Lingua Bavarica
Appearance
(Redirectum de Dialecti Bavaricae)
Lingua Bavarica Boarisch | |
---|---|
Taxinomia | e familia Germanica linguarum Indoeuropaearum |
Locutores | circa 13 decies centena milia |
Sigla | 1 —, 2 gem, 3 bar |
Status publicus | |
Officialis | |
Privata | Germania, Austria, Cechia, Lichtenstenum, Tirolis Meridionalis (Italia) |
Litterae | |
Scriptura | Latina |
Procuratio | — |
Lingua Bavarica (dialecti septentrionales, mediae et meridianae)Regio linguarum Germanicarum superiorum (Oberdeutsch), I, II: lingua Franconica, III: lingua alemannica, VI, VII, VIII: lingua Bavarica |
Lingua bavarica est lingua cum multis varietatibus, quae in regione austro-orientali linguae Theodiscae in usu est, i.e. in Bavaria Superiore Inferioreque, in Palatinatu Superiore, in Austria (Cisarulana excepta), in provincia Bauzanensi, sparsis in vicis Italiae septentrionalis, ubi Cimbrice loquuntur.
Lingua bavarica in septentrionales, medias ac meridianas dialectos dividitur. Si est propria lingua aut tantum multitudo dialectorum linguae Theodiscae inter linguistas disputatur.
Sunt plus quam 12 decies centena milia locutorum in area 150 000 km².
Verba principalia
[recensere | fontem recensere]Hic sunt nonnulla verba principalia (est potius is sermo, quo vernaculi in Palatinatu Superiore utuntur):
- ave, salve = servus, seavus, Griass Gôd
- ita, recte = guâd
- gratias = dankschê, danke
- gratias multas = vüln dank (pro Non-Germanis ~ fylln dank, appella quam Latina)
- non, minime = nâ
- salutatio = gruass
- sis, quaeso = bitt'schê(n), bitte
- vale = pfiat'dî, servus, seavus
- valete = âf widaschau(g)n
- non intellego = i verstê ned (niad)
- quomodo Latine hoc dicis = wia sagst'n dês âf Ladeinisch
- loquerisne... = redst du
- Anglice = Englisch
- Francogallice = Franze(ä)sisch
- ego = i
- meus = mei
- me, mihi = mi, mia
- nos = mia
- tu = du
- vos = es, ia
- ei = sie (dê)
- quid nomen tibi est? = wia hoast du? wia hoast'n?
- quid agis? = was machst'n
- valesne = wia geht's da'n?
- bene = guad
- male = ned guad
- admodum bene = bast schô
- uxor = Frau, Wei, Oide (pej.)
- maritus/marita = vaheirat'
- filia = Dôchta
- filius/puer = Bua
- puella = Deandl (in palatinatu superiore: Moidl, in aliquot vicis Silvae Bavaricae: Mensch [generis neutrius!])
- mater = Muadda
- pater = Vâta
- amicus = Freind
- amica = Freindin
- ubi sunt loci secreti? = wo is'n as' Klô, wo is'n d'Toilettn
Numeri
[recensere | fontem recensere]- 1 = oans
- 2 = zwoa (neutrum usitate pro omnia genera, iam obsoletum zwêi, zwou, zwoa)
- 3 = drei
- 4 = via, viere
- 5 = fünf(e)
- 6 = sechs(e)
- 7 = siem(e)
- 8 = acht(e)
- 9 = nein(e)
- 10 = zehn(e)
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Bannert, Robert. Mittelbairische Phonologie auf akustischer und perzeptorischer Grundlage. Lundae: LiberLäromedel/Gleerup, 1976.
- Grewendorf, Günther, et Helmut Weiss, editores. Bavarian syntax: contributions to the theory of syntax. Amstelodami: John Benjamins, 2014.
- Merkle, Ludwig. Bairische Grammatik. Monaci: Heimeran, 1975.
- Steininger, Reinhold. Beiträge zu einer Grammatik des Bairischen: auf der Grundlage von kommentierten Texten aus Oberneureutherwaid im unteren bayerischen Wald. Stutgardiae: F. Steiner, 1994.
- Zehetner, Ludwig. Die Mundart der Hallertau: systematische Darstellung der Phonologie (diachronisch) und Dialektgeographie eines Gebietes im nördlichen Randbereich des Mittelbairischen. Marburgi: N. G. Elwert, 1978.
Nexus externus
[recensere | fontem recensere]Vicimedia Communia plura habent quae ad linguam bavaricam spectant (Linguistic maps of the German language, Bavarian language). |