Quantum redactiones paginae "Iuppiter" differant
Content deleted Content added
m nova formula illarum 10,000 paginarum |
Paginam vacuavit |
||
| Linea 1: | Linea 1: | ||
{{Videdis|Iuppiter (discretiva)}} |
|||
[[Fasciculus:Jupiter cameo Louvre Bj1820.jpg|thumb|Iuppiter ([[Cameo]] Romanum).]] |
|||
[[Fasciculus:Jupiter Tonans.jpg|thumb|Iuppiter.]] |
|||
'''Iuppiter''' ([[:wikt:Iuppiter|Iovis, ''m.'']]), aut '''Iupiter''', in [[mythologia Romana]] est maximus [[deus]], [[filius]] [[Saturnus (deus)|Saturni]] et "pater deorum et hominum."<!--Ubi est fons?--> Graece, ''[[Zeus|Ζεύς]]'' (gen. ''Διός'') appellabatur. [[Olympus|Olympo monte]] [[domus|domum]] habuit. |
|||
[[Uxor]] Iovis est [[Iuno]] (Graece: ''[[Hera|{{polytonic|Ἥρα}}]]''), et filia eius carissima [[Minerva]] (Graece: ''[[Athena|{{polytonic|Ἀθηνᾶ}}]]''). Iuppiter habebatur [[rex deorum]]. Quamquam uxor Iovis erat Iuno nomine, perfidus ei Iuppiter erat, et cubitum ivit cum multis feminis. Igitur, Iuno valde aemula erat. |
|||
==Etymologia== |
|||
Creditur [[nomen proprium|nomen]] Iovis e [[duo|duabus]] radicibus deduxisse. Alia est [[Lingua Protoindoeuropaea|Proto-Indo-Europeana]] ''dyeu-'' (cf. Graecum ''Διός'' pro ''Dios''), quae etiam verba ''divus'' et ''Diana'' Latine producit. Alia est verbum ''pater.'' Iunctae duae fiunt ''Iu(n)-piter'', cum ''n'' assimiletur cum ''p'' et ''a'' formam ''i'' ob mutationem capiat. |
|||
==Epitheta Iovis== |
|||
[[Fasciculus:IngresJupiterAndThetis.jpg|thumb|Iuppiter et Thétis, ab [[Ioannes Augustus Dominicus Ingres|Ioanne Ingres]] picti.]] |
|||
Multis nominibus Iuppiter appellatur: |
|||
* Iuppiter Caelestis |
|||
* Iuppiter Conservator Augustorum |
|||
* Iuppiter Conservator Orbis (imperium protexit) |
|||
* Iuppiter Elicius |
|||
* Iuppiter Feretrius |
|||
* Iuppiter Fulgator |
|||
* Iuppiter Lucetius |
|||
* Iuppiter Optimus Maximus |
|||
* Iuppiter Pluvius |
|||
* Iuppiter Stator |
|||
* Iuppiter Summanus |
|||
* Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351) |
|||
* Iuppiter Victor ([[miles|militibus]] victoriam dedit) |
|||
Etiam nomina regionibus gentibusque |
|||
* Iuppiter Ammon (comparatus cum [[Ammon|Ammone]] deo Aegypto) |
|||
* Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo [[Celti|Celto]] e [[Brixia]]) |
|||
* Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium) |
|||
* Iuppiter Dolichenus (comparatus cum [[Baal]] deo [[Syria|Syrio]]) |
|||
* Iuppiter Indiges (nomen Aeneae datum) |
|||
* Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano) |
|||
* Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii) |
|||
* Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in [[Illyria]]) |
|||
* Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in [[Hispania]]) |
|||
* Iuppiter Taranis (comparatus cum [[Taranis|Tarane]] deo Celto) |
|||
* Iuppiter Uxellinus (deus [[mons|montium]] altorum) |
|||
==Vide etiam== |
|||
* [[Perseus]] |
|||
* [[Religio Romana]]<!-- |
|||
==Notae== |
|||
<div class="references-small"><references/></div>--> |
|||
==Bibliographia== |
|||
* [[Georgius Dumézil|Dumézil, George.]] [[1988]]. ''Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty.'' Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2. |
|||
* Dumézil, George. [[1996]]. ''Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans.'' Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4. |
|||
* "Jupiter" in ''The Oxford Classical Dictionary''. ISBN 0-19-860641-9. |
|||
* Osbourne, Mary Pope. ''Favourite Greek Myths.'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Europe/Italy/Lazio/Roma/Rome/_Texts/PLATOP*/Aedes_Jovis_Capitolini.html ''Aedes Iovis Optimi Maximi Capitolini.''] |
|||
* Platner, S. B., et T. Ashby. [[1929]]. ''A Topographical Dictionary of Ancient Rome.'' Londinii: Oxford University Press, H. Milford. OCLC 1061481. |
|||
* Rüpke, Jörg, ed. [[2007]]. ''A Companion to Roman Religion.'' Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-2943-5. |
|||
* Green, Miranda J. ''Dictionary of Celtic Myth and Legend.'' ISBN 0-500-27975-6. |
|||
==Nexus externi== |
|||
{{communia|Zeus|Iovem}} |
|||
* [http://www.museicapitolini.org/en/museo/sezioni.asp?l1=5&l2=3 Musei Capitolini,] apud www.museicapitolini.org |
|||
* [http://www.utahskies.org/solarsystem/planets/jupiter/mythology.html|Iovis Mythologia,] apud www.utahskies.org |
|||
* Imagines Iovis in [http://warburg.sas.ac.uk/vpc/VPC_search/subcats.php?cat_1=5&cat_2=47 ''Musaeo Iconographico Warburgiano''] |
|||
{{myth-stipula}} |
|||
[[Categoria:Dei caeli]] |
|||
[[Categoria:Iuppiter (deus)|!]] |
|||
[[Categoria:Mythologia Romana]] |
|||
[[Categoria:Personae Aeneidos]] |
|||
{{Myrias|Philosophia}} |
|||