Clavile

Latinitas nondum censa
E Vicipaedia


Clavile grande.
Chorda clavilis grandis.
Imago effigiei Bartolomaei Cristophori ab anno 1726. Imago primigenia in Secundo Bello Mundano perdebatur. Generaliter ut inventor clavilis videtur.

Clāvile (-is, n),[1] pianum,[1] clavicymbalum,[1][2] plectrocymbalum,[1] vel clavicordium,[3] est chordophonum malleis nervisque intentīs ad tonos ēdendōs praeditum. Clāvilia maximae magnitūdinis nōnāgintā septem clāvēs[4] habent, quae, digitīs dēpressīs, faciunt ut nervī malleīs impellantur. Pulsus malleī efficit ut vibratio nervī sonum ēmittat; gradus sonī, acūtus vel gravis, intentiōne pendit nervī. Vis, quā dēpressā est clāvis, vim sonī dēfīnit. Sonus deinde sponte per sēdātōrem quendam, malleō coniunctum, repremitur nē misceantur sonī; clavilista autem pedālī potest sēdātōrem ad tempus disiungere ut concentus sonōrum harmoniās gignat.

Clāvile saeculo octavodecimo ineunte ā Bartholomaeo Christophoro Florentiae ut coniunctiō cōnstrūctiōnum clāvichordī et tympanī excōgitāta est. Fructus illīus combīnātiōnis 'leve forteque' (Italiane piano e forte) appellātus est propter suam unicam facultātem tam levēs quam fortēs sonōs reddendī.

Haydn erat inter prīmōs clāvilistās, quī clāvili sensū vērō canēbant, cum musici priōrēs, inter quōs Ioannes Sebastianus Bach, clavicymbalo canērent.

Nexus interni

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok, ēditiō secunda, 2009. Vocabula "clavíle", "clavicýmbalum", et "plectrocýmbalum" mediaevāliter creātī sunt, dum "piánum" moderne creātum.
  2. Carolus Egger, ed., ed. (1992, 1997). Lexicon Recentis Latinitatis. Urbis Vaticanae: Libraria Editoria Vaticana  ISBN 8820917319 (vol. I: A-L), ISBN 8820922398 (vol. II: M-Z), vol. II, p. 130, s.v. pianoforte.
  3. Traupman, Iohannes. [2003]. Colloquia Latine Exercito Orali, editio tertia (Anglice: Conversational Latin for Oral Proficiency, Third Edition.). pp 359. Vauconda, IL: Editores Bolchazy-Carducci. ISBN 086516438X
  4. Etymologisches Wörterbuch nach Pfeifer,: "(Medio-)Francogallicum clavier cognātum est vōcī clef 'Clavis, /Taste/Key/Tecla/', quae est ā latīnō clāvis '/Schlüssel/Key/Llave/, pessulus', mediolatīne 'clāvis ventilis fistulae organi' et '/Taste/'" Theodisce: "Mfrz. frz. clavier stellt sich zu frz. clef ‘Schlüssel, Taste’, aus lat. clāvis ‘Schlüssel, Riegel’, mlat. ‘Schlüssel zum Ventil der Orgelpfeife’ und ‘Taste’".

Bibliographia[recensere | fontem recensere]

Nexus externi[recensere | fontem recensere]

Verba quae insequuntur vicificanda sunt ut rationibus qualitatis et Latinitatis propositis obtemperent. Quaesumus ut paginam emendes.

Vicimedia Communia plura habent quae ad clavilia spectant.