Glossarium Philosophicum infra componit vocabula utilia ad notiones philosophicas Obiectivistas Ayn Randii describendas.
Symbolum * verbum neolatinum designat, #, neologismum nostrum.
Ratio et inventa
| Anglice |
Latine |
| reason (faculty) |
ratio |
| reasoning, esp. by syllogism |
ratiocinatio |
| to reason |
ratiocinari |
| to consider |
meditari, intueri |
| to think |
cogitare, reri, putare, habere |
| to think through by argument |
argumentari |
| to prove, demonstrate |
arguere, demonstrare |
| to study, think about something |
commentari |
| thinking out |
commentatio, commentarium |
| to invent, devise |
comminisci |
| inventor |
inventor, commentor (of ideas) |
| invention |
inventum, inventio, commentum (of ideas) |
| to discover, happen upon |
reperire, invenire |
| discoverer |
repertor, inventor |
| discovery |
repertum, inventum |
| to investigate |
scrutari, inquirere, investigare, considerare |
| to search (for something), procure |
conquirere |
| to search out |
exquirere |
| searcher, investigator |
scrutator, investigator, exquisitor, inquisitor |
Existentia et veritas
| Anglice |
Latine |
| existence |
existentia, quod est, res |
| consciousness |
conscientia |
| identity |
identitas, natura |
| exist |
esse, extare, exstare |
| reality |
realitas, actualitas |
| real |
realis, (interdum) res vera |
| truth |
veritas, verum |
| true |
verus |
| truthful |
verax |
| truthfulness |
veritas, veracitas |
| really, truly |
vere |
| in reality, in fact, indeed |
re vera, re ipsa, enim |
| fact, deed |
res, factum |
| free will, free choice |
liberum arbitrium |
| choice |
arbitrium, electio, optio |
| to choose |
optare, eligere, arbitari |
Conscientia et mens
| Anglice |
Latine |
| consciousness, awareness, joint awareness, self-awareness, conscience |
conscientia |
| mind, faculty of consciousness, imagination, will, feeling, judgement, will, etc.. |
mens |
| soul, principle of life |
anima |
| will, freedom of will, inclination, willingness |
voluntas |
| drive, motivation, intention, heart, exercise of will |
animus[1] |
| judgment, ability to decide |
arbitratus |
| intellect, capacity for reason |
intellectus |
| breath, state of life |
spiritus |
| state of mind and body produced by some influence, sympathy |
adfectus |
| sense, feeling, & faculty thereof |
sensus |
| emotion, feeling |
animi adfectus, sensus |
| Anglice |
Latine |
| idea |
notio, idea |
| concept |
cognitio, conceptum |
| conceptual |
notionalis |
| universal |
universalis |
| to measure; measure out |
metiri, metere; admetiri, dimetiri |
| unit of measurement |
unitas (mensuralis)* |
| measurement (result) |
mensura |
| measurement (process) |
dimensio |
| "measurement omission" |
mensurarum omissio#; quantitates/magnitudines particulares omittere# |
| Anglice |
Latine |
| different |
varius, alienigenus |
| to differ |
discrepare, differre |
| difference |
differentia |
| similar |
similis |
| to be similar |
congruere |
| related, matching |
cognatus, conguens |
| similarity |
similitudo |
| concrete vs. abstract |
concretum et abstractus |
| to abstract |
abstrahere |
| to integrate |
integrare, committere |
| denominator |
denominator |
| Anglice |
Latine |
| goal |
finis, meta, calx |
| value |
valor, amor, res cara, res desiderata, res pretiosa |
| value of something,price |
valor, pretium |
| esteem, good opinion, value of someone |
aestimatio, honor, existimatio |
| to value |
aestimare, existimare |
| valued |
carus, pretiosus |
| to want, need, lack, naturally seek grasp after |
velle, carere, egere, appetere |
| want |
voluntas, inopia, fames, appetitus |
| to long for, desire |
cupere, desiderare |
| longing, desire |
libido, desideratum, res cupita, res desiderata |
| love |
amor |
| desire, passion |
cupiditas |
| pleasure, joy, delight |
laetitia, gaudium |
| pain, sadness |
tristitia, moeror, moestitia, taedium |
| to gain, acquire |
lucrari, adipisci, acquirere, |
| gain, acquisition, profit |
compendium, lucrum, emmolumentum, quaestus |
| to lose, let go |
amittere, demittere, perdere |
| loss |
amissio, calamitas, damnum, detrimentum |
| Anglice |
Latine |
| virtue |
virtus, rectum, rectitas |
| vice |
vitium |
| right vs wrong |
rectus et pravus, recte et male |
| ethics, science of right and wrong |
ethica, ethicum |
| morality |
moralitas |
| custom |
mos |
| moral (pertaining to ethics) |
moralis, ethicus |
| moral/ethical person |
castus |
| goodness, the good |
bonitas, bonum |
| good person |
probus |
| selfishness |
egoismus |
| selfish (virtue) |
egoista, egoisticus, se amans |
| selfish, egotistical (vice) |
egotisticus , nimis se amans |
| success |
prosperitas |
| luck, good fortune |
fortuna secunda, felicitas |
| bad luck |
fortuna adversa |
| happiness, blessedness |
felicitas, beatitudo |
| good tidings, blessedness |
beatum |
Virtutes principales secundum Obiectivismum
| Anglice |
Latine |
Cognata |
| rationality |
rationalitas |
|
| honesty, good reputation |
probitas |
|
| integrity |
sinceritas |
firmitas |
| productivity |
industria |
feracitas (fruitfulness), ubertas (richness) |
| independence (virtue of being true to one's autonomy) |
independentia* |
autonomia, libertas, voluntas |
| pride ("moral ambitiousness") |
superbia (sensu bono) |
gloria (glory) [2], arrogantia (arrogance), superbia (sensu malo), |
| justice |
iustitia |
|
| selfishness (virtue) |
egoismus |
|
Valores Cardinales secundum Obiectivismum
| Anglice |
Latine |
Cognata |
| reason |
ratio |
|
| purpose (life goal) |
causa |
propositum, consilium, finis, anima, animus, voluntas |
| self-esteem |
sui aestimatio[3] |
auto-aestimatio#, dignitas (worthiness), acquiescentia (complacency or satisfaction with self)[4], philauta = amor sui,[4] |
Aliae virtutes et nonnulla vitia
| Anglice |
Latine |
| fairness, impartiality |
aequitas |
| honor (virtue) |
honestas |
| esteem, respect, token of respect |
honor |
| self-respect, social status, dignity |
dignitas |
| truthfulness |
veritas |
| loyalty, faith in someone |
fides |
| trust |
fiducia |
| greatness in action and sentiment |
maiestas, magnificentia |
| politeness, courtesy |
comitas |
| refinement, virtue of being cultured |
humanitas |
| human nature, humanity, mankind |
humanitas |
| discretion |
prudentia |
| wisdom |
sapientia |
| cleanliness, hygene |
munditas |
| healthiness |
salubritas |
| seriousness, sternness |
severitas |
| purposefulness, will |
voluntas |
| self-control |
temperantia, abstinentia |
| firmness, perseverence |
firmitas, constantia |
| responsibility, respect for others, patriotism |
pietas |
| moral purity, holiness |
sanctitas |
| mercy, compassion |
clementia |
| greed, keen desire (virture) |
aviditas |
| greed, covetousness (vice) |
avaritia |
| courageous |
animosus |
| brave |
magnanimus, valorosus |
| bold |
audax |
Ideae Iurum
| Anglice |
Latine |
| right (obligation between men) |
ius |
| divine obligation |
fas |
| civil right |
ius civile |
| right to privileges of citizens |
ius civitatis |
| international right |
ius gentium |
| human/individual/natural rights |
ius naturale |
| right to buy and sell |
ius commercii |
| right to marry |
ius conubi |
| right to vote |
ius suffragii |
| right of way |
ius eundi |
| right to respond to legal matters |
ius respondendi |
| right of enforcing obedience to legal judgements |
ius coercitionis |
| right to decide rights in disputes |
ius dicere, iuris dictio |
| right of parents |
ius patrium |
| right over women |
ius ad mulieres |
| right of representing the people |
ius agendi cum populo |
| public interest, collective right of the people |
ius populi |
| "collective right" |
ius collectivi# |
| public entitlement (right of public tribute ) |
ius tributi publici#, ius alimentarium# |
| principle of nonintiation of force |
ius libertatis |
De rebus publicis
| Anglice |
Latine |
| politics |
res publica |
| science of politics |
civilitas |
| socialism |
socialismus* |
| collectivism |
collectivismus |
| capitalism |
capitalismus* |
| individualism |
autonomismus[5], individualismus* |
| free |
liber |
| freedom |
libertas |
| independent |
autonomus, sui iuris, liber, independens* |
| independence |
autonomia, libertas, independentia*, summatus |
| principle |
axioma, decretum, principium, lex |
| law |
lex |
| consitution |
constitutio |
| state |
civitas, res publica, imperium[4] |
| government |
gubernatio, administratio, rectio, regimen, res publica |
| dictatorship (oppressive) |
tyrannia |
| to govern |
regere, gubernare |
| public/political office |
magistratus, honor |
| Anglice |
Latine |
| property |
res familiaris, pecunia, possessio, fortuna |
| commodity, merchandise |
merx (mercis) |
| salary, pay |
merces (mercedis), aes (aeris N brass, base metal) |
| salary of pastor |
congrua |
| bank |
argentaria |
| mint |
moneta (cognomen Iunonis, e.g. Templum Iunonis Monetae Romae ubi nummi Romani facti sunt.) |
| money (the abstract idea of a medium of exchange) |
moneta |
| money, cash |
pecunia (from pecus), aes (aeris N brass, base metal), argentum (silver) |
| coin |
nummus |
| gold coin |
aureum |
| silver coin |
denarium |
| copper coin, penny, unit of measure, one whole |
as (assis) |
Lacus Curtius de platea, vico et angiportu scripsit
| Anglice |
Latine |
| way, road (widest sense) |
via |
| foot path |
semita |
| country road |
callis |
| highway, interstate |
via expedita, via autocinetica, via militaris |
| paved road, street, etc |
via bituminata, via strata, etc.. |
| turn-off, detour; resort |
deverticulum |
| side road; secondary road |
trames |
| main road, street, etc.. |
via principalis, via primaria |
| street (main wide roads in city, including boulevards, avenues, ..) |
platea, via primaria, via lata, particular names |
| lane or secondary neighborhood street leading off from main wide road, between rows of houses, ( also, city precint, village typically associated with such a lane) |
vicus |
| alley or typicaly narrower street, to which house entrances open in neighborhoods, which do not correspond to neighborhoods and typically do not have other streets or roads leading from them |
angiportus, angiportum |
| avenue |
aditus (an approach) |
| shaded walk, colonnade |
xystus |
| dead end, cul de sac |
fundula |
| one-way street |
monodromus |