Quantum redactiones paginae "Gas" differant

Nexus recensere
E Vicipaedia
Browse history interactively
← Differentia superiorDifferentia proxima →
Content deleted Content added
VisualWikitext
+
Xqbot (disputatio | conlationes)
86 225 edits
m bot addit: pnb:گیس; mutationes minores
Linea 1: Linea 1:
[[Fasciculus:Gas particle movement.svg|thumb|Particula phasis gas ([[atomus|atomi]], [[molecula]]e, vel [[ion]]ta) libere moventur, applicato [[campus electricus|campo electrico]] absente.]]
[[Fasciculus:Gas particle movement.svg|thumb|Particula phasis gas ([[atomus|atomi]], [[molecula]]e, vel [[ion]]ta) libere moventur, applicato [[campus electricus|campo electrico]] absente.]]


'''Gas''' (indecl. ''n.''),<ref>'''De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole''', Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingesis. Volumen '''XVI.'''</ref> '''gas''' (-is ''n.''),<ref>[http://runeberg.org/berzaqua/02.html "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio]: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et caeterae similes.</ref> '''gasum''' (-i, ''n.''),<ref>Vox Latina; {{Morgan}}</ref> aut '''gasium''' (-i, ''n.'')<ref>{{PONS-Egger}}</ref> est unus ex tribus [[status materiae|statibus materiae]] classicis. Prope [[zerum absolutum]], quaelibet res corporea exsistit ut [[solidus]]. [[Calor]]e ad eam addita, in [[liquidum]] circa suum [[punctus dissolutionis|punctum dissolutionis]] ([[Anglice]]: ''melting point'') dissolvitur (vide [[commutatio phasis|commutationem phasis]]), in gas circa suum [[punctus fervoris|punctum fervoris]] fervet, et, si satis calor addatur, statum [[plasma (physica)|plasmaticum]] intrat, quo sua [[electron]]a tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.
'''Gas''' (indecl. ''n.''),<ref>'''De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole''', Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingesis. Volumen '''XVI.'''</ref> '''gas''' (-is ''n.''),<ref>[http://runeberg.org/berzaqua/02.html "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio]: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et caeterae similes.</ref> '''gasum''' (-i, ''n.''),<ref>Vox Latina; {{Morgan}}</ref> aut '''gasium''' (-i, ''n.'')<ref>{{PONS-Egger}}</ref> est unus ex tribus [[status materiae|statibus materiae]] classicis. Prope [[zerum absolutum]], quaelibet res corporea exsistit ut [[solidus]]. [[Calor]]e ad eam addita, in [[liquidum]] circa suum [[punctus dissolutionis|punctum dissolutionis]] ([[Anglice]]: ''melting point'') dissolvitur (vide [[commutatio phasis|commutationem phasis]]), in gas circa suum [[punctus fervoris|punctum fervoris]] fervet, et, si satis calor addatur, statum [[plasma (physica)|plasmaticum]] intrat, quo sua [[electron]]a tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.


Gas purum in [[atomus|atomis]] singulis consistere potest (e.g., [[gas nobile]], aut gas atomicum sicut [[neon]]), in [[molecula|moleculis]] [[elementum chemicum|elementariis]] ex uno atomi genere genitis (e.g., [[oxygenium]]), vel in moleculis [[compositum chemicum|compositis]] ex variis atomis genitis (e.g., [[carbonii dioxidum]]). [[Mixtura]] gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut [[atmosphaera|aer]]. Quid gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.<!--The interaction of gas particles in the presence of electric and [[gravitational fields]] are considered negligible as indicated by the constant velocity vectors in the image.-->
Gas purum in [[atomus|atomis]] singulis consistere potest (e.g., [[gas nobile]], aut gas atomicum sicut [[neon]]), in [[molecula|moleculis]] [[elementum chemicum|elementariis]] ex uno atomi genere genitis (e.g., [[oxygenium]]), vel in moleculis [[compositum chemicum|compositis]] ex variis atomis genitis (e.g., [[carbonii dioxidum]]). [[Mixtura]] gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut [[atmosphaera|aer]]. Quid gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.<!--The interaction of gas particles in the presence of electric and [[gravitational fields]] are considered negligible as indicated by the constant velocity vectors in the image.-->
Linea 9: Linea 9:
Distinctio inter gas et [[liquidum]] dependet ab existentia [[linea transitionis|lineae transitionis]], quae desinit in [[punctum criticum]]. Super punctum criticum, gas [[fluidum supercriticum]] fit.
Distinctio inter gas et [[liquidum]] dependet ab existentia [[linea transitionis|lineae transitionis]], quae desinit in [[punctum criticum]]. Super punctum criticum, gas [[fluidum supercriticum]] fit.


==Etymologia==
== Etymologia ==
''Gas'' est vocabulum ab [[Ioannes Baptista van Helmont|Ioanne Baptista van Helmont]] inventum, qui libro ''Ortus Medicinae'' inscripto scripsit: “Ideo paradoxi licentia, in nominis egestate, halitum illum ''Gas'' vocavi, non longe a Chao veterum secretum”.<ref>Ioannes Baptista van Helmont, ''Ortus Medicinæ'' (1652), p.[http://books.google.com/books?id=uLubZKrl62QC&vq=gas&dq=%22Ortus%20Medicinae%22%20site%3Aarchive.org%20OR%20site%3Abooks.google.com&pg=PA54#v=onepage&q=&f=false 59a] (Libri Google)</ref> Cur ''gas'' <g> littera usus scripserit, ex eo pendet, quia {{Polytonic|<χ>}}, prima consonans vocabuli [[Graece|Graeci]] [[Chaos|{{Polytonic|χάος}}]], non aliter enuntiatur quam <g> [[Lingua Batava|Batava]].
''Gas'' est vocabulum ab [[Ioannes Baptista van Helmont|Ioanne Baptista van Helmont]] inventum, qui libro ''Ortus Medicinae'' inscripto scripsit: “Ideo paradoxi licentia, in nominis egestate, halitum illum ''Gas'' vocavi, non longe a Chao veterum secretum”.<ref>Ioannes Baptista van Helmont, ''Ortus Medicinæ'' (1652), p.[http://books.google.com/books?id=uLubZKrl62QC&vq=gas&dq=%22Ortus%20Medicinae%22%20site%3Aarchive.org%20OR%20site%3Abooks.google.com&pg=PA54#v=onepage&q=&f=false 59a] (Libri Google)</ref> Cur ''gas'' <g> littera usus scripserit, ex eo pendet, quia {{Polytonic|<χ>}}, prima consonans vocabuli [[Graece|Graeci]] [[Chaos|{{Polytonic|χάος}}]], non aliter enuntiatur quam <g> [[Lingua Batava|Batava]].


==Notae==
== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>
<div class="references-small"><references /></div>
{{Status materiae}}
{{Status materiae}}
Linea 80: Linea 80:
[[pa:ਫੂ]]
[[pa:ਫੂ]]
[[pl:Gaz]]
[[pl:Gaz]]
[[pnb:گیس]]
[[pt:Gás]]
[[pt:Gás]]
[[qu:Wapsi]]
[[qu:Wapsi]]

Emendatio ex 14:07, 30 Augusti 2010

Particula phasis gas (atomi, moleculae, vel ionta) libere moventur, applicato campo electrico absente.

Gas (indecl. n.),[1] gas (-is n.),[2] gasum (-i, n.),[3] aut gasium (-i, n.)[4] est unus ex tribus statibus materiae classicis. Prope zerum absolutum, quaelibet res corporea exsistit ut solidus. Calore ad eam addita, in liquidum circa suum punctum dissolutionis (Anglice: melting point) dissolvitur (vide commutationem phasis), in gas circa suum punctum fervoris fervet, et, si satis calor addatur, statum plasmaticum intrat, quo sua electrona tam energetica fiunt quam ea atomos parentes ex gas relinquunt.

Gas purum in atomis singulis consistere potest (e.g., gas nobile, aut gas atomicum sicut neon), in moleculis elementariis ex uno atomi genere genitis (e.g., oxygenium), vel in moleculis compositis ex variis atomis genitis (e.g., carbonii dioxidum). Mixtura gaseosa continere potest varia gasa pura, sicut aer. Quid gas a liquidis solidisque distinguit est magna singularum gas particularum separatio, quae gas sine colore observatoribus humanis caecum plerumque facit.

Gas etiam dicitur de materiis ipsis, quae temperaturis ambientibus statum gasosum ostendunt.

Distinctio inter gas et liquidum dependet ab existentia lineae transitionis, quae desinit in punctum criticum. Super punctum criticum, gas fluidum supercriticum fit.

Etymologia

Gas est vocabulum ab Ioanne Baptista van Helmont inventum, qui libro Ortus Medicinae inscripto scripsit: “Ideo paradoxi licentia, in nominis egestate, halitum illum Gas vocavi, non longe a Chao veterum secretum”.[5] Cur gas <g> littera usus scripserit, ex eo pendet, quia <χ>, prima consonans vocabuli Graeci [[Chaos|χάος]], non aliter enuntiatur quam <g> Batava.

Notae

  1. ↑ De gas Hydrogenii Arseniati Natura et Indole, Commentationes Societatis Regiae Scientiarum Gottingesis. Volumen XVI.
  2. ↑ "Nova analysis aquarum Medeviensium: Vetus sive insimus fons" (1800) auctore Jacobo Berzelio: "In temperatura +17º volumen gasium dimensum fuit 6,5 pollicum cubicorum decimalium pro quoque cantharo." et "Gas hydr. sulph. & gas acidi carbonici ad æqualia volumina commixta & eidem experimento subjecta, ab aqua calcarea, uno p. c. relicto,. absorbebantur." et caeterae similes.
  3. ↑ Vox Latina; Davidis Morgan et Patricii Oeni Neo-Latin Lexicon (2018)
  4. ↑ PONS Wörterbuch des neuen Lateins: Deutsch-Latein [editio Theodisca Lexici recentis Latinitatis] (Klett. ISBN 3-12-517522-4)
  5. ↑ Ioannes Baptista van Helmont, Ortus Medicinæ (1652), p.59a (Libri Google)
Status materiae

Fluidum · Gas · Plasma · Condensatum Bose-Einstein · Aerosol

Liquidum · Colloide · Emulsio · Microemulsio · Spuma · Sol · Superfluidum

Crystallum liquidum · Status isotropicus · Status nematicus · Status smecticus · Status chiralis · Status columnaris

Solidum · Crystallum · Supersolidum · Vitrum · Plasticum · Gelatum · Spuma solida

Magnes · Ferromagnes · Paramagnes · Diamagnes · Vitrum turbinum

Gellium · Insulatrum · Conductrum · Semiconductrum · Superconductrum

Haec stipula ad physicam spectat. Amplifica, si potes!

Receptum de "https://la.wikipedia.org/w/index.php?title=Gas&oldid=1288734"