Disputatio:Fons sacer
Pagina huic coniuncta e conversione paginae “Holy well” sitūs en.wikipedia.org orta est.
Auctoribus illius paginae hic enumeratis gratias agimus.
We are grateful to the authors of that page as listed here.
Cur puteus sanctus sed fons sacer? Constat etiam puteum sacrum esse, nam sacrae plerumque res sunt, cum sancti plerumque homines sint, aut utique res quas corrumpere non licet. Mihi quidem puteus sanctus potius esse videtur puteus ad quem accedere vetitum est. Neander (disputatio) 17:56, 9 Ianuarii 2016 (UTC)
- Cur? The first word being translated is the English noun well, for which both Cassell's (1968) and Traupman (2007) tell English-speakers to use puteus (and nothing else). The second word being translated is the English adjective holy, for which Traupman tells English-speakers to use sanctus (and nothing else), while Ainsworth's (early 19C) and Cassell's offer sacer, sanctus, and sacrosanctus (in that order), with Cassell's qualifying the last as "e.g. of tombs, oaths" and offering a fourth possibility: "augustus (= august, venerable)." Also, re "sacrae plerumque res sunt, cum sancti plerumque homines sint": the Spiritus Sanctus, one of the holiest things allegedly known, for many people the standard and extreme exemplar of holiness, is not in any sense a human, and is conventionally not the Spiritus Sacer. IacobusAmor (disputatio) 14:39, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- Nobis proponitur non commentationem Anglicam vertere sed commentationem Latinam scribere. Ad quam rem perficiendam id quod Cassell's et Traupman illis, qui Anglice loquantur, imperant minime valet :) Andrew Dalby (disputatio) 15:48, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- Si foliis lexicorum versatis inductus es in opinionem, sanctum idem significare ac sacrum, forsitan utile sit fontes ipsos inspicere, ne in puteum cadas. ;-) Assevero te "puteum sanctum" extra Vicipaediam attestari non posse, Neander (disputatio) 15:56, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- Certe iocaris! ;) Vide hic &c, &c, &c. IacobusAmor (disputatio) 16:17, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- ne "puteum sacrum" quidem, quia puteus (hic non de Anglico "well" agitur) ad mundum profanum pertinet. Neander (disputatio) 15:56, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- Et iterum iocaris! :o Vide hic. IacobusAmor (disputatio) 16:21, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- ¶ Dixi "plerumque homines". Profecto spiritus sanctus non est homo, neque magis res concreta, ut corona, mons, urna. Sanctus est quia agendi capax est (ut homo, quamquam hanc analogiam scimus protervam esse) nec cum rebus corporeis comparandus. Neander (disputatio) 15:56, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- ¶ Apud antiquos, quorum dicendi mores aemulamur, res de qua hic agitur fons appellabatur. Si quidem postea haec res etiam puteus appellari coepta est, ut ex recentioris Latinitatis quae protulisti exemplis apparet, constat vim et usum huius nominis aliquatenus mutatum esse. An fortasse aedificandi ratio mutata? Sint ut sunt, titulum q.e. fons sacer malo, quippe cum antiquitus ita appellatum sit — sacer, quia numini cuipiam consecratus et in tutela nympharum erat; quin etiam sanctus dici potuisset, si prae se ferre voluissent, fontem illum ab iniuria hominum munitum esse. Ut in initio dixi, sanctas dicimus res, quas corrumpere non licet. Neander (disputatio) 06:11, 18 Ianuarii 2016 (UTC)
- Si foliis lexicorum versatis inductus es in opinionem, sanctum idem significare ac sacrum, forsitan utile sit fontes ipsos inspicere, ne in puteum cadas. ;-) Assevero te "puteum sanctum" extra Vicipaediam attestari non posse, Neander (disputatio) 15:56, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
- Nobis proponitur non commentationem Anglicam vertere sed commentationem Latinam scribere. Ad quam rem perficiendam id quod Cassell's et Traupman illis, qui Anglice loquantur, imperant minime valet :) Andrew Dalby (disputatio) 15:48, 17 Ianuarii 2016 (UTC)
Du Cange[fontem recensere]
Du Cange haec de puteis fontibusque scribit. "Fons sanctus" qui infra reperitur fontem baptismi significare videtur, aliam rem (sed fortasse cum sacris fontibus paganis comparandam). PUTEUS, in templis et ædibus sacris. Abbo Floriacensis lib. 2. de bellis Parisiacis vers. 358. puteum in Capella S. Germani (Pratensi) fuisse innuit, cujus aquæ ægrotantibus vice medicinæ erant :
- Cujus ad accubitat Puteus vestigia, cujus
- Qui potahit aquas, extemplo febre laborans
- Auxilio sancti fidens capiet medicinam.
Ex Codice Middoth Thalmudi Babylonici cap. 5. sect. 3. observare est, in Templo Hierosolymitano puteum extitisse, qui aquas toti atrio suppeditabat. Theophanes puteos, φρέατα, vocat aquarum benedictarum receptacula et fontes perennes in templorum atriis, pag. 38. Exstat putei benedictio in Sacrament. Gall. apud Mabill. tom. 1. Mus. Ital. pag. 389.
Horum puteorum tanta erat apud nostros religio, ut eorum aquæ Boires-Dieu appellarentur, quæ aliquando non sanandis modo ægrotantibus, sed et rei occultæ patefactioni adhibebantur, ut de puteo, qui in capella S. Leocadiæ erat, legitur in Mirac. MSS. B. M. V. lib. 1 :
- Icele iaue que je disoie,
- Li Boires-Dieu ert apelés,
- Nus pechiés n'iert lors tant celés,
- Puis que forfais hom le heust,
- Que maintenant n'apareust
- Uns tex signes en son viaire,
- Que cascuns savoit son affaire.
...
Fons Sanctus, apud Anastasium Bibl. in S. Silvestro PP. :
- Fontem Sanctum, ubi baptizatus est Augustus Constantinus.
In S. Hilaro :
- Item ad sanctum Joannem, intra Sanctum Fontem, lucernam auream, etc.
Tortarius de Translat. S. Mauri Martyris :
- Donec Normanni, Fontis gens nescia Sacri,
His infesta foret.
Meminit præterea benedictionis Fontium feria 6. ante Pascha, Gregorius in Libro Sacrament. ubi orationes describuntur.
Fontes in remissionem peccatorum sanctificati, apud Auxilium de Ordinationib. a Formoso PP. factis lib. 1. cap. 28.
Per Sacras Fontes jurare, in Formula 14. novæ Collect. Baluz. :
- Per Deum juro et sacras Fontis, per Sion et Sinai montis, Falsator est ille.