Gruellum Bretonicum

E Vicipaedia
Avena nuda qua olim gruellum Bretonicum conficiebatur

Gruellum Bretonicum,[1] Francogallice saeculo XVIII gruau de Bretagne sed recentius bouillie d'avoine, Bretonice yod kerc'h, est puls ex avena in Britannia Minore facta. Annis 1760 in popinis Parisiensibus inter cibos delicatos venditatum est, sed saeculis XIX et XX non nisi a pauperibus Bretonibus consumebatur. Hodie in pantopoliis praefecturae Finis Terrae praeparatum venundatur.

Gruellum Bretonicum paene paratum

Gruellum olim in Cornubia et Britannia Minore ex Avena nuda (Cornubice pilez, Bretonice pilad) paratum est, cuius cultura, hodie in Europa fere oblita, olim ad pultem faciendam tantum exercebatur. Haec cultura tam per Angliam meridianam et occidentalem quam per Britanniam Minorem e toponymis testata est. Species a botanicis saeculorum XVI et XVII observabatur, quorum primus Guilielmus Turnerus anno 1551 descriptionem brevem divulgavit,[2] alter Ioannes Raius anno 1670 nomen Latinum dederit.[3]

Gruellum Bretonicum iam partim sumptum

Gruellum Bretonicum annis 1760 in primis popinis restaurativis Parisiensibus inlatum atque inter alios cibos delicatos et confortantes (butyrum optimum, ova recentia, cremores oryzae, confecturae Barrenses) nuntiatum est.[4] Mox ab historicis provincialibus tam Cornubiae quam Britanniae Minoris cultura Avenae nudae ad gruellum vel pultem faciendam, relata est, videlicet Iacobus Cambry anno 1798 et Ricardus Polwhele anno 1803. Cambry "speciem avenae seu tritici abortivi" in Britannia Minore descripsit "equis minime datam, tanquam pultem ab hominibus sumptam, rarius circa Montem Relaxum et Coriosopitum cultam";[5] Polwhele anno 1803 Cornubienses Avenam nudam (ab Ioanne Raio nominatam) cultivare scripsit, in agris macrissimis serentes qui iam bis terve patatis plantati erant; hanc speciem ad omnes necessitates cibarias respondere, quas pauperes usu farinae avenaceae supplere solerent.[6] Mox botanicus de Candolle culturam Avenae nudae usumque ad gruellum conficiendum "in certis regionibus" brevissime confirmavit.[7]

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. Haec appellatio a Vicipaediano e lingua indigena in sermonem Latinum conversa est. Extra Vicipaediam huius locutionis testificatio vix inveniri potest.
  2. William Turner, A New Herball (Londinii: Steven Mierdman) sig. Evi Textus
  3. Ioannes Raius, Catalogus plantarum Angliae et insularum adiacentium, tum indigenas, tum in agris passim cultas complectens. Londinii: impensis J. Martyn p. 36
  4. On tient dans cette salle du beurre fin, des oeufs frais, des crêmes de ris et de gruau de Bretagne au gras et au lait; des confitures de Bar et autres mets aussi salubres que délicats: L'Avantcoureur
  5. L'avoine d'été, un grain qu'ils nomment pilat; espèce d'avoine ou de bled avorté, qu'on ne peut manger qu'en bouillie. Le pilât se sème en germinal, et se coupe à la fin de thermidor. On n'en donne point aux chevaux; ses extrêmités trop aiguës pourroient s'attacher à leur gosier, et leur causer une toux dangereuse; ils le refusent et le rejettent. On en cultive, dît-on, mais en petite quantité, dans les environs de Morlaix et de Quimper. Cambry (1798)
  6. We have the avena nuda of Ray, called in Cornwall pilez, which grows in the poorest croft-land that has been tilled two or three seasons before with potatoes, and for the uses of the poor answers all the purposes of oatmeal. Polwhele (1803)
  7. On la cultive ... et on la préfère en certains pays pour la confection du gruau. Lamarck et Candolle (1815)

Bibliographia[recensere | fontem recensere]

Fontes antiquiores
Recentiora

Nexus externi[recensere | fontem recensere]