Valesia

Pagus Valesiae
Vexillum Valesiae
Notatiae elementi
Caput:	Sedunum(Theodisce: Sitten; Francogallice: Sion)
Ambitus:	5'224 km²
Populatio:	312'684(31.12.2010)
Densitas:	60 incolae pro km²
Pars Helvetiae ab:	1815
Signum:	VS
Lingua:	Lingua Francogallica atque Lingua Theodisca
Pagina domestica:	www.vs.ch
Tabula

Collocatio pagi in Helvetia.

Valesia (Francogallice Valais ; Theodisce Wallis) est pagus Helvetiae ab anno 1815, quamquam iam antea Valesia pagorum Helveticorum confoederatione connecta fuit. Caput est Sedunum urbs. Valesiae finitimi pagi atque civitates sunt Pagus Valdensis, Berna, Urania, Ticinum, Francia Italiaque.

Historia

Regionem Valesianam aetate Celtorum a quattuor gentibus Sedunorum, Uberorum, Nantuatorum, Veragrorum) habitatam Bello Gallico Gaii Iulii Caesaris anno 57 a.C.n. Legio XII Fulminata occupavit. Sub Imperio Romano provincia Poenina in valle condita est.

Occidentalis Valesiae pars medio aevo erat feudum comitatis Sabaudiae. Comites monasterium Sancti Mauritii Acauno situm regebant.

Valesia die 12 Septembris 1814 ad Helvetiam accessit.

Sermones publici

In pago Valesia praeter linguam Francogallicam etiam est Lingua Germanica sermo publicus.

Religio

Magna pars incolarum Valesiae (Vallensium) (81% anno 2000) se Catholica esse profitetur.

Institutiones

Facultas legum faciendi pertinet ad Magnum Consilium (Francice Grand Conseil ; Germanice Grosser Rat) a 130 legatis populi constitutum et administrandi ad Civitatis Consilium (Conseil d'État ; Staatsrat) a quinque legatis constitutum.

Districtus pagi

In insigni Valesiae apparent 13 stellae quia pago sunt 13 districtus:

• Acaunus (Francogallice: Saint-Maurice)
• Briga (Theodisce: Brig, Francogallice: Brigue)
• Conches (Theodisce: Goms; Francogallice: Conches)
• Contextis (Francogallice: Conthey)
• Heruens (Francogallice: Hérens)
• Inter Montes (Francogallice: Entremont)
• Leuca Fortis (Theodisce: Leuk; Francogallice: Loèche)
• Monteolum (Francogallice: Monthey)
• Octodurus (Francogallice: Martigny; Theodisce: Martinach)
• Rarognus (Theodisce: Raron; Francogallice: Rarogne; occidentalis et orientalis, 2 semi-districtus)
  • Rarognus Occidentalis
  • Rarognus Orientalis
• Sedunum (Francogallice: Sion; Theodisce: Sitten)
• Sirrus (Francogallice: Sierre; Theodisce: Siders)
• Vespia nobilis (Theodisce: Visp; Francogallice: Viège)

Despectus in Valesiam ad Orientem versus ex monte apud vicum Uvronam (Francogallice Ovronnaz).

Geographia

Valesia regio montium Alpium est.

Valles

• Conches
• Vallis Illiaca Superior (Theodisce: Lötschental)
• Vallis Illiaca inferior
• Vallis ad transitum Summum Poeninum

Oppida et vici

• Acaunum
• Ardonum
• Argenta (Francice Ayent )
• Baniae (Vallesia) (Francice Bagnes),
• Betula (Theodisce Bürchen )
• Briga (Theodisce Brig)
• Burgus Sancti Petri (Francice Bourg-Saint-Pierre ),
• Burgus Warnierus
• Camusia (Francice Chamoson )
• Castellio Inferior (Theodisce Niedergesteln)
• Columberius-Mura (Francice Collombey-Muraz )
• Emesa Superior (Theodisce Oberems )
• Eviona (Francice Evionnaz )
• Fanum Sancti Gingulphi (Helvetia) (Francogallice: Saint-Gingolph; Arpitanice: Sent-Gingolf vel Sent-Gingœlf)
• Fuliacum (Francice Fully)
• Graneirolis (Francice Grengiols)
• Gruona (Francice Grône)
• Musterium (Valesia) (Theodisce Münster (Goms))
• Nares (Germanice: Naters)
• Octodurus
• Ponczirrum (Theodisce Baltschieder)
• Pratobornum (Theodisce Zermatt)
• Sidrium (Theodisce Siders)
• Tarnaiae
• Vallis de Vies
• Vios
• Vispach (Theodisce Visp)

Montes

• Barrhorn
• Bella Tola
• Jungfrau
• Matterhorn
• Mons Silvius
• Pizzo d'Andolla

Transitus

• Grimsula Mons
• Furca
• Lötschberg (transitus)
• Porta Magni Sancti Bernardi (Summus Poeninus)
• Sanetsch (transitus)
• Sempronius Mons
• Transitus Forclaz
• Transitus Nufenen

Flumina

• Borgna
• Dransa
• Lonza
• Massa (flumen)
• Rhodanus
• Sanona
• Vispa (flumen)

Lacus

• Lacus Decium (Valesia)
• Lacus Emosson
• Lacus Grimsulae
• Lemanus Lacus

Glaciaria

• Glaciarium Aletsch
• Glaciarium Rhodani
• Planities Mortua

Nexus externus

Vicimedia Communia plura habent quae ad Valesiam spectant (1, 2).

Bibliographia

• Christa Ebnöther (red.): Vallis Poenina. das Wallis in römischer Zeit. 1. Jh.–5. Jh. nach Chr. (Sedunum 1998)
• Arthurius Fibicher: Walliser Geschichte. (Visp 2004)

Valesiae tredecim districtus

Acaunus | Briga | Conches | Conthey | Hérens | Inter Montes | Leuca Fortis | Monthey | Octodurus | Rarognus Occidentalis | Rarognus Orientalis | Sirrus | Sedunum | Visp

Pagi Helvetiae

Turicum · Berna · Lucerna · Urania · Suitia · Subsilvania inferior · Subsilvania superior · Glarona · Tugium · Friburgum · Solodurum · Basilia Urbs · Basilia Rus · Scafusa · Abbatis Cella Interior · Abbatis Cella Exterior · Sanctogallum · Grisonia · Argovia · Turgovia · Ticinum · Pagus Valdensis · Valesia · Novicastrum · Genava · Iura