Fontem paginae Publius Vatinius inspicere

{{L1}}
In [[Respublica Romana|republica Romana]] antiqua '''Publius Vatinius''' (circa [[95 a.C.n.]] natus, mortuus vero post [[43 a.C.n.]]) fuit [[Gaius Iulius Caesar|Caesarianus]] ; cum [[Cicero]]ne autem, per aliquantum dumtaxat temporis graves inimicitiae ei fuere. [[Consul]]atum anno [[47 a.C.n.]] cum [[Quintus Fufius Calenus|Quinto Fufio Caleno]] gessit.

== De familia ==
Vatiniorum familia e [[Reate]] in [[Sabini]]s orta est, in qua familia Publius Vatinius solus summos magistratus [[Roma]]e gessisse videtur. Ita [[homo novus]] fuit, patrocinio [[Gaius Iulius Caesar|Caesaris]], ut multi illo tempore, provectus. [[Antonia (Vatinii uxor)|Antoniam]] autem uxorem duxerat<ref>[http://www.attalus.org/latin/bobiensia1.html [[Scholia Bobiensia]]] ad ''In Vatinium'' 27.</ref>, filiam [[Marcus Antonius Creticus|Marci Antonii Cretici]], cui anno [[74 a.C.n.]] pro praetore bellum adversus [[pirata]]s mandatum erat, et Iuliae, sororis [[Lucius Iulius Caesar|Lucii Iulii Caesaris]], consulis anno [[64 a.C.n.]]. Postea circa finem vitae Pompeiam, nobilem feminam et cum [[Gnaeus Pompeius Magnus|Pompeio Magno]] cognatam, uxorem habuit.

Deformi corpore morborum causa fuisse constat: pedibus enim aegrotabat, et faucium tumore adfectus erat. Cum adversarii alii tum maxime [[Cicero]] haec vitia corporis saepe palam irriserunt: itaque Vatinio virtute animi ac constantia maxima opus fuit, ut ad consulatum perveniret

== De cursu honorum ==
Difficile in primis est, cum de Vatinio quaerimus, veritatem dinoscere: nam multa de eo homine per [[Cicero]]nem nobis tradita sunt, qui eum oderat et invectivam in Vatinium scripsit adhuc exstantem. Non semper callido ac vehementi advocato credendum est, qui iniuriis non semper abstinuit!

Publius Vatinius [[quaestor]] ad annum [[63 a.C.n.]] factus est, adiuvante socero Lucio Caesare, qui tum [[consul]] erat. Provincia "aquaria" ei obvenit, id est litus inter [[Ostia]]m et [[Puteoli|Puteolos]] curabat. Cum Puteolos missus esset, iram incolarum per furta improba meruisse dicitur, quorum querelae ad [[Cicero]]nem [[consul]]em renuntiatae sunt (nihil apertius de eo negotio narravit [[Cicero]]).

Anno [[62 a.C.n.]], [[Gaius Cosconius|Gaio Cosconio]] [[proconsul]]i [[Hispania Ulterior|Hispaniae Ulterioris]] legatus fuit. Post reditum [[tribunus plebis]] anno [[59 a.C.n.]], [[Gaius Iulius Caesar|Gaio Caesare]] [[Marcus Calpurnius Bibulus|Marco Bibulo]] [[consul]]ibus, fuit. Quo anno popularibus ac maxime Caesari studuit dum leges ad populum fert: [[lex Vatinia]] nobilissima [[Gallia Cisalpina|Galliam Cisalpinam]] ac [[Illyricum]] per quinquennium post [[consul]]atum [[Gaius Iulius Caesar|Caesari]] decrevit. Caesar postea, fortasse per iocum, contendit Vatinium nihil gratis eo anno egisse.

Anno proximo ([[58 a.C.n.]]), ab inimicis et optimatibus apud iudices accusatus est quod contra leges et auspicia multa in [[Tribunus plebis|tribunatu]] fecisset : auctore enim Caesare non tantum Marci Bibulis [[consul]]is obnuntiationes perpetuas sed etiam intercessiones nonnullorum tribunorum optimatibus faventium in legibus ferendis neglexerat. Itaque e Gallia ubi legatus Caesari voluerat esse celerrime Romam reversus est ubi [[tribunus plebis]] [[Publius Clodius Pulcher|Publius Clodius]] ei saluti fuit ac per sequentes annos multa simul fecerunt Vatinius et Clodius, dum popularium partibus favent: [[Cicero]]nem in [[exsilium]] egere, [[Titus Annius Milo|Titum Annium Milonem]] apud iudices non semel de vi et ambitus accusaverunt, item [[Publius Sestius|Publium Sestium]], quem Cicero feliciter defendit (''Pro Sestio'').

Post repulsam comitiis aediliciis anno [[57 a.C.n.]] acceptam, Publius Vatinius anno [[55 a.C.n.]] [[praetor]] factus est. Nec tamen iusta aut aequa comitia eius fuere: nam [[Triumviratus|triumviri]] omnem vim potentiae suae adhibuerunt, ne optimatium candidatus, [[Marcus Cato Uticensis|Marcus Cato]], [[praetor]] fieret<ref>[[Plutarchus|Plut]]., ''Cat. min.'' 42</ref>. Quam ob rem Vatinius denuo ab optimatibus apud iudices de vi ex nova [[Lex Licinia de sodaliciis (55 a.C.n.)|lege Licinia de sodaliciis]] accusatus est. Tum vero a [[Cicero]]ne ipso defensus, cui [[Gnaeus Pompeius Magnus|Pompeius]] persuaserat ut, inimicitiae oblitus veteris, in gratiam cum Vatinio rediret, facile absolutus est. Oratio non exstat: ridendum erat si Ciceronem licuisset legere defendentem Vatinium, quem paucos ante menses, in Publii Sestii iudicio, contemptu ac maledictis suis oneraverat! Ex illo scilicet tempore Cicero optimatium partibus discedens [[Triumviratus|triumvirum]] voluntatibus obtemperare coepit. 

Postea Vatinius, qui militaris artis expers non erat, legatus Caesari in [[Gallia]] anno [[51 a.C.n.]] fuit necnon deinde bello civili portum [[Brundisium]] adversus [[Pompeius|Pompeianorum]] ducem Decimum Laelium anno [[48 a.C.n.]] feliciter defendit. Ubi post pugnam ad [[Pharsalus|Pharsalum]] ex [[Epirus|Epiro]] redientem [[Cicero]]nem benigne accepit ac bona fide tutatus est. Praeterea initio anni [[47 a.C.n.]] mare [[Hadriaticum]] in Caesaris potestatem redegit, dum Marcum Octavium [[Pompeius|Pompeianorum]] ducem navali proelio vincit atque ipsius navem demergit<ref>''[[Bellum Alexandrinum]]'' 45-47.</ref>. Ob quae merita [[Gaius Iulius Caesar|Caesar]] eo ipso anno per nonnullos dies ei [[consul]]atum detulit<ref>Anthony A. Barrett, "[https://www.jstor.org/stable/1087598 Macrobius and the Consulship of Vatinius]", ''Phoenix'', 1972ː 394-396 </ref>, [[Quintus Fufius Calenus|Quinto Fufio Kaleno]] collega dato.  Nam illo anno respublica consulibus diu caruit : comitia consularia antequam dictator Caesar ex Asia Romam redisset, non habita sunt quia ipse  illis praesidere volebat : itaque consules huius anni  autumno tantum renuntati sunt<ref>[[Dio Cassius]] 42.56.</ref>. In [[augur]]um quoque collegium tum cooptatus est.

Post [[consul]]atum, provinciam [[Illyricum]] ab anno [[46 a.C.n.]] usque ad initium anni [[43 a.C.n.]] pro consule rexit, quo tempore a militibus desertus ad [[Marcus Iunius Brutus|Marcum Brutum]] transeuntibus<ref>Dio Cassius 47.21.</ref>, qui bellum adversus [[Triumviratus|triumviros]] gesturus provinciam Vatinii invaserat, [[Roma]]m reversus de Dalmatiis die 31 Iulii [[42 a.C.n.]] [[Triumphus|triumphavit]], quas gentes debellaverat, cum [[proconsul]] in Illyrico esset. Post triumphum, nihil de Vatinio accepimus.

== De homine ==

Scriptorum antiquorum iudicium de Vatinio saepe acerbissimum fuit ; haec enim apud [[Velleius Paterculus|Velleium]] legimus : " (Vatinius) ''in quo deformitas corporis cum turpitudine certabat ingenii, adeo ut animus eius dignissimo domicilio inclusus videretur'' ".

Huius rei causae tres : primo quod multi auctores admiratione [[Cicero]]nis opinionem eius quamvis iniquam plane secuti sunt. Deinde ipse per se successus ac profectus homini sine maioribus et sine posteris, qui memoriam defenderent, apud multos invidiae fuerunt : "e caeno emersus" dixit [[Cicero]] qui et ipse tamen homo novus erat.
Tertio philosophi, [[Stoicismus|Stoicae]] praesertim sectae, [[Marcus Cato Uticensis|Catonem]] velut exemplar sapientis in re publica fuisse existimabant. Frequens autem in scholis hoc thema proponebatur, utrum virum sapientem rei publicae interesse oporteret necne ? Tum memorabant [[Marcus Cato Uticensis|Catonem]] a Vatinio comitiis praetoriis superatum esse, non secus ac si dixissent tum virtutem, sanctimoniam probitatemque a vitio, turpitudine et flagitio superatas esse. Haec [[Seneca]] : ". ''Vatinium, hominem natum et ad risum et ad odium'' ; addidit tamen : " ''[[scurra]]m'' ''fuisse et uenustum ac dicacem memoriae proditum est. In pedes suos ipse plurima dicebat et in fauces concisas: sic inimicorum, quos plures habebat quam morbos, et in primis Ciceronis urbanitatem effugerat.'' Sed ''scurra'' apud [[Seneca]]m laus non est.

Si verum quaerimus Vatinius et ipse philosophiae studuit, qui [[Pythagoras|Pythagorae]] doctrinam secutus est. Praeterea nonne fortis bello, fidelis in amicitiis ac constantissimus fautor popularium partium in vita publica fuit ? Quae quis de Cicerone adfirmare auderet ?

== Notae ==
<references />

== Fontes ==
* [[Appianus Alexandrinus|Appianus]], ''Illyrica'' cap. XIII.
** libro quarto ''Bellorum civilium'' 317
* ''[[Bellum Alexandrinum]]'', capitibus 43-47.
* [[Gaius Iulius Caesar|Caesar]], libro tertio ''[[de bello civili]]'', capitibus 19 et 100.
* [[Catullus]] Carmina 52-53.
* [[Cicero]] ''[[In Vatinium testem]]''
** ''[[Pro Sestio]]''
** decima [[Philippicae (Cicero)|Philippica]], 11 et 13
** libro secundo ''[[Epistulae ad Atticum|Epistularum ad Atticum]]'', ep. 6,7 et 9.
** libro secundo ''[[Epistulae ad Quintum fratrem|Epistularum ad Quintum fratrem]]''  epistulae 4 et 15.
** libro primo [[Epistulae ad familiares|Epistularum ad familiares]] epistula 9, necnon libro quinto ep. 9-11 (9 et 10 ab ipso Vatinio scriptae).
* [[Dio Cassius]] libro XLVII ''[[Historia Romana (Dio)|Historiae Romanae]]'' cap. 21 necnon libro XXXVIII cap. 6.
* [[Aulus Hirtius|Hirtius]] libro octavo ''[[de Bello Gallico]]'', capite 46.
* [[Macrobius]], libro secundo ''[[Saturnalia (Macrobius)|Saturnaliorum]]'', capitibus 3(5) et 4(16).
* [[Plutarchus]], ''Brutus'', 25 et ''Pompeius'' 52 et ''Cato minor'' 42 et ''Cicero'' 9, 26.
* [[Quintilianus]] libro sexto de ''Institutione oratoria'', capite I (13) et III (60,68,77,84) necnon libro nono II,25 et libro undecimo I,73.
* [[Seneca]] ''[[Epistulae morales ad Lucilium]]'' 118 et 120. 
** ''[[De constantia sapientis]]'', capite XVII.
* [[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]]'' "Vita Divi Iuli" capitibus 22 et 28.
* [[Titus Livius]], ''Periocha'' 118.
* [[Velleius Paterculus]], libro secundo ''Historiae Romanae'', capite 69.
== Nexus externi==
*vita apud [https://www.goodreads.com/characters/1042687 ''Goodreads'']
* [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/vatin.shtml Ciceronis ''In Vatinium testem interrogatio'']; et cum [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text.jsp?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.0020%3Atext%3DVat. versione Anglica] et [https://remacle.org/bloodwolf/orateurs/vatinusa.htm Francogallica]
*"Vatinius, Publius", apud: [https://www.deutsche-biographie.de/pnd118804006.html Deutsche Biographie]
{{Index consulum rei publicae|
praedecessores=[[Gaius Iulius Caesar]] II, [[Publius Servilius Isauricus]] I|
annus= 47 a.C.n.<br />cum<br />[[Quintus Fufius Calenus|Quinto Fufio Caleno]]|
successores= [[Gaius Iulius Caesar]] III, [[Marcus Aemilius Lepidus, triumvir|Marcus Aemilius Lepidus]] I}} 
{{Lifetime|saeculo 2 aut 1 a.C.n.|saeculo 1 a.C.n.|Vatinius, Publius}}
{{DEFAULTSORT:Vatinius, Publius}}

[[Categoria:Consules]]
[[Categoria:Tribuni plebis]]
[[Categoria:Augures]]
[[Categoria:Populares (Roma antiqua)]]
[[Categoria:Nati saeculo 2 aut 1 a.C.n.]]
[[Categoria:Mortui saeculo 1 a.C.n.]]