Gryphes

E Vicipaedia
Tapetum Concordiae (ca. 1554). In medio Lutherus concionans, familia ducalis Saxoniae a sinistris, Pomeraniae (Gryphes) a dextris.

Gryphes dynastia in ducatu Pomeraniae a saeculo XII usque ad annum 1637 regnans erant.

Nomen[recensere | fontem recensere]

Cum regnarent, saepius simpliciter “duces Pomeraniae” appellabantur. In libris mortem ultimi ducis Bogislai XIV commemorantibus “Gryphes” nominantur[1][2]; ducissa Anna (1590–1660) autem tamquam “Gryphicae gentis (…) ultima” in epitaphio suo[3] Stolpiae describitur. Theodisce stirps haec die Greifen dicitur, polonice autem Gryfici, unde et Latine “Gryphitarum”[4] nomen invenitur.

Nomen hoc a gryphe, insigni heraldico ducum Pomeraniae, desumptum est.

Duces[recensere | fontem recensere]

Origo dynastiae, utrum e nobilitate Pomerana aut Polona, incerta est. Primus dux Pomeraniae, de quo constat, Wartislaus I (†1135) erat, ultimus autem Bogislaus XIV (1580–1637)[5]. E hac stirpe etiam Ericus (1382–1459), rex Daniae, Sueciae et Norvegiae originem suam duxit.

Post finem dynastiae[recensere | fontem recensere]

Ernestus Bogislaus de Croy (1620–1684), episcopus Caminensis[6] et ducissae Annae filius, thesauros quosdam Gryphum quos possidebat testamento Universitati Gryphiswaldensi obtulit. Inter quos sic dictum Tapetum Concordiae, anno 1537 factum, nominandum est, in quo duodecim duces ducissaeque Pomeraniae repraesentantur. Hoc tapetum decimo quoque anno publice profertur inter festa quibus Gryphum dynastia celebratur; quod festum, theodisce Croy-Fest dictum, a saeculo septemdecimo usque ad tempora nostra (exceptis annis 1940–1992) colitur[7].

Notae[recensere | fontem recensere]

  1. Vivenest, A. (1654) Epicedium Synodi Stargardiensis, in obitum Illustrissimi & Celsissimi Ducis Bogislai XIV, Ultimi, eheu! Principis Pomeraniae &c. Stetini. Typis Georgii Goetschii (lege hic)
  2. Sithman, J. (1654) Hieroglyphica Exequialia Reverendissimi, Illustrissimi, Et Celsissimi Principis Bogislai XIV. Inclyti Ducis Pomeraniae, Antiquae Illustrissimae Stirpis, Proh Dolor! Ultimi: In Defuncti Optimi Ducis ... Ad fati & aevitatis memoriam erecta & declarata. Stetini (lege hic)
  3. Vide photographema hic.
  4. "Duce (...) Boguslao XIV (...) obito stirps Gryphitarum est exstincta." Acta Nuntiaturae Polonae, Tomus XXV, Volumen 2 (ed. Theresia Chynczewska-Hennel, Cracoviae 2006), p. 160. (lege hic)
  5. Rymar, E. (2005) Rodowód książąt pomorskich, Szczecin: Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica. ISBN 83-87879-50-9, OCLC 69296056
  6. Skibiński, S. (2002) Katedra w Kamieniu Pomorskim. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha. ISBN 83-7015-602-9
  7. Tapetum Concordiae, thesaurus nationis Germanorum Gryphiae situs (lege hic theodisce; situs interretialis Universitatis Gryphiswaldensis).