Lingua Neapolitana
Lingua Neapolitana Napulitano
| ||
---|---|---|
IPA: | [ - ] | |
Taxinomia: | ||
Locutores: | 7 500 000 | |
Sigla: | 1 -, 2 nap, 3 nap | |
Status publicus | ||
Officialis | - | |
Privata | Italia | |
Litterae: | ||
Scriptura: | Latina | |
Procuratio: | - | |
Familiae linguisticae coloribus Vicipaedicis pictae |
Lingua Neapolitana[1] (Neapolitane: Napulitano) adhibetur Neapoli, in urbe ad sinum orae occidentalis Italiae meridionalis sita. Quamquam lingua saepe dicitur esse dialectum linguae Italicae, tamen est lingua segreganda. Rex Hispaniae Carolus III, postquam imperator Neapolis Siculaeque factus est, saeculo duodevicesimo edictum edidit ut Neapolitana lingua propria agnoscatur. Habet proprium lexicon, grammaticam, historiamque, quae ab usu linguae Italicae differunt. Habet ipsius dialectos quoque, quae in Campania Maritimaque, Aprutio, Apulia, Calabria, Lucania, Molensique adhibentur.
Loci[recensere | fontem recensere]
Haec lingua tantum in urbe ipsa Neapoli et agris circumiectis adhibetur.
Origo[recensere | fontem recensere]
Lingua Neapolitana deducta est a lingua Latina vulgata, Graeca antiqua, et Osca. Forma recentior, quae in plurimas dialectos dividitur, bene potest intellegi ab Italis et a locutoribus aliarum dialectorum linguae Neapolitanae.
Confer[recensere | fontem recensere]
"Pater noster" in tribus dialectis Neapolitanae, Italice, Latine, Ἐλληνική (prima, a qua omnes aliae conversae sunt)
Neapolitana Neapolis | Neapolitana Paganorum | Neapolitana Calabriae | Italica | Latina | Ἐλληνική |
---|---|---|---|---|---|
Pate nuoste ca staje ncielo, | Pat nuóst ca staj n'ciél, | Patre nuorru chi sta ntru cielu, | Padre Nostro, che sei nei cieli, | Pater noster, qui es in caelo, | Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς |
santificammo 'o nomme tujo, | santificàmm 'ó nòmm tuój, | chi sia santificatu u nume tuoio, | sia santificato il tuo nome. | sanctificetur nomen tuum: | ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου· |
faje vení 'o regno tujo, | vnéss ó regn tuój, | venisse u riegnu tuoio, | Venga il tuo regno, | Adveniat regnum tuum. | ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου· |
sempe c' 'a vuluntà toja, | s' facéss 'a vuluntà toja, | se facisse a vuluntà tuoia, | sia fatta la tua volontà, | Fiat voluntas tua | ὡγενηθήτω τὸ θέλημά σου, |
accussí ncielo e nterra. | sij n'ciél ca n'tèrr. | sia ntru cielu ca nterra. | come in cielo, così in terra. | sicut in caelo et in terra | ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς·· |
Fance avè 'o ppane tutt' 'e juorne, | Rànce 'ó ppan tutt 'é juórn, | Ranne oje u pane nuorro e tutti i juorni, | Dacci oggi il nostro pane quotidiano, | Panem nostrum quotidianum da nobis hodie. | τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον· |
lèvece 'e rièbbete, | perduónace 'é riébbt, | perdunacce i rebita nuorri, | e rimetti a noi i nostri debiti, | Et dimitte nobis debita nostra, | καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφελήματα ἡμῶν, |
comme nuje 'e llevamme all'ate, | cumm nuj 'e perdunàmm a l'ate, | cumu nue perdunammu i rebituri nuorri. | come noi li rimettiamo ai nostri debitori. | sicut et nos dimittimus debitoribus nostris. | ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν· |
nun nce fa spantecà, | nun ce mannà n'tentazión, | Un ce mannare ntra tentazione, | E non ci indurre in tentazione, | Et ne nos inducas in tentationem; | καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, |
e llevace 'o male 'a tuorno. | ma libberace r'ó mmal. | ma liberacce e ru male. | ma liberaci dal male. | sed libera nos a malo. | ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. |
Amen. | Ammènn. | Ammèn. | Amen. | Amen. | ἀμήν. |
Nexus interni
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ Athanasius Kircherus, Turris Babel, sive Archontologia (Amstelodami: Jansson-Waesberge, 1679) textus p. 197
Nexus externi[recensere | fontem recensere]
- Ethnologicus Mundus linguistica classificatio
- Bibliotheca Congressionis iso639 linguarum caudex
- Neapolitanae introductio
- Charta linguarum Italicarum
- Accademia Napulitana
- Neapolitana programma radio in tela
- Nuntii hebdomadales in lingua Neapolitana
- Neapolitanum lexicon on Wiktionary
- Italica-Neapolitana dictionario in tela
- Grammatica magnumque lexicon dialecticae Neapolitanae de Torre del Greco
- Frencica-Neapolitana dictionario in tela
- Neapolitana Wikiprimer
- Neapolitana culturaque (in Italica)
Anglo-Normannica · Auridunica · Aragonensis · Aromanica · Arpitanica · Asturiana · Burgundica · Caesariaca · Campanica · Catalana · Corsa (Gallurica, Sassarensis) · Cispadana · Dalmatica · Dacoromanica (Moldovica, Valachica) · Extremadurensis · Fala · Franco-Comitatina · Francogallica · Foroiuliensis · Gallaica · Gallonica · Guernesica · Haitiana Creole · Hispanica (Castellana) · Insubrica · Istrica · Istro-Romanica · Italiana (Tusca litteraria) · Iudaeo-Francogallica · Iudaeo-Italiana · Latina Dolomitica · Iudaeo-Hispanica · Legionensis · Ligustica (Monoecensis) · Lotharingica · Lusitana · Megleno-Romanica · Mirandica · Moeso-Romanica · Mosarabica · Neapolitana (Aprutina, Bariana, Consentina, Daunia, Lucana, Molisina) · Normannica · Occitanica · Orobica · Pedemontica · Pictavo-Santonica · Picardica · Romancica · Romanensis · Sarda · Serquica · Shuadit · Sicula (Bruttia, Sallentina) · Tarentina · Venetica (Talica) · Vallonica