Pagus Ticinensis
Pagus Ticini | |
---|---|
Notatiae elementi | |
Caput: | Bilitio |
Ambitus: | 2.812 km² |
Populatio: | 346'539 (31.12.2013) [1] |
Densitas: | 120 incolae pro km² |
Pars Helvetiae ab: | 1803 |
Signum: | TI |
Lingua: | Lingua Italiana |
Pagina domestica: | www.ti.ch |
Tabula | |
Ticinum est pagus Helvetianus ad meridiem Alpium spectans, qui nomen Ticino Italiane a flumine homonymo capit. Hic pagus a Padana planitie ad summas Alpes pertinet. Caput est Bilitio.
Finitimi pagi atque civitates sunt Valesia, Urania, Grisonia Italiaque, accurate provinciae Italiae Novum Comum, Baretium, Verbania.
Natura
[recensere | fontem recensere]Propter naturam loci et lacus Verbanum ac Ceresium aer temperatus est, Alpes Ticinum a calidis ventis nam protegunt. Super apricos colles vineae crescunt.
Mons Cinerum (Italiane it:Monte Ceneri) pagum Ticini in duas partes dividit: Supra Montem Cinerum (Italiane it:Sopraceneri) et Infra Montem Cinerum (Italiane it:Sottoceneri).
In vallibus multi lapidum moles[2] corsum aquis interscindunt.
Altissimus Ticini mons est Adula, 3402 metra altus.
Sermo publicus
[recensere | fontem recensere]Incolae Ticini Lingua Italiana loquuntur, sed multi etiam Dialecto Langobardo. In vico tantum Selva Gurin (Italiane: Bosco Gurin) Lingua Germanica sermo officialis est.
Religio
[recensere | fontem recensere]Magna pars incolarum Ticini se Catholica esse profitetur, accurate:
- Catholici (75,94 %)
- Veteres Catholici (0,18%)
- Musulmani (1,87 %)
- Iudaei (0.12%)
- Orthodoxi (2,35 %)
- Protestantes (6.88%)
- Sine religione (12,22 %)
(Fons:Helveticus census anno 2000)
Historia
[recensere | fontem recensere]Millennio 1 a.C.n. Leponti in vallibus Ticini et urbis Oscelae Lepontiorum habitabant.
Aevo Medio Mediolanum et Novum Comum de terris pagi Ticini contendere Mediolanenses circiter saeculum quartum decimum vicerunt. Postea Helvetii terras pagi Ticini saeculis quinto decimo et sexto decimo gradatim ceperunt, et in eas ut colonias (Italiane bagliaggi) dominata sunt.
Ab anno 1803 Ticinum pagus Helvetiae est.
Institutiones
[recensere | fontem recensere]Facultas legum faciendi pertinet ad Magnum Consilium (Italiane Gran Consiglio) a nonaginta legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (Consiglio di Stato) a quinque legatis constitutum.
Districtus
[recensere | fontem recensere]Ticino sunt octo districtus:
Praeclari cives
[recensere | fontem recensere]In Ticinum olim vixerunt aut nati sunt et hodie vivunt viri atque feminae noti:
Nati
[recensere | fontem recensere]- Dominicus Fontana, pictor, architectus et sculptor.
- Franciscus Borromini, architectus.
- Dominicus Trezzini, architectus.
- Antonius Ciseri, pictor
- Franciscus Chiesa, scriptor
- Carola Del Ponte, iuris consultus
- Marius Botta, architectus.
Mortui
[recensere | fontem recensere]- Thomas Mann, scriptor
- Otto Braun, vir publicus Germanicus
- Paulus Klee, pictor
- Georgius Strehler, director theatralis
- Iosephus Prezzolini, scriptor
Urbes Oppidaque et Vici
[recensere | fontem recensere]- Barerna, oppidum
- Bedaliola, vicus
- Bedoledus, vicus
- Bilitio, urbs
- Brixagus, oppidum
- Cadelus, oppidum
- Cibiascum, vicus
- Clasus, vicus
- Cumanus, vicus
- Curea, vicus
- Gudum (Helvetia), vicus
- Locarnum, urbs
- Luganum, urbs
- Mendricus, vicus
- Menuxius, vicus
- Maxanius, vicus
- Morbius Inferior, vicus
- Vicus Subinates, vicus
Transitus
[recensere | fontem recensere]Flumina
[recensere | fontem recensere]Lacus
[recensere | fontem recensere]Terrae historicae
[recensere | fontem recensere]Nota
[recensere | fontem recensere]- ↑ Confer Nuntius Officii Foederalis Statisticae, pag. 5[nexus deficit]
- ↑ Cf. Italiane diga in Castiglioni, Aloisius; Mariotti, Scaevola. Vocabolario della lingua latina, latino-italiano, italiano-latino. Quarta editio a Petro Georgio Parroni curata (Taurini, 2007).
Nexus interni
Nexus externus
[recensere | fontem recensere]Vicimedia Communia plura habent quae ad Ticinum (pagum) spectant. |
Haec stipula ad geographiam spectat. Amplifica, si potes! |
Turicum · Berna · Lucerna · Urania · Suitia · Subsilvania inferior · Subsilvania superior · Glarona · Tugium · Friburgum · Solodurum · Basilia Urbs · Basilia Rus · Scafusa · Abbatis Cella Interior · Abbatis Cella Exterior · Sanctogallum · Grisonia · Argovia · Turgovia · Ticinum · Pagus Valdensis · Valesia · Novicastrum · Genava · Iura | |