Quantum redactiones paginae "Apulia" differant

Content deleted Content added

Inline

Redactio novissime (die 16 Ianuarii 2024, hora 20:23) facta

Apulia^[1]^[2] (Italiane Puglia atque olim Puglie, Graece Ἰαπυγία Iapygia) est regio administrativa Italiae meridianae, circiter 4 090 266^[3] incolarum, cuius fines sunt ad septentrionem Molisio, ad meridionem mare Ionium, ad orientem mare Hadriaticum, ad occidentem Basilicata et Campania.

Etymologia

Nomen Apulia venit a Iapygia (Graece: Ιαπυγια), vicissim ab Iapygibus, populo Illyrico vel proto-Græco, qui mare Hadriaticum transiit per Fretum Hydruntinum et Apuliam invasit.

Historia

Urbes antique

Arpi,
Baletum vel Valesium,
Egnatia sive Gnatia (Messapie Gnathia, Graece Egnatia sive Gnathia), Italice Egnazia/Agnazzo di Fasano,
Leuca vel Sancta Maria Leucadense, Italice Santa Maria di Leuca,
Rudiae^[4] sive Rudae, Italice Rugge (San Pietro in Lama), patria Ennii poetae.
Salapia, Salapia Vetus, Salpia ac Salpi,
Thuria Sallentina (Italice Roca Vecchia),
Veretum, Messapie etiam Hyretum, Italice Vereto.

Geographia

Apulia e duabus partibus composita est:

Apulia
- Daunia (Italiane: Daunia) sive Provincia Fodiana (Italiane: Provincia di Foggia)
  - Diomedeae insulae (Italiane: Isole Tremiti)
  - Garganus mons (Italiane: Monte Gargano)
  - Daunius mons (Italiane: Subappennino Dauno sive Monti Dauni sive Monti della Daunia)
  - Tabula Apula (Italiane: Tavoliere delle Puglie)
  - Cannae (Italiane: Candelaro)
  - Aufidus (Italiane: Ofanto)
  - Bradanus (Italiane: Bradano)
  - Cerbalus (Italiane: Cervaro)
  - Frentus (Italiane: Fortore)
  - Pantanus lacus (Italiane: Lago di Lesina)
  - Varanus lacus (Italiane: Lago di Varano)
  - Sipontinus sinus (Italiane: Golfo di Manfredonia)
- Peucetia sive Ager Barensis (Italiane: Terra di Bari);
  - Calabri montes (Italiane: Altopiano delle Murge)
  - Urbs metropolitana Barensis (Italiane: Città metropolitana di Bari)
  - Provincia Barolensis-Andriensis-Tranensis (Italiane: Provincia di Barletta-Andra-Trani)
Sallentum (Italiane: Salento, Sallentine: Salentu)
- Provincia Brundisina (Italiane: Provincia di Brindisi)
  - Planities Messapica (Italiane: Pianura Messapica)
- Provincia Lupiensis (Italiane: Provincia di Lecce)
  - Tabula Lupiensis (Italiane: Tavoliere di Lecce)
- Provincia Tarentina (Italiane: Provincia di Taranto)
  - Cherades Insulae (Italiane: Isole Cheradi)
  - Sinus Tarentinus (Italiane: Golfo di Taranto).

Geographia politica

Provinciae Apulae

Urbs metropolitana Barensis,
Provincia Brundisina,
Provincia Fodiana,
Provincia Lupiensis,
Provincia Tarentina,
Provincia Barolensis-Andriensis-Tranensis, nova, facta est anno 2004, cuius capita sunt Barolum (Barletta) et Andria et Turenum (Trani).

Urbes maiores

Barium,
Tarentum,
Fovea vel Fodia,
Andria,
Barolum,
Lupiae,
Brundisium, Messapie Brention sive Brentesion,
Turenum.

Urbes minores

Fines

Regiones

Naturales limites

Geographia physica

Morphologia

Montes et planities

Hydrographia

Flumina

Lacūs

Litoria ac maria

Mare Hadriaticum,
Mare Ionium,
Fretum Hydruntinum seu Fretum Iapygium,
Sinus Sipontinus,
Sinus Tarentinus (Italice: Golfo di Taranto),

Insulae

Choerades insulae^[1] (alia nomina: Cheradae insulae, Electrides insulae^[1]) (Italiane: Isole Cheradi):
- Sancti Petri insula et Sancti Pauli insula^[1].
Diomedeae Insulae sive insulae Tremitanae,
- Capraria (Diomedeae insulae), Italice Capraia sive Caprara sive Capperaia
- Cretacius, Italice Cretaccio
- Diomedia insula sive Trimerus insula sive Trimetis insula,
- Teutria insula sive Planasia (Diomedeae insulae), Italice (Isola di) Pianosa
- Insula Sancti Nicolai, Italice Isola di San Nicola

Linguae quae in Apulia usurpantur

vulgo Tarandine
dialectus Bariana, vulgo Barese
dialectus Fodiana, vulgo Fuggiane
dialectus Sallentina, vulgo Salentinu
Lingua Graeca Sallentina sive Graecana sive Grica, vulgo Grecano sive Griko

Universitates studiorum in Apulia

Dioeceses

Vide regionem ecclesiasticam Apuliae

Incolae notabiles

Dominicus Modugno, cantor
Didacus Abatantuono, histrio
Livius Andronicus, comoediographus
Archytas, philosophus et tyrannus Tarentinus
Linus Banfi, histrio
Nicolaus Barensis (Niccolò dell'Arca), cantor
Benedictus papa XIII
Iosephus Campagna, comicus
Caparezza, cantor
Antonius Cassano, pedilusor
Quintus Ennius, poeta
Farinelli, cantor
Blanca Guaccero, actrix
Innocentius papa XII
Aldus Moro, vir publicus
Lucas Medici, cantor
Anna Oxa, cantrix
Marcus Pacuvius, poeta
Sergius Rubini, histrio
Ricardus Scamarcio, histrio
Antonius Teocoli
Rudolphus Valentino, histrio
Nicolaus Vendola, praeses regionis
Iosephus Di Vittorio, vir publicus
Nicolaus Zingarelli, philologus atque auctor Vocabularii linguae Italianae

Notae

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
↑ www.dizionario-latino.com
↑ www.tuttitalia
↑ Nomen. Il nuovissimo Campanini-Carboni latino-italiano italiano-latino (Taurini: Paravia, Mondadori, 2003)

Bibliographia

"Apulia" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
"Apulia" in Gulielmus Smith (1854). Dictionary of Greek and Roman Geography. Londinii: Walton & Maberly

Nexus interni

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Apuliam spectant.

Situs geographici et historici: Locus: 41°0′31″N 16°30′46″E • OpenStreetMap • GeoNames • Thesaurus Getty • Pleiades • Store norske Lexikon • Treccani

Imagines regionis

Polinianum

Terra

Haec stipula ad urbem spectat. Amplifica, si potes!

Regiones Italiae


Aemilia et Romania • Aprutium • Apulia • Basilicata • Bruttium • Campania • Forum Iulium et Venetia Iulia • Langobardia • Latium • Liguria • Marchia • Molisium • Pedemontium • Sardinia • Sicilia • Tridentinum et Tirolis Athesina • Tuscia • Umbria • Vallis Augustana • Venetia Abruzzo • Basilicata • Calabria • Campania • Emilia-Romagna • Friuli-Venetia Giulia • Lazio • Liguria • Lombardia • Marche • Molise • Piemonte • Puglia • Sardegna • Sicilia • Toscana • Trentino-Alto Adige • Umbria • Valle d'Aosta • Veneto Opus geopoliticum • Regio Italiae Capsae cognatae: Capita regionum Italicarum • Metropoles Italiae • Provinciae Italiae

[graesse-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 ^1.3 J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3

[2] www.dizionario-latino.com

[3] www.tuttitalia

[4] Nomen. Il nuovissimo Campanini-Carboni latino-italiano italiano-latino (Taurini: Paravia, Mondadori, 2003)

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linea 1: / Linea 1: @@
+{{Capsa subdivisionis Vicidata}}
-{{Regiones Italiae
+'''Apulia'''<ref name="graesse">{{Graesse}}</ref><ref>[http://www.dizionario-latino.com/dizionario-italiano-latino.php?lemma=PUGLIA100 www.dizionario-latino.com]</ref> ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''Puglia'' atque olim ''Puglie'', [[Lingua Graeca antiqua|Graece]] Ἰαπυγία ''Iapygia'') est regio administrativa [[Italia]]e meridianae, circiter 4&nbsp;090&nbsp;266<ref>[http://www.tuttitalia.it/puglia/ www.tuttitalia]</ref> incolarum, cuius fines sunt ad septentrionem [[Molisium|Molisio]], ad meridionem [[mare Ionium]], ad orientem [[mare Hadriaticum]], ad occidentem [[Basilicata]] et [[Campania]].
-|Nomen_latinum                         = Apulia <br><small>seu Iapygia</small>
-|Nomen_italicum                        = Puglia
-|Status                                = [[Regio Italiae]]
-|Imago_vexillum                        = Flag of Apulia.svg
-|Imago_insigne                         = Coat of Arms of Apulia.svg
-|Imago_regionis                        = Alberobello BW 2016-10-16 13-43-03.jpg
-|Inscriptio_imaginis                   = Despectus ad "Trullos", [[Silva Arboris Belli|Silvae Alborelli]]
-|Caput                                 = [[Barium (urbs)|Barium]]
-|Area                                  = 19.358
-|Numerus_incolarum                     = 4.090.266<ref>01/01/2014 - Istat</ref>
-|Datum_numerus_incolarum               = 2015
-|Spissitas_incolarum                   = 211
-|datum_PDG                             = 2008
-|Numerus_provinciarum                  = 6
-|Provinciae                            = '''[[Urbs metropolitana Barensis|Urbs met. Barii]]''', [[Provincia Brundisina|Brundisium]], [[Provincia Fodiana|Fovea]], [[Provincia Lupiensis|Lupiae]], [[Provincia Tarentina|Tarentum]], [[Provincia Barolensis-Andriensis-Tranensis|Barolum-Andria-Turenum]] (*)
-|Regiones_finitimae                    = [[Molisium]], [[Campania (Italia)|Campania]], [[Lucania]]
-|Numerus_communes                      = 258
-|Pagina_interretialis                  = http://www.regione.puglia.it/ Situs interretialis
-|Praes_regionis                        = Michael Emiliano
-|Factio_praes_reg                      = [[Factio democratica (Italia)|PD]]
-|Datum_praeterita                      = [[2015]]-[[2020]]
-|Lingua                                = [[Lingua Italiana]], [[Lingua Arpitanica]], [[Lingua Graeca Sallentina]]
-|Zona_temporalis                       = UTC + 1
-|ISO 3166-2                            = IT-75
-|ISTAT_regio                           = 16
-|nomeAbitanti                          = Apuli, Apulici, Apulienses; olim: Iapygi
-|festivo                               =
-|Notae                                 = (*) Barulo-Andria-Tranensis nova provincia est, anno 2004 condita ex Foveae et Barii provincis.
-|Imago_provinciarum                    = Map of region of Apulia, Italy, with provinces-it.svg
-|Imago_situs_terrae                    = Map Region of Puglia.svg
-}}
-'''Apulia'''<ref name="graesse">{{Graesse}}</ref><ref>[http://www.dizionario-latino.com/dizionario-italiano-latino.php?lemma=PUGLIA100 www.dizionario-latino.com]</ref> ([[Lingua Italiana|Italiane]] ''Puglia'' atque olim ''Puglie'', [[Lingua Graeca antiqua|Graece]] Ἰαπυγία ''Iapygia'') est regio administrativa [[Italia|Italiae]] meridianae, circiter 4&nbsp;090&nbsp;266<ref>[http://www.tuttitalia.it/puglia/ www.tuttitalia]</ref> incolarum, cuius fines sunt ad septentrionem [[Molisium|Molisio]], ad meridionem [[mare Ionium]], ad orientem [[mare Hadriaticum]], ad occidentem [[Basilicata]] et [[Campania]].
 == Etymologia ==
 Nomen ''Apulia'' venit a Iapygia ([[Graece]]: ''Ιαπυγια''), vicissim ab [[Iapyges|Iapygibus]], populo [[Illyricum|Illyrico]] vel [[Graecia archaica|proto-Græco]], qui [[mare Hadriaticum]] transiit per [[Fretum Hydruntinum]] et Apuliam invasit.
-==Historia==
+== Historia ==
 === Urbes antique ===
 * [[Arpi]],
@@ Linea 80: / Linea 49: @@
 * '''[[Urbs metropolitana Barensis]]''',
 * [[Provincia Brundisina]],
 * [[Provincia Fodiana]],
 * [[Provincia Lupiensis]],
 * [[Provincia Tarentina]],
 * [[Provincia Barolensis-Andriensis-Tranensis]], nova, facta est anno [[2004]], cuius capita sunt [[Barolum (Apulia)|Barolum]] (''Barletta'') et [[Andria]] et [[Turenum]] (''Trani'').
@@ Linea 101: / Linea 70: @@
 * [[Melphicta]].
-[[Fasciculus:Castel del Monte BW 2016-10-14 12-26-11 r.jpg|thumb|[[Andria]]: Castrum Montis]]
+[[Fasciculus:Castel del Monte - Andria.jpg|thumb|[[Andria]]: Castrum Montis]]
 ==== Fines ====
@@ Linea 114: / Linea 83: @@
 === Geographia physica ===
-====Morphologia====
+==== Morphologia ====
 ===== [[Mons|Montes]] et planities =====
 * [[Mons Daunius]]
@@ Linea 122: / Linea 91: @@
 * [[Tabula Apula]]
-==== Hydrographia====
+==== Hydrographia ====
 ===== [[Flumen|Flumina]] =====
 * [[Aufidus]],
@@ Linea 140: / Linea 109: @@
 * [[Mare Hadriaticum]],
 * [[Mare Ionium]],
-* [[Fretum Hydruntinum]] seu  [[Fretum Iapygium]],
+* [[Fretum Hydruntinum]] seu [[Fretum Iapygium]],
 * [[Sinus Sipontinus]],
 * [[Sinus Tarentinus]] (Italice: ''Golfo di Taranto''),
@@ Linea 150: / Linea 119: @@
 ** [[Capraria (Diomedeae insulae)]], Italice ''Capraia'' sive ''Caprara'' sive ''Capperaia''
 ** [[Cretacius]], Italice ''Cretaccio''
-** [[Diomedia insula]]  sive [[Trimerus insula]] sive [[Trimetis insula]],
+** [[Diomedia insula]] sive [[Trimerus insula]] sive [[Trimetis insula]],
 ** [[Teutria]] insula sive [[Planasia (Diomedeae insulae)]], Italice ''(Isola di) Pianosa''
 ** [[Insula Sancti Nicolai]], Italice ''Isola di San Nicola''
 == [[Lingua]]e quae in Apulia usurpantur ==
-* [[Dialectus Tarentina]], vulgo ''Tarandine''
+* vulgo ''Tarandine''
+* [[dialectus Bariana]], vulgo ''Barese''
-* E [[lingua Neapolitana]]
-** [[dialectus Bariana]], vulgo ''Barese''
+* [[dialectus Fodiana]], vulgo ''Fuggiane''
-** [[dialectus Fodiana]], vulgo ''Fuggiane''
+* [[dialectus Sallentina]], vulgo ''Salentinu''
-* E [[lingua Sicula]]
-** [[dialectus Sallentina]], vulgo ''Salentinu''
 * [[Lingua Graeca Sallentina]] sive [[Lingua Graecana|Graecana]] sive [[Lingua Grica|Grica]], vulgo ''Grecano'' sive ''Griko''
@@ Linea 186: / Linea 153: @@
 * [[Caparezza]], cantor
 * [[Antonius Cassano]], [[Pediludium|pedilusor]]
 * [[Quintus Ennius]], poeta
 * [[Farinelli]], cantor
 * [[Blanca Guaccero]], actrix
@@ Linea 219: / Linea 186: @@
 {{Fontes geographici}}
 * [http://www.regione.puglia.it/ Pagina officialis] {{Ling|Lingua Italiana{{!}}Italiane}}
-* [http://users.skynet.be/Melissalatina/textus.htm Historia Sallenti Latine scripta a Aelio Nestola in Melissa Latina]
+* [https://web.archive.org/web/20050213175131/http://users.skynet.be/Melissalatina/textus.htm Historia Sallenti Latine scripta a Aelio Nestola in Melissa Latina]
 == Imagines regionis ==
@@ Linea 230: / Linea 197: @@
 {{Italiae regiones}}
-[[Categoria:Apulia|!]]
+[[Categoria:Apulia| ]]