Cornelius Schonaeus
 |
Nulla Vicipaediae Latinae pagina huc annectitur. |
 |
Haec commentatio vicificanda est ut rationibus qualitatis propositis obtemperet. |
Cornelius Schonaeus (Nederlandice Cornelis Schoon, Gudae natus anno 1540, Harlemi mortuus die 23 Novembris anno 1611) magister fuit et ludi rector et fabularum scriptor nederlandensis. Notissimus est ob suos de Biblicis locis ludos.
Vita[recensere | fontem recensere]
Schonaeus natus est primogenitus structoris Adriaen Corneliszoon Schoon et Machtelt Claesdatter. Primam institutionem accipit in schola latina Gudae ac fortasse postea, teste biographo Van der Venne, Traiecti ad Rhenum[1], ulteriorem in universitate Lovanii. A Cornelio Valerio Flandrico philologo inspiratus, epigrammata et elegia Latine scribit. Diploma studiorum suorum non comprobatur.
Post tempus, quo paedagogus privatus laborat, nominatur magister ludi Latini Harlemi, forsitan anno 1564. Anno 1565 vel 1566 in matrimonium ducit Weyntgen Jacobsdatter (van) Blyenburg, quae Gudae quoque nata erat, habebuntque saltem septem filios. Exemplis priscorum Plauti Terentiique inspiratus, fabulas morales argumentorum biblicorum contexit, quamvis sine multa contentione theatrali, quas in suo ludo exhibet, primum Tobaeum anno 1568. Adiciendum est, quamvis de locis biblicis scripserit, non ponendum esse eum habuisse Plauti Terentiique fabulas pravas vitiosasque.[2]
Anno 1572 praefectus est rector ludi Hagae. Posthac, anno 1574, Harlemum redit rector ludi sui veteris, successor Cornelis Jacobs Ketel, et anno 1576, novam ludi regulam edidit (Leges scholasticae). Civitates Hollandiae eum commendant ad grammaticam latinam scribendam, quam anno 1580 edidit. Anno 1609 labore rectoris abdicat, mortuusque est Harlemi 23 Novembris anno 1611.
Fortuna[recensere | fontem recensere]
Cornelius Schonaeus famam magni magistri et auctoris vivus consecutus est, Terentius Christianus nuncupatus propter opera fabulis Plauti Terentiique inspirata. Tempore eius fuerunt pictores ut Hendricus Goltius, Petrus de Jode I et Johannes Saenredam qui scaenas Schonaei fabularum propagavere in imaginibus delineatis et pictis et impressis. Schonaei opera imprimuntur usque ad saeculum XVIII.
Posteriores autem minus delectavit lectores. E.g. Alexander von Weilen, historicus Viennensis, Schonaeum in Allgemeine Deutsche Biographie in fine saeculi XIX eum commemorans ait, "Historiae litterarum nihil opus est conservare Schonaei, contra debet eam admirationem reprimere quam Terentius Christianus accepit inter homines suae aetatis" (versum e lingua Germanica).
Opera Schonaei in linguas Anglicam, Danicam, Germanicam et Polonicam versa sunt.[3]
Opera[recensere | fontem recensere]
Dramata[recensere | fontem recensere]
Vetus Testamentum[recensere | fontem recensere]
- Tobaeus, super librum Tobaei
- Nehemias
- De instauratione Hierosolymae comoedia sacra
- Naaman, super ducem Aramaicum Naaman
- Josephus, de patriarcha Joseph libri Genesis
- Juditha
- Daniel
- Susanna
Novum Testamentum[recensere | fontem recensere]
- Saulus conversus
- Triumphus Christi
- Typhlus, de sanatione caeci
- Pentecoste
- Ananias, de Anania Damascensis
- Baptistes, de Johanne Baptista
Farces?[recensere | fontem recensere]
- Pseudostratiotae ("falsi milites")
- Cunae
- Vitulus
- Dyscoli, quae in scaena accommodat Rebelles, opus Georgii Marcopedii
Alia[recensere | fontem recensere]
- Leges scholasticae, regula ludi
- Catalogus librorum
- Ars grammatica latina
- Liber elegiarum, appendix Tobaei anno 1570 editi
- Liber epigrammatum
- Fabula comica, novissimum opus scriptum et Latine et Batavice
Notae[recensere | fontem recensere]
- ↑ H. van der Venne, "Cornelius Schonaeus (1540-1611)", in: Jan Bloemendal et Chris Heesakkers (eds.), Bio-bibliografie van Nederland Humanisten. Digitale uitgave DWC / Huygens Institut KNAW (Haga, anno 2009).
- ↑ Michiel Verweij, "The Terentius Christianus at work. Cornelius Schonaeus as a Playwright", in: Philip Ford et Andrew Taylor (eds.), The Early Modern Cultures of Neo-Latin Drama, pag. 96.
- ↑ Jan Bloemendal, Spiegel van het dagelijks leven? Latijnse school en toneel in de noordelijke Nederlanden in de zestiende en zeventiende eeuw, paginae 61-62.
Bibliographia[recensere | fontem recensere]
- Venne, Hans van de, Cornelius Schonaeus Goudanus (1540-1611). Deel 1: Leven en werk van de christelijke Terentius. Nieuwe bijdragen tot de geschiedenis van de Latijnse scholen van Gouda, ’s-Gravenhage en Haarlem (Voorthuizen: Florivallis, 2001)
- Venne, Hans van de, Cornelius Schonaeus Goudanus (1540-1611). Deel 2: De vriendenkring: gedichten van en aan zijn vrienden (Voorthuizen: Florivallis 2002)
- Venne, Hans van de, Bibliographia Schonaeana (1569-1964). A bibliography of the printed works of Cornelius Schonaeus Goudanus (Voorthuizen: Florivallis, 2003)
- Venne, Hans van de, "Cornelius Schonaeus Goudanus en zijn contacten met het Antwerpse boekbedrijf, inzonderheid de Officina Plantiniana 1568/69-1610", De Gulden Passer 74 (1996), págs. 307–342
- Garrer, A.H., Schonaeus. Bijdrage tot de geschiedenis der Latijnsche School te Haarlem. Aan het Haarlemsche Gymnasium bij de herdenking van zijn 500jarig bestaan opgedragen (Haarlem: Erven F. Bohn, 1889)
Nexus externi[recensere | fontem recensere]
- Census Nederlands Toneel, facsimiles et opera electronica auctorum nederlandensium ante annum 1803, incl. Cornelio Schonaeo.