Quantum redactiones paginae "Langobardia" differant
mNo edit summary |
|||
Linea 58: | Linea 58: | ||
== Oeconomia == |
== Oeconomia == |
||
Langobardia in Italia incolis frequentissima et ditissima regio est. Frumentum, zea, oryza et pabulum coluntur, quia haec regio magnis fossis [[inrigatio|inrigatur]]; boves et sues aluntur; [[caseus]] et [[vinum]] effunduntur. Alpina opera in electricam vim aquae motus vim mutant, ergo divitiae fabricis gignuntur: opificii textilibus, machinis, ferro, chemicae, medicamentis, sucis infectoribus, purgando oleo vivo, alimentis, ephemeridibus, libris, calceamentis et [[supellex|supelectilibus]] student. Mercatura et divitiarum administratio cum subvectionibus et cautionibus excoluntur; itinera et ambulationes in lacuum et montanas oppida fiant. |
Langobardia in Italia incolis frequentissima et ditissima regio est. Frumentum, zea, oryza et pabulum coluntur, quia haec regio magnis fossis [[inrigatio|inrigatur]]; boves et sues aluntur; [[caseus]] et [[vinum]] effunduntur. Alpina opera in electricam vim aquae motus vim mutant, ergo divitiae fabricis gignuntur: opificii textilibus, machinis, ferro, chemicae, medicamentis, sucis infectoribus, purgando oleo vivo, alimentis, ephemeridibus, libris, calceamentis et [[supellex|supelectilibus]] student. Mercatura et divitiarum administratio cum subvectionibus et cautionibus excoluntur; itinera et ambulationes in lacuum et montanas oppida fiant. |
||
Anno [[2004]] nova provincia creata est Modicia et [[Brigantia]] (sola meridionalis pars Brigantiae ad provinciam pertinet), cuius caput [[Modicia]], Italice ''Monza'' est. |
|||
=== Fines === |
|||
==== Regiones ==== |
|||
* [[Aemilia-Romania]] |
|||
* [[Pedemontium]] |
|||
* [[Tridentinum-Athesia Superior/Tirolis Meridionalis]] |
|||
* [[Venetia (regio)|Venetia]] |
|||
==== Civitates ==== |
|||
* [[Helvetia]] |
|||
** [[Ticinum (pagus)|Pagus Ticinus]] |
|||
** [[Grisonia|Pagus Grisonum]] |
|||
== Geographia physica == |
== Geographia physica == |
Emendatio ex 19:53, 17 Octobris 2018
Vide etiam paginam discretivam: Longobardia (discretiva)
Formula:Capsa regionis Italiae Langobardia[1] seu Longobardia,[2][1] Italiane Lombardia, est regio Italiae, incolis 10 023 876, in Italia septentrionali inter Alpes sinistramque Padi fluminis ripam sita. E montibus, vallibus, lacubus ad boream, e planitie ad meridiem spectante aequis fere partibus constituitur. Media regione iacet urbs capitalis Mediolanum. Inter regiones Italicas Langobardia industriis, fertilitate, frequentatione praecellit.
Appellationes historicae
Nomen e Langobardis gente Germana immigrata trahitur, qui ab anno 568 regnum usque in 774 tenuerunt. A Romanis eadem regio, ab ipsis sed iam antea a Gallis obsessa, Gallia Transpadana nuncupata erat undecimamque Italiae Romanae regionem constituit.
Regnum Langobardorum, "Langobardia" saeculis VII et VIII appellata, ad omnem fere Italiam extendit. Post annum 754, dominio Paparum per donationem Pepini creato, id regnum in duas partes separata est cuius borealior, agnomine Langobardia maior, ex Italia septentrionali una cum Tuscia, altera autem, minor nuncupata, e ducatubus Beneventano et Beneventano constetit. In his australioribus locis thema Langobardiae a Byzantinis breviter erectum est.
Aevo recentiori nuncupatio "Longobardiae" seu "Lombardiae" ad regionem intra limites strictiores, quam Langobardia maior, retractam attribuebatur, sed terris nonnullis comprehensis quae hodie sub aliis nominibus comprehenduntur. Longobardiae hoc sensu pars Cispadana appellata ducatus Mutinensem, Parmensem, Ferrariensem, ditionem Bononiensem et Montem Ferratum, at pars Transpadana ducatus Mantuanum et Mediolanensem cum ditionibus Veronensi et Vicentinae terrisque Pedemontii orientalibus comprehendit. E quibus Longobardia superior ducatum Mediolanensem ad Montem Ferratum et Pedemontii partem coniunxit, sed Longobardia inferior alias terras omnes includit.[2] Langobardia aevi nostri, ex omnibus his terris haud plures quam Mediolanensem Mantuanumque ducatus retinens, anno 1814 creata est sub forma occidentalis partis regni Langobardiae et Venetiae constituti.
Situs
Langobardia ergo hodierna in duodecim provincias dividitur, scilicet Mediolanensem (cui status metropolitanus anno 2015 attributus est), Bergomatem, Brixianam, Cremonensem, Laudensem, Leucensem, Mantuanam, Modiciensem et Brigantinam, Novocomensem, Papiensem vel Ticinensem, Sundriensem, Varisiensem. Circumiacent Helvetiae pagi Ticinum ac Grisonia, Italiae regiones Tridentinum et Tirolis Athesina, Venetia, Aemilia et Romania, Pedemontium.
Langobardia media planitie Padana sita vicinos Alpium montes vallesque etiam comprehendit. Padus, Ticinus, Addua et Mincius gravissima flumina sunt, cum Benacus, Verbanus, Larius et Sebinus lacus commemorandi sint. Sub climate paene mediterraneo iacet.
Urbi maximae principalique Mediolano, cui sunt fere 1 350 000 incolarum, proxime accedunt Brixia et Modicia necnon urbs Bergomensis, quarum una quisque plures quam centum milia incolarum protegit. Deinde Bustum Arsitium, Novum Comum, Baretium, Papia vel Ticinum, Cremona, Viglebanum, plures quam quinquaginta milia incolarum vindicant. Cum his suburbia Mediolanensia Sextus Lapis, Cinixellum, Ledegnanum, Galleratum, Rhaudum eadem lege contendunt. Addenda sunt provinciarum capita cui sunt minus quam 50 000 incolarum, videlicet Laus Nova, Leucum, Sundrium.
Historia
Illa aetate, quae ante hominum memoriam acta est, Langobardia iam incolebatur, sed quinto saeculo a.C.n. a Gallis et postea anno 222 a Romanis occupata est. Romano imperio iam deleto Langobardi VII saeculo p.C.n. advenerunt. Quibus saeculo IX a Francis, duce Carolo Magno, profligatis, "Langobardia maior" seu borealis Sacri Romani imperii pars facta est. Saeculo XII civitates Langobardae imperatori obsteterunt, ut suis legibus uterentur. Mox Mediolanum in dominorum potestatem cecidit. Mediolanensis ducatus saeculo XIV in Italiam septentrionalem pervasit et paene totam Langobardiam continebat.
Quinto decimo et sexto decimo saeculis Mediolani ager minor factus est et inter 1535 et 1700 annos a Hispanis rectus est. Langobardia in manus Austriae duodevicesimo saeculo et Francogalliae ineunte undevicesimo saeculo devenit; inter 1815 et 1859 annos Austria rediit, sed postea Langobardia Pedemontio inclusa est et Italiae coniunctae regio fieri potuit. A die 2 Iunii 1946, cum, suffragio populari indicto, Itali pro Re Publica contra Monarchiam suffragati essent, Italia Res Publica facta est.
Oeconomia
Langobardia in Italia incolis frequentissima et ditissima regio est. Frumentum, zea, oryza et pabulum coluntur, quia haec regio magnis fossis inrigatur; boves et sues aluntur; caseus et vinum effunduntur. Alpina opera in electricam vim aquae motus vim mutant, ergo divitiae fabricis gignuntur: opificii textilibus, machinis, ferro, chemicae, medicamentis, sucis infectoribus, purgando oleo vivo, alimentis, ephemeridibus, libris, calceamentis et supelectilibus student. Mercatura et divitiarum administratio cum subvectionibus et cautionibus excoluntur; itinera et ambulationes in lacuum et montanas oppida fiant.
Geographia physica
Morphologia
Montes
- Alpes,
- Langobardae Praealpes (Italiane: Prealpi Lombarde),
- Lepontiae Alpes (Italiane: Alpi Lepontine),
- Ligusticus Apenninus, Italice Appennino Ligure
- Orobiae Alpes (Italiane: Alpi Orobie)
- Raeticae Alpes (Italiane: Alpi Retiche),
- Resegone sive Serrada mons.
Valles
- Brembiana vallis vel Brembiana vallis,
- Camunnica vallis vel Vallis Camunnorum et Vallis Camonicae,
- Clavenna vallis,
- Sabia vallis,
- Sariana vallis,
- Vallis Ascina ,
- Telina vallis,
- Trumplina vallis.
Transitūs
- Cunus Aureus seu Transitus Spelucae,
- Transitus Apricae,
- Transitus Sancti Marci,
- Transitus Stilvis,
- Transitus Thonalis,
Planities
Hydrographia
Flumina
- Abdua seu Addua,
- Brembius vel Brembus,
- Clesis,
- Olonna (alia nomina Holona, Horona vel Olumna),
- Iria (flumen) (deinde Stafula) (Italiane: Staffora),
- Lambrus,
- Lambrus Meridionalis (Italiane: Lambro Meridionale),
- Macra (Italiane: Mera, etiam in Helvetia in pago Grisonia fluit ubi Maira appellatur),
- Mella (Italiane: Mella),
- Mincius,
- Ollius,
- Padus,
- Sarius seu Sarrius,
- Sesites,
- Ticinus,
- Tretia aut Tresia,
- Sevexum seu Sevixum ,
et cetera.
Navicula[3] (alia nomina:[3] Navicla, Navigia) in Langobardia sunt canales artificiales pro agricultura et navigatione.
- Naviculum Papiense, Italiane: Naviglio Pavese,
- Naviculum Magnum, Italiane: Naviglio Grande,
- Naviculum Martesanae, Italiane: Naviglio Martesana,
- Naviculum Belriguardi, Italiane: Naviglio di Bereguardo,
- Naviculum Paderni, Italiane: Naviglio di Paderno,
- Canalis Muzzae, Italiane: Canale della Muzza.
Papiae et in provincia Papiensi:
- Naviculum Papiense, Italiane: Naviglio Pavese,
Cremonae et in provincia Cremonensi:
- Naviculum Cremonense, Italiane: Naviglio di Cremona,
- Naviculum Pallavicinum, Italiane: Naviglio Pallavicino,
- Naviculum Novum Pallavicinum, Italiane: Naviglio Nuovo Pallavicino,
- Naviculum Melottae, Italiane: Naviglio della Melotta,
- Canalis Navarolus, Italiane: Canale Navarolo,
Mantuae et in provincia Mantuana:
- Canalis Boginae, Italiane: Canale Bogina,
Brixiae et in provincia Brixiana:
- Naviculum Brixianum, Italiane: Naviglio di Brescia,
Bergomi et in provincia Bergomati:
- Fossum Bergomense, Italiane: Fosso bergamasco,
Lacūs et paludes
- Alserii lacus (Italiane: Lago di Alserio),
- Annonis lacus (Italiane: Lago di Annone),
- Varisii lacus,
- Benacus lacus,
- Ceresius lacus,
- Clavennae lacus (seu Metiolae lacus, Mezolae lacus) (Italiane: Lago di Mezzola),
- Comabii lacus (alia nomina: Comavii lacus) (Italiane: Lago di Comabbio),
- Eridius lacus,
- Eupilus lacus,
- Gannae lacus (Italiane: Lago di Ganna),
- Garlatium lacus (Italiane: Lago di Garlate),
- Ghirlae lacus (Italiane: Lago di Ghirla),
- Larius lacus,
- Leucensis lacus,
- Monati lacus,
- Montis Orphani lacus (Italiane: Lago di Montorfano),
- Planii lacus (Italiane: Lago di Piano),
- Sacrinum lacus (Italiane: Lago del Segrino),
- Sartiranae lacus (Italiane: Lago di Sartirana),
- Sebinus lacus,
- Verbanus lacus,
- Ulginatium lacus (Italiane: Lago di Olginate).
Terrae et parva territoria
- Brigantia (vocabulum ductum e Celtico sermone),
- Insubria,
- Laumellina, Laumelli territorium,
- Ultrapadus Papiensis, Papiae territorium trans Padum,
- Francia Curta.
Vecturae
Aeroportus
- Bergomi: Aeroportus Bergomi-Orii ad Sarium seu Aeroportus Internationalis "Caravagius"
- Linati: Aeroportus Mediolani-Linati seu Aeroportus Internationalis "Henricus Forlanini"
Opera publica
- Fossa Villorensis, Italice canale Villoresi
- Fossa Navigabilis Magna, Italice Naviglio Grande
- Martesanae Fossa, Italice Naviglio della Martesana
- Lacuum "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada dei Laghi
- Serenissima "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada Serenissima
- Solis "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada del Sole
Notae
- ↑ 1.0 1.1 "Lombardia, Gallia cisalpina, Langobardia, Longobardia [etc.]": J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
- ↑ 2.0 2.1 #Hofmannus
- ↑ 3.0 3.1 DIZIONARIO ETIMOLOGICO ONLINE
Bibliographia
- Aliae encyclopaediae
Nexus interni
Nexus externi
Vicimedia Communia plura habent quae ad Langobardia spectant. |
Aemilia et Romania • Aprutium • Apulia • Basilicata • Bruttium • Campania • Forum Iulium et Venetia Iulia • Langobardia • Latium • Liguria • Marchia • Molisium • Pedemontium • Sardinia • Sicilia • Tridentinum et Tirolis Athesina • Tuscia • Umbria • Vallis Augustana • Venetia | |