Stipes Natalis Christi

Tió est stipes arboris qui in domibus Catalanis per Christi Natalis festum invenitur. Haec est mos origine pagana inter gemtes Pyrenaeorum orientalium (Catalanos, Pyrenaicos Aragonienses, Occitanos), quem omnes cum minimis variationibus communicant. Vocabulum Catalanum tió ex Latino taeda exoritur, quoniam prius huius stipitis calefactio munus erat. Hodie hic stipes, similis animalis, duobus pedibus, facie ridenti, et pileo rubro (Catalanice barretina) ornatur.

A die Immaculatae Conceptionis Virginis Mariae, id est 8 Decembris, usque ad Natalem Christi, pueri Catalani eum quotidie cum fructibus (maxime malis) et pane alunt et semper tegitur cum pallio ad vitandum ei frigus. Vespere pridie Natalem Christi (aut etiam eodem die) parentes, occultantes dona sub pallio, simulant ut hic stipes dona (haec semper parva sunt, exempli gratia socolata et dulcia) cacet, detecto pallio, postquam pueri eum cum virgis percutiunt et carmen canunt.

Quaeque Cataloniae urbs suum proprium carmen habet; itaque plurimae versiones sunt. Infra scriptum est carmen de Aqua Lata provinciae Barcinonis in Catalonia.

Catalanice

Caga tió,

d'avellanes i de pinyó

pixa vi blanc

de les festes de Nadal.

ara vénen festes,

festes glorioses

menjarem conill

i llebres si en tenim.

Caga tió

caga tió

si no vols cagar,

et donaré un cop de bastó.

Latine

Caca, stipes,
abellanas nuces et pineos
minge vinum album
ad festum Natalis Christi
Nunc veniunt festa
festa gloriosa
edemus cuniculum
et lepores, si habemus.
Caca, stipes,
caca, stipes,
si non vis cacare,
te virga percutiam.

Nexus externi

Festum stipitis in Catalonia (catalanice)
Exempla carminum (catalanice)