Quantum redactiones paginae "Goritia" differant
No edit summary Tags: Recensio mobilis Recensio in situ mobili |
|||
(3 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Linea 1: | Linea 1: | ||
{{pro pagina discretiva vide|Goritia (discretiva)}} |
{{pro pagina discretiva vide|Goritia (discretiva)}} |
||
{{Capsa urbis Vicidata}} |
|||
{{Municipium Italiae |
|||
[[Fasciculus:Gorizia-Gorica.JPG|thumb|Despectus in urbem]] |
|||
|NomenLatinum= Goritia |
|||
|NominaLatinaAlia=Goricia, Goricium, Gorca, Gorcia, Gorycia, Guricia, Guriza |
|||
|GenetivusNominis= Goritiae |
|||
|NomenLinguaLoci=Gurize |
|||
|LinguaLoci=[[Lingua Foroiuliensis|Foroiulienice]] |
|||
|NomenLingua2Loci= Gorica |
|||
|Lingua2Loci=[[Lingua Slovenica|Slovenice]] |
|||
|NomenLingua3Loci=Görz |
|||
|Lingua3Loci=[[Lingua Theodisca|Theodisce]] |
|||
|NomenItalianum=Gorizia |
|||
|Insigne=Blason ville It OrnExt (ValAoste).svg |
|||
|SiglaRegionis=FVG |
|||
|SiglaProvinciae=GO |
|||
|Imago = Gorizia-Gorica.JPG |
|||
|InscriptioImaginis= |
|||
|GradusLatitudinis=45 |
|||
|MinutaLatitudinis=56 |
|||
|SecundaLatitudinis=0 |
|||
|GradusLongitudinis=13 |
|||
|MinutaLongitudinis=37 |
|||
|SecundaLongitudinis=0 |
|||
|Altitudo=84 |
|||
|Area=41 |
|||
|NumerusIncolarum=35 114 |
|||
|DiesCensusIncolarum=2015<ref>[http://demo.istat.it/pop2010/index1.html census 2010]</ref> |
|||
|SpissitudoIncolarum=863 |
|||
|Vici=''Borgo Castello'', ''Campagnuzza'', ''Centro'', ''Lucinico'' (''Lucinîs'' o ''Luzinîs'', ''Ločnik''), ''Madonnina del Fante'' ''Montesanto-Piazzutta'' (''Plaçuta'', ''Placuta''), ''Piedimonte del Calvario'' (''Pudigori'', ''Podgora''), ''Piuma'' (''Peume'' o ''Plume'', ''Pevma''), ''Oslavia'' (''Oslavie'', ''Oslavje''), ''San Mauro'' (''San Maur'', ''Šmaver''), ''Sant'Andrea'' (''Sant Andrât'' o ''Sant Andrea'', ''Štandrež''), ''San Rocco - Sant'Anna'' (''San Roc - Santa Ana'', ''Podturn - Sv. Ana''), ''Straccis'' (''Stracis'' o ''Strazis'', ''Stražce'') |
|||
|MunicipiaProxima= [[Collium (Slovenia)|Collium]] ([[Goritiana (regio statistica Slovena)|SI-007]]), [[Fanum Sancti Floriani Collii]], [[Fanum Sancti Petri-Vertoiba]] ([[Goritiana (regio statistica Slovena)|SI-007]]), [[Fara (Forum Iulii-Venetia Iulia)|Fara]], [[Goritia Nova]] ([[Goritiana (regio statistica Slovena)|SI-007]]), [[Mossa]], [[Savonia (Provincia Goritiensis)|Savonia]] |
|||
|NumerusCursualis=35966 |
|||
|PraefixumTelephonicum=0481 |
|||
|ISTAT=031007 |
|||
|NumerusTributarius=E098 |
|||
|NomenIncolarum=Goritienses, Goriacenses, Goricienses, Goritzenses, Gorzienses, Grezienses, Gurcenses, Goritiani |
|||
|Patronus=[[Sanctus Ilarius]] |
|||
|DiesSollemnis=[[16 Martii]] |
|||
|PaginaInterretialis=http://www.comune.gorizia.it/ |
|||
}} |
|||
'''Goritia'''<ref>{{Campanini}}</ref><ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref><ref name=":0">G. B. Pellegrini, ''[https://books.google.it/books?id=Dlkw3idzhrUC&pg=PA412&dq=toponimi+citt%C3%A0+italiane&hl=it&sa=X&ved=0ahUKEwjenaKkosrNAhVBoRQKHTQQARYQ6AEIKTAC#v=onepage&q=toponimi%20citt%C3%A0%20italiane&f=false Toponomastica italiana]'' (Mediolani: Hoepli, 1990)</ref> {{victio|Goritia|ae|f}} (alia nomina: ''Goricia'',<ref name="graesse" /><ref name=":0" /> ''Goricium'',<ref name="graesse" /> ''Gorza'',<ref name=":0" /> ''Guriza''<ref name="graesse" /><ref name=":0" /> et cetera) ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Gorizia|Gorizia]]''; [[Theodisce]]: ''[[:de:Gorizia|Görz]]''; [[Slovenice]]: ''[[:sl:Gorica|Gorica]]''; [[Lingua Foroiuliensis|Foroiulienice]]: ''[[:fur:Gurize|Gurize]]'') est [[Urbes Italiae|Urbs]] [[Italia]]e et [[Commune Italiae|municipium]], circiter 35 115 incolarum, in [[Regio Italiae|Regione]] [[Forum Iulii-Venetia Iulia|Foro Iulii-Venetia Iulia]] situm et caput provinciae [[Provincia Goritiensis|eiusdem nominis]]. Urbani ''Goritienses''<ref name="CathHier">Cf. {{CathHierDiocese|gori|Archidioecesis Goritiensis}}</ref><ref name="graesse" /> (etiam ''Goritiani'' et cetera) appellantur. |
'''Goritia'''<ref>{{Campanini}}</ref><ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref><ref name=":0">G. B. Pellegrini, ''[https://books.google.it/books?id=Dlkw3idzhrUC&pg=PA412&dq=toponimi+citt%C3%A0+italiane&hl=it&sa=X&ved=0ahUKEwjenaKkosrNAhVBoRQKHTQQARYQ6AEIKTAC#v=onepage&q=toponimi%20citt%C3%A0%20italiane&f=false Toponomastica italiana]'' (Mediolani: Hoepli, 1990)</ref> {{victio|Goritia|ae|f}} (alia nomina: ''Goricia'',<ref name="graesse" /><ref name=":0" /> ''Goricium'',<ref name="graesse" /> ''Gorza'',<ref name=":0" /> ''Guriza''<ref name="graesse" /><ref name=":0" /> et cetera) ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Gorizia|Gorizia]]''; [[Theodisce]]: ''[[:de:Gorizia|Görz]]''; [[Slovenice]]: ''[[:sl:Gorica|Gorica]]''; [[Lingua Foroiuliensis|Foroiulienice]]: ''[[:fur:Gurize|Gurize]]'') est [[Urbes Italiae|Urbs]] [[Italia]]e et [[Commune Italiae|municipium]], circiter 35 115 incolarum, in [[Regio Italiae|Regione]] [[Forum Iulii-Venetia Iulia|Foro Iulii-Venetia Iulia]] situm et caput provinciae [[Provincia Goritiensis|eiusdem nominis]]. Urbani ''Goritienses''<ref name="CathHier">Cf. {{CathHierDiocese|gori|Archidioecesis Goritiensis}}</ref><ref name="graesse" /> (etiam ''Goritiani'' et cetera) appellantur. |
||
Nomen Goritiae a [[verbum (generale)|verbo]] [[ |
Nomen Goritiae a [[verbum (generale)|verbo]] [[Lingua Slovenica|Slovenico]] ''gorica'' ('parvus mons') deductum est. |
||
== Insignia == |
== Insignia == |
||
Linea 48: | Linea 12: | ||
Fasciculus:Valor militare gold medal BAR.svg|''[[Urbs nomismate aureo ob virtutem militarem decorata]]'' |
Fasciculus:Valor militare gold medal BAR.svg|''[[Urbs nomismate aureo ob virtutem militarem decorata]]'' |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
=== Sententia === |
|||
== Nomina latina urbis == |
== Nomina latina urbis == |
||
Linea 61: | Linea 23: | ||
Urbs prope [[Aesontium]] fluvium sita est. |
Urbs prope [[Aesontium]] fluvium sita est. |
||
== Oeconomia == |
|||
== Historia == |
== Historia == |
||
Linea 68: | Linea 28: | ||
=== Goritia mediaevalis === |
=== Goritia mediaevalis === |
||
De urbe Goritia circiter anno [[1000]] prima mentio facta est: "''mediatem unius castelli dicti sylicani et villae quae sclavonica lingua vocatur goriza''." |
De urbe Goritia circiter anno [[1000]] prima mentio facta est: "''mediatem unius castelli dicti sylicani et villae quae sclavonica lingua vocatur goriza''." |
||
A [[Medium Aevum|Medio Aevo]] exeunte urbs erat sedes comitum de Goritia, qui se Patriarchatu [[Aquileia|aquileiensi]] liberaverant. |
A [[Medium Aevum|Medio Aevo]] exeunte urbs erat sedes comitum de Goritia, qui se Patriarchatu [[Aquileia|aquileiensi]] liberaverant. |
||
=== Goritia Habsburgica === |
=== Goritia Habsburgica === |
||
Linea 93: | Linea 53: | ||
* Antonius Battig (1832–1896), pontium constructor |
* Antonius Battig (1832–1896), pontium constructor |
||
* Carolus Michelstaedter (1887–1910), [[scriptor]], [[philosophus]] et [[pictor]] |
* Carolus Michelstaedter (1887–1910), [[scriptor]], [[philosophus]] et [[pictor]] |
||
* Rudolfus Lipizer (1895-1974 |
* Rudolfus Lipizer (1895-1974), [[violinista]] |
||
* Honora Gregor (1901–1949), [[actrix]] |
* Honora Gregor (1901–1949), [[actrix]] |
||
* Zoran Mušič (1909–2005), [[pictor]] |
* Zoran Mušič (1909–2005), [[pictor]] |
||
Linea 101: | Linea 61: | ||
* Paulus Vidoz (* 1970), [[pugil]] |
* Paulus Vidoz (* 1970), [[pugil]] |
||
* [[Nello Cristianini]] (* 1968), informaticus et [[scriptor]] |
* [[Nello Cristianini]] (* 1968), informaticus et [[scriptor]] |
||
== Administratio urbis == |
|||
== Aedificia egregia == |
|||
== Ecclesia Catholica Romana == |
== Ecclesia Catholica Romana == |
||
Linea 124: | Linea 80: | ||
* ''San Rocco - Sant'Anna'' (''San Roc - Santa Ana'', ''Podturn - Sv. Ana''), |
* ''San Rocco - Sant'Anna'' (''San Roc - Santa Ana'', ''Podturn - Sv. Ana''), |
||
* ''Straccis'' (''Stracis'' o ''Strazis'', ''Stražce''). |
* ''Straccis'' (''Stracis'' o ''Strazis'', ''Stražce''). |
||
=== Loci === |
|||
== Coniunctio communium == |
== Coniunctio communium == |
||
Linea 173: | Linea 127: | ||
== Notae == |
== Notae == |
||
<references /> |
|||
<div class="references-small"><references/></div> |
|||
{{urbs-stipula}} |
{{urbs-stipula}} |
||
[[Categoria:Goritia| |
[[Categoria:Goritia| ]] |
||
[[Categoria:Municipia Italica Linguae Slovenae]] |
[[Categoria:Municipia Italica Linguae Slovenae]] |
Redactio novissime (die 21 Iulii 2023, hora 06:20) facta
Vide etiam paginam discretivam: Goritia (discretiva)
Locus: 45°56′7″N 13°37′9″E
Numerus incolarum: 33 506
Zona horaria: UTC+1, UTC+1, UTC+2
Situs interretialis
Nomen officiale: Gorizia, Goritz
Gestio
Geographia
Territoria finitima: Fara Aesontina, Mossa, Savonia Aesontina, Collium (Slovenia), Goritia Nova, Fanum Sancti Floriani Collii, Municipium Sancti Petri et Vertoibae
Coniunctiones urbium
Tabula aut despectus
Goritia[1][2][3] (-ae, f.) (alia nomina: Goricia,[2][3] Goricium,[2] Gorza,[3] Guriza[2][3] et cetera) (Italiane: Gorizia; Theodisce: Görz; Slovenice: Gorica; Foroiulienice: Gurize) est Urbs Italiae et municipium, circiter 35 115 incolarum, in Regione Foro Iulii-Venetia Iulia situm et caput provinciae eiusdem nominis. Urbani Goritienses[4][2] (etiam Goritiani et cetera) appellantur.
Nomen Goritiae a verbo Slovenico gorica ('parvus mons') deductum est.
Insignia[recensere | fontem recensere]
Nomina latina urbis[recensere | fontem recensere]
Nomina latina urbis sunt[2]: Goritia, Goricia, Goricium, Gorca, Gorcia, Gorycia, Guricia, Guriza.
Nomina latina incolarum sunt[2]: Goritienses, Goriacenses, Goricienses, Goritzenses, Gorzienses, Grezienses, Gurcenses.
Geographia[recensere | fontem recensere]
- Forum Iulii (terra),
- Venetia Iulia (terra),
Urbs prope Aesontium fluvium sita est.
Historia[recensere | fontem recensere]
Goritia mediaevalis[recensere | fontem recensere]
De urbe Goritia circiter anno 1000 prima mentio facta est: "mediatem unius castelli dicti sylicani et villae quae sclavonica lingua vocatur goriza." A Medio Aevo exeunte urbs erat sedes comitum de Goritia, qui se Patriarchatu aquileiensi liberaverant.
Goritia Habsburgica[recensere | fontem recensere]
Gente comitum exstincta territorium sub annum 1500 sub dicionem Domus Habsburgensis venit. Goritia inde erat caput Comitatus Goriciae et Gradiscae. 1809-1814 Goritia ad Napolionicam provinciam Illyricam pertinebat, deinde usque ad annum 1815 ad Regnum Illyriae. 1815-1918 regio Goritiae pars Imperii Austro-Hungarici erat, ab anno 1867 Goritia ad Litorale Austriacum pertinebat, quod erat provincia partis Austriacae intra Imperium Austro-Hungaricum. Ab oriente finitima erat Austriaco ducatui Carniolae.
Urbs antiquitus trium linguarum (italicae, slovenicae, theodiscae) erat. Anno 1900 Goritia habebat 25 432 incolarum, quorum 16 112 erant Itali, 4 654 Sloveni et 2 760 Germani, ad hoc milites. Goritia ad astarium Tergeste–Nabresina–Cormons situm est, quod hic tangitur ferrivia ex Alpibus Iuliis veniente, ut communicatiomen ferriviariam transalpinam Salisburgum–Tergeste (Nova Transalpina) formet.
Sub 1900 Goritia erat dilectus locus commeatus hiemalis, cum temperatura thermodynamica media in hieme esset + 3,5 °C.[5]
Goritia moderna[recensere | fontem recensere]
Bello mundano primo, aestate 1916, Gorizia a copiis Italicis capta, autumno 1917 ab Austriacis recuperata, denique 1918 bello confecto cum Histria ad Italiam venit.
In colle prope urbem (in vico Oslávia) sito ossuarium architectura insigni pro militibus defunctis erectum est.
Anno 1945 post bellum mundanum secundum bellatores irregulares Iugoslavi stationem ferriviariam Goritiae occupaverunt et urbem pro Iugoslavia vindicaverunt. Cum in Conferentia Lutetiae pacis conciliandae (1947) termini inter Italiam et Iugoslaviam definiti sint, etiam divisio urbis Goritiae sancita est. Pars orientalis minor cum statione ferriviaria Iugoslaviae adiuncta et Nova Goritia nominata est.
Itali in arce Goritiae vexillum civitatis Italiae posuerunt maximum , quod longe lateque a parte Iugoslava conspiceretur. Contra in colle prope Novam Goritiam sito nomen TITO magnis lapidibus formatum legebatur tota Goritia visibile.
Communismo collapso (1989), Iugoslavia confracta (1991), Slovenia Unionem Europaeam ingressa (2004), tandem terminus inter civitates ubique in urbe transiri potest.
Cives notabiles[recensere | fontem recensere]
- Josephus Tominz (1790–1866), pictor
- Gratiadeus Isaia Ascoli (1829–1907), linguista
- Antonius Battig (1832–1896), pontium constructor
- Carolus Michelstaedter (1887–1910), scriptor, philosophus et pictor
- Rudolfus Lipizer (1895-1974), violinista
- Honora Gregor (1901–1949), actrix
- Zoran Mušič (1909–2005), pictor
- Carolus Rubbia (* 1934), physicus et praemio Nobeliano laureatus
- Paulus Maurensig (* 1943), scriptor
- Faustus Romitelli (1963–2004), compositor
- Paulus Vidoz (* 1970), pugil
- Nello Cristianini (* 1968), informaticus et scriptor
Ecclesia Catholica Romana[recensere | fontem recensere]
Goritia sedes episcopalis metropolitana Ecclesiae Catholicae Romanae est. Nomen Archidioecesis Goritiensis est.
Fractiones, vici et loci in municipio[recensere | fontem recensere]
Vici urbani et fractiones[recensere | fontem recensere]
- Borgo Castello,
- Campagnuzza,
- Centro,
- Lucinico (Lucinîs o Luzinîs, Ločnik),
- Madonnina del Fante
- Montesanto-Piazzutta (Plaçuta, Placuta),
- Piedimonte del Calvario (Pudigori, Podgora),
- Piuma (Peume o Plume, Pevma),
- Oslavia (Oslavie, Oslavje),
- San Mauro (San Maur, Šmaver),
- Sant'Andrea (Sant Andrât o Sant Andrea, Štandrež),
- San Rocco - Sant'Anna (San Roc - Santa Ana, Podturn - Sv. Ana),
- Straccis (Stracis o Strazis, Stražce).
Coniunctio communium[recensere | fontem recensere]
cum communibus quae sunt haec:
- Clagenfurtum (Austria)
- Lunzes (Austria)
- Sassaris (Italia)
- Kielce (Polonia)
- Venlonum (Nederlandia)
- Zalaegerszegium (Hungaria)
Municipia finitima[recensere | fontem recensere]
- Collium (SI-007),
- Fanum Sancti Floriani Collii,
- Fanum Sancti Petri-Vertoiba (SI-007),
- Fara,
- Goritia Nova (SI-007),
- Mossa,
- Savonia.
Nexus interni
- Forum Iulii-Venetia Iulia (regio),
- Forum Iulii (terra),
- Venetia Iulia (terra),
- Provincia Goritiensis/Goritiana,
- Urbes Italiae.
Nexus externi[recensere | fontem recensere]
Vicimedia Communia plura habent quae ad Goritiam spectant. |
Pinacotheca[recensere | fontem recensere]
-
Collocatio finium Municipii Goritiensis in Provincia Goritiensi.
-
Ecclesia Sancti Ignatii.
-
Castrum Goritiae.
-
Historica media urbs.
Bibliographia[recensere | fontem recensere]
- Gulielmus Baum: Die Grafen von Görz in der europäischen Politik des Mittelalters, Clagenfurti 2000 (theodisce); I Conti di Gorizia, Goritiae 2001 (italice)
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ Campanini-Carboni : Vocabolario latino-italiano italiano-latino (1961)
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3}
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 G. B. Pellegrini, Toponomastica italiana (Mediolani: Hoepli, 1990)
- ↑ Cf. "Archidioecesis Goritiensis" e The Hierarchy of the Catholic Church (situs a Davide M. Cheney elaboratus) (Anglice)
- ↑ Meyers Konversations-Lexikon. 5. ed., 7. vol. Bibliographisches Institut, Lipsiae et Vindobonae 1895, p.774