiecti in actione verbi significat. Personae sunt tres: primus (ego), secundus (tu), tertius (hic). Numeri sunt tres, quod inter singularem et pluralem numeros habet Graeca antiqua numerum dualem, quem, si subiectum est duo homines vel duae res, scribere solemus.

Numerus dualis et modus optativus exstinguuntur; tempus "praeteritum" aut perfectum aut, saepius, aoristum tenetur, alio tempore non iam accepto.

Lingua Neograeca pauciores casus habet, casu dativo mortuo, paucioria tempora, quod verba auxiliaria saepius adhibentur.

Abecedarium Graecum

Poculum Nestoris dictum, saeculo octavo Pithecussis factum, in quo est abecedarii inscriptio inter veterrimas.
Si plus cognoscere vis, vide etiam Abecedarium Graecum et Abecedarium.

Abecedarium Graecum e Phoenicio octavo fere saeculo ortum est. Pluribus abecedariis, quae inter se plus minusve distulerunt, urbes Graecae usae sunt. Saeculo quarto a.C.n. ineunte, abecedarium "classicum" dictum Athenis acceptum est, deinde aliis urbibus.

Notae

  1. ↑ Secundum Ethnologue
  2. ↑ Hans J. Holm (2008), "The Distribution of Data in Word Lists and its Impact on the Subgrouping of Languages," Proceedings of the 31st Annual Conference of the Gesellschaft für Klassifikation e.V. at Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, March 7-9, 2007. In Data Analysis, Machine Learning and Applications, ed C. Preisach, H. Burkhardt, L. Schmidt-Thieme, et R. Decker (Berolini: Springer),629-636.
  3. ↑ Fortson, p. 203, 462.
  4. ↑ Fortson, p. 448; Horrocks, p. 227-9.
  5. ↑ Horrocks, p. 9-10.
  6. ↑ Fortson, p. 263.

Bibliographia

  • Bakker, Egbert. 2010. A Companion to the Ancient Greek Language. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 9781405153263.
  • Bartoněk, Antonin. 2003. Handbuch des mykenischen Griechisch. Heidelberg: Winter. ISBN 3825314359.
  • Brixhe, Claude, ed. 1993. La Koiné grecque antique. Nancy: ADRA.
  • Cassio, Albio C. 2008. Storia delle lingue litterarie greche. Florentiae: Monnier università. ISBN 9788800204613.
  • Eideneier, Hans. 1999. Von Rhapsodie zu Rap. Tubingae. ISBN 3-8233-5202-4.
  • Fortson, Benjamin W., IV. 2010. Indo-European Language and Culture. Editio altera. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-8895-1.
  • García Domingo, E. 1979. Latinismos en la Koiné (en los documentos epigráficos desde el 212 a.J.C. hasta el 14 d.J.C.). Burgos: Universidad de Valladolid. ISBN 8470090739.
  • Horrocks, Geoffrey. 1997. Greek: A History of the Language and Its Speakers. Novi Eboraci: Addison Wesley Publishing Company. ISBN 0-582-30709-0.
  • Mitsákis, Kariophiles. 1973. Εισαγωγή στην νέα ελληνική λογοτεχνία. Thessaloniki.
  • Rodríguez Adrados, Francisco. 2002. Geschichte der griechischen Sprache: Von den Anfängen bis heute. Convertit Hansbert Bertsch. Tubingae/Basiliae. ISBN 3-8252-2317-5.
  • de Romilly, Jacqueline. 2008. Petites leçons sur le grec ancien. Lutetiae: Stock. ISBN 9782234061811.
  • Sihler, Andrew L. 1998. New Comparative Grammar of Greek and Latin. Oxoniae: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-537336-3.
  • Spyropoulos, Vassilios, David Holton, Peter Mackridge, et Irene Philippaki-Warburton. 2012. Greek: A Comprehensive Grammar. Ed. 2a. Londinii, Novi Eboraci: Routledge. ISBN 9780415598019.
  • Thomson, George D. 1960. The Greek Language. Cantabrigiae: W. Heffer. OCLC 3269270.
  • Handbuch der Altertumswissenschaft, 2.

Nexus externi

Incubatrix Vicimediorum
Incubatrix Vicimediorum
Wikipedia
Wikipedia
Vicimedia Communia plura habent quae ad linguam Graecam spectant (Greek Language, Greek language).

Haec stipula ad linguam vel ad linguisticam spectat. Amplifica, si potes!


Formula:Link FA

Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Lingua_Graeca&oldid=2135430"