Quantum redactiones paginae "Causalitas" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m Novum initium
mNo edit summary
Linea 1: Linea 1:
[[Fasciculus:Domino Cascade.JPG|thumb|[[Effectus domino]], insigne exemplum seriei causarum efficientium.]]
[[Fasciculus:Domino Cascade.JPG|thumb|250px|[[Effectus domino]], insigne exemplum seriei causarum efficientium.]]


'''Causalitas'''<ref name="Axters1937">Axters, S. (1937). ''Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch.'' Antwerpen: Geloofsverdediging.</ref> est ratio vel relatio inter eventa, quorum unum alterum efficit. Illud ad ''causam''', hoc ad '''effectum''' refertur. [[Notio (philosophia)|Notio]] causalitatis iam pridem a [[philosophia|philosophis]] pertractatur. Nam [[Aristoteles]] in ''[[Metaphysica (Corpus Aristotelicum)|Metaphysica]]'' [[causae Aristoteliae|quattuor causas]] distinguit, quae causalitatem finiunt: materialis, formalis, efficiens, finalis. Quarum celeberrima in disputationibus scientificis causa efficiens est. Saepius quiden pro effectu '''consecutio''' dicitur, nam, ut iam vidit Aristoteles, causarum genera varia sunt. Itaque iustum esse videtur pro eventis abstractius de '''relatis''' loqui.<ref>Cf. Schaffer 2016.</ref> Apud [[Graeci antiqui|Graecos]] causa (αἴτιον) a prima origine ad reatum relata est.
'''Causalitas'''<ref name="Axters1937">Axters, S. (1937). ''Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch.'' Antwerpen: Geloofsverdediging.</ref> est ratio vel relatio inter eventa, quorum unum alterum efficit. Illud ad '''causam''', hoc ad '''effectum''' refertur. [[Notio (philosophia)|Notio]] causalitatis iam pridem a [[philosophia|philosophis]] pertractatur. Nam [[Aristoteles]] in ''[[Metaphysica (Corpus Aristotelicum)|Metaphysica]]'' [[causae Aristoteliae|quattuor causas]] distinguit, quae causalitatem finiunt: materialis, formalis, efficiens, finalis. Quarum celeberrima in disputationibus scientificis causa efficiens est. Saepius quiden pro effectu '''consecutio''' dicitur, nam, ut iam vidit Aristoteles, causarum genera varia sunt. Itaque iustum esse videtur pro eventis abstractius de '''relatis''' loqui.<ref>Cf. Schaffer 2016.</ref> Apud [[Graeci antiqui|Graecos]] causa (αἴτιον) a prima origine ad reatum relata est.


== Notae ==
== Notae ==
Linea 13: Linea 13:


{{NexInt}}
{{NexInt}}
{{div col|3}}
{{div col|4}}
*[[Causa sui]]
*[[Causa sui]]
*[[Determinismus]]
*[[Determinismus]]

Emendatio ex 20:07, 3 Martii 2018

Effectus domino, insigne exemplum seriei causarum efficientium.

Causalitas[1] est ratio vel relatio inter eventa, quorum unum alterum efficit. Illud ad causam, hoc ad effectum refertur. Notio causalitatis iam pridem a philosophis pertractatur. Nam Aristoteles in Metaphysica quattuor causas distinguit, quae causalitatem finiunt: materialis, formalis, efficiens, finalis. Quarum celeberrima in disputationibus scientificis causa efficiens est. Saepius quiden pro effectu consecutio dicitur, nam, ut iam vidit Aristoteles, causarum genera varia sunt. Itaque iustum esse videtur pro eventis abstractius de relatis loqui.[2] Apud Graecos causa (αἴτιον) a prima origine ad reatum relata est.

Notae

  1. Axters, S. (1937). Scholastiek lexicon Latijn-Nederlandsch. Antwerpen: Geloofsverdediging.
  2. Cf. Schaffer 2016.

Bibliographia

  • Davidson, Donald (2001) Essays on Actions and Events. Clarendon Press.
  • Harré, Rom (1970) The principles of scientific thinking. Macmillan.
  • Itkonen, Esa (1983) Causality in Linguistic Theory. A critical investigation into the philosophical and methodological foundations of non-autonomous linguistics. Croom Helm; Indiana University Press.
  • Schaffer, Jonathan (2016) The Metaphysics of Causation, Stanford Encyclopedia of Philosophy

Nexus interni