Fontem paginae Hồ Chí Minh inspicere

{{L1}}
{{FA stella}}
{{Capsa hominis Vicidata}}
'''Hồ Chí Minh''' ([[Abecedarium Phoneticum Internationale|API]]: {{Audio|HoChiMinh.ogg|hò̤ tɕǐmɪ̄ɲ}}; [[scriptura chữ nôm]] 胡志明; natus [[19 Maii]] [[1890]], mortuus [[2 Septembris]] [[1969]]) fuit primus minister et praeses [[Vietnamia]]e.

== Vita ==
[[Fasciculus:Nguyen Aïn Nuä'C (Ho-Chi-Minh), délégué indochinois, Congrès communiste de Marseille, 1921, Meurisse, BNF Gallica.jpg|thumb|Ho Chi Minh, 1921]]
Familia eius e vico [[Kim Liên]] orta est. Natus ipse est die [[19 Maii]] [[1890]], filius alter natu [[Nguyễn Sinh Sắc]] et [[Hoàng Thị Loan]], in vico [[Hoàng Trù]] provinciae [[Nghệ An]] in imperio [[Annamia|Annamitico]] sub protectoratu [[Indosina Francica|Francico]] posito. Nomen primordiale '''Nguyễn Sinh Cung''' accepit, quod annum agens undecimum (patre nuper gradum doctoratus ''[[:vi:phó bảng|phó bảng]]'' merente) in nomen adolescentiae '''Nguyễn Tất Thành''' mutavit. Anno [[1907]], familia eo tempore in urbe [[Huế]] degente, [[Academia Nationalis (Huế)|Academiam Nationalem]] intravit, sed proximo anno iussu vigilium expulsus est ut qui interpretari praetenderet planctus agricolarum contra procuratores tam Annamiticos quam Francicos. Inde ad coloniam Francicam [[Cochinchina]]m se refugit et munus rhizotomi accepit in urbe [[Hochiminhopolis|Sài Gòn]] (quae urbs temporibus nostris nomen eius adsumpsit, scil. "[[Hochiminhopolis]]").

Ad portum Sài Gòn, die [[5 Iunii]] [[1911]], culinarius in nave ''[[Amiral Latouche-Tréville]]'' acceptus est eoque ipso die a Cochinchina abiit. [[Massilia]]e mense Septembri in terram exscendens per litteras praesidi [[Francia]]e postulavit ut in [[Schola Colonialis (Lutetia)|Schola Coloniali]] [[Lutetia]]e admitteretur.<ref>[https://web.archive.org/web/20090817192543/http://www.hungviet.org/hcm/xinhoc.html Epistula ipsa Francice scripta].</ref> Qua petitione reiecta rursus in variis navibus vel culinarius vel famulus servavit; [[Civitates Foederatae Americae|Civitatibus Foederatis]] interdum frequentavit; [[Anglia]]m annos circiter quattuor incoluit ibique (sicut ipse postea praetendit) apud [[Carlton Hotel]] [[Londinium|Londinii]] domino [[Augustus Escoffier|Augusto Escoffier]] opus dulciarium didicit.<ref>Tran Dan Tien (1958) pp. 10-12.</ref>

Mense Iunio anni [[1919]] [[Lutetia]]e reperitur. Ibi cum [[Phan Văn Trường]] et [[Phan Chu Trinh]] "[[Revendicationes Populi Vietnamiensis]]" conscripsit et [[Deliberatio de pace componenda Lutetiae facta (1919)|deliberatoribus de pace componenda eo anno Lutetiae coeuntibus]] misit sub nomine '''[[Nguyễn Ái Quốc]]''' (scilicet "Nguyễn amator patriae"). Eo anno aliis postulatoribus incedit, inter quos [[Seán T. O'Kelly]] [[Hibernia]]e repugnatori; sed saepe iussu [[Albertus Sarraut|Alberto Sarraut]] a vigilibus Francicis (duce [[Ioannes Przyluski|Ioanne Przyluski]]) persecutus est. Postea in diario ''[[L'Humanité]]'' commentationes de iniquitatibus colonialibus scripsit et cum [[Factio Socialistica (Francia)|factione Socialistica]] se iunxit; quae [[Turonum|Turonis]] mense Decembri anni [[1920]] nomen [[Factio communistica Francica|factionis Communisticae]] accepit et ad [[Communisticum Internationale]] affiliata est. 

[[Fasciculus:Giap-Ho.jpg|thumb|Hồ Chí Minh (ad dextram partem imaginis) cum socio [[Võ Nguyên Giáp]] anno 1945 pictus]]
[[Fasciculus:NKPhaNom'NhaLuuNiem-HoChiMinh.jpg|thumb|280px|Memorium Hồ Chí Minh in Ban Nachok, Nakhon Phanom, Thailand.]]
Anno 1922 cum iuvenibus aliis coloniarum Francicarum peregrinis [[Unio Intercolonialis|Unionem Intercolonialem]] condidit periodicumque ''[[Le paria]]'' usque ad mensem Iunium anni insequentis editavit; quo mense a Lutetia subito discessit, se in [[Sabaudia (praefectura Franciae)|Sabaudia]] otiosus iter facientem praetendens, re vera [[Moscua]]m petens. Ibi [[Vladimirus Lenin|Vladimiro Lenin]] mense Decembri mortuo obsequiis prosecutus est; mense Iunio anni [[1924]] [[Quintus Congressus Communistici Internationalis|Congressu V Communistici Internationalis]] adfuit. A Moscua mense Novembri eiusdem anni ad [[Quancheum]] (sive Cantonem [[Sinae (regio)|Sinarum]]) missus est, ubi [[Factio Communistica (Sinae)|Communistis]] adiuvabat, consociationem eorum cum motu [[Factio Nationalistica (Sinae)|Nationalistica]] (duce [[Sun Yixian]]) favebat, exsulesque Vietnamenses in factionem novam unire conabatur, quorum nonnulli fuerant fautores [[Phan Bội Châu]] discipulique eius [[Nguyễn Hải Thần]]. Per hoc tempus nomen novum '''Lý Thụy''' sibi praefixit, uxoremque duxit [[Tăng Tuyết Minh]] quam mox amisit. Sed mense Aprili anni [[1927]], [[Sun Yixian]] iam mortuo, successore [[Jiang Jieshi]] Communistas persequente, captoribus evadens a Quancheo subito abiit et [[Hongcongum]], [[Shanghai]], [[Vladivostok]] et Moscuam petivit; [[phthisis|phthisi]] adfectus in paeninsula [[Crimea]] se refectus est. Inde per Lutetiam ad [[Bancocum]] [[Thailandia]]e mense Iulio anni [[1928]] pervenit. In Thailandia, in Sinis, in [[Russia]] multos annos degebat; Hongcongo duos annos a statoribus Britannicis incarceratus est. Ab anno [[1938]] rursus in Sinis cum militibus communistis meruit; inde mense Februario anni [[1941]] limitem [[Indosina Francica|Indosinae]] transgressus est et castra secreta posuit societatis vel turmae [[Việt Minh]] in antro quodam iuxta [[Pác Bó]] provinciae [[Cao Bằng]]. Tunc primum nomen '''Hồ Chí Minh''' adoptavit, scilicet "Hồ lucifer".

Per annos 1941-1945 in Vietnamia septentrionali pro liberatione patriae contra Francos et [[Iaponia|Iaponenses]], qui eo tempore coloniam Francicam obsedebant, militavit (anno autem [[1943]], in Sinas regressus, ibi incarceratus est). Mense Augusto [[1945]], Iaponensibus cedentibus, [[subitanea rerum conversio|insurrectionem]] incepit; libertatem Vietnamiae die [[2 Septembris]] [[1945]] proclamavit, sed nova res publica ab aliis guberniis minime recognita mox a militibus Sinensibus, Britannicis tandemque Francicis oppressa est. Civitate igitur Vietnamiae autonoma in [[Unio Francica|Unione Francica]] die [[6 Martii]] [[1946]] inscripta, Hồ contra Francos pugnare continuavit; mense Martio [[1950]], [[Iosephus Stalin|Stalin]] et [[Mao Zedong|Mao]] adnuentibus, adsociationem [[Res Publica Popularis Sinarum|Sinarum]] nactus est. Anno [[1954]], Francis apud [[Điện Biên Phủ]] obsessis et debellatis, Hồ in [[Deliberatio Genavae facta (1954)|deliberatione Genavensi]] independentiam Vietnamiae suasit. Ab eo tempore praeses fuit [[Res Publica Democratica Vietnamiae|rei publicae democraticae Vietnamiae]], quae partes septentrionales tantum totius nationis possidebat; [[Vietnamia Meridionalis|civitas Vietnamensis]], [[CFAC|Americanis]] adsociata, regionem meridionalem retinuit. Inde saeviebat [[Bellum Indosinense II|Bellum Vietnamense]] civile, duce exercituum septentrionalium Hồ, sociis Sinis necnon [[Unio Sovietica|Russis]]. In his annis, [[Pater Patriae|pater patriae]] recognitus, opera de vita sua [[pseudonymum|pseudonymo]] '''[[Trần Dân Tiên]]''' divulgavit. 

Bello etiam saeviente Hồ Chí Minh mortuus est die [[2 Septembris]] [[1969]]. Exercitus septentrionalis [[Hochiminhopolis|Saigon]] mense Aprili [[1975]] cepit itaque Vietnamiam in civitatem singulam coniunxit et corpus suum in [[Mausoleum Hồ Chí Minh]] sepultum est.

== Opera selecta ==
=== Opera pseudonyma ===
* [[Nguyễn Ái Quốc]], "[[Revendicationes Populi Vietnamiensis|Revendications du peuple annamite]]" (1919) [https://web.archive.org/web/20100307094349/http://www.desclasificacion.org/pdf/Nguyen_Ai_Quoc.pdf Textus]
* Nguyễn Ái Quốc, "[[Le dragon de bambou]]" (1922; [[ludus scaenicus]] hodie deperditus)
* [[Trần Dân Tiên]], ''Những mẩu chuyện hoạt động cưa Hồ Chư Tịch''. [[Hanoi]], 1970. [Opus autobiographicum pseudonymum; 1994 reimpressum.]
** Trần Dân Tiên, ''Glimpses of the Life of Ho Chi Minh''. Hanoi: Foreign Languages Press, 1958. [Versio Anglica incompleta.]

=== Opera ab aliis collecta ===
* ''Ho Chi Minh on Revolution and War, Selected Writings 1920-1966'' ed. Bernard B. Fall. Novi Eboraci: New American Library, 1967.
* ''Hồ Chí Minh: écrits 1920-1969''. Hanoi, 1971.
* ''Hô Chi Minh: textes 1914-1969'' ed. A. Ruscio. Lutetiae: L'Harmattan, 1990.

== Notae ==
<div class="references-small"><references /></div>


== Bibliographia ==
* Pierre Brocheux, ''Ho Chi Minh: a biography''. Cantabrigiae: Cambridge University Press, 2007.
* William J. Duiker, ''Ho Chi Minh: A Life''. Novi Eboraci: Hyperion, 2000. ISBN 0-7868-6387-0
* Daniel Hémery, ''Hô Chi Minh: de l'Indochine au Viêt Nam''. Lutetiae: Gallimard, 1990.
* Jean Lacouture, ''Hô Chi Minh''. 1967. Ed. 2a: Lutetiae: Seuil, 1975.
* Sophie Quinn-Judge, ''Ho Chi Minh: The missing years''. Londinii: Hurst, 2003. ISBN 1-85065-658-4 [http://www.x-cafevn.org/node/676 Versio Vietnamica huius libri]
* Thu Trang-Gaspard, ''Hồ Chí Minh à Paris, 1917-1923''. Lutetiae: L'Harmattan, 1992. ISBN 2-7384-1627-6

== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Ho Chi Minh}}
* [http://www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0519.html Necrologia in] ''[[The New York Times]]'' (4 Sept. 1969)
* [https://web.archive.org/web/20090520080848/http://www.time.com/time/time100/leaders/profile/hochiminh.html De Hồ Chí Minh] in ''[[Time Magazine]]''
* [https://web.archive.org/web/20070714171151/http://www.cpv.org.vn/english/archives/?topic=14&subtopic=99&leader_topic=39 Vita]
* [http://www.withfriendship.com/user/tuyen/ho-chi-minh.php Imagines]
* [https://web.archive.org/web/20110120034852/http://acjournal.org/holdings/vol3/Iss3/spec1/decaro.html Peter A. DeCaro], "Ho Chi Minh's rhetoric for revolution"
* [http://www.clemson.edu/caah/history/facultypages/EdMoise/commlead.html#ho Bibliographia]

{{Praesides Vietnamiae}}
{{Primi ministri Vietnamiae}}

{{DEFAULTSORT:Ho Chi Minh}}
[[Categoria:Nati 1890]]
[[Categoria:Mortui 1969]]
[[Categoria:Politici Vietnamiae]]
[[Categoria:Duces civitatum]]
[[Categoria:Repugnatores]]
[[Categoria:Marxistae]]
[[Categoria:Praeceptores Universitatis Communisticae Opificum Orientalium]]
[[Categoria:Scriptores Vietnamiae]]
[[Categoria:Auctores Vietnamici]]
[[Categoria:Coqui]]
[[Categoria:Participes Bellorum Indosinensium]]
[[Categoria:Ho Chi Minh|!]]
[[Categoria:Mao Zedong]]

{{Myrias|Homines}}