Quantum redactiones paginae "Gas" differant

Nexus recensere
E Vicipaedia
Browse history interactively
← Differentia superiorDifferentia proxima →
Content deleted Content added
VisualWikitext
m automaton addit: hy:Գազ
m Ampliorem fontem addo.
Linea 1: Linea 1:
[[Fasciculus:Gas particle movement.svg|thumb|Particula gasis ([[atomus|atomi]], [[molecula]]e, vel [[ion]]ta) libere moventur.]]
[[Fasciculus:Gas particle movement.svg|thumb|Particula gasis ([[atomus|atomi]], [[molecula]]e, vel [[ion]]ta) libere moventur.]]


'''Gas''' {{victio|gas|is|n}},<ref>[http://runeberg.org/berzaqua/02.html "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio]: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et ceterae similes.</ref><ref>Indeclinabile in scripto ''De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole'', Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingensis. Volumen '''XVI.'''</ref> '''gasum''',<ref>Vox Latina; {{Morgan}}</ref> sive '''gasium'''<ref>{{PONS-Egger}}</ref> est unus ex tribus [[status materiae|statibus materiae]] classicis. Prope [[zerum absolutum]], quaelibet res corporea [[Solidum|solida]] est. [[Calor]]e ad eam addita, in [[liquidum]] circa suum [[punctum liquefactionis]] liquescit (vide [[commutatio phasis|commutationem phasis]]), in gas circa suum [[punctum ebullitionis]] bullit, et, si satis calor addatur, statum [[plasma (physica)|plasmaticum]] intrat, quo sua [[electron| electra]] tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.
'''Gas'''<ref>[http://runeberg.org/berzaqua/02.html "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio]: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et ceterae similes.</ref><ref>Indeclinabile in scripto ''De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole'', Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingensis. Volumen '''XVI.'''</ref><ref name=NSLO>Ebbe Vilborg, ''Norstedts svensk-latinska ordbok'', editio secunda, 2009.</ref> {{victio|gas|is|n}}, sive '''gasum'''<ref>Vox Latina; {{Morgan}}</ref><ref name=NSLO/>, sive '''gasium'''<ref>{{PONS-Egger}}</ref><ref name=NSLO/>, sive '''aëriformis substantia'''<ref name=NSLO/>, est unus ex tribus [[status materiae|statibus materiae]] classicis. Prope [[zerum absolutum]], quaelibet res corporea [[Solidum|solida]] est. [[Calor]]e ad eam addita, in [[liquidum]] circa suum [[punctum liquefactionis]] liquescit (vide [[commutatio phasis|commutationem phasis]]), in gas circa suum [[punctum ebullitionis]] bullit, et, si satis calor addatur, statum [[plasma (physica)|plasmaticum]] intrat, quo sua [[electron| electra]] tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.


Gas purum in [[atomus|atomis]] singulis consistere potest (e.g., [[gas nobile]], aut gas atomicum sicut [[neon]]), in [[molecula|moleculis]] [[elementum chemicum|elementariis]] ex uno atomi genere genitis (e.g., [[oxygenium]]), vel in moleculis [[compositum chemicum|compositis]] ex variis atomis genitis (e.g., [[carbonii dioxidum]]). [[Mixtura]] gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut [[atmosphaera|aer]]. Quod gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.<!--The interaction of gas particles in the presence of electric and [[gravitational fields]] are considered negligible as indicated by the constant velocity vectors in the image.-->
Gas purum in [[atomus|atomis]] singulis consistere potest (e.g., [[gas nobile]], aut gas atomicum sicut [[neon]]), in [[molecula|moleculis]] [[elementum chemicum|elementariis]] ex uno atomi genere genitis (e.g., [[oxygenium]]), vel in moleculis [[compositum chemicum|compositis]] ex variis atomis genitis (e.g., [[carbonii dioxidum]]). [[Mixtura]] gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut [[atmosphaera|aer]]. Quod gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.<!--The interaction of gas particles in the presence of electric and [[gravitational fields]] are considered negligible as indicated by the constant velocity vectors in the image.-->
Linea 13: Linea 13:


== Notae ==
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>
<div class="references-small"><references/></div>

{{Status materiae}}
{{Status materiae}}


Linea 20: Linea 21:
[[Categoria:Physica]]
[[Categoria:Physica]]
[[Categoria:Chemica]]
[[Categoria:Chemica]]

{{1000 paginae}}
{{1000 paginae}}


Emendatio ex 14:21, 7 Februarii 2013

Particula gasis (atomi, moleculae, vel ionta) libere moventur.

Gas[1][2][3] (-is, n.), sive gasum[4][3], sive gasium[5][3], sive aëriformis substantia[3], est unus ex tribus statibus materiae classicis. Prope zerum absolutum, quaelibet res corporea solida est. Calore ad eam addita, in liquidum circa suum punctum liquefactionis liquescit (vide commutationem phasis), in gas circa suum punctum ebullitionis bullit, et, si satis calor addatur, statum plasmaticum intrat, quo sua electra tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.

Gas purum in atomis singulis consistere potest (e.g., gas nobile, aut gas atomicum sicut neon), in moleculis elementariis ex uno atomi genere genitis (e.g., oxygenium), vel in moleculis compositis ex variis atomis genitis (e.g., carbonii dioxidum). Mixtura gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut aer. Quod gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.

Gas etiam dicitur de materiis ipsis, quae temperaturis ambientibus statum gaseosum ostendunt.

Distinctio inter gas et liquidum dependet ab existentia lineae transitionis, quae desinit in punctum criticum. Super punctum criticum, gas fluidum supercriticum fit.

Etymologia

Gas est vocabulum ab Ioanne Baptista van Helmont inventum, qui libro Ortus Medicinae inscripto scripsit: “Ideo paradoxi licentia, in nominis egestate, halitum illum Gas vocavi, non longe a Chao veterum secretum”.[6] Cur gas <g> littera usus scripserit, ex eo pendet, quia <χ>, prima consonans vocabuli Graeci [[Chaos|χάος]], non aliter enuntiatur quam <g> Batava.

Notae

  1. ↑ "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et ceterae similes.
  2. ↑ Indeclinabile in scripto De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole, Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingensis. Volumen XVI.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 Ebbe Vilborg, Norstedts svensk-latinska ordbok, editio secunda, 2009.
  4. ↑ Vox Latina; Davidis Morgan et Patricii Oeni Neo-Latin Lexicon (2018)
  5. ↑ PONS Wörterbuch des neuen Lateins: Deutsch-Latein [editio Theodisca Lexici recentis Latinitatis] (Klett. ISBN 3-12-517522-4)
  6. ↑ Ioannes Baptista van Helmont, Ortus Medicinæ (1652), p.59a (Libri Google)
Status materiae

Fluidum · Gas · Plasma · Condensatum Bose-Einstein · Aerosol

Liquidum · Colloide · Emulsio · Microemulsio · Spuma · Sol · Superfluidum

Crystallum liquidum · Status isotropicus · Status nematicus · Status smecticus · Status chiralis · Status columnaris

Solidum · Crystallum · Supersolidum · Vitrum · Plasticum · Gelatum · Spuma solida

Magnes · Ferromagnes · Paramagnes · Diamagnes · Vitrum turbinum

Gellium · Insulatrum · Conductrum · Semiconductrum · Superconductrum

Haec stipula ad physicam spectat. Amplifica, si potes!


Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Gas&oldid=2360586"