Vicipaedia:Glossarium astronomicum

Index
Cacumen - 0-9 A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V (W) X Y Z

A

• aequinoctium, (-i, neutr.)
• annus luce mensus: illud spatium quod lux intra unum annum in spatio vacuo pervolare potest. 1 spatium lucis annuae aequat 9.460.500.000.000 km vel 63.239 ua (unitatum astronomicarum).
• apogaeum, (-i n): locus longinquissimus satellitis orbitae circum planetam nostrum.
• ascensio recta (-onis f recta): in sphaera caelesti commenticia quod idem valet quam circuli longitudinales in orbe terrarum.
• asteroides, (-is m): parvum corpus caeleste, quod circum stellam revolvitur (syn. planetoides)
• astronomia, (-ae f): summa omnium disciplinarum exactarum, quae universum extra planetam nostrum explorant.
• astronomus, (-i m): astronomiae peritus (syn. uranoscopus)
• astrophysica (-orum n): pars disciplinae astronomiae, quae proprietates et mutationes rerum cosmicorum investigat.
• astrum, (-i n): sphaera plasmatis gravitate retenta, quae energiam fusione nucleari generat (syn. stella).

C

• Cancri tropicus circulus parallelus est qui finis septentrionalis regionis tropicae est.
• Capricorni tropicus circulus parallelus est qui finis australis regionis tropicae est.
• Charon (Charontis m): maximus satellitum naturalium Plutonis.
• cingulum asteroidum (cinguli asteroidum): zona circum stellam ubi multi asteroides sunt. In ordine solari nostro praecipue zona inter planetas Martem Iovemque sic appellatur. (syn. zona asteroidum)
• Circulus Solis vertentis est circulus Telluris, quo Sol semel in anno in polo caelesti stat. Duo eiusmodi circuli sunt, cancri tropicus et capricorni tropicus.
• cometes, (-ae m): parvum corpus caeleste cui, viciniate solis, cauda gaso vel pulvere consistens crescit (syn. stella crinita).
• constellatio, (-onis f): manus stellarum exemplar insigne formans (syn. sidus)
• corona radiata (-ae f): extrema pars atmosphaerae Solis.
• cumulus stellarum apertus (cumuli... m): manus stellarum eodem tempore ex nube molecularum natae, quae adhuc inter se propinquae sunt. Etiam cumuli stellarum galacti vocantur qui in disco galaxiae exstant.
• cumulus stellarum globosus (cumulu... m): conglobatio prope perfecta stellarum quae plerumque in regionibus extra discum galaxiae sunt.

D

• defectio lunae: Luna obscuratur quod Tellus rectissima linea inter Lunam et Solem stat.
• defectio solis: Sol obscuratur quod Luna rectissima linea inter Terram et Solem stat.

E

• exorbitatio orbitae (-onis f): declinatio orbitae corporis caelestis ab forma perfecta circuli.

F

• foramen nigrum, (foraminis n): corpus caeleste tantam massam habens, ut ipsam lucem absorbeat.

G

• galaxias, (-ae m): immanis conglobatio stellarum.

H

• heliopausa, -ae f: finis ubi ventus solaris Solis ab materia intersiderali sistitur. Spatium intra illam heliosphaera vocatur.
• heliosphaera, -ae f: regio intra heliopausam quae Solem et planetas continet.
• Hesperus (-i m): qv. stella vespertina, id est Venus.

I

• inclinatio orbitalis (-nis, f): Angulus inter planitiem orbitalem cuiusdam planetae vel satellitis et aliam planitiem sicut planitiem eclipticam (planetis vel luna) vel planitiem aequinoctialem planetae (satellitibus).
• Iuppiter (Iovis m): quintus planeta systematis solaris nostri.

L

• linea ecliptica (lineae... f): circulus magnus in sphaera caelesti per quem Sol inter astra moveri videtur (qv. planities ecliptica).
• Lucifer (-eri m): qv. stella matutina, id est Venus.
• Luna (-ae f):
  1. magnum corpus caeleste Tellurem circumvolans.
  2. unaquaeque satelles naturalis aliam stellam errantem vel corpus simile (sicut asteroidem) circumvolans.

M

• magnetosphaera, -ae f: zona circum planetam vel stellam, ubi ob campum magneticum huius corporis caelestis particulae in ionta conversae capiuntur.
• Mars (Martis m): quartus planeta systematis solaris nostri.
• Mercurius (Mercurii m): primus planeta systematis solaris nostri.
• Meridianus circulus magnus et terrae et caeli sphaerae est qui trans polum septentrionalem et australem it.

N

• nebula lucem emittens (-ae f): nubes gasi in ionta conversi, quae, ab astro vicino excitata, lucem colorum variorum emittit.
• nebula lucem reflectens (-ae f): nubes pulveris, quae lucem astri vicini reflectit.
• Nebula planetaria (-ae f): parva nebula lucida, quae saepe anuli formae est et ex materia ab astro expulsa consistit.
• nebula primordialis (-ae f): nebula materiae ex qua sol et planetae et alia corpora caelestia nascuntur (syn. nebula solaris).
• nubes molecularum (-is f): genus nubium intersideralium cuius densitas et magnitudo conformationem hydrogenii molecularis permittit.
• Neptunus (-i m): octavus planeta systematis solaris nostri.

O

• orbita, (-ae f): iter planetarum planetoidumque circum solem aut planetam. Dinoscuntur orbita vera et orbita ficta.
• OZK, obiectum zonae Kuiperi: asteroides vel planetoides vel planetula qui in zona Kuiperi circum Solem revolvitur.
• ordo solaris (ordinis... m): regio spatii cosmici, quae continet stellam et omnia corpora caelestia illam stellam circumvolantia (syn. systema solare)
• ortus heliacus - cum primum in anno stella fixa videri potest in caelo paulo ante solem orientem radientem.

P

• particula alpha (-ae f alpha): nucleus atomicus elementi helii qui ex duobus protonibus et duobus neutronibus consistit.
• photosphaera (-ae f): superficies Solis.
• planeta, (-ae m): magnum corpus caeleste solidum globatumque quod circum stellam revolvitur.
• planetoides, (-is m): parvum corpus caeleste, quod circum stellam revolvitur. (syn. asteroides)
• planetoides Apollinares (-um mpl Apollinarium): planetoides quorum orbitae, sicut illa asteroidis Apollinis, orbitam Telluris transeunt.
• planetula, (-ae m): minus corpus caeleste solidum globatumque quod circum stellam revolvitur.
• planities ecliptica (-ei f): planities in qua Tellus circum Solem movetur (qv. linea ecliptica).
• plasma, -atis n: quartum genus materiae. Nonnulli vel omnes (plasma stricto sensu) electronum orbitarum ultimarum atomicarum ab atomo vel molecula separati sunt.
• Pluto (Plutonis m): planetula secundus systematis solaris nostri, maius corpus transneptunianum.
• pumilio alba (-onis f): stella parva coloris albi, quae candoris absoluti parvi est. Densitas huius multo maior quam Solis est, sed hic pondere similis est illi.
• pulsar [-aris n]: verbum in lingua Anglica contractum e verbis pulsating (id est: pulsans) et star (id est: stella), significans stellam neutronicam radios roentgenios ita emittens ut ii radii ad Tellurem non continue, sed periodice perveniant.

S

• satelles, (-itis f): corpus caeleste solidum quod planetam, planetulam planetoidemve circumvolat. | ~ artificiosa: corpus a hominibus factum quod corpus caeleste circumvolat.
• Saturnus (-i m): sextus planeta systematis solaris nostri.
• sidus, (-eris n) (1): manus astrorum exemplar insigne formans (syn. constellatio)
• sidus, (-eris n) (2): sphaera plasmatis gravitate retenta, quae energiam fusione nucleari generat (syn. stella)
• Sirius, -ii m: stella in constellatione Canis Maioris sita.
• Sol, Solis m: stella circum quam planeta noster revolvitur.
• spatium cosmicum (-ii n): regiones extra aera Telluris sitae.
• spatium lucis annuae: illud spatium quod lux intra unum annum in spatio vacuo pervolare potest. 1 spatium lucis annuae aequat 9.460.500.000.000 km vel 63.239 ua (unitatum astronomicarum) (syn. annus luce mensus)
• specula astronomica: locus vel aedificium observationis corporum caelestium.
• stella, (-ae f): sphaera plasmatis gravitate retenta, quae energiam fusione nucleari generat (syn. astrum, sidus).
• stella matutina (-ae f): planeta interior (Venus) qui oculis nudis post exitum stellarum iuxta Solem orientem videtur (syn. Lucifer).
• stella neutronica (-ae f): stella tantae massae ut electrona atomorum in nucleum ipsum pressa sint ut stella tantum e neutronibus constet.
• stella vespertina (-ae f): planeta interior (Venus) qui oculis nudis ante visionem stellarum iuxta Solem occidentem videtur (syn. Hesperus).
• systema solare (systematis... n): qv. ordo solaris

T

• telescopium, (-ii n): instrumentum observationis corporum spatii cosmici.
• Tellus, (-uris f): planeta cuius in superficie vivimus (syn. Terra)
• Terra (-ae f): tertius planeta systematis solaris nostri cuius in superficie vivimus (syn. Tellus).

V

• ventus solaris (-i m): Ventus solaris est fluxus particularum in ionta conversarum quae a stella ut Sole in spatium cosmicum fluunt.
• Venus (Veneris f): secundus planeta systematis solaris nostri.
• unitas astronomica (ua): spatium medium inter Sol et Terram unitas astronomica nominatur. 1 ua aequat 149.600.000 km.
• uranoscopus, (-i m): astronomiae peritus (syn. astronomus)
• Uranus (-i m): septimus planeta systematis solaris nostri.

Z

• zodiacus (-i, masc.)
• zona Van Allen (-ae f): zona radiationis maximae in magnetosphaera planetarum ut Terrae quae ex particulis in ionta conversis et ab magnetosphaera planetae captis consistit.
• zona Kuiperi (zonae Kuiperi f): zona vel cingulus maxima e parte extra orbitam Neptuni sita ubi multi planetoides et nonnulli planetulae revolvuntur. (syn. zona Edgeworth-Kuiper)

Nexus externi

• Vocabula astronomica apud Ephemeridem