Quantum redactiones paginae "Vallis Augustana" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
mNo edit summary
m utetur→utitur &c.
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
Linea 1: Linea 1:
{{Capsa subdivisionis Vicidata}}
{{Regiones Italiae
'''Vallis Augustana'''<ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref> sive '''Augustensis''',<ref name="graesse" /> vulgo saepius ''Val d'Aosta'', est [[Regiones Italiae cum suis legibus|regio sui iuris]], circiter 128&nbsp;591<ref>[http://www.tuttitalia.it/valle-d-aosta/ www.tuttitalia.it]</ref> incolarum, in [[Italia septentrionalis|Italia septentrionali]] sita, inter septentriones et occasum spectans, in angulo [[Alpes|Alpium]] Cottiarum sita. Superficiem 3263 m² habet.
|Nomen_latinum = Vallis Augustana<br /><small>sive Vallis Augustensis</small>
|Nomen_italicum = {{Ling|Lingua Italiana{{!}}IT}} Valle d'Aosta<br>{{Ling|Lingua Francogallica{{!}}FR}} Vallée d’Aoste
|Status = [[Regiones Italiae cum suis legibus|Regio Italiae cum suis legibus]]
|Imago_vexillum = Flag of Valle d'Aosta.svg
|Imago_insigne = Valle d'Aosta-Stemma.svg
|Imago_regionis = Cervino ita.JPG
|Inscriptio_imaginis = [[Mons Cervinus]]
|Caput = [[Augusta Praetoria]]
|Area = 3&thinsp;263
|Numerus_incolarum = 128.591<ref>01/01/2014 - Istat</ref>
|Datum_numerus_incolarum = 2015
|Spissitas_incolarum = 38,6
|datum_PDG = 2008
|Numerus_provinciarum = 0
|Provinciae = (**)
|Numerus_communes = 74
|Pagina_interretialis = http://www.regione.vda.it/ Situs interretialis
|Praes_regionis = Augusto Rollandin
|Factio_praes_reg = [[Unio Vallensis Augustana]]
|Datum_praeterita = [[2014]]-[[2019]]
|Regiones_finitimae = [[Pedemontium]], [[Rhodanus et Alpes]] (FR-V), [[Valesia]] (CH-VS)
|Lingua = [[Lingua Italiana]], [[Lingua Francogallica]], [[Lingua Arpitanica]], [[Lingua Valesianica]], [[Lingua Pedemontica]]
|Zona_temporalis = UTC+1
|ISO 3166-2 = IT-23
|ISTAT_regio = 02, 007
|nomeAbitanti = Vallenses Augustani
|festivo =
|Imago_provinciarum =Map of region of Aosta Valley, Italy-it.svg
|Imago_situs_terrae = Map Region of Valle d'Aosta.svg
|Notae =(*) Vallis Augustana Regio Libera est, vel potius cum suis legibus.
(**) Vallis Augustana provincias non habet. [[Augusta Praetoria]] provincia non est sed signum provinciae est '''AO'''.
}}
'''Vallis Augustana'''<ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref> sive '''Augustensis''',<ref name="graesse" /> vulgo saepius ''Val d'Aosta'', est [[Regiones Italiae cum suis legibus|regio sui iuris]], circiter 128&nbsp;591<ref>[http://www.tuttitalia.it/valle-d-aosta/ www.tuttitalia.it]</ref> incolarum, in [[Italia septentrionalis|Italia septentrionali]] sita, inter septentriones et occasum spectans, in angulo [[Alpes|Alpium]] Cottiarum sita. Superficiem 3&nbsp;263 m² habet.


[[Augusta Praetoria]] est urbs maxima et caput regionis. In finibus vallis [[rupes Alba]], ''[[Matterhorn]]'' ac ''[[Silvius mons|Monte Rosa]]'' eminent, præterea [[Saeptum nationale Grandis Paradisi]]. Regio constat ex valle fluminis [[Duria Maior|Duriae maioris]] eiusque influentium.
[[Augusta Praetoria]] est urbs maxima et caput regionis. In finibus vallis [[rupes Alba]], ''[[Matterhorn]]'' ac ''[[Silvius mons|Monte Rosa]]'' eminent, praeterea [[Saeptum nationale Grandis Paradisi]]. Regio constat ex valle fluminis [[Duria Maior|Duriae maioris]] eiusque influentium.


==Historia==
== Historia ==
Vallem incolebant antiquitus [[Galli]] Salassi, a [[Roma]]nis anno 25 a.Ch.n. capti. A saeculo XI comites [[Sabaudia|Sabaudiae]] regionis in possessionem venerunt: posthac historia Vallis Augustanae cum [[Pedemontium|Pedemontio]] miscebatur.
Vallem incolebant antiquitus [[Galli]] Salassi, a [[Roma]]nis anno [[25 a.C.n.]] capti. A [[saeculum 11|saeculo undecimo]], comites [[Sabaudia]]e regionis in possessionem venerunt: posthac historia Vallis Augustanae cum [[Pedemontium|Pedemontio]] miscebatur.


==Oeconomia==
== Oeconomia ==
In valle invenitur numerus magnus saltum pascuorum. [[Industria]]e praecipuae [[ferrum|ferri]] [[chalyps|chalybisque]] ac [[textrinum|textrina]].
In valle invenitur numerus magnus saltum pascuorum. [[Industria]]e praecipuae [[ferrum|ferri]] [[chalyps|chalybisque]] ac [[textrinum|textrina]].


==Periegesis==
== Periegesis ==
Amoena inveniuntur praeclara [[Auri Fondinae]] (''Courmayeur''), ''Champoluc'' (apud [[Aquatica]]m), ''Cervinia-Breuil'' (apud [[Vallis Turnionensis|Vallem Turnionensis]]), [[Conia]] (''Cogne'').
Amoena inveniuntur praeclara [[Auri Fondinae]] (''Courmayeur''), ''Champoluc'' (apud [[Aquatica]]m), ''Cervinia-Breuil'' (apud [[Vallis Turnionensis|Vallem Turnionensis]]), [[Conia]] (''Cogne'').


==Linguae==
== Linguae ==
Pars maxima incolarum [[lingua Francica|Francogallico dialecto]], vel accuratius [[Lingua Arpitanica|Francogalliconarbonensi / Arpitanico]] (''Valdôtain''), utetur, [[lingua Italica|Italico]] quoque sermone nec non [[Lingua Theodisca|Germanico-Helvetica]] ([[Lingua Valesianica]]) loquela in valle Gressoney.
Pars maxima incolarum [[lingua Francica|Francogallico dialecto]], vel accuratius [[Lingua Arpitanica|Francogalliconarbonensi / Arpitanico]] (''Valdôtain''), utitur, [[lingua Italica|Italico]] quoque sermone, nec non [[Lingua Theodisca|Germanico-Helvetica]] ([[Lingua Valesianica]]) loquela in valle Gressoney.


=== Municipia Vallis Augustanae ===
=== Municipia Vallis Augustanae ===
Municipia in Valle Augustana, cum urbe, '''74''' sunt. Urbes, oppida et communia provinciae Latine vocari possunt<ref>''DIZIONARIO GEOGRAFICO'' - Di GOFFREDO CASALIS, Voll. V.V., Torino 1833-1854</ref><ref>Nomi d'Italia - AAVV, De Agostini</ref>:
Municipia in Valle Augustana, cum urbe, '''74''' sunt. Urbes, oppida et communia provinciae Latine vocari possunt<ref>''DIZIONARIO GEOGRAFICO'' - Di GOFFREDO CASALIS, Voll. V.V., Torino 1833-1854</ref><ref>Nomi d'Italia - AAVV, De Agostini</ref>:
# '''[[Augusta Praetoria]]''',
# '''[[Augusta Praetoria]]'''
# [[Ad Fines Augustensium]] (seu [[Castrum Fenitii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Fénis|Fénis]]''),
# [[Ad Fines Augustensium]] (seu [[Castrum Fenitii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Fénis|Fénis]]'')
# [[Ad Quartum (Vallis Augustana)|Ad Quartum]] (seu [[Quartus ab Urbe Lapis (Augusta Praetoria)]]) (hodie vulgo ''[[:it:Quart (Italia)|Quart]]''),
# [[Ad Quartum (Vallis Augustana)|Ad Quartum]] (seu [[Quartus ab Urbe Lapis (Augusta Praetoria)]]) (hodie vulgo ''[[:it:Quart (Italia)|Quart]]'')
# [[Allanium]] (olim [[Allianum (Vallis Augustana)|Allianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Allein|Allein]]''),
# [[Allanium]] (olim [[Allianum (Vallis Augustana)|Allianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Allein|Allein]]'')
# [[Alnus (Italia)|Alnus]] (hodie vulgo ''[[:it:Hône|Hône]]''),
# [[Alnus (Italia)|Alnus]] (hodie vulgo ''[[:it:Hône|Hône]]'')
# [[Anticum ad Sanctum Andream]] (seu [[Anthesium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Antey-Saint-André|Antey Saint André]]''),
# [[Anticum ad Sanctum Andream]] (seu [[Anthesium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Antey-Saint-André|Antey Saint André]]'')
# [[Anticum ad Sanctam Magdalenam]] (hodie vulgo ''[[:it:La Magdeleine|La Magdeleine]]''),
# [[Anticum ad Sanctam Magdalenam]] (hodie vulgo ''[[:it:La Magdeleine|La Magdeleine]]'')
# [[Arnadium]] (hodie vulgo ''[[:it:Arnad|Arnad]]''),
# [[Arnadium]] (hodie vulgo ''[[:it:Arnad|Arnad]]'')
# [[Arvarium]] (seu [[Arverium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Arvier|Arvier]]''),
# [[Arvarium]] (seu [[Arverium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Arvier|Arvier]]'')
# [[Avisium]] (seu [[Avisio]], ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Avise|Avise]]''),
# [[Avisium]] (seu [[Avisio]], ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Avise|Avise]]'')
# [[Agatium]] (seu [[Agacium]] ac [[Ayacium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Ayas|Ayas]]''),
# [[Agatium]] (seu [[Agacium]] ac [[Ayacium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Ayas|Ayas]]'')
# [[Aimivilla]] ([[Aimi Villa]]) (hodie vulgo ''[[:it:Aymavilles|Aymavilles]]''),
# [[Aimivilla]] ([[Aimi Villa]]) (hodie vulgo ''[[:it:Aymavilles|Aymavilles]]'')
# [[Bardum]] (hodie vulgo ''[[:it:Bard|Bard]]''),
# [[Bardum (Vallis Augustana)|Bardum]] (hodie vulgo ''[[:it:Bard|Bard]]'')
# [[Blonate]] (seu [[Bionatium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Bionaz|Bionaz]]''),
# [[Blonate]] (seu [[Bionatium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Bionaz|Bionaz]]'')
# [[Brixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Brissogne|Brissogne]]''),
# [[Brixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Brissogne|Brissogne]]'')
# [[Brusso]] (gen ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Brusson|Brusson]]''),
# [[Brusso]] (gen ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Brusson|Brusson]]'')
# [[Calanum ad Sanctum Anselmum]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Anselme|Challand-Saint-Anselme]]''),
# [[Calanum ad Sanctum Anselmum]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Anselme|Challand-Saint-Anselme]]'')
# [[Calanum ad Sanctum Victorem]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Victor|Challand-Saint-Victor]]''),
# [[Calanum ad Sanctum Victorem]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Victor|Challand-Saint-Victor]]'')
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]''),
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]'')
# [[Cambavia]] (deinde [[Cambevis]]) (hodie vulgo ''[[:it:Chambave|Chambave]]''),
# [[Cambavia]] (deinde [[Cambevis]]) (hodie vulgo ''[[:it:Chambave|Chambave]]'')
# [[Camosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Chamois|Chamois]]''),
# [[Camosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Chamois|Chamois]]'')
# [[Campi ad Prata]] (hodie vulgo: ''[[:it:Champdepraz|Champdepraz]]''),
# [[Campi ad Prata]] (hodie vulgo: ''[[:it:Champdepraz|Champdepraz]]'')
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]''),
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]'')
# [[Carvantium]] (seu [[Calventianum (Vallis Augustana)|Calventianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Charvensod|Charvensod]]''),
# [[Carvantium]] (seu [[Calventianum (Vallis Augustana)|Calventianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Charvensod|Charvensod]]'')
# [[Castelium Augustensium Praetorianorum]] (hodie vulgo ''[[:it:Châtillon|Châtillon]]''),
# [[Castellio (Vallis Augustana)|Castellio]] seu [[Castelium Augustensium Praetorianorum]] (hodie vulgo ''[[:it:Châtillon|Châtillon]]'')
# [[Cillianum]] (deinde [[Fanum Sancti Vincentii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Vincentii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Vincent (Italia)|Saint-Vincent]]''),
# [[Cillianum]] (deinde [[Fanum Sancti Vincentii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Vincentii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Vincent (Italia)|Saint-Vincent]]'')
# [[Cunia]] (seu [[Conia]]) (hodie vulgo: ''[[:it:Cogne|Cogne]]''),
# [[Cunia]] (seu [[Conia]]) (hodie vulgo: ''[[:it:Cogne|Cogne]]'')
# [[Curia Maior]] (seu ''Curtis Maior'', olim fortasse [[Auri Fondinae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Courmayeur|Courmayeur]]''),
# [[Curia Maior]] (seu ''Curtis Maior'', olim fortasse [[Auri Fondinae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Courmayeur|Courmayeur]]'')
# [[Donasium]] (hodie vulgo ''[[:it:Donnas|Donnas]]''),
# [[Donasium]] (hodie vulgo ''[[:it:Donnas|Donnas]]'')
# [[Dovesium]] (hodie vulgo ''[[:it:Doues|Doues]]''),
# [[Dovesium]] (hodie vulgo ''[[:it:Doues|Doues]]'')
# [[Emaresium]] (hodie vulgo ''[[:it:Emarèse|Emarèse]]'')
# [[Emaresium]] (hodie vulgo ''[[:it:Emarèse|Emarèse]]'')
# [[Estrubulae]] (olim [[Eudracinum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Étroubles|Étroubles]]''),
# [[Estrubulae]] (olim [[Eudracinum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Étroubles|Étroubles]]'')
# [[Fanum Sancti Christophori (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Christophori]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Christophe (Italia)|Saint-Christophe]]''),
# [[Fanum Sancti Christophori (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Christophori]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Christophe (Italia)|Saint-Christophe]]'')
# [[Fanum Sancti Dionysii Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Denis (Italia)|Saint-Denis]]''),
# [[Fanum Sancti Dionysii Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Denis (Italia)|Saint-Denis]]'')
# [[Fanum Sancti Eugendi Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Oyen (Italia)|Saint-Oyen]]''),
# [[Fanum Sancti Eugendi Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Oyen (Italia)|Saint-Oyen]]'')
# [[Fanum Sancti Marcelli Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Marcel (Italia)|Saint-Marcel]]''),
# [[Fanum Sancti Marcelli Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Marcel (Italia)|Saint-Marcel]]'')
# [[Fanum Sancti Nicolai Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Nicolas (Italia)|Saint-Nicolas]]''),
# [[Fanum Sancti Nicolai Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Nicolas (Italia)|Saint-Nicolas]]'')
# [[Fanum Sancti Petri Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Pierre (Italia)|Saint-Pierre]]''),
# [[Fanum Sancti Petri Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Pierre (Italia)|Saint-Pierre]]'')
# [[Fanum Sancti Remigii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Remigii]] (alia nomina: [[Fanum Sancti Remigii ad Baucium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Rhémy-en-Bosses|Saint-Rhémy-en-Bosses]]''),
# [[Fanum Sancti Remigii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Remigii]] (alia nomina: [[Fanum Sancti Remigii ad Baucium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Rhémy-en-Bosses|Saint-Rhémy-en-Bosses]]'')
# [[Fontana Maura]] (hodie vulgo ''[[:it:Fontainemore|Fontainemore]]''),
# [[Fontana Maura]] (hodie vulgo ''[[:it:Fontainemore|Fontainemore]]'')
# [[Gabbium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gaby|Gaby]]''),
# [[Gabbium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gaby|Gaby]]'')
# [[Ginodium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gignod|Gignod]]''),
# [[Ginodium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gignod|Gignod]]'')
# [[Gressanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressan|Gressan]]''),
# [[Gressanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressan|Gressan]]'')
# [[Gressonetum ad Sanctum Joannem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-Saint-Jean|Gressoney-Saint-Jean]]''),
# [[Gressonetum ad Sanctum Joannem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-Saint-Jean|Gressoney-Saint-Jean]]'')
# [[Gressonetum ad Sanctissimam Trinitatem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-La-Trinité|Gressoney-La-Trinité]]''),
# [[Gressonetum ad Sanctissimam Trinitatem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-La-Trinité|Gressoney-La-Trinité]]'')
# [[Grysantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valgrisenche|Valgrisenche]]''),
# [[Grysantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valgrisenche|Valgrisenche]]'')
# [[Inter Aquas (Vallis Augustana)|Inter Aquas]] (hodie vulgo ''[[:it:Introd|Introd]]''),
# [[Inter Aquas (Vallis Augustana)|Inter Aquas]] (hodie vulgo ''[[:it:Introd|Introd]]'')
# [[Ixima]] (hodie vulgo ''[[:it:Issime|Issime]]''),
# [[Ixima]] (hodie vulgo ''[[:it:Issime|Issime]]'')
# [[Ixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Issogne|Issogne]]''),
# [[Ixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Issogne|Issogne]]'')
# [[Juventanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Jovençan|Jovençan]]''),
# [[Juventanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Jovençan|Jovençan]]'')
# [[Liliana]] (hodie vulgo ''[[:it:Lillianes|Lillianes]]''),
# [[Liliana]] (hodie vulgo ''[[:it:Lillianes|Lillianes]]'')
# [[Mons Joviculus]] (hodie vulgo ''[[:it:Montjovet|Montjovet]]''),
# [[Mons Joviculus]] (hodie vulgo ''[[:it:Montjovet|Montjovet]]'')
# [[Moriacium]] (deinde [[Morgentia]], [[Morgentium]] ac [[Morga]]) (hodie vulgo ''[[:it:Morgex|Morgex]]''),
# [[Moriacium]] (deinde [[Morgentia]], [[Morgentium]] ac [[Morga]]) (hodie vulgo ''[[:it:Morgex|Morgex]]'')
# [[Nucetum]] (olim fortasse [[Ad Nonum (Vallis Augustana)|Ad Nonum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Nus|Nus]]''),
# [[Nucetum]] (olim fortasse [[Ad Nonum (Vallis Augustana)|Ad Nonum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Nus|Nus]]'')
# [[Ollomontium]] (hodie vulgo ''[[:it:Ollomont|Ollomont]]''),
# [[Ollomontium]] (hodie vulgo ''[[:it:Ollomont|Ollomont]]'')
# [[Ojacium]] (olim [[Castum Agaciae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Oyace|Oyace]]''),
# [[Ojacium]] (olim [[Castum Agaciae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Oyace|Oyace]]'')
# [[Perlosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Perloz|Perloz]]''),
# [[Perlosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Perloz|Perloz]]'')
# [[Pollinum (Vallis Augustana)|Pollinum]] (seu [[Pollenum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pollein|Pollein]]''),
# [[Pollinum (Vallis Augustana)|Pollinum]] (seu [[Pollenum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pollein|Pollein]]'')
# [[Pons Buxeti]] (hodie vulgo ''[[:it:Pontboset|Pontboset]]''),
# [[Pons Buxeti]] (hodie vulgo ''[[:it:Pontboset|Pontboset]]'')
# [[Pons Heliae]] (deinde [[Pons Sancti Martini]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pont-Saint-Martin (Italia)|Pont-Saint-Martin]]''),
# [[Pons Heliae]] (deinde [[Pons Sancti Martini]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pont-Saint-Martin (Italia)|Pont-Saint-Martin]]'')
# [[Pontiacum]] (seu [[Ponticulus (Vallis Augustana)|Ponticulus]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pontey|Pontey]]''),
# [[Pontiacum]] (seu [[Ponticulus (Vallis Augustana)|Ponticulus]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pontey|Pontey]]'')
# [[Prata ad Sanctum Desiderium]] (olim fortasse [[Araebrigium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pré-Saint-Didier|Pré-Saint-Didier]]''),
# [[Prata ad Sanctum Desiderium]] (olim fortasse [[Araebrigium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pré-Saint-Didier|Pré-Saint-Didier]]'')
# [[Remesium ad Nostram Dominam]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Notre-Dame|Rhêmes-Notre-Dame]]''),
# [[Remesium ad Nostram Dominam]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Notre-Dame|Rhêmes-Notre-Dame]]'')
# [[Remesium ad Sanctum Georgium]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Saint-Georges|Rhêmes-Saint-Georges]]''),
# [[Remesium ad Sanctum Georgium]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Saint-Georges|Rhêmes-Saint-Georges]]'')
# [[Roisanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Roisan|Roisan]]''),
# [[Roisanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Roisan|Roisan]]'')
# [[Sala (Vallis Augustana)]] (hodie vulgo ''[[:it:La Salle (Italia)|La Salle]]''),
# [[Sala (Vallis Augustana)]] (hodie vulgo ''[[:it:La Salle (Italia)|La Salle]]'')
# [[Sarra]] (hodie vulgo ''[[:it:Sarre|Sarre]]''),
# [[Sarra]] (hodie vulgo ''[[:it:Sarre|Sarre]]'')
# [[Savarantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valsavarenche|Valsavarenche]]''),
# [[Savarantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valsavarenche|Valsavarenche]]'')
# [[Tuillia Salassorum]] (olim [[Ariolica]] ac [[Thuilia]]) (hodie vulgo ''[[:it:La Thuile|La Thuile]]''),
# [[Tuillia Salassorum]] (olim [[Ariolica]] ac [[Thuilia]]) (hodie vulgo ''[[:it:La Thuile|La Thuile]]'')
# [[Turnantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valtournenche|Valtournenche]]''),
# [[Turnantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valtournenche|Valtournenche]]'')
# [[Turnio]] (gen. ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Torgnon|Torgnon]]''),
# [[Turnio]] (gen. ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Torgnon|Torgnon]]'')
# [[Vallis Pellina (municipium)]] (hodie vulgo ''[[:it:Valpelline (comune)|Valpelline]]''),
# [[Vallis Pellina (municipium)]] (hodie vulgo ''[[:it:Valpelline (comune)|Valpelline]]'')
# [[Verradiae]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrayes|Verrayes]]''),
# [[Verradiae]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrayes|Verrayes]]'')
# [[Villa Nova Augustensis]] (seu [[Villa Nova Bautica]]) (hodie vulgo ''[[:it:Villeneuve (Italia)|Villeneuve]]''),
# [[Villa Nova Augustensis]] (seu [[Villa Nova Bautica]]) (hodie vulgo ''[[:it:Villeneuve (Italia)|Villeneuve]]'')
# [[Vitricium]] et [[Utricium]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrès|Verrès]]'').
# [[Vitricium]] et [[Utricium]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrès|Verrès]]'')


=== Fines ===
=== Fines ===
==== Regiones ====
==== Regiones ====
* [[Pedemontium]].
* [[Pedemontium]]
==== Provinciae ====
==== Provinciae ====
* [[Provincia Bugellensis]],
* [[Provincia Bugellensis]]
* [[Urbs metropolitana Taurinensis]],
* [[Urbs metropolitana Taurinensis]]
* [[Provincia Vercellensis]].
* [[Provincia Vercellensis]]


==== Civitates ====
==== Civitates ====
* [[Francia]]:
* [[Francia]]:
** [[Rhodanus et Alpes]]
** [[Rhodanus et Alpes]]
*** [[Sabaudia (praefectura Franciae)|Sabaudia]],
*** [[Sabaudia (praefectura Franciae)|Sabaudia]]
*** [[Sabaudia Superior]],
*** [[Sabaudia Superior]]
* [[Helvetia]]:
* [[Helvetia]]:
** [[Valesia]]
** [[Valesia]]
*** [[Inter Montes (districtus)|Inter Montes]],
*** [[Inter Montes (districtus)|Inter Montes]]
*** [[Hérens (districtus)|Hérens]],
*** [[Hérens (districtus)|Hérens]]
*** [[Visp (districtus)|Visp]].
*** [[Visp (districtus)|Visp]]


== Geographia physica ==
== Geographia physica ==
Linea 151: Linea 119:
* [[Bugellenses Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Biellesi|Alpi Biellesi]]'')
* [[Bugellenses Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Biellesi|Alpi Biellesi]]'')
* [[Alpes Graiae]]
* [[Alpes Graiae]]
* [[Alpes Poeninae]]
* [[Alpes Poeninae]]
* [[Rupes Alba]],
* [[Rupes Alba]]
* [[Silvius mons]]
* [[Silvius mons]]
* [[Matterhorn]],
* [[Matterhorn]]
* [[Saeptum nationale Grandis Paradisi|Grandis Paradisus]]
* [[Saeptum nationale Grandis Paradisi|Grandis Paradisus]]


====Valles====
==== Valles ====
* [[Agatina Vallis]] seu [[Ayacina Vallis]] ''Val d'Ayas'',
* [[Agatina Vallis]] seu [[Ayacina Vallis]] ''Val d'Ayas''
* [[Magna Vallis Camporum ad Prata]] ''Vallone di Champdepraz'',
* [[Magna Vallis Camporum ad Prata]] ''Vallone di Champdepraz''
* [[Vallis Camporum Porcarii]] ''Valle di Champorcher'',
* [[Vallis Camporum Porcarii]] ''Valle di Champorcher''
* ''Val Clavalité'',
* ''Val Clavalité''
* [[Cuniensis Vallis]] ''Val di Cogne'',
* [[Cuniensis Vallis]] ''Val di Cogne''
* ''Comba di Crête Sèche'',
* ''Comba di Crête Sèche''
* ''Comba di Valcornera'',
* ''Comba di Valcornera''
* ''Comba di Vertosan'',
* ''Comba di Vertosan''
* ''Val Ferret'',
* ''Val Ferret''
* [[Vallis Magni Sancti Bernardi]] ''Valle del Gran San Bernardo'',,
* [[Vallis Magni Sancti Bernardi]] ''Valle del Gran San Bernardo''
* [[Magna Vallis Tuilliae Salassorum]] ''Vallone di La Thuile'',
* [[Magna Vallis Tuilliae Salassorum]] ''Vallone di La Thuile''
* ''Valle del Lys'',
* ''Valle del Lys''
* [[Remesiensis Vallis]] ''Val di Rhêmes'',
* [[Remesiensis Vallis]] ''Val di Rhêmes''
* ''Vallone di Saint-Barthélemy'',
* ''Vallone di Saint-Barthélemy''
* ''Valdigne'',
* ''Valdigne''
* [[Grysantia Vallis (vallis)]] ''Valgrisenche (valle)'',
* [[Grysantia Vallis (vallis)]] ''Valgrisenche (valle)''
* ''Vallone dell'Urtier'',
* ''Vallone dell'Urtier''
* ''Vallone di Grauson'',
* ''Vallone di Grauson''
* ''Vallone di Laures'',
* ''Vallone di Laures''
* ''Vallone di Saint Marcel'',
* ''Vallone di Saint Marcel''
* ''Valnontey'',
* ''Valnontey''
* [[Vallis Pellina (vallis)]] ''Valpelline (valle)'',
* [[Vallis Pellina (vallis)]] ''Valpelline (valle)''
* [[Savarantia Vallis (vallis)]] ''Valsavarenche (valle)'',
* [[Savarantia Vallis (vallis)]] ''Valsavarenche (valle)''
* [[Turnantia Vallis (vallis)]] ''Valtournenche (valle)'',
* [[Turnantia Vallis (vallis)]] ''Valtournenche (valle)''
* ''Val Veny'',
* ''Val Veny''


====Transitūs====
==== Transitūs ====
* [[Porta Magni Sancti Bernardi]] ''Colle del Gran San Bernardo'',
* [[Porta Magni Sancti Bernardi]] ''Colle del Gran San Bernardo''
* [[Convallis Sancti Bernardi Minor]] ''Colle del Piccolo San Bernardo'',
* [[Convallis Sancti Bernardi Minor]] ''Colle del Piccolo San Bernardo''


=== Hydrographia ===
=== Hydrographia ===
==== Flumina ====
==== Flumina ====
* [[Duria Bautica]] vel [[Duria Maior]],
* [[Duria Bautica]] vel [[Duria Maior]]
* [[Bauticum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Buthier|Buthier]]''),
* [[Bauticum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Buthier|Buthier]]'')


==== Lacūs ====
==== Glaciarii ====
''Ghiacciaio della Brenva'', et cetera

====Glaciarii====
''Ghiacciaio della Brenva'', et cetera.


== Notae ==
== Notae ==
Linea 219: Linea 185:
{{Italiae regiones}}
{{Italiae regiones}}


[[Categoria:Vallis Augustana|!]]
[[Categoria:Subdivisiones sui iuris]]
[[Categoria:Subdivisiones sui iuris]]
[[Categoria:Vallis Augustana| ]]

Redactio novissime (die 18 Iunii 2021, hora 12:21) facta

Wikidata Vallis Augustana
Res apud Vicidata repertae:
Vallis Augustana: insigne
Vallis Augustana: insigne
Vallis Augustana: vexillum
Vallis Augustana: vexillum
regio sui iuris
Civitas: Italia
Locus: 45°43′0″N 7°22′0″E
Nomen officiale: Valle d'Aosta
https://www.regione.vda.it/default_f.asp Situs interretialis

Gestio

Praefectus: Erik Lavévaz
Consilium: Regional Council of the Aosta Valley

Vita

Incolae: 125 666
Sermo publicus: Francogallice, Italiane
Zona horaria: UTC+1, UTC+2

Sigla

Siglum autoraedarum: AO

Tabula aut despectus

Vallis Augustana: situs
Vallis Augustana: situs

Vallis Augustana[1] sive Augustensis,[1] vulgo saepius Val d'Aosta, est regio sui iuris, circiter 128 591[2] incolarum, in Italia septentrionali sita, inter septentriones et occasum spectans, in angulo Alpium Cottiarum sita. Superficiem 3263 m² habet.

Augusta Praetoria est urbs maxima et caput regionis. In finibus vallis rupes Alba, Matterhorn ac Monte Rosa eminent, praeterea Saeptum nationale Grandis Paradisi. Regio constat ex valle fluminis Duriae maioris eiusque influentium.

Historia[recensere | fontem recensere]

Vallem incolebant antiquitus Galli Salassi, a Romanis anno 25 a.C.n. capti. A saeculo undecimo, comites Sabaudiae regionis in possessionem venerunt: posthac historia Vallis Augustanae cum Pedemontio miscebatur.

Oeconomia[recensere | fontem recensere]

In valle invenitur numerus magnus saltum pascuorum. Industriae praecipuae ferri chalybisque ac textrina.

Periegesis[recensere | fontem recensere]

Amoena inveniuntur praeclara Auri Fondinae (Courmayeur), Champoluc (apud Aquaticam), Cervinia-Breuil (apud Vallem Turnionensis), Conia (Cogne).

Linguae[recensere | fontem recensere]

Pars maxima incolarum Francogallico dialecto, vel accuratius Francogalliconarbonensi / Arpitanico (Valdôtain), utitur, Italico quoque sermone, nec non Germanico-Helvetica (Lingua Valesianica) loquela in valle Gressoney.

Municipia Vallis Augustanae[recensere | fontem recensere]

Municipia in Valle Augustana, cum urbe, 74 sunt. Urbes, oppida et communia provinciae Latine vocari possunt[3][4]:

  1. Augusta Praetoria
  2. Ad Fines Augustensium (seu Castrum Fenitii) (hodie vulgo Fénis)
  3. Ad Quartum (seu Quartus ab Urbe Lapis (Augusta Praetoria)) (hodie vulgo Quart)
  4. Allanium (olim Allianum) (hodie vulgo Allein)
  5. Alnus (hodie vulgo Hône)
  6. Anticum ad Sanctum Andream (seu Anthesium) (hodie vulgo Antey Saint André)
  7. Anticum ad Sanctam Magdalenam (hodie vulgo La Magdeleine)
  8. Arnadium (hodie vulgo Arnad)
  9. Arvarium (seu Arverium) (hodie vulgo Arvier)
  10. Avisium (seu Avisio, -onis) (hodie vulgo Avise)
  11. Agatium (seu Agacium ac Ayacium) (hodie vulgo Ayas)
  12. Aimivilla (Aimi Villa) (hodie vulgo Aymavilles)
  13. Bardum (hodie vulgo Bard)
  14. Blonate (seu Bionatium) (hodie vulgo Bionaz)
  15. Brixonia (hodie vulgo Brissogne)
  16. Brusso (gen -onis) (hodie vulgo Brusson)
  17. Calanum ad Sanctum Anselmum (hodie vulgo Challand-Saint-Anselme)
  18. Calanum ad Sanctum Victorem (hodie vulgo Challand-Saint-Victor)
  19. Campi Porcarii (deinde Camporcarianum) (hodie vulgo Champorcher)
  20. Cambavia (deinde Cambevis) (hodie vulgo Chambave)
  21. Camosium (hodie vulgo Chamois)
  22. Campi ad Prata (hodie vulgo: Champdepraz)
  23. Campi Porcarii (deinde Camporcarianum) (hodie vulgo Champorcher)
  24. Carvantium (seu Calventianum) (hodie vulgo Charvensod)
  25. Castellio seu Castelium Augustensium Praetorianorum (hodie vulgo Châtillon)
  26. Cillianum (deinde Fanum Sancti Vincentii) (hodie vulgo Saint-Vincent)
  27. Cunia (seu Conia) (hodie vulgo: Cogne)
  28. Curia Maior (seu Curtis Maior, olim fortasse Auri Fondinae) (hodie vulgo Courmayeur)
  29. Donasium (hodie vulgo Donnas)
  30. Dovesium (hodie vulgo Doues)
  31. Emaresium (hodie vulgo Emarèse)
  32. Estrubulae (olim Eudracinum) (hodie vulgo Étroubles)
  33. Fanum Sancti Christophori (hodie vulgo Saint-Christophe)
  34. Fanum Sancti Dionysii Augustensium (hodie vulgo Saint-Denis)
  35. Fanum Sancti Eugendi Augustensium (hodie vulgo Saint-Oyen)
  36. Fanum Sancti Marcelli Augustensium (hodie vulgo Saint-Marcel)
  37. Fanum Sancti Nicolai Augustensium (hodie vulgo Saint-Nicolas)
  38. Fanum Sancti Petri Augustensium (hodie vulgo Saint-Pierre)
  39. Fanum Sancti Remigii (alia nomina: Fanum Sancti Remigii ad Baucium) (hodie vulgo Saint-Rhémy-en-Bosses)
  40. Fontana Maura (hodie vulgo Fontainemore)
  41. Gabbium (hodie vulgo Gaby)
  42. Ginodium (hodie vulgo Gignod)
  43. Gressanum (hodie vulgo Gressan)
  44. Gressonetum ad Sanctum Joannem (hodie vulgo Gressoney-Saint-Jean)
  45. Gressonetum ad Sanctissimam Trinitatem (hodie vulgo Gressoney-La-Trinité)
  46. Grysantia Vallis (hodie vulgo Valgrisenche)
  47. Inter Aquas (hodie vulgo Introd)
  48. Ixima (hodie vulgo Issime)
  49. Ixonia (hodie vulgo Issogne)
  50. Juventanum (hodie vulgo Jovençan)
  51. Liliana (hodie vulgo Lillianes)
  52. Mons Joviculus (hodie vulgo Montjovet)
  53. Moriacium (deinde Morgentia, Morgentium ac Morga) (hodie vulgo Morgex)
  54. Nucetum (olim fortasse Ad Nonum) (hodie vulgo Nus)
  55. Ollomontium (hodie vulgo Ollomont)
  56. Ojacium (olim Castum Agaciae) (hodie vulgo Oyace)
  57. Perlosium (hodie vulgo Perloz)
  58. Pollinum (seu Pollenum) (hodie vulgo Pollein)
  59. Pons Buxeti (hodie vulgo Pontboset)
  60. Pons Heliae (deinde Pons Sancti Martini) (hodie vulgo Pont-Saint-Martin)
  61. Pontiacum (seu Ponticulus) (hodie vulgo Pontey)
  62. Prata ad Sanctum Desiderium (olim fortasse Araebrigium) (hodie vulgo Pré-Saint-Didier)
  63. Remesium ad Nostram Dominam (hodie vulgo Rhêmes-Notre-Dame)
  64. Remesium ad Sanctum Georgium (hodie vulgo Rhêmes-Saint-Georges)
  65. Roisanum (hodie vulgo Roisan)
  66. Sala (Vallis Augustana) (hodie vulgo La Salle)
  67. Sarra (hodie vulgo Sarre)
  68. Savarantia Vallis (hodie vulgo Valsavarenche)
  69. Tuillia Salassorum (olim Ariolica ac Thuilia) (hodie vulgo La Thuile)
  70. Turnantia Vallis (hodie vulgo Valtournenche)
  71. Turnio (gen. -onis) (hodie vulgo Torgnon)
  72. Vallis Pellina (municipium) (hodie vulgo Valpelline)
  73. Verradiae (hodie vulgo Verrayes)
  74. Villa Nova Augustensis (seu Villa Nova Bautica) (hodie vulgo Villeneuve)
  75. Vitricium et Utricium (hodie vulgo Verrès)

Fines[recensere | fontem recensere]

Regiones[recensere | fontem recensere]

Provinciae[recensere | fontem recensere]

Civitates[recensere | fontem recensere]

Geographia physica[recensere | fontem recensere]

Castrum Fenitii

Morphologia[recensere | fontem recensere]

Montes[recensere | fontem recensere]

Valles[recensere | fontem recensere]

Transitūs[recensere | fontem recensere]

Hydrographia[recensere | fontem recensere]

Flumina[recensere | fontem recensere]

Glaciarii[recensere | fontem recensere]

Ghiacciaio della Brenva, et cetera

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. 1.0 1.1 J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3}
  2. www.tuttitalia.it
  3. DIZIONARIO GEOGRAFICO - Di GOFFREDO CASALIS, Voll. V.V., Torino 1833-1854
  4. Nomi d'Italia - AAVV, De Agostini

Nexus interni

Nexus externi[recensere | fontem recensere]

Vicimedia Communia plura habent quae ad Vallem Augustanam spectant.

Pinacotheca[recensere | fontem recensere]