Quantum redactiones paginae "Mexicum" differant
No edit summary |
|||
Linea 41: | Linea 41: | ||
|- |
|- |
||
|[[Praefixum telephonicum]]|| 52 |
|[[Praefixum telephonicum]]|| 52 |
||
|} |
|||
|}'''Civitates Foederatae Mexicanae,''' rite '''Civitates Foederatae Mexicanae,''' aut vulgo '''Res Publica Mexicana''' et '''Foederatio Mexicana,'''<!--<ref>Etsi non fundamentum est in tabula aliqua, haec nomina adhibentur per foederali{{dubsig}} servidoris{{dubsig}} ad nationis nomen.</ref>--> vel saepissime '''Mexicum,'''<ref>Quemadmodum scriptores varii appellaverunt: |
|||
'''Civitates Foederatae Mexicanae,''' rite '''Civitates Foederatae Mexicanae,''' aut vulgo '''Res Publica Mexicana''' et '''Foederatio Mexicana,'''<!--<ref>Etsi non fundamentum est in tabula aliqua, haec nomina adhibentur per foederali{{dubsig}} servidoris{{dubsig}} ad nationis nomen.</ref>--> vel saepissime '''Mexicum,'''<ref>Quemadmodum scriptores varii appellaverunt: |
|||
* [[Franciscus Cervantes de Salazar|Francisci Cervantis de Salazar]], ''Ad exercitia Linguae Latinae dialogi'' (1554) |
* [[Franciscus Cervantes de Salazar|Francisci Cervantis de Salazar]], ''Ad exercitia Linguae Latinae dialogi'' (1554) |
||
* [[Iohannes Ludovicus Gotofredus|Iohannis Ludovici Gotofredi]], ''Archontologia cosmica'' (1628) |
* [[Iohannes Ludovicus Gotofredus|Iohannis Ludovici Gotofredi]], ''Archontologia cosmica'' (1628) |
||
Linea 53: | Linea 55: | ||
== Nomen == |
== Nomen == |
||
[[Fasciculus:CodexMendoza01.jpg|thumb| |
[[Fasciculus:CodexMendoza01.jpg|thumb|right|Imago Mexici-[[Temistitlana | Tenochtitlan]], in [[Codex Mendoza|Codice Mendoza]] picta]] |
||
Appellatio ex ''Mexico-Tenochtitlán'' exorta, qua [[Azteci]] suum regni caput vocabant; hodiernum nomen est Mexicopolis, quum origines nominationum oppidi maxime inculti incertae sint. <!-- Ad historiam longam, Mexicum valde nomina habuit.--> |
Appellatio ex ''Mexico-Tenochtitlán'' exorta, qua [[Azteci]] suum regni caput vocabant; hodiernum nomen est Mexicopolis, quum origines nominationum oppidi maxime inculti incertae sint. <!-- Ad historiam longam, Mexicum valde nomina habuit.--> |
||
Linea 65: | Linea 67: | ||
== Historia == |
== Historia == |
||
=== Praehispanicum Aevum === |
=== Praehispanicum Aevum === |
||
{{Mexico labeled map|float=right}} |
|||
Territorium hodie Mexici circa 30 000 anni antecedentes detectum et habitatum est per parvum tribum [[venatio|venatorum]] et demetantae.{{dubsig}} [[Agricultura]] circa annum [[Millennium 9 a.C.n.|9000 a.C.n.]] coepit, etsi ''[[Zea mays]],'' regionis comunissima planta cultionis (usque hodie), domesticatum est ad [[Millennium 5 a.C.n.|5000 a.C.n.]] [[Agricultura]] sedentarium civitatum{{dubsig}} transitionem permisit{{dubsig}} Tempore Praeclassico Primo (2500–1500 a.C.n). |
Territorium hodie Mexici circa 30 000 anni antecedentes detectum et habitatum est per parvum tribum [[venatio|venatorum]] et demetantae.{{dubsig}} [[Agricultura]] circa annum [[Millennium 9 a.C.n.|9000 a.C.n.]] coepit, etsi ''[[Zea mays]],'' regionis comunissima planta cultionis (usque hodie), domesticatum est ad [[Millennium 5 a.C.n.|5000 a.C.n.]] [[Agricultura]] sedentarium civitatum{{dubsig}} transitionem permisit{{dubsig}} Tempore Praeclassico Primo (2500–1500 a.C.n). |
||
Temporibus Praeclassicis Primis finitis, [[inrigatio]]ne iterum inventa, Tempus Praeclassicum Medium ortum est. Illo tempore, complexiores{{dubsig}} civilitates se evoluerunt, e.g. [[Olmecae]] [[cultura]]. Circa annum [[100 a.C.n.]], [[Teotihuacan|Teotihuacán]] erat urbs principalis totius Mesoamericae; sua commercii politicaeque affectio usque [[Ora Opulenta|Oram Opulentam]] ut [[Novum Mexicum]] accessit. |
Temporibus Praeclassicis Primis finitis, [[inrigatio]]ne iterum inventa, Tempus Praeclassicum Medium ortum est. Illo tempore, complexiores{{dubsig}} civilitates se evoluerunt, e.g. [[Olmecae]] [[cultura]]. Circa annum [[100 a.C.n.]], [[Teotihuacan|Teotihuacán]] erat urbs principalis totius Mesoamericae; sua commercii politicaeque affectio usque [[Ora Opulenta|Oram Opulentam]] ut [[Novum Mexicum]] accessit. |
||
<!-- |
|||
==== Mexici Conditio ==== |
==== Mexici Conditio ==== |
||
=== Expugnatio === |
=== Expugnatio === |
||
===Viceregnum aut Colonia=== |
===Viceregnum aut Colonia=== |
||
Linea 85: | Linea 86: | ||
=== Revolutionis === |
=== Revolutionis === |
||
===Maximatum ad Praesentis tampus=== |
===Maximatum ad Praesentis tampus=== |
||
--> |
|||
--><div align=Left> |
|||
{| class="toc" cellpadding=0 cellspacing=2 width=600px style="float:center; margin: 0.5em 0.5em 0.5em 1em; padding: 0.5e text-align:left;clear:all; margin-left:3px; font-size:90%" |
|||
|colspan=4 style="background:#black; color:white;" align=center bgcolor="black"|'''Civilis Mexici divisio''' |
|||
|- |
|||
== Civilis Mexici divisio == |
|||
|colspan=4 align=center| |
|||
[[Fasciculus:Mexico regional map.png|thumb|center|Civitates Mexicanae]] |
|||
Mexicum in 31 Civitates Foederatae et unum Districtus Foederalis divisa est. Hae et sua capita sunt: |
|||
|- |
|||
| style="background:#e9e9e9;" align=center | '''Civitas Foederata''' |
|||
{{Formula:Mexico labeled map |center}} |
|||
| style="background:#e9e9e9;" align=center | '''Populatio''' |
|||
| style="background:#e9e9e9;" align=center | '''Extensio''' |
|||
| style="background:#e9e9e9;" align=center | '''Caput''' |
|||
{| class="wikitable sortable" border="1" |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
!Numerus |
|||
|'''Civitates Foederatae Mexicanae''' |
|||
!Civitates Mexicanae [[Latine]] |
|||
| align="right" |'''103 088 000''' |
|||
!Civitates Mexicanae [[Hispanice]] |
|||
| align="right" |'''1 959 248''' |
|||
!Populatio (Census[[2010]]) |
|||
| '''[[Mexicopolis]]''' |
|||
!Area [[chiliometrum quadratum|km²]] |
|||
!Caput Civitates Mexicanae Latine |
|||
!Caput Civitates Mexicanae Hispanice |
|||
|- |
|- |
||
| '''Total''' |
|||
|1. [[Aquae Caldae]] |
|||
| '''Civitates Foederatae Mexicanae''' |
|||
| align="right" | 1 065 416 |
|||
| '''''Estados Unidos Mexicanos''''' |
|||
| align="right" | 5 625 |
|||
| '''112 322 757''' |
|||
| [[Aquae Caldae (Caput)|Aquae Caldae]] |
|||
| '''1 972 550''' |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
| '''[[Mexicopolis]]''' |
|||
|2. [[California Inferior]] |
|||
| '''''Ciudad de México''''' |
|||
| align="right" | 517 000 |
|||
| align="right" | 73 943 |
|||
| [[Mexicali]] |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|3. [[California Inferior Meridionalis|California Inferior Australis]] |
|||
| align="right" | 751 000 |
|||
| align="right" | 57 727 |
|||
| [[La Paz]] |
|||
|- |
|- |
||
|1 |
|||
|4. [[Campesis]] |
|||
|[[Aquae Caldae]] |
|||
| align="right" | 4 256 000 |
|||
|''Aguascalientes'' |
|||
| align="right" | 73 681 |
|||
| 1 184 996 |
|||
| [[Sanctus Franciscus Campesis]] |
|||
| 5 618 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Aqua Caldae (Caput) | Aqua Caldae]] |
|||
|5. [[Civitas Mexici|Mexicum]] |
|||
|''Aguascalientes'' |
|||
| align="right" | 3 238 000 |
|||
| align="right" | 247 487 |
|||
| [[Tolluca]] |
|||
|- |
|- |
||
|2 |
|||
|6. [[Chiapae]] |
|||
|[[Bellator]] |
|||
| align="right" | 2 475 000 |
|||
|''Guerrero'' |
|||
| align="right" | 151 445 |
|||
| 3 388 768 |
|||
| [[Tuxtla Gutierrez]] |
|||
| 63 621 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
| |
|[[Chilpancingo]] |
||
|''Chilpancingo de los Bravo'' |
|||
| align="right" | 562 000 |
|||
| align="right" | 5 627 |
|||
| [[Chihuahua (Caput)]] |
|||
|- |
|- |
||
|3 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[California Inferior]] |
|||
|8. [[Coahuila]] |
|||
|''Baja California'' |
|||
| align="right" | 1 489 000 |
|||
| 3 155 070 |
|||
| align="right" | 123 367 |
|||
| 71 446 |
|||
| [[Saltillo]] |
|||
|[[Mexicali]] |
|||
|''Mexicali'' |
|||
|- |
|- |
||
|4 |
|||
|9. [[Colima]] |
|||
|[[California Inferior Meridionalis]] |
|||
| align="right" | 4 893 000 |
|||
|''Baja California Sur'' |
|||
| align="right" | 30 621 |
|||
| 637 026 |
|||
| [[Colima (Caput)]] |
|||
| 73 922 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[La Paz]] |
|||
|10. [[Durangum (Mexicum) | Durangum]] |
|||
|''La Paz'' |
|||
| align="right" | 3 116 000 |
|||
| align="right" | 63 618 |
|||
| [[Durangopolis]] |
|||
|- |
|- |
||
|5 |
|||
|11. [[Guanahuatum]] |
|||
|[[Campesis]] |
|||
| align="right" | 2 334 000 |
|||
|''Campeche'' |
|||
| align="right" | 20 856 |
|||
| 822 441 |
|||
| [[Guanahuatopolis]] |
|||
| 57 924 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Sanctus Franciscus Campesis]] |
|||
|12. [[Guaxaca]] |
|||
|''San Francisco de Campeche'' |
|||
| align="right" | 6 652 000 |
|||
| align="right" | 78 630 |
|||
| [[Guaxaca de Juarez]] |
|||
|- |
|- |
||
|6 |
|||
|13. [[Bellator | Guerrero]] |
|||
|[[Civitas Mexici]] |
|||
| align="right" | 2 842 000 |
|||
|''México'' |
|||
| align="right" | 71 546 |
|||
| 15 175 862 |
|||
| [[Chilpancingo]] |
|||
| 22 357 |
|||
|[[Tolluca]] |
|||
|''Toluca de Lerdo'' |
|||
|- |
|- |
||
|7 |
|||
|14. [[Hidalgum]] |
|||
|[[Chiapae]] |
|||
| align="right" | 14 161 000 |
|||
|''Chiapas'' |
|||
| align="right" | 22 333 |
|||
| 4 796 580 |
|||
| [[Pachuca]] |
|||
| 73 289 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Tuxtla Gutierrez]] |
|||
|15. [[Iucatania]] |
|||
|''Tuxtla Gutiérrez'' |
|||
| align="right" | 3 988 000 |
|||
| align="right" | 58 667 |
|||
| [[Emerita Augusta (Iucatania)|Emerita Augusta]] |
|||
|- |
|- |
||
|8 |
|||
|16. [[Mechoacana]] |
|||
|[[Chihuahua]] |
|||
| align="right" | 1 605 000 |
|||
|''Chihuahua'' |
|||
| align="right" | 4 892 |
|||
| 3 406 465 |
|||
| [[Morelia]] |
|||
| 247 455 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Chihuahua (Caput) | Chihuahua]] |
|||
|17. [[Morelum]] |
|||
|''Chihuahua'' |
|||
| align="right" | 943 000 |
|||
| align="right" | 27 862 |
|||
| [[Cornuvacca]] |
|||
|- |
|- |
||
|9 |
|||
|18. [[Naiaritis]] |
|||
|[[Coahuila]] |
|||
| align="right" | 4 164 000 |
|||
|''Coahuila de Zaragoza'' |
|||
| align="right" | 64 203 |
|||
| 2 748 391 |
|||
| [[Tepic]] |
|||
| 151 455 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
| |
|[[Saltillo]] |
||
|''Saltillo'' |
|||
| align="right" | 3 522 000 |
|||
| align="right" | 93 343 |
|||
| [[Monterrey]] |
|||
|- |
|- |
||
|10 |
|||
|20. [[Puebla]] |
|||
|[[Colima]] |
|||
| align="right" | 5 391 000 |
|||
|''Colima'' |
|||
| align="right" | 34 251 |
|||
| 650 555 |
|||
| [[Angelopolis (Puebla)|Angelopolis]] |
|||
| 5 625 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Colima (Caput)|Colima]] |
|||
|21. [[Queretarum]] |
|||
|''Colima'' |
|||
| align="right" | 1 593 000 |
|||
| align="right" | 11 658 |
|||
| [[Sanctus Iacobus Queretarum]] |
|||
|- |
|- |
||
|11 |
|||
|22. [[Quintana Rooa]] |
|||
|[[Durangum]] |
|||
| align="right" | 1 134 000 |
|||
|''Durango'' |
|||
| align="right" | 42 535 |
|||
| 1 632 934 |
|||
| [[Chetumal]] |
|||
| 123 451 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Durangopolis]] |
|||
|23. [[Sanctus Ludovicus Potosius]] |
|||
|''Victoria de Durango'' |
|||
| align="right" | 2 412 000 |
|||
| align="right" | 61 165 |
|||
| [[Sanctus Ludovicus Potosius (Caput)|Sanctus Ludovicus Potosius]] |
|||
|- |
|- |
||
|12 |
|||
|24. [[Sinaloa]] |
|||
|[[Guanahuatum]] |
|||
| align="right" | 2 610 000 |
|||
|''Guanajuato'' |
|||
| align="right" | 57 331 |
|||
| 5 486 372 |
|||
| [[Culiacana]] |
|||
| 30 608 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Guanahuatopolis]] |
|||
|25. [[Sonora]] |
|||
|''Guanajuato'' |
|||
| align="right" | 2 384 000 |
|||
| align="right" | 179 516 |
|||
| [[Hermosillo]] |
|||
|- |
|- |
||
|13 |
|||
|26. [[Tabascum]] |
|||
|[[Guaxaca]] |
|||
| align="right" | 2 013 000 |
|||
|''Oaxaca'' |
|||
| align="right" | 24 747 |
|||
| 3 801 962 |
|||
| [[Villahermosa (Tabascum)|Villahermosa]] |
|||
| 93 793 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Guaxaca de Juarez]] |
|||
|27. [[Tamaulipae]] |
|||
|''Oaxaca de Juárez'' |
|||
| align="right" | 3 020 000 |
|||
| align="right" | 80 148 |
|||
| [[Ciudad Victoria]] |
|||
|- |
|- |
||
|14 |
|||
|28. [[Tlascala]] |
|||
|[[Hidalgum]] |
|||
| align="right" | 1 061 000 |
|||
|''Hidalgo'' |
|||
| align="right" | 3 997 |
|||
| 2 665 018 |
|||
| [[Tlascala de Xicohténcatl]] |
|||
| 20 846 |
|||
|- bgcolor="#f0f0f0" |
|||
|[[Pachuca]] |
|||
|29. [[Veracrux (Civitas Foederata) | Veracrux]] |
|||
|''Pachuca de Soto'' |
|||
| align="right" | 7 081 000 |
|||
| align="right" | 71 856 |
|||
| [[Xalapa]] |
|||
|- |
|- |
||
|15 |
|||
|30. [[Xaliscum]] |
|||
|[[Iucatania]] |
|||
| align="right" | 1 803 000 |
|||
|''Yucatán'' |
|||
| align="right" | 39 671 |
|||
| 1 490 668 |
|||
| [[Guadalaxara (Mexicum)]] |
|||
| 75 539 |
|||
|[[Emerita Augusta (Iucatania) | Emerita Augusta]] |
|||
|''Mérida'' |
|||
|- |
|- |
||
|16 |
|||
|31. [[Zacatecae]] |
|||
|[[Mechoacana]] |
|||
| align="right" | 1 357 000 |
|||
|''Michoacán de Ocampo'' |
|||
| align="right" | 75 416 |
|||
| 4 351 037 |
|||
| [[Zacatecae (Caput)|Zacatecas]] |
|||
| 58 643 |
|||
|[[Morelia]] |
|||
|''Morelia'' |
|||
|- |
|- |
||
|17 |
|||
|32. [[Mexicopolis|Plaga Foederalis]] |
|||
|[[Morelum]] |
|||
| align="right" | 8 670 000 |
|||
|''Morelos'' |
|||
| align="right" | 1 484 |
|||
| 1 777 227 |
|||
| |
|||
| |
| 4 893 |
||
|[[Cornuvaca]] |
|||
|''Cuernavaca'' |
|||
|- |
|||
|18 |
|||
|[[Naiaritis]] |
|||
|''Nayarit'' |
|||
| 1 084 979 |
|||
| 27 815 |
|||
|[[Tepic]] |
|||
|''Tepic'' |
|||
|- |
|||
|19 |
|||
|[[Nova Legio]] |
|||
|''Nuevo León'' |
|||
| 4 653 458 |
|||
| 64 220 |
|||
|[[Monterrey]] |
|||
|''Monterrey'' |
|||
|- |
|||
|20 |
|||
|[[Puebla]] |
|||
|''Puebla'' |
|||
| 5 779 829 |
|||
| 34 290 |
|||
|[[Angelopolis (Puebla) | Angelopolis]] |
|||
|''Puebla de Zaragoza'' |
|||
|- |
|||
|21 |
|||
|[[Queretarum]] |
|||
|''Querétaro'' |
|||
| 1 827 937 |
|||
| 11 684 |
|||
|[[Sanctus Iacobus Queretarum]] |
|||
|''Santiago de Querétaro'' |
|||
|- |
|||
|22 |
|||
|[[Quintana Rooa]] |
|||
|''Quintana Roo'' |
|||
| 1 325 578 |
|||
| 42 361 |
|||
|[[Chetumal]] |
|||
|''Chetumal'' |
|||
|- |
|||
|23 |
|||
|[[Sanctus Ludovicus Potosius]] |
|||
|''San Luis Potosí'' |
|||
| 2 585 518 |
|||
| 60 983 |
|||
|[[Sanctus Ludovicus Potosius (Caput)]] |
|||
|''San Luis Potosí'' |
|||
|- |
|||
|24 |
|||
|[[Sinaloa]] |
|||
|''Sinaloa'' |
|||
| 2 767 761 |
|||
| 57 377 |
|||
|[[Culiacana]] |
|||
|''Culiacán Rosales'' |
|||
|- |
|||
|25 |
|||
|[[Sonora]] |
|||
|''Sonora'' |
|||
| 2 662 480 |
|||
| 179 503 |
|||
|[[Hermosillo]] |
|||
|''Hermosillo'' |
|||
|- |
|||
|26 |
|||
|[[Tabascum]] |
|||
|''Tabasco'' |
|||
| 2 238 603 |
|||
| 24 738 |
|||
|[[Villahermosa]] |
|||
|''Villahermosa'' |
|||
|- |
|||
|27 |
|||
|[[Tamaulipae]] |
|||
|''Tamaulipas'' |
|||
| 3 268 554 |
|||
| 80 175 |
|||
|[[Ciudad Victoria]] |
|||
|''Ciudad Victoria'' |
|||
|- |
|||
|28 |
|||
|[[Tlascala]] |
|||
|''Tlaxcala'' |
|||
| 1 169 936 |
|||
| 3 991 |
|||
|[[Tlascala de Xicohténcatl]] |
|||
|''Tlaxcala de Xicohténcatl'' |
|||
|- |
|||
|29 |
|||
|[[Veracrux (Civitas Foederata) | Veracrux]] |
|||
|''Veracruz de Ignacio de la Llave'' |
|||
| 7 643 194 |
|||
| 71 820 |
|||
|[[Xalapa]] |
|||
|''Xalapa-Enríquez'' |
|||
|- |
|||
|30 |
|||
|[[Xaliscum]] |
|||
|''Jalisco'' |
|||
| 7 350 682 |
|||
| 78 599 |
|||
|[[Guadalaxara (Mexicum) | Guadalaxara]] |
|||
|''Guadalajara'' |
|||
|- |
|||
|31 |
|||
|[[Zacatecae]] |
|||
|''Zacatecas'' |
|||
| 1 490 668 |
|||
| 75 539 |
|||
|[[Zacatecae (Caput) | Zacatecae]] |
|||
|''Zacatecas'' |
|||
|- |
|||
|32 |
|||
|[[Mexicopolis | Districtus Foederalis]] |
|||
|''Distrito Federal'' |
|||
| 8 851 080 |
|||
| 1 485 |
|||
|[[Mexicopolis]] |
|||
|''Ciudad de México'' |
|||
|} |
|} |
||
</div> |
|||
[[Fasciculus:Mexico regional map.png|thumb|right|300px|Sex regiones Mexicae]] |
|||
== Vide etiam == |
== Vide etiam == |
||
* [[Administrationes civitatum Mexicanarum]] |
* [[Administrationes civitatum Mexicanarum]] |
||
* [[Bellum Mexicanum-Americanum]] |
* [[Bellum Mexicanum-Americanum]] |
Emendatio ex 07:12, 7 Octobris 2011
| |||||
Caput | Mexicopolis | ||||
Urbs maxima | Mexicopolis | ||||
Lingua prima | Hispanica | ||||
Forma civitatis | Foederativa? respublica constitutionalis | ||||
Praeses | Philippus Calderon | ||||
Civitas sui iuris | de Hispania coepta 16 Septembris 1810 et desita 27 Septembris 1821 | ||||
Area - Totale - % aqua |
locum 13º locum 11º 1 972 550 km² 2.5% | ||||
Numerus incolarum - Total (2009) - Spissitudo incolarum |
109 955 400 habitantes 54 h/km² | ||||
Moneta | Pensum Mexicanum | ||||
Zona Horaria | UTC-5 - UTC-7 | ||||
Hymnus nationalis | Hymnus nationalis Mexicanus | ||||
Interretis abbreviatio | MX | ||||
Praefixum telephonicum | 52 |
Civitates Foederatae Mexicanae, rite Civitates Foederatae Mexicanae, aut vulgo Res Publica Mexicana et Foederatio Mexicana, vel saepissime Mexicum,[1] (ex verbo Nahuatlico Mēxihco (IPA:meːʃiko); Hispanice: México (IPA:mejiko)) est foederalis respublica constitutionalis quae populari ratione ex triginta duabus civitatibus foederatis constat, quam partem meridianam Americae boreali adiacet. Caput est Mexicopolis, maxima orbis terrarum urbs.
Mexici terram homines plurimi incolunt secundaque terra est ubi patrie lingua Hispanica locuti sunt.
Septentrionali parte Civitates Foederatae Americae, meridiana parte Guatemala et Beliza, orientali parte Sinus Mexicanus, occidentali parte Oceanus Pacificus definiunt.
Sermonem Hispanum sermocinantur cottidie, quamquam cives multi linguis Indianis utuntur.[2]
Nomen
Appellatio ex Mexico-Tenochtitlán exorta, qua Azteci suum regni caput vocabant; hodiernum nomen est Mexicopolis, quum origines nominationum oppidi maxime inculti incertae sint.
Cum e Mexico quaedam respublica foederata facta esset, "Civitates Foederatae Mexicanae" appellabatur,[3] atque constitutio anni 1824 appellationes nominatim "Mexici Natio" et "Civitates Foederatae Mexicanae" usurpavit, etiam Constitutio anni 1857 usi sunt his nominibus, priusquam "Res Publica Mexici" declarata foret. Etsi Constitutio anno 1917 sanxerit ut nomen publicum esset "Civitates Foederatae Mexicanae," praeterquam in textu quoque nomine "Mexici Res Publica" usi sunt.
Vocabulum Mexicum e verbis Navatlacis mētz 'luna' et xīc 'medium' deduci potest; quod co (Latine 'locus') suffixit; hinc nomen quod ad verbum significat 'locum in luna media'.
Historia
Praehispanicum Aevum
Territorium hodie Mexici circa 30 000 anni antecedentes detectum et habitatum est per parvum tribum venatorum et demetantae.? Agricultura circa annum 9000 a.C.n. coepit, etsi Zea mays, regionis comunissima planta cultionis (usque hodie), domesticatum est ad 5000 a.C.n. Agricultura sedentarium civitatum? transitionem permisit? Tempore Praeclassico Primo (2500–1500 a.C.n).
Temporibus Praeclassicis Primis finitis, inrigatione iterum inventa, Tempus Praeclassicum Medium ortum est. Illo tempore, complexiores? civilitates se evoluerunt, e.g. Olmecae cultura. Circa annum 100 a.C.n., Teotihuacán erat urbs principalis totius Mesoamericae; sua commercii politicaeque affectio usque Oram Opulentam ut Novum Mexicum accessit.
Civilis Mexici divisio
Mexicum in 31 Civitates Foederatae et unum Districtus Foederalis divisa est. Hae et sua capita sunt:
Numerus | Civitates Mexicanae Latine | Civitates Mexicanae Hispanice | Populatio (Census2010) | Area km² | Caput Civitates Mexicanae Latine | Caput Civitates Mexicanae Hispanice |
---|---|---|---|---|---|---|
Total | Civitates Foederatae Mexicanae | Estados Unidos Mexicanos | 112 322 757 | 1 972 550 | Mexicopolis | Ciudad de México |
1 | Aquae Caldae | Aguascalientes | 1 184 996 | 5 618 | Aqua Caldae | Aguascalientes |
2 | Bellator | Guerrero | 3 388 768 | 63 621 | Chilpancingo | Chilpancingo de los Bravo |
3 | California Inferior | Baja California | 3 155 070 | 71 446 | Mexicali | Mexicali |
4 | California Inferior Meridionalis | Baja California Sur | 637 026 | 73 922 | La Paz | La Paz |
5 | Campesis | Campeche | 822 441 | 57 924 | Sanctus Franciscus Campesis | San Francisco de Campeche |
6 | Civitas Mexici | México | 15 175 862 | 22 357 | Tolluca | Toluca de Lerdo |
7 | Chiapae | Chiapas | 4 796 580 | 73 289 | Tuxtla Gutierrez | Tuxtla Gutiérrez |
8 | Chihuahua | Chihuahua | 3 406 465 | 247 455 | Chihuahua | Chihuahua |
9 | Coahuila | Coahuila de Zaragoza | 2 748 391 | 151 455 | Saltillo | Saltillo |
10 | Colima | Colima | 650 555 | 5 625 | Colima | Colima |
11 | Durangum | Durango | 1 632 934 | 123 451 | Durangopolis | Victoria de Durango |
12 | Guanahuatum | Guanajuato | 5 486 372 | 30 608 | Guanahuatopolis | Guanajuato |
13 | Guaxaca | Oaxaca | 3 801 962 | 93 793 | Guaxaca de Juarez | Oaxaca de Juárez |
14 | Hidalgum | Hidalgo | 2 665 018 | 20 846 | Pachuca | Pachuca de Soto |
15 | Iucatania | Yucatán | 1 490 668 | 75 539 | Emerita Augusta | Mérida |
16 | Mechoacana | Michoacán de Ocampo | 4 351 037 | 58 643 | Morelia | Morelia |
17 | Morelum | Morelos | 1 777 227 | 4 893 | Cornuvaca | Cuernavaca |
18 | Naiaritis | Nayarit | 1 084 979 | 27 815 | Tepic | Tepic |
19 | Nova Legio | Nuevo León | 4 653 458 | 64 220 | Monterrey | Monterrey |
20 | Puebla | Puebla | 5 779 829 | 34 290 | Angelopolis | Puebla de Zaragoza |
21 | Queretarum | Querétaro | 1 827 937 | 11 684 | Sanctus Iacobus Queretarum | Santiago de Querétaro |
22 | Quintana Rooa | Quintana Roo | 1 325 578 | 42 361 | Chetumal | Chetumal |
23 | Sanctus Ludovicus Potosius | San Luis Potosí | 2 585 518 | 60 983 | Sanctus Ludovicus Potosius (Caput) | San Luis Potosí |
24 | Sinaloa | Sinaloa | 2 767 761 | 57 377 | Culiacana | Culiacán Rosales |
25 | Sonora | Sonora | 2 662 480 | 179 503 | Hermosillo | Hermosillo |
26 | Tabascum | Tabasco | 2 238 603 | 24 738 | Villahermosa | Villahermosa |
27 | Tamaulipae | Tamaulipas | 3 268 554 | 80 175 | Ciudad Victoria | Ciudad Victoria |
28 | Tlascala | Tlaxcala | 1 169 936 | 3 991 | Tlascala de Xicohténcatl | Tlaxcala de Xicohténcatl |
29 | Veracrux | Veracruz de Ignacio de la Llave | 7 643 194 | 71 820 | Xalapa | Xalapa-Enríquez |
30 | Xaliscum | Jalisco | 7 350 682 | 78 599 | Guadalaxara | Guadalajara |
31 | Zacatecae | Zacatecas | 1 490 668 | 75 539 | Zacatecae | Zacatecas |
32 | Districtus Foederalis | Distrito Federal | 8 851 080 | 1 485 | Mexicopolis | Ciudad de México |
Vide etiam
Notae
- ↑ Quemadmodum scriptores varii appellaverunt:
- Francisci Cervantis de Salazar, Ad exercitia Linguae Latinae dialogi (1554)
- Iohannis Ludovici Gotofredi, Archontologia cosmica (1628)
- ↑ In Mexico publice ulla lingua non notata est; lingua vero publica reapse est Hispanica: Ley General de Derechos.
- ↑ Videas disputationem.?
Bibliographia
- Geographia et praehistoria
- Bethell, Leslie. 1990. Historia de América Latina. I. La América precolombina y la conquista. Barceelona: Cambridge University Press. ISBN 84-7423-436-0.
- Carmack M. Robert, ed. 1996. The legacy of Mesoamérica: history and culture of a Native American civilization. Nova Caesareae: Prentice Hall. ISBN 0-13-337445-9.
- Diehl, Richard. 1973. Political evolution and the formative period of Mesoamerica. ASIN: B0006WBTKC.
- López Austin, Alfredo, y Leonardo Luján López. 2001. El pasado indígena. Fondo de Cultura Económica: El Colegio de México. México. ISBN 968-16-6434-5.
- Revista Arqueología Mexicana. 2000. Atlas del México Prehispánico. Núm. especial 3. Editorial Raíces. México.
Nexus externus
Vicimedia Communia plura habent quae ad Mexicum spectant (1, 2). |
Regiones |
America Septentrionalis · Media America · Insulae Caribicae · America Australis |
---|---|
Civitates |
Aequatoria · Antiqua et Barbuda · Argentina · Bahamenses insulae · Barbata · Beliza · Bolivia · Brasilia · Canada · Chilia · Civitates Foederatae Americae · Columbia · Costarica · Cuba · Dominica · Dominicana res publica · Granata · Guatimalia · Guiana · Haitia · Honduria · Iamaica · Mexicum · Nicaragua · Panama · Paraquaria · Peruvia · Salvatoria · Sancta Lucia · Sanctus Christophorus et Nevis · Sanctus Vincentius et Granatinae · Surinamia · Trinitas et Tabacum · Uraquaria · Venetiola |
Territoria |
Anguilla · Aruba · Boni Aëris insula · Caimanenses insulae · Curacensis insula · Falklandia · Groenlandia · Guadalupa · Guiana Francica · Martinica · Montserrat · Portus Dives · Saba · Sanctus Bartholomaeus · Sanctus Martinus · Statia · Turcenses et Caicenses insulae · Virginis Insulae Americanae · Virginis Insulae Britannicae |