Quantum redactiones paginae "Particula elementaris" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Linea 2: Linea 2:
In [[Physica particularum elementarium|physicā particularum]], '''particula elementaris'''<ref>Emanuel Swedenborg, ''Opera philosophica et mineralia''</ref> vel '''fundamentalis''' [[particula subatomica]] substructurā carens est, scilicet, aliis e particulis non constat.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> Particulae quae in praesenti elementares esse habentur sunt fundamentales [[fermion]]es ([[quarcum|quarca]], [[lepton]]es, [[antiquarcum|antiquarca]] et [[antilepton]]es), qui plerumque "particulae [[Materia (physica)|materiae]] ac [[antimateria]]e"; non minus quam fundamentales [[boson]]es ([[boson|bosones vires adferentes]] ([[Anglice]]: ''gauge bosons'')<ref>{{cite book | author=Gribbin, John | title=Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics | publisher=Simon & Schuster | year=2000 | isbn=0-684-85578-X}}.</ref><ref>{{cite book | author=Clark, John, E.O. | title=The Essential Dictionary of Science | publisher=Barnes & Noble | year=2004 | isbn=0-7607-4616-8}}.</ref> et [[boson Higgsianus]]<ref>[http://www.alcuinus.net/ephemeris/scientiae.php?id=1103| Ephemeris: ''De bosone Higgsiano comperto'', 8 Iulii 2012]</ref>), quae plerumque "particulae vis" [[vires fundamentales|interactiones]] inter fermiones mediantes sunt.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> Particula duas aut plures particulas elementares continens [[particula composita]] nuncupatur.
In [[Physica particularum elementarium|physicā particularum]], '''particula elementaris'''<ref>Emanuel Swedenborg, ''Opera philosophica et mineralia''</ref> vel '''fundamentalis''' [[particula subatomica]] substructurā carens est, scilicet, aliis e particulis non constat.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> Particulae quae in praesenti elementares esse habentur sunt fundamentales [[fermion]]es ([[quarcum|quarca]], [[lepton]]es, [[antiquarcum|antiquarca]] et [[antilepton]]es), qui plerumque "particulae [[Materia (physica)|materiae]] ac [[antimateria]]e"; non minus quam fundamentales [[boson]]es ([[boson|bosones vires adferentes]] ([[Anglice]]: ''gauge bosons'')<ref>{{cite book | author=Gribbin, John | title=Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics | publisher=Simon & Schuster | year=2000 | isbn=0-684-85578-X}}.</ref><ref>{{cite book | author=Clark, John, E.O. | title=The Essential Dictionary of Science | publisher=Barnes & Noble | year=2004 | isbn=0-7607-4616-8}}.</ref> et [[boson Higgsianus]]<ref>[http://www.alcuinus.net/ephemeris/scientiae.php?id=1103| Ephemeris: ''De bosone Higgsiano comperto'', 8 Iulii 2012]</ref>), quae plerumque "particulae vis" [[vires fundamentales|interactiones]] inter fermiones mediantes sunt.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> Particula duas aut plures particulas elementares continens [[particula composita]] nuncupatur.


[[Materia (physica)|Materia]] ordinaria ex [[atomus|atomis]] constat, quondam coniectis particulis elementaribus —reverā vocabulum ''ἄτομος'' "individuus" [[Graece]] significat—, quamquam atomi exsistentia controversa usque ad annum [[1905]] manebatur, quoniam aliqui praecipui physici [[molecula]]s mathematicas simulationes et materiam ultimatim ex [[energia|energiā]] constantem habebant.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref><ref>Newburgh, Ronaldus (Ronald); Peidle, Iosephus (Joseph); Rueckner, Volfgangus (Wolfgang) (2006). [https://web.archive.org/web/20170803105918/https://physlab.lums.edu.pk/images/f/fe/Ref1.pdf "Einstein, Perrin, and the reality of atoms: 1905 revisited"] (PDF) (Anglice). ''[American Journal of Physics]''. '''74''' (6): 478–481. Bibcode:2006AmJPh..74..478N. doi:10.1119/1.2188962. Archivatum [https://physlab.lums.edu.pk/images/f/fe/Ref1.pdf ex originali PDF] die 3 Augusti anni 2017. Inspectum die 17 Augusti anni 2013.</ref> Subatomicae atomi partes primitus ineuntibus annis 1930 —[[electron]] et [[proton]] iuxta cum [[photon]]e, [[Radiatio electromagnetica|radiationis electromagneticae]] particulā— identificae sunt.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> In illo tempore, recens [[Mechanica quantica|mechanicae quanticae]] adventus particularum conceptionem radicitus mutabat, sicuti unica particula ficte modo undae campum transire posset, paradoxum idoneam explanationem adhuc eludens.<ref>Weinert, Friedel (2004). ''[https://books.google.es/books?id=E0NRcFEjvU4C&pg=PA43&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Scientist as Philosopher: Philosophical consequences of great scientific discoveries]'' (Anglice). Springer. pp. 43, 57–59. Bibcode:2004sapp.book.....W. ISBN 978-3-540-20580-7.</ref><ref name="Kuhlmann"> Kuhlmann, Meinard (die 24 Iulii anni 2013). [https://www.scientificamerican.com/article/physicists-debate-whether-world-made-of-particles-fields-or-something-else/ "Physicists debate whether the world is made of particles or fields – or something else entirely"] (Anglice). ''[[Scientific American]]''.</ref>
[[Materia (physica)|Materia]] ordinaria ex [[atomus|atomis]] constat, quondam coniectis particulis elementaribus —reverā vocabulum ''ἄτομος'' "individuus" [[Graece]] significat—, quamquam atomi exsistentia controversa usque ad annum [[1905]] manebatur, quoniam aliqui praecipui physici [[molecula]]s mathematicas simulationes et materiam ultimatim ex [[energia|energiā]] constantem habebant.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref><ref>Newburgh, Ronaldus (Ronald); Peidle, Iosephus (Joseph); Rueckner, Volfgangus (Wolfgang) (2006). [https://web.archive.org/web/20170803105918/https://physlab.lums.edu.pk/images/f/fe/Ref1.pdf "Einstein, Perrin, and the reality of atoms: 1905 revisited"] (PDF) (Anglice). ''[American Journal of Physics]''. '''74''' (6): 478–481. Bibcode:2006AmJPh..74..478N. doi:10.1119/1.2188962. Archivatum [https://physlab.lums.edu.pk/images/f/fe/Ref1.pdf ex originali PDF] die 3 Augusti anni 2017. Inspectum die 17 Augusti anni 2013.</ref> Subatomicae atomi partes primitus ineuntibus annis 1930 —[[electron]] et [[proton]] iuxta cum [[photon]]e, [[Radiatio electromagnetica|radiationis electromagneticae]] particulā— identificae sunt.<ref name="Braibant">Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). ''[https://books.google.es/books?id=e8YUUG2pGeIC&pg=PA384&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics]'' (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.</ref> In illo tempore, recens [[Mechanica quantica|mechanicae quanticae]] adventus particularum conceptionem radicitus mutabat, cum unica particula ficte modo undae campum transire posset, paradoxum idoneam explanationem adhuc eludens.<ref>Weinert, Friedel (2004). ''[https://books.google.es/books?id=E0NRcFEjvU4C&pg=PA43&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false The Scientist as Philosopher: Philosophical consequences of great scientific discoveries]'' (Anglice). Springer. pp. 43, 57–59. Bibcode:2004sapp.book.....W. ISBN 978-3-540-20580-7.</ref><ref name="Kuhlmann"> Kuhlmann, Meinard (die 24 Iulii anni 2013). [https://www.scientificamerican.com/article/physicists-debate-whether-world-made-of-particles-fields-or-something-else/ "Physicists debate whether the world is made of particles or fields – or something else entirely"] (Anglice). ''[[Scientific American]]''.</ref>


Olim physici habebant particulas elementares esse omnes istas particulas subatomicas:
Olim physici habebant particulas elementares esse omnes istas particulas subatomicas:

Emendatio ex 11:35, 29 Martii 2021

In physicā particularum, particula elementaris[1] vel fundamentalis particula subatomica substructurā carens est, scilicet, aliis e particulis non constat.[2] Particulae quae in praesenti elementares esse habentur sunt fundamentales fermiones (quarca, leptones, antiquarca et antileptones), qui plerumque "particulae materiae ac antimateriae"; non minus quam fundamentales bosones (bosones vires adferentes (Anglice: gauge bosons)[3][4] et boson Higgsianus[5]), quae plerumque "particulae vis" interactiones inter fermiones mediantes sunt.[2] Particula duas aut plures particulas elementares continens particula composita nuncupatur.

Materia ordinaria ex atomis constat, quondam coniectis particulis elementaribus —reverā vocabulum ἄτομος "individuus" Graece significat—, quamquam atomi exsistentia controversa usque ad annum 1905 manebatur, quoniam aliqui praecipui physici moleculas mathematicas simulationes et materiam ultimatim ex energiā constantem habebant.[2][6] Subatomicae atomi partes primitus ineuntibus annis 1930 —electron et proton iuxta cum photone, radiationis electromagneticae particulā— identificae sunt.[2] In illo tempore, recens mechanicae quanticae adventus particularum conceptionem radicitus mutabat, cum unica particula ficte modo undae campum transire posset, paradoxum idoneam explanationem adhuc eludens.[7][8]

Olim physici habebant particulas elementares esse omnes istas particulas subatomicas:

In hodiernā Theoriā Canonicā autem physici credunt protones et neutrones ex quarcis componi et ad minimum sedecim (vel duodeviginti) particulas elementares fieri:

et fortasse etiam

Nexus interni

Referentia et notae

  1. Emanuel Swedenborg, Opera philosophica et mineralia
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Braibant, Silvia (Sylvie); Giacomelli, Georgius (Giorgio); Spurio, Mauritius (Maurizio) (2012). Particles and Fundamental Interactions: An introduction to particle physics (secunda editio) (Anglice). Springer. ISBN 978-94-007-2463-1.
  3. Gribbin, John (2000). Q is for Quantum: An Encyclopedia of Particle Physics. Simon & Schuster. ISBN 0-684-85578-X .
  4. Clark, John, E.O. (2004). The Essential Dictionary of Science. Barnes & Noble. ISBN 0-7607-4616-8 .
  5. Ephemeris: De bosone Higgsiano comperto, 8 Iulii 2012
  6. Newburgh, Ronaldus (Ronald); Peidle, Iosephus (Joseph); Rueckner, Volfgangus (Wolfgang) (2006). "Einstein, Perrin, and the reality of atoms: 1905 revisited" (PDF) (Anglice). [American Journal of Physics]. 74 (6): 478–481. Bibcode:2006AmJPh..74..478N. doi:10.1119/1.2188962. Archivatum ex originali PDF die 3 Augusti anni 2017. Inspectum die 17 Augusti anni 2013.
  7. Weinert, Friedel (2004). The Scientist as Philosopher: Philosophical consequences of great scientific discoveries (Anglice). Springer. pp. 43, 57–59. Bibcode:2004sapp.book.....W. ISBN 978-3-540-20580-7.
  8. Kuhlmann, Meinard (die 24 Iulii anni 2013). "Physicists debate whether the world is made of particles or fields – or something else entirely" (Anglice). Scientific American.

Haec stipula ad physicam spectat. Amplifica, si potes!