Nezahualcoyotl

Nulla Vicipaediae Latinae pagina huc annectitur. Quaesumus in alias commentationes addas nexus ad hanc paginam relatos. Quo facto hanc formulam delere licet. → Interpretationes vernaculae

Nezahualcoyotl, rex dicitur poeta, cum uno ex libris eius

Nezahualcoyotl (Acolmiztli Nezahualcoyotl nahuatle vocatur), poeta et politicus mexicanus, natus est Texcoci, partis nunc Mexicopoleos, 28 aprilis 1402, et obiit anno 1472. Ixtlilxochitle rege Texcoci fuit prognatus et Matlacihuatle sorore Chimalpopocae, regis Méxicopoleos-Temistitlanae. Fuit rex Chichimeca et dominus Texcoci.

Vita

Acolmiztlius factus est regi a patre suo, qui eum designavit ad successionem protegendam, Postea Acolmiztlius persecutus fuit a Tezozomoc, rege Atzcapotzalci, qui solium volebat Texcoci. Deinde Acolmiztlius spectavit mortem patri et fuga salutem petivit et nomen Acolmiztlium commutavit Nezahualcoyotle. Percurrit oppida scientiam quarens artium bellicarum et politicarum et auxilium ad gubernationem recipiendam. Terra matris invenit tutelam.

Nezahualcoyotlis Triplum Foedus instituit (inter Temistitlanam, Texcocum et Tlacopanem), ad dominium recipiendum Texcoci. Nezahualcoyotlis brevi factus est sapienti homini regique et claro poetae et philosopho. Gubernatio eius leges habuit justas et prudentes et versata est in artes scientiaque. Nezahualcoyotle regnante templa et aedes, viridaria et viae et canales constructi sunt, et muri ad inundationes vitandas. Nezahualcoyotlis homo valde religiosus erat, dedicatus unico deo: Vitae Datori, Domino vicinitatis proximitatisque.

Poesis eius pulcherrima est. Carmina conservata sunt circiter triginta de creationis hominis aenigmate, de brevitate vitae, de amicitia et de philosophia. Condidi scholas ad astronomiam studiandam, et linguam, artem medicam, picturam historiamque.

Nezahualcoyotlis illustrisimus rex Mexici antiqui fuit. Ideae eius et forma gubernationis notabilis humanismi fuerunt.

Flos cantusque

Flos cantusque (nahuatle In xochitl in cuicatl dicitur) modus nahuatlis est vocandi poesin et alias artes. Ecce brevis selectio Nezahualcoyotlis carminum Latine translatorum.

"Dives sum"

Dives sum,

ego, dominus Nezahualcoyotlis,

iungo torquem,

latas quetzalis plumas,

experientia nosco gemmas,

principes sunt amici!

Observo rostra eorum:

undique tigrides et aquilae.

Experientia nosco gemmas,

monilia dilectissima.

"Amo"

Cenzontlis cantum amo,

quadringentarum vocium avis,

amo colorem gemmarum

et enervantem florum odorem,

sed pluris fratrem amo:

hominem.

"Ut recordatus sim"

Quibus ego abibo?

Nihilne relinquam post me in terra?

Quomodo meum agam cor?

An frustra vivimus et

germinamus super terram?

Saltem relinquamus flores,

saltem relinquamus cantus.

"Cor meum intellegit"

Cor meum denique intellegit:

cantum audio,

contemplor florem:

utinam ne marescant!

"Non meae flores extinguentur"

Non meae flores extinguentur,

non mea carmina terminabunt.

Ego, cantor, eos elevo,

diffundunt se, se spargunt.

quamquam flores marescant

et colores perdant

collocabuntur illic,

intra domum avis

aurearum plumarum. |