Quantum redactiones paginae "Fructus" differant
Content deleted Content added
+ definitio |
temporaria |
||
Linea 1: | Linea 1: | ||
[[Fasciculus:Fruit |
[[Fasciculus:Fruit Basket.jpg|thumb|Corbis fructuum a [[Balthasar van der Ast|Balthasare van der Ast]] anno fere 1632 pictus]] |
||
[[Fasciculus: |
[[Fasciculus:La Boqueria.JPG|thumb|upright=1.5|Fructus comestibiles [[Barcino]]ne [[Catalaunia]]e in porticu ''[[La Boqueria]]'' venundati]] |
||
[[Fasciculus: |
[[Fasciculus:Culinary fruits front view.jpg|thumb|Fructus comestibiles]] |
||
[[Fasciculus:Bartolomeo Bimbi.jpg|thumb|Conlectio [[citrus]] [[Medici]] a [[Bartolomaeus Bimbi|Bartolomaeo Bimbi]] [[Annus|anno]] [[1715]] picta.]] |
|||
[[Fasciculus:La Boqueria.JPG|thumb|Poma venduntur apud forum ''La Boqueria'' in [[Barcino]]ne.]] |
|||
'''Fructus''' {{victio|fructus|us|m}} sensu botanico est structura [[planta]]e cui insunt [[semen|semina]]. Pars autem [[fungus|fungi]] quae [[spora]]s gignit "[[corpus fructiferum]]" appellatur.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/560984/sporophore De sporophora] apud britannica.com</ref> "Fructus" sensu communi tales structuras denotat illarum tantum specierum in quibus comestibiles fiunt. Latinitate classica "fructus" appellari solebat fructificatio (praesertim comestibilis) arborum, "[[frux]]" autem semen comestibile leguminum, "[[frumentum]]" semen comestibile cerealium; quae nomina omnia, partes tam utiles quam gustabiles plantarum variarum denotantes, e verbo "fruor" derivantur.<ref>William T. Stearn, ''Botanical Latin'' (Londinii: Nelson, 1966) p. 432</ref> |
'''Fructus''' {{victio|fructus|us|m}} sensu botanico est structura [[planta]]e cui insunt [[semen|semina]]. Pars autem [[fungus|fungi]] quae [[spora]]s gignit "[[corpus fructiferum]]" appellatur.<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/560984/sporophore De sporophora] apud britannica.com</ref> "Fructus" sensu communi tales structuras denotat illarum tantum specierum in quibus comestibiles fiunt. Latinitate classica "fructus" appellari solebat fructificatio (praesertim comestibilis) arborum, "[[frux]]" autem semen comestibile leguminum, "[[frumentum]]" semen comestibile cerealium; quae nomina omnia, partes tam utiles quam gustabiles plantarum variarum denotantes, e verbo "fruor" derivantur.<ref>William T. Stearn, ''Botanical Latin'' (Londinii: Nelson, 1966) p. 432</ref> |
||
Linea 16: | Linea 14: | ||
== Cultus et usus fructuum == |
== Cultus et usus fructuum == |
||
; Index fructuum |
; Index fructuum utiliorum |
||
{| class="wikitable sortable" style="margin: 1em auto 1em auto" |
{| class="wikitable sortable" style="margin: 1em auto 1em auto" |
||
! Nomen |
! Nomen antiquum<br />(nomen recentius)<br />''nomen vernaculare'' |
||
! [[Species (taxinomia)|Species]] taxinomica |
! [[Species (taxinomia)|Species]] taxinomica |
||
! [[Familia (taxinomia)|Familia]] taxinomica |
|||
! [[:Categoria:Fruges origine digestae|Origo culturae]] |
! [[:Categoria:Fruges origine digestae|Origo culturae]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[Actinidia |
| || ''[[Actinidia chinensis]]'' || [[Actinidiaceae]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica borealis |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Actinidia deliciosa]]'' || [[Actinidiaceae]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica borealis |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| ''Ananas'' || ''[[Ananas comosus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Americae australis|America australis]]: Brasilia australis et Paraguaia |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Capsicum annuum]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]]: Mexicum |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Capsicum baccatum]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae australis|America australis]]: Peruvia |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Capsicum chinense]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]]: Insulae Caribicae |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Capsicum frutescens]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]]: Mexicum |
||
|- |
|- |
||
| |
| ''Papaya'' || ''[[Carica papaya]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| Siliqua || ''[[Ceratonia siliqua]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Melopepo]] || ''[[Citrullus lanatus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Africae australis|Africa australis]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Citrus maxima]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae austro-orientalis|Asia austro-orientalis]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| [[Malum Medicum]] || ''[[Citrus medica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]]: India boreo-orientalis |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Citrus reticulata]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica orientalis |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Citrus sinensis]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica australis |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| ([[Lumia]]) || ''[[Citrus × aurantiifolia]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]] (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| |
| ([[Aurantium]]) || ''[[Citrus × aurantium]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]] (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| ( |
| ([[Limon]]) || ''[[Citrus × limon]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]] (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Citrus × paradisi]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges insularum Caribicarum|Caribicae insulae]] (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Nux Indica]] || ''[[Cocos nucifera]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Indomalaesiae| Indomalaesia]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| Cucumis || ''[[Cucumis melo]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Africae boreo-orientalis|Africa boreo-orientalis]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| (Cucumis) || ''[[Cucumis sativus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]]: India borealis |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Cucurbita pepo]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Americae septentrionalis|America septentrionalis]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Cotoneum (fructus)|Cotoneum]] || [[]] || ''[[Cydonia vulgaris]]'' || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Ficus]] || ''[[Ficus carica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Sycomorum]] || ''[[Ficus sycomorus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Africae boreo-orientalis|Africa boreo-orientalis]]: Aegyptus |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Litchi chinensis]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica australis |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Lycium barbarum]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Lycium chinense]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Malum]] || ''[[Malus pumila]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae mediae|Asia media]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Mangifera indica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| Mespilus || ''[[Mespilus germanica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Morus alba]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]]: Serica borealis |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Morum]] || ''[[Morus nigra]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| ([[Musa (fructus)|Musa]]) || ''[[Musa ×]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Indomalaesiae| Indomalaesia]]: Nova Guinea (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| [[ |
| [[Oliva]] || ''[[Olea europaea]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Persea americana]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]]: Mexicum |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Dactylus]] || ''[[Phoenix dactylifera]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Physalis peruviana]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae australis|America australis]]: Peruvia |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Armeniacum|Malum Armeniacum]] || ''[[Prunus armeniaca]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae mediae|Asia media]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Cerasus (pomum)]] || ''[[Prunus cerasus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Prunum]] || ''[[Prunus domestica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] australis |
||
|- |
|- |
||
| |
| [[Malum Persicum]] || ''[[Prunus persica]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae mediae|Asia media]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Malum Punicum]] || ''[[Punica granatum]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| [[Pirum]] || ''[[Pyrus communis]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Pyrus pyrifolia]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]] |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Pyrus × bretschneideri]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae orientalis|Asia orientalis]] (hybrida) |
||
|- |
|- |
||
| || ''[[ |
| || ''[[Ribes nigrum]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]]: Russia |
||
|- |
|- |
||
| |
| || ''[[Ribes rubrum]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] boreo-occidentalis |
||
|- |
|||
| || ''[[Ribes uva-crispa]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] boreo-occidentalis |
|||
|- |
|||
| Morum silvaticum || ''[[Rubus fruticosus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] |
|||
|- |
|||
| || ''[[Rubus idaeus]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] |
|||
|- |
|||
| || ''[[Solanum lycopersicum]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Americae mediae|America media]] |
|||
|- |
|||
| || ''[[Solanum melongena]]'' || [[Solanaceae]] || [[:Categoria:Fruges Asiae australis|Asia australis]] |
|||
|- |
|||
| || ''[[Vaccinium corymbosum]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Americae septentrionalis|America septentrionalis]] |
|||
|- |
|||
| || ''[[Vaccinium oxycoccos]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Europae|Europa]] boreo-orientalis |
|||
|- |
|||
| [[Uva]] || ''[[Vitis vinifera]]'' || [[]] || [[:Categoria:Fruges Asiae occidentalis|Asia occidentalis]] |
|||
|- |
|- |
||
|} |
|} |
Emendatio ex 13:04, 6 Decembris 2014
Fructus (-us, m.) sensu botanico est structura plantae cui insunt semina. Pars autem fungi quae sporas gignit "corpus fructiferum" appellatur.[1] "Fructus" sensu communi tales structuras denotat illarum tantum specierum in quibus comestibiles fiunt. Latinitate classica "fructus" appellari solebat fructificatio (praesertim comestibilis) arborum, "frux" autem semen comestibile leguminum, "frumentum" semen comestibile cerealium; quae nomina omnia, partes tam utiles quam gustabiles plantarum variarum denotantes, e verbo "fruor" derivantur.[2]
Arbores plantaeque fructiferae, scil. quae fructus comestibiles producunt, ab hominibus late seruntur.
Forma fructuum botanica
- Fructus carnosus: Bacca, Pomum, Drupa, Hesperidium, Pepo
- Fructus siccus: Achenium, Capsula, Caryopsis, Cypsela, Folliculus, Legumen, Samara, Schizocarpum
- Fructus multiplex
- Fructus aggregatus sive etaerium est grex fructuum concrescentium de ovariis singulis in eadem flore, quae fructus unus videntur.
Cultus et usus fructuum
- Index fructuum utiliorum
Index nucum vel fructuum siccorum hominibus utilium sub voce Nux reperitur.
Notae
- ↑ De sporophora apud britannica.com
- ↑ William T. Stearn, Botanical Latin (Londinii: Nelson, 1966) p. 432
Bibliographia
- Gollner, Adam J. 2010. The Fruit Hunters: A Story of Nature, Adventure, Commerce, and Obsession. Scribner. ISBN 9780743296953.
- Watson, R. R., et V. R. Preedy, eds. 2010. Bioactive Foods in Promoting Health: Fruits and Vegetables. Academic Press. ISBN 9780123746283
Vide etiam
- Arbor fructifera
- Fructarianismus
- Index fructuum culinariorum
- Libum fructuosum, genus libi fructibus factum
Nexus externi
Vicicitatio habet citationes quae ad fructum spectant. |
Vicimedia Communia plura habent quae ad fructum spectant (Fruit, Fruits). |
- Encyclopædia Britannica 1911 de fructu, apud 1911encyclopedia.org
- "Fruit Facts from California Rare Fruit Growers, Inc.," apud crfg.org
- Imagines auctus fructuum ex floribus apud bioimages.vanderbilt.edu
- Imagines dispersionis fructuum et seminum apud bioimages.vanderbilt.edu
- Photogrammata fructuum a Capt. Pawanexh Kohli facta, apud crosstree.info