Fontem paginae Claudius (imperator) inspicere

[[Fasciculus:Claudius Gabies Louvre Ma1231.jpg|thumb|Claudius]]
'''Tiberius Claudius Nero Caesar Drusus,''' appellatus a principio '''Tiberius Claudius Drusus Nero Germanicus''' ([[1 Augusti]] [[10 a.C.n.]] [[Lugdunum|Lugduni]] – [[13 Octobris]] [[54]]) fuit [[Imperatores Romani|imperator Romanus]] ab [[24 Ianuarii]] [[41]] usque ad mortem. Natus [[Lugdunum|Lugduni]] [[Gallia]]e fuit primus imperator, qui extra [[Italia]]m natus est, nepos [[Livia Drusilla|Liviae]], uxoris [[Octavianus Augustus|Augusti]], sororis filius [[Tiberius|Tiberii]], et frater [[Germanicus|Germanici Caesaris]].

== Familia ==
[[Filius]] fuit [[Nero Claudius Drusus|Drusi]] et [[Antonia minor|Antoniae]]. Claudius uxores duxit quattuor, primam [[Plautia Urgulanilla|Plautiam Urgulanillam]], deinde [[Aelia Paetina|Aeliam Paetinam]], tum ab anno [[39]]/[[40]] [[Valeria Messalina|Valeriam Messalinam]], quam securi percuti iussit Octobri anni [[48]]. Uxor ultima, fratris filia [[Agrippina minor|Agrippina]], filia Germanici et [[Agrippina Maior|Agrippinae Maioris]], quam anno [[49]] duxit, venenatis [[fungus|fungis]] eum necavit, ut quidam putant.

E Messalina duos [[liberi|liberos]] habuit, [[Britannicus|Britannicum]] (natus [[12 Februarii]] [[41]], mortuus eodem die anno [[55]]), qui autem fortasse filius [[Caligula]]e erat, et [[Octavia (Claudii filia)|Octaviam]] (nata circa annum [[39]], mortua [[9 Iunii]] anno [[62]]), quae nupsit fratri adoptivo suo, filio Agrippinae, imperatori [[Nero (imperator)|Neroni]], quem Claudius Agrippina suadente [[25 Februarii]] anni [[50]] adoptaverat.

== Vita anterior ==
Ante imperium nemo Claudium imperatorem fore putabat. Claudicabat (hinc cognomen suum) et balbutiebat, Claudio insultato. Mater Claudii eum stultissimum dixit. Haec impediverunt quominus eum necari inter purgationes nobilium Romanorum sub imperio Tiberii Caligulaeque. [[Octavianus Augustus|Augustus]] et [[Tiberius (imperator)|Tiberius]] idcirco Claudium a vita publica et [[cursus honorum|cursu honorum]] arcebant. Caligula autem eum anno [[37]] consulem suffectum fecit. 

== Quomodo imperium adeptus sit ==
Postquam coniuratione legatorum [[Senatus|senatorumque]] Caligula necatus est, quidam milites Claudium post aulaeum invenerunt et eum imperatorem creaverunt, cogitantes eum fore mollem patronum. Quamquam Claudii in animo non esset imperator fieri et quidam senatores ut [[Gnaeus Sentius Saturninus (consul 41)|Gnaeus Sentius Saturninus]] de re publica libera restituenda cogitaverunt, paulo post senatus statum eius confirmavit, quod praetoriani milites id magna vi postulaverunt<ref>[[Flavius Iosephus]], Antiquitates Iudaicae, XIX 166-186.</ref>. Claudius imperavit ut interfectores Caligulae interficerentur.

== Expeditio Britannica ==
Aliquot proposita gloriae cupidus coepit, inter quae extentio portus [[Ostia|Ostiensis]] erat. Imperium res bene gestas militares sub Claudio percepit. Anno [[47]], praetore [[Vespasianus|Vespasiano]], legato [[Aulus Plautius|A. Plautio]], legiones Romanae [[Britannia (provincia Romana)|Britanniam]] tandem vicerunt, ducentes provinciam contumacem sub imperio Romano per sequentes trecentumquinquaginta annos. Claudius ipse anno [[43]] in Britanniam properaverat [[triumphus|triumphumque]] de Britannis celebraverat, sed [[Caratacus]], dux Britannorum, non prius quam anno [[51]] in deditionem venit. In profectione Britannica [[Scribonius Largus]] apothecarius imperatorem secutus est.<ref>Scribonius Largus, ''[[Compositiones (Scribonius Largus)|Compositiones]]'' 163</ref> 
[[Fasciculus:Messalinaandbritannicus.jpg|thumb|upright=0.8|Messalina cum Britannico puerulo ([[Museum Lupariense]])]]

== Imperium in urbe ==
Etsi Claudius imperitissimus erat, imperator efficientissimus habebatur. Cum regnaret, quater consulatum egit (annis 42, 43, 47, 51). Anno [[47]] cum [[Lucius Vitellius (consul 34)|Lucio Vitellio]] censuram administravit. A [[1 Iunii|kalendis Iunii]] ad usque [[3 Iunii]] [[Ludi Saeculares|ludos saeculares]] celebravit. Anno [[49]], [[pomerium]] urbanum extendit. [[1 Augusti|Kalendis Augusti]] [[52]] [[Aqua Claudia]] et [[Anio Novus]] inauguratae sunt. Libertis suis, inter quos [[Narcissus (libertus)|Narcissus]], magnam potestatem tradidit.

== De habitu et indole ==
"Somni brevissimi erat," secundum [[Suetonius|Suetonium]]; "nam ante mediam noctem plerumque vigilabat, ut tamen interdiu nonnumquam in iure dicendo obdormisceret vixque ab advocatis . . . vocem augentibus excitaretur. [[Libido|Libidinis]] in feminas profusissimae, marum omnino expers" erat.<ref name=cibi>Suetonius, ''[[De vita Caesarum]]'' "Claudius" 33.</ref> Senatores meditati sunt Rem Publicam restituere. A secunda uxore veneno interfectus est, quattuor annis postquam se filium eius successorem nominare coegit.

== Claudius hospes et conviva ==
Claudius "[[cibus|cibi]] [[vinum|vinique]] quocumque et tempore et loco appetentissimus" erat, ait Suetonius; "cognoscens quondam in [[Forum Augusti|Augusti foro]] ictusque nidore prandii, quod in proxima Martis aede Saliis apparabatur, deserto tribunali ascendit ad [[sacerdos|sacerdotes]] unaque decubuit. nec temere umquam triclinio abscessit nisi distentus ac madens, et ut statim supino ac per [[somnum]] hianti pinna in os inderetur [[vomitandi consuetudo|ad exonerandum stomachum]]."<ref name=cibi>Suetonius, ''[[De vita Caesarum]]'' "Claudius" 33.</ref> 

Ante principatum nactum contumeliis obnoxius erat. "Si paulo serius ad praedictam cenae horam occurrisset, non nisi aegre et circuito demum triclinio recipiebatur, et quotiens post cibum addormisceret, quod ei fere accidebat, [[olea]]rum aut [[palmula]]rum [[os (ossis)|ossibus]] incessebatur, interdum [[ferula]] [[flagrum|flagrove]] velut per ludum excitabatur."<ref>Suetonius, ''De vita Caesarum'' "Claudius" 8.</ref>

== Opera ==
Opera Claudii, quorum titulos apud Suetonium habemus, deperdita sunt.
* ''[[Historiae (Claudius)|Historiae post caedem Caesaris dictatoris]]'' libri 2 (quam rem reliquit cum sentiret neque libere neque vere de eo tempore sibi licere scribere)
* ''[[Historiae (Claudius)|Historiae a pace civili]]'' libri 41 
* ''Ciceronis defensio adversus Asini Galli libros'' (opus satis eruditum, secundum [[Suetonius|Suetonium]])
* ''[[De Vita Sua (Claudius)|De Vita Sua]]'', libri 8 ("magis inepte quam ineleganter" scripti)
* De novis litteris in scriptura Latina utendis (vide [[Litterae Claudianae]])
* De ludo aleae 
* ''{{Polytonic|Τυρρηνικῶν}}'' [rerum gestarum Etruscarum] libri 20 [[Graece]] scripti
* ''{{Polytonic|Καρχηδονιακῶν}}'' [rerum gestarum Carthaginensium] libri 8 Graece scripti<ref>Suetonius, ''De vita Caesarum'' "Claudius" 33, 41-42.</ref>
Tantum superest pars orationis ad senatum anno 48 habitae in aenea tabula [[Tabula Claudiana]] dicta.

== Nexus externi ==
{{communia|Claudius}}
* [http://www.thelatinlibrary.com/claud.inscr.html "Librarium Latinum" - Claudii Caesaris Oratio]

== Fontes de vita et principatu Claudii ==
* [[Aurelius Victor]], ''[[De Caesaribus (Victor)|De Caesaribus]]'' 4
* [[Cassius Dio Cocceianus|Dio]], ''[[Historia Romana (Dio)|Historia Romana]]'' liber 60-61 
* ''[[Epitome de Caesaribus]]'' 4
* [[Eutropius (rerum gestarum scriptor)|Eutropius]], ''[[Breviarium (Eutropius)|Breviarium]]'' 7.13
* [[Suetonius]], ''[[De vita Caesarum]]'' liber 5 "Claudius"
* [[Tacitus]], ''[[Annales (Tacitus)|Annales]]''

{{NexInt}}
* ''[[Apocolocyntosis]],'' satura [[Seneca]]e de morte et apotheosi Claudi
* [[Cuniculi Claudii]]
* ''[[I, Claudius]]'' et ''[[Claudius the God]]''

== Notae ==
<references/>

{{Imperatores Romani}}
{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= [[Caligula|Gaius Caesar Augustus]] IV et [[Gnaeus Sentius Saturninus (consul 41)|Gnaeus Sentius Saturninus]]|
annus= 42<br />cum<br />[[Gaius Caecina Largus|Gaio Caecina Largo]]|
successores= ipse III et [[Lucius Vitellius (consul 34)|Lucius Vitellius]] II}}

{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= ipse II et [[Gaius Caecina Largus]]|
annus= 43<br />cum<br />[[Lucius Vitellius (consul 34)|Lucio Vitellio]] II|
successores= [[Titus Statilius Taurus (consul 44)|Titus Statilius Taurus]] et [[Gaius Sallustius Passienus Crispus]] II}}

{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= [[Decimus Valerius Asiaticus]] II et [[Marcus Iunius Silanus (consul 46)|Marcus Iunius Silanus]]|
annus= 47<br />cum<br />[[Lucius Vitellius (consul 34)|Lucio Vitellio]] III|
successores= [[Vitellius|Aulus Vitellius]] et [[Lucius Vipstanus Poplicola]]}}

{{Index consulum sub principatu electorum|
praedecessores= [[Gaius Antistius Vetus (consul 50)|Gaius Antistius Vetus]] II et [[Marcus Suillius Nerullinus]]|
annus= 51<br />cum<br />[[Servius Cornelius Scipio Salvidienus Orfitus (consul 51)|Servio Cornelio Scipione Salvidieno Orfito]]|
successores= [[Faustus Cornelius Sulla Felix]] et [[Lucius Salvius Otho Titianus]]}}

[[Categoria:Nati 10 a.C.n.]]
[[Categoria:Mortui 54]]
[[Categoria:Censores]]
[[Categoria:Claudius|!]]
[[Categoria:Auctores Latini antiqui]]
[[Categoria:Auctores Graeci antiqui]]
[[Categoria:Autobiographi]]
[[Categoria:Gens Claudia]]
[[Categoria:Historici Romani antiqui]]
[[Categoria:Imperatores Romani]]
[[Categoria:Inventores systematum scribendi]]
[[Categoria:Nero]]