Quantum redactiones paginae "Neuropathia peripherica" differant
m Wimpus movit paginam Neuropathia peripheralis ad Neuropathia peripherica: Peripheralis is an anglicism |
No edit summary |
||
Linea 1: | Linea 1: | ||
[[Fasciculus:Vasculitic neuropathy - plastics - intermed mag.jpg|thumb|[[Micrographum]] neuropathiam peripheralem [[vasculitis|vasculiticam]] monstrat. In [[plasticum|plastico]], [[tinctura caerulea toluidini]].]] |
[[Fasciculus:Vasculitic neuropathy - plastics - intermed mag.jpg|thumb|[[Micrographum]] neuropathiam peripheralem [[vasculitis|vasculiticam]] monstrat. In [[plasticum|plastico]], [[tinctura caerulea toluidini]].]] |
||
'''Neuropathia |
'''Neuropathia peripherics''' (a [[Graece|Graeco]] ''neuro-'' + ''pathia'') est damnum vel [[morbus]] [[nervus|nervos]] adficiens, qui [[sensus]] motum, functionem [[glandula]]e vel [[organum (biologia)|organi]], vel alios salutis aspectus imminuere potest, secundum genus [[nervus|nervorum]] adfectum. Causae usitate sunt morbi systematici (sicut [[diabetes mellitus]] et [[lepra]]), defectus [[vitaminum|vitaminorum]], [[medicamentum|medicamenta]] (e.g., [[chemiotherapia]]), noxa [[trauma]]tica, nimia [[alcohol]]is consumptio, [[morbus]] [[systema immunitatis|systematis immunitatis]], vel [[infectio]], aut hereditate excipi potest ([[ortus|ortu]]<!--birth--> praesens).<ref name=BMJ>Richard A. C. Hughes, [http://www.bmj.com/content/324/7335/466 "Clinical Review: Peripheral Neuropathy,"] ''British Medical Journal,'' 23 Februarii 2002, 324:466, doi:10.1136/bmj.324.7335.466</ref><ref name=JAMA>Janet M. Torpy, Jennifer L. Kincaid, et Richard M. Glass, [http://jama.jamanetwork.com/article.aspx?articleid=185714 "Patient Page: Peripheral Neuropathy,"] ''Journal of the American Medical Association,'' 21 Aprilis 2010, 303(15). doi:10.1001/jama.303.15.1556 .</ref><ref name= NIH>[http://www.ninds.nih.gov/disorders/peripheralneuropathy/detail_peripheralneuropathy.htm ''Peripheral Neuropathy Fact Sheet'' (National Institute of Neurological Disorders and Stroke, 19 Septembris 2012).</ref> [[Vocabulum]] ''neuropathia'' sine mutatore<!--?modifier--> neuropathiam perpheralem plerumque usu medico usitato significat. |
||
Neuropathia quae solum unum [[nervus|nervum]] adficit mononeuropathia appellatur, et neuropathia quae multos nervos comprehendit in iisdem fere [[regio]]nibus in ambobus [[corpus|corporis]] lateribus polyneuropathia symmetrica vel simpliciter [[polyneuropathia]] appellatur. Cum duo vel plures (usitate pauci, sed aliquando multi) nervi separati in variis corporis regionibus afficerentur, morbus [[mononeuritis multiplex]], neuropathia multifocalis, vel |
Neuropathia quae solum unum [[nervus|nervum]] adficit mononeuropathia appellatur, et neuropathia quae multos nervos comprehendit in iisdem fere [[regio]]nibus in ambobus [[corpus|corporis]] lateribus polyneuropathia symmetrica vel simpliciter [[polyneuropathia]] appellatur. Cum duo vel plures (usitate pauci, sed aliquando multi) nervi separati in variis corporis regionibus afficerentur, morbus [[mononeuritis multiplex]], neuropathia multifocalis, vel mononeuropathia multiplex appellatur.<ref name=BMJ/><ref name=JAMA/><ref name= NIH/> |
||
Neuropathia |
Neuropathia peripherica chronia<!-- (a long term condition where symptoms begin subtly and progress slowly) --> aut acuta<!-- (sudden onset, rapid progress and slow resolution)--> esse potest. Neuropathiae acutae [[diagnosis|diagnosim]] urgentem postulant. [[Neuron motoricum|Nervi motorii]] (qui [[musculus|musculis]] moderantur), [[systema sensorium|nervi sensorii]], vel [[systema nervosum autonomicum|nervi autonomici]] (qui rationibus automatariis moderantur, sicut proportio [[cor]]dis, [[temperatura]] corporis, et [[respiratio]]), adfici possunt. Plus quam unum nervorum genus eodem tempore adfici potest. Neuropathiae periphericae per genus nervorum praecipue adfectorum digeri possunt, vel per causam primam. Neuropathia ex causa ignota oriens [[neuropathia idiopathica|idiopathica]] appellatur.<ref name=BMJ/><ref name=JAMA/><ref name= NIH/> |
||
Neuropathia [[spasmus|spasmos]] dolorosos, [[fasciculatio]]nes (velicationes musculorum tenuium), damnum musculorum, degenerationem [[os (ossis)|ossium]], ac mutationes [[cutis]], [[pilus|capillorum]], et [[unguis|unguium]] efficere potest. Praeterea, '''neuropathia |
Neuropathia [[spasmus|spasmos]] dolorosos, [[fasciculatio]]nes (velicationes musculorum tenuium), damnum musculorum, degenerationem [[os (ossis)|ossium]], ac mutationes [[cutis]], [[pilus|capillorum]], et [[unguis|unguium]] efficere potest. Praeterea, '''neuropathia motoria''' aequilibrium et coniunctionem copulativam, vel saepissime debilitatem musculorum, imminuere potest; '''neuropathia sensoria''' efficere potest torporem [[tactus]] et vibratus, [[proprioceptio]]nem imminutam (coordinationen et aequilibrium exilem efficientem), imminutam mutationis [[temperatura]]e et doloris sensibilitatem, formicationem<!--?tingling--> automatam vel dolorem ardentem, vel [[allodynia]]m cutis<!--(severe pain from normally nonpainful stimuli, such as light touch)-->; et ac '''[[dysautonomia|neuropathia autonomica]]''' varia indicia efficere potest de [[glandula|glandulis]] et [[viscus|organis]] affectis dependens, sed indicia communia sunt exilis [[vesica]]e ordinatio, enormis [[sanguinis pressio]] vel [[pulsus]] proportio, et imminuta [[sudor|sudandi]] soliti facultas.<ref name=BMJ/><ref name=JAMA/><ref name= NIH/> |
||
==Classificatio== |
==Classificatio== |
||
Neuropathia |
Neuropathia peripherica classificari potest per numerum et distributionem nervorum affectorum (mononeuropathia, mononeuritis multiplex, vel polyneuropathia), praevalens [[cellula|rum nervorum genus affectum (motorium, sensorium, autonomicum), vel ratio quae nervos adficit; e.g., [[inflammatio]] ([[neuritis]]), compressio ([[syndroma nervorum compressorum|neuropathia compressionis]]), [[chemotherapia]] ([[neuropathia peripherica a chemotherapis inducta]]). <!--PLUS IN EN:--> |
||
===Neuritis=== |
===Neuritis=== |
||
'''Neuritis''' est generale inflammationis [[nervus|nervorum]] nomen<ref>{{DorlandsDict|six/000071661|neuritis}}.</ref> vel generalis [[systema nervosum |
'''Neuritis''' est generale inflammationis [[nervus|nervorum]] nomen<ref>{{DorlandsDict|six/000071661|neuritis}}.</ref> vel generalis [[systema nervosum periphericum|systematis nervosi perpherici]] [[inflammatio]]. Signa de nervis implicatis dependent, sed comprehendere possunt [[dolor]]em, [[paraesthesia]]m<!--(pins & needles)-->, [[paresis|paresim]]<!--(weakness)-->, [[hyphaesthesia]]m<!--(numbness)-->, [[anaesthesia]]m, [[paralysis|paralysim]], tabem, et exitum<!--disappearance--> [[reflexus|reflexuum]]{{dubsig}}. Inter causas sunt: |
||
*[[Iniuria corporea]]<!-- |
*[[Iniuria corporea]]<!-- |
||
:One common cause of neuritis and subsequent inflammation of the nerves to the toes is the wearing of [[high-heeled shoes]] or ill-fitting shoes that bind the toes painfully. This can cause temporary numbness and pain in the affected toes for several days.--> |
:One common cause of neuritis and subsequent inflammation of the nerves to the toes is the wearing of [[high-heeled shoes]] or ill-fitting shoes that bind the toes painfully. This can cause temporary numbness and pain in the affected toes for several days.--> |
||
Linea 33: | Linea 33: | ||
**Morbi metabolici |
**Morbi metabolici |
||
**[[Diabetes mellitus]] |
**[[Diabetes mellitus]] |
||
**[[Morbus |
**[[Morbus coeliacus]]{{dubsig}}<ref>Chin, R. L., et N. Latov, "Peripheral Neuropathy and Celiac Disease," ''Current Treatment Options in Neurology,'' Ianuario 2005, 7(1):43–48. PMID 15610706. doi:10.1007/s11940-005-0005-3.</ref> |
||
**[[Herpes zoster]] |
**[[Herpes zoster]] |
||
**[[ |
**[[Hypothyreoidismus]] |
||
**[[Porphyria]] |
**[[Porphyria]] |
||
**Infectiones, [[bacterium|bacteriales]] et/aut [[virus|virale]] |
**Infectiones, [[bacterium|bacteriales]] et/aut [[virus|virale]] |
||
Linea 45: | Linea 45: | ||
Inter genera neuritis sunt: |
Inter genera neuritis sunt: |
||
*Neuritis [[arsenicum|arsenici]] |
*Neuritis [[arsenicum|arsenici]] |
||
*Neuritis [[ |
*Neuritis [[bracchialis]] |
||
*[[Nervi craniales|Neuritis cranii]], ut [[paralysis Belliana]] se saepe praebens |
*[[Nervi craniales|Neuritis cranii]], ut [[paralysis Belliana]] se saepe praebens |
||
*[[Neuritis optica]] |
*[[Neuritis optica]] |
||
Linea 60: | Linea 60: | ||
{{DEFAULTSORT:Neuropathia peripheralis}} |
{{DEFAULTSORT:Neuropathia peripheralis}} |
||
[[Categoria:Morbi]]<!--pro tem--><!-- [[Categoria:Morbi systematis nervosi |
[[Categoria:Morbi]]<!--pro tem--><!-- [[Categoria:Morbi systematis nervosi peripherici]]--> |
||
[[en:Peripheral neuropathy]] |
[[en:Peripheral neuropathy]] |
Emendatio ex 22:12, 15 Septembris 2014
Neuropathia peripherics (a Graeco neuro- + pathia) est damnum vel morbus nervos adficiens, qui sensus motum, functionem glandulae vel organi, vel alios salutis aspectus imminuere potest, secundum genus nervorum adfectum. Causae usitate sunt morbi systematici (sicut diabetes mellitus et lepra), defectus vitaminorum, medicamenta (e.g., chemiotherapia), noxa traumatica, nimia alcoholis consumptio, morbus systematis immunitatis, vel infectio, aut hereditate excipi potest (ortu praesens).[1][2][3] Vocabulum neuropathia sine mutatore neuropathiam perpheralem plerumque usu medico usitato significat.
Neuropathia quae solum unum nervum adficit mononeuropathia appellatur, et neuropathia quae multos nervos comprehendit in iisdem fere regionibus in ambobus corporis lateribus polyneuropathia symmetrica vel simpliciter polyneuropathia appellatur. Cum duo vel plures (usitate pauci, sed aliquando multi) nervi separati in variis corporis regionibus afficerentur, morbus mononeuritis multiplex, neuropathia multifocalis, vel mononeuropathia multiplex appellatur.[1][2][3]
Neuropathia peripherica chronia aut acuta esse potest. Neuropathiae acutae diagnosim urgentem postulant. Nervi motorii (qui musculis moderantur), nervi sensorii, vel nervi autonomici (qui rationibus automatariis moderantur, sicut proportio cordis, temperatura corporis, et respiratio), adfici possunt. Plus quam unum nervorum genus eodem tempore adfici potest. Neuropathiae periphericae per genus nervorum praecipue adfectorum digeri possunt, vel per causam primam. Neuropathia ex causa ignota oriens idiopathica appellatur.[1][2][3]
Neuropathia spasmos dolorosos, fasciculationes (velicationes musculorum tenuium), damnum musculorum, degenerationem ossium, ac mutationes cutis, capillorum, et unguium efficere potest. Praeterea, neuropathia motoria aequilibrium et coniunctionem copulativam, vel saepissime debilitatem musculorum, imminuere potest; neuropathia sensoria efficere potest torporem tactus et vibratus, proprioceptionem imminutam (coordinationen et aequilibrium exilem efficientem), imminutam mutationis temperaturae et doloris sensibilitatem, formicationem automatam vel dolorem ardentem, vel allodyniam cutis; et ac neuropathia autonomica varia indicia efficere potest de glandulis et organis affectis dependens, sed indicia communia sunt exilis vesicae ordinatio, enormis sanguinis pressio vel pulsus proportio, et imminuta sudandi soliti facultas.[1][2][3]
Classificatio
Neuropathia peripherica classificari potest per numerum et distributionem nervorum affectorum (mononeuropathia, mononeuritis multiplex, vel polyneuropathia), praevalens [[cellula|rum nervorum genus affectum (motorium, sensorium, autonomicum), vel ratio quae nervos adficit; e.g., inflammatio (neuritis), compressio (neuropathia compressionis), chemotherapia (neuropathia peripherica a chemotherapis inducta).
Neuritis
Neuritis est generale inflammationis nervorum nomen[4] vel generalis systematis nervosi perpherici inflammatio. Signa de nervis implicatis dependent, sed comprehendere possunt dolorem, paraesthesiam, paresim, hyphaesthesiam, anaesthesiam, paralysim, tabem, et exitum reflexuum?. Inter causas sunt:
- Iniuria corporea
- Infectio
- Herpes simplex
- Herpes zoster (etiam zona appellatus)
- Lepra
- Morbus Lymensis
- Vulnus chemicum
- Radiatio
- Status primi neuritem loci efficientes (unum nervum adficientes):
- Diphtheria
- Noxa loci
- Diabetes mellitus
- Condiciones primae polyneuritem efficientes:
- Defectus vitamini B1 (beriberi)
- Defectus vitamini B12
- Nimium vitamini B6[5]
- Morbi metabolici
- Diabetes mellitus
- Morbus coeliacus?[6]
- Herpes zoster
- Hypothyreoidismus
- Porphyria
- Infectiones, bacteriales et/aut virale
- Morbus autoimmunis, praecipue sclerosis multiplex et syndroma Guillain-Barrianum
- Cancer
- Alcoholismus
- Neuropathia sensoris migratoria Wartenbergiana
Inter genera neuritis sunt:
- Neuritis arsenici
- Neuritis bracchialis
- Neuritis cranii, ut paralysis Belliana se saepe praebens
- Neuritis optica
- Neuritis vestibularis
- Polyneuritis vel neuritis multiplex (non confundenda cum sclerosi multiplice)
Notae
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 Richard A. C. Hughes, "Clinical Review: Peripheral Neuropathy," British Medical Journal, 23 Februarii 2002, 324:466, doi:10.1136/bmj.324.7335.466
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Janet M. Torpy, Jennifer L. Kincaid, et Richard M. Glass, "Patient Page: Peripheral Neuropathy," Journal of the American Medical Association, 21 Aprilis 2010, 303(15). doi:10.1001/jama.303.15.1556 .
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 [http://www.ninds.nih.gov/disorders/peripheralneuropathy/detail_peripheralneuropathy.htm Peripheral Neuropathy Fact Sheet (National Institute of Neurological Disorders and Stroke, 19 Septembris 2012).
- ↑ Formula:DorlandsDict.
- ↑ Rosenbloom, Mark; Tarabar, Asim; Adler, Robert A. "Vitamin Toxicity". Medscape Reference. Medscape.
- ↑ Chin, R. L., et N. Latov, "Peripheral Neuropathy and Celiac Disease," Current Treatment Options in Neurology, Ianuario 2005, 7(1):43–48. PMID 15610706. doi:10.1007/s11940-005-0005-3.
Bibliographia
- Bassetti, Claudio, et Marco Mumenthaler. 2012. Neurologische Differenzialdiagnostik: Neurologische Symptome und Zeichen richtig bewerten, abklären und einordnen. Georg Thieme Verlag. ISBN 3131577967.
- Committee on Standards and Practice Parameters, American Society of Anesthesiologists. 2011. Practice advisory for the prevention of perioperative peripheral neuropathies: an updated report by the American Society of Anesthesiologists Task Force on prevention of perioperative peripheral neuropathies. Anesthesiology 114(4):1168–1182. PMID 10754638.
- Latov, Norman. 2007. Peripheral Neuropathy: When the Numbness, Weakness, and Pain Won't Stop. Novi Eboraci: American Academy of Neurology Press Demos Medical. ISBN 193260359X.