Fontem paginae Cienus inspicere

{{L1}}
[[Fasciculus:Sima Qian (painted portrait).jpg|thumb|Cienus.]]
[[Fasciculus:Shiji.jpg|thumb|Prima ''Shiji'' pagina]]
'''Cienus'''<ref>[[Martinus Martinius|Martini Martinii]], ''[[Historia Sinarum|Sinicae historiae]] decas prima: res a gentis origine ad Christum natum in extrema [[Asia]], sive magno Sinarum imperio gestas complexa,'' p. 322: "Sub haec Cienus summus tribunorum militarium praefectus Lai amicus, documentum dedit quam periculosum iratos Principes alloqui. [...] Haec loquentem Imperator iratus duci in carcerem iubet multarique poena, quam Fuhing appellant, abscissis illis corporis partibus, quas natura velavit."</ref>, [[Sinice]] '''Sīmǎ Qiān''' (vel [[character Sinicus|litteris Sinensibus]] 司馬遷, natus anno fere 145 sive 135 a.C.n.; mortuus anno [[86 a.C.n.]]), [[cognomentum Sinicum|cognomento]] "Zǐcháng" 子長, aulicus, [[magnus chronographus]] meruit iuxta imperatorem Sinensem [[Siganum|Sigani]] in [[urbs|urbe]]. ''[[史記|Shiji]],'' eius [[liber]] [[historia|historicus]], iam a [[Sima Tan]] [[pater|patre]] coeptus est, qui eodem officio functus erat. Structura autem et amplitudo huius operis laudatissimi filio adscribuntur.

== Vita ==
De origine et vita Cieni fere nihil scitur nisi quod ipse ultimo historiae suae capitulo adiunxit, additis commentationibus et documentis paucis a successore [[Ban Gu]] collectis: hic enim omnes has res in historia sua ''[[前漢書|Qian Han shu]]'' anno circiter [[80]] recensuit. Cienus filius fuit [[Sima Tan]], qui [[Siganum|Sigani]] in urbe [[magnus chronographus]] (太史令) meruit iuxta domum regnantem [[domus Han|Han]]. Ille stirps fuit familiae aulicorum cuius origo ad [[saeculum 8 a.C.n.]] derivatur: aulici fuerunt domorum [[Zhou (familia)|Zhou]], [[Jin (domus)|Jin]], [[Qin (domus)|Qin]], et Han, sed ipse primus omnium proavorum, discipulus astronomorum necnon philosophorum [[Confucianismus|Confucianistarum]] huic officio chronographico (et praesertim astrologico) anno circiter [[140 a.C.n.]] accedit et annos fere triginta tenuit.

Patre non iam ad munus chronographicum promoto, Cienus natus est ad oppidum [[Hejin (Hancheng)|Longmen]] prope urbem [[Hancheng]] provinciae hodiernae [[Xensia]]e [[Serica (regio)|Sinarum]]. Tempore iuventutis in montibus supra [[flumen Flavum]] eminentibus se oves pascuisse studiaque perfecisse confitetur. Discipulus fuerit [[Confucianismus|Confucianistarum]] [[Kong Anguo]] (cuius opus ''[[尚書孔氏傳|Shangshu Kongshi Zhuan]]'' hodie deperditum perlegit) et [[Dong Zhongshu]] (scholiastae annalium "verum et autumnorum" ''[[春秋|Chūnqiū]]''). Etiam iuvenis in provincias Sinarum peregrinationem perfecit quam his fere verbis describit:
:Ad meridiem versus ad flumina [[Flumen Caeruleum|Caeruleum]] et [[Flumen Huai|Huai]] pervenit, cavernam regis [[Yu (rex)|Yu]] petens montem [[Mons Xianglu|Kuaiji]] conscendit, montes [[Montes Jiuyi|novem]] perspexit [ubi traditur regem [[Shun (rex)|Shun]] sepultum esse], via aquosa ad [[Yun (districtus)|Yun]] et [[Hunan|Xiang]] pergit, ad boream versus fluminibus [[Flumen Wen|Wen]] et [[Flumen Si|Si]] transitis traditiones urbium in civitatibus [[Qi (civitas)|Qi]] et [[Lu (civitas)|Lu]] investigavit, ritus a magistro [[Confucius|Kong]] (Confucio) traditos observavit, in certamine sagittario [[Mons Yi|montis Yi]] regionis [[Cou]] contendit, dolores in Po, [[Xie (civitas)|Xie]], [[Xuzhou|Pengcheng]] passus est, per [[Liang (civitas)|Liang]] et [[Chu (civitas)|Chu]] domum rediit. <!-- Wen? Po? --> 
Sicut pater in aulam imperatoriam receptus (imperante [[Wu (imperator Han)|Wu]]), in expeditione militari ad regionem [[Yunnan]] conquirendam profectus, inde cito regressus est patremque aegrotantem et mox moriturum repperit. Qui librum historicum, annalium verum et autumnorum continuationem, susceperat filiumque ad hoc opus perficiendum suasit. Cienus igitur anno [[109 a.C.n.]] laborare coepit. Patre mortuo, luctu post tres annos deposito, anno 105 officium magni chronographi consiliariique ipse suscepit. Cum aliis eruditis ad calendarium reformandum delegatus erat quod die [[25 Decembris]] [[105 a.C.n.]] rite inauguratum est.<ref>[[Burton Watson]], ''Ssu-ma Chʻien, grand historian of China'' (Novi Eboraci: Columbia University Press, 1958) [https://archive.org/stream/ssumachiengrandh012602mbp#page/n221/mode/2up pp. 209-210 nota 60]</ref>

Ducibus [[Li Ling]] et [[Li Guangli]] in partibus septentrionalibus anno fere [[99 a.C.n.]] contra [[Hunni|Hunnos]] ([[Xiongnu]]) malo successu pugnantibus et mox captis, Cienus ministrorum aulicorumque solus pro Li Ling oravit palam imperatori, qui valde iratus aulicum suum ad supplicium ultimum damnavit. Eo supplicio in castrationem permutabili, Cienus talem mutilationem sibi reclamavit ut opus patris historicum usque ad finem conduxerit. In carcere tres annos inclusus, anno 96 liberatus, deinde inter [[eunuchus|eunuchos]] aulicos vivebat.<ref>Fons principalis huius vitae: "supplementum autobiographicum" capituli 130 operis ''[[史記|Shiji]]'' ([https://archive.org/stream/ssumachiengrandh012602mbp#page/n55/mode/2up versio Anglica])</ref>

== Opus ==
{{Vide-etiam|史記}}
Opus igitur historicum, quod nomine [[史記]] (''Shiji'') cognoscimus, scilicet "opus chronographicum", iussu patris et ad annales anteriores continuandas scribere coepit, sed novo modo, biographiis multis tam principum quam aliorum comprehensis. Ita creavit universalis [[Sinae (regio)|Sinarum]] historia, quae res gestas per duo milia annorum et quingentos ab [[Huang (imperator Sinarum)|Huang]] ad [[Wu (imperator domus Han)|Wu]], auctoris coaevum, enarrat. Modum quem primus invenit posteriores ''[[纪传体|jizhuanti]]'' appellant. ''Shiji'' est opus classicum et [[Historiae Sinarum dynasticae|historiographiae Sinicae dynasticae]] fundamentum, a successoribus imitatum, quorum proximus fuit [[Ban Gu]], operis ''[[前漢書|Han shu]]'' auctor.

{{NexInt}}
* [[12620 Simaqian]]

== Notae ==
<references/>

== Bibliographia ==
{{Vide-etiam|Opus chronographicum#Bibliographia}}
* Beasley, W. G.; [[E. G. Pulleyblank|Pulleyblank, E. G.]]. [[1961]]. ''Historians of China and Japan.'' Londinii: Oxford University Press. {{Ling|Anglice}} [https://web.archive.org/web/20160321104903/https://www.questia.com/library/96362736/historians-of-china-and-japan Questia]
* Bonnaud, Robert. [[2007]]. ''Victoires sur le temps: essais comparatistes; Polybe le Grec et Sima Qian le Chinois.'' Condeixa-a-Nova: La Ligne d'ombre. {{Ling|Francogallice}}
* [[Eduardus Chavannes|Chavannes, Édouard]]. [[1895]]. "[[:fr:s:Mémoires historiques/Introduction/Chapitre 1/Se-ma Tsien|Vie de Se-ma Tsien]]." In: Chavannes, É., interpr.: ''Se-ma Ts’ien: Mémoires historiques.'' Vol. 1. Lutetiae. {{Ling|Francogallice}} 
* Durrant, Stephen W. [[1995]]. ''The Cloudy Mirror: Tension and Conflict in the Writings of Sima Qian.'' Albany: State University of New York Press. {{Ling|Anglice}} {{Google Books|v-v6UhTMJRIC|Paginae selectae}}
* Hardy, Grant Ricardo. [[1999]]. ''Worlds of Bronze and Bamboo: Sima Qian's Conquest of History''. Novi Eboraci: Columbia University Press. {{Ling|Anglice}} {{Google Books|BeVS1n4iTmcC|Paginae selectae}}
* Knechtges, David R. [[2008]]. ""Key Words," Authorial Intent, and Interpretation: Sima Qian's Letter to Ren An". ''Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews''. 30: 75-84. {{Ling|Anglice}} [http://www.jstor.org/stable/3109448 JSTOR]
* Конрад, Н. И. [[1965]]. "Полибий и Сыма Цянь". ''Вестник древней истории''. 1965/4: 3-25. {{Ling|Russice}} 
* — (versio Anglica). [[1967]]. "Polybius and Ssu-ma Ch’ien". ''Soviet Sociology''. 5.4: 37-58
* Кроль, Ю. Л.  1970. ''Сыма Цянь — историк''. Moscuae: Nauka. {{Ling|Russice}} 
* Martin, Thomas R. [[2009]]. "La natura “frammentaria” delle storie di Erodoto e di Sima Qian". In: ''Tradizione e trasmissione degli storici greci frammentari''. Edizioni TORED. 695-729 {{Ling|Italice}}
* Martin, Thomas R. [[2010]]. ''Herodotus and Sima Qian: the first great historians of Greece and China: a brief history with documents''. Basingstoke: Palgrave Macmillan, Bedford/St Martin's. {{Ling|Anglice}}
* Mutschler, Fritz-Heiner. [[2006]]. "Tacitus und Sima Qian. Eine Annäherung". ''Philologus'' 150: 115-135 {{Ling|Theodisce}}
* Mutschler, Fritz-Heiner. [[2007]]. "Sima Qian and his western colleagues: on possible categories of description". ''History and Theory'' 46: 194-200. {{Ling|Anglice}}
* Mutschler, Fritz-Heiner. [[2007]]. "Tacitus und Sima Qian: Persönliche Erfahrung und historiographische Perspektive". ''Philologus'' 151: 127-152. {{Ling|Theodisce}}
* Mutschler, Fritz-Heiner. [[2008]]. "Tacite (et Tite-Live) et Sima Qian: la vision politique d’historiens latins et chinois". ''Bulletin de l’Association Guillaume Budé'' 2008/2: 123-155. {{Ling|Francogallice}}
* Померанцева, Л. Е. [[1979]]. ''Апология Сыма Цяня: письмо Сыма Цяню к Жэнь Аню''. Moscuae, 1979. {{Ling|Russice}} 
* Stuurman, Siep. [[2008]]. "Herodotus and Sima Qian: History and the Anthropological Turn in Ancient Greece and Han China". ''Journal of World History''. 19:1-40. {{Ling|Anglice}} [http://muse.jhu.edu/journals/jwh/summary/v019/19.1.stuurman.html MUSE]
* [[Burton Watson|Watson, Burton]]. 1958. ''Ssu-ma Chʻien, grand historian of China''. Novi Eboraci: Columbia University Press. {{Ling|Anglice}} [https://archive.org/details/ssumachiengrandh012602mbp Textus apud archive.org]

== Nexus externi ==
{{CommuniaCat|Sima Qian}}
{{Vicifons|zh:Author:司馬遷}}
{{Vicicitatio|zh:司馬遷}}
* [http://archive.org/stream/ssumachiengrandh012602mbp#page/n53/mode/2up Vita Sima Qian a se scripta, documentis aliis adiunctis] a Burton Watson versa {{Ling|Anglice}}
* Walter Scheidel, "[http://www.stanford.edu/~scheidel/acme.htm The Stanford Ancient Chinese and Mediterranean Empires Comparative History Project]" {{Ling|Anglice}}
* "[https://web.archive.org/web/20041014190649/http://english.ccnt.com.cn/?catog=literature&file=040201&ads=service_001 Sima Qian and Records of the Historian]" apud ''China Culture Information'' {{Ling|Anglice}}

[[Categoria:Nati 145 a.C.n.]]
[[Categoria:Mortui 86 a.C.n.]]
[[Categoria:Castrati]]
[[Categoria:Auctores Sinici]]
[[Categoria:Scriptores Sinarum]]
[[Categoria:Morte damnati]]
[[Categoria:Historici Sinarum]]
[[Categoria:Astrologi]]
[[Categoria:Aulici]]
[[Categoria:Autobiographi]]
{{1000 paginae}}

{{Myrias|Homines}}