Fabulae Dolomianorum montium

Castellum ad praeceps (Theodisce: Das Schloß am Abgrund) fabula est quae valle Gardena in Dolomianorum montibus narrabatur:

Valle Gardena (Theodisce: Grödnertal, Italice: Val Gardena, Ladine: Gherdëina) olim altis vallis supinis vetus mercandi via erat via pagana vel Ladine „troi payan“ sive „tractus paganus“. Huic viae arx imminebat. Arcis dominus aut mercatoribus transientibus vi magnum vectigal exprimebat aut eos in carcerem arcis iacebat dum pactum pro capite pretium datum esset. Omnes conatus arcis expugnandae ad inritum reddebantur. Fama erat arcem artis ope magicae aedificatam fuisse quod tam praeceps super immensam vulgo Pinkan altitudinem in rupe sita erat ut expugnari non posset. Mirabile dictu nec ventus nec tempestas nec terrae labes arci nocebant.

In arce etiam Gardis vivit neptis arcis domini semper de eius valetudine sollicitissimi. Tempore procedente Gardis aliqua mira cognovit. Quotiescumque luna plena erat ex ima lapide fundamentali verbum arcem transmigravit usque ad altissimas pinnas. Consecutus est etiam de lapide fundamentali terribilis gemitus et eodem tempore clamores orsae sunt tamquam aliqui gemitum vincere conarentur. Ita Gardis cognovit homines in carcere subterraneo super lapidem fundementalem ab avo in custodia teneri. Illos homines liberatura ipsa in carcerem lapsa est. Captivi nunc ei, quae nunc cum captivis in carcere est, secreta arcis terribilia explanaverunt. Verba pleniluniis prodeuntia alium post alium sententiam faciunt: „SUB LAPIDEM FUNDEMENTALEM HUIUS ARCIS VIRGO INCLUSA EST ET SI IN ARCE ALIA VIRGO MORETUR OMNIS ARX CONLABETUR.“

Dominus neptem ex carcere trahere vult sed captivi in carcere id non permittunt nisi ille primo ipsos extraxerit. Ita illos extrahere coactus a captivis nunc liberatis etiam neptem extrahere permissus est. Sed paulo post res venit ad manus et captivi avum ipsum in carcerem deiciunt. Etiam Gardis avo auxilio ventura in carcerem iterum labitur et graviter corpore interiore sauciata est. Sed captivi liberati et arcis secreta cognita habentes ambo ex carcere trahunt quod avus minatur se neptem virginem necaturum. Nunc quidem non solum captivi liberati sed omnes armigeri et famuli rapide ex arce fugiunt nepte vigine mortaliter sauciata. Sed dominus contumax cum nepti morienti manet. Plena luna est et media nocte ultimo sententiae verbo CONLABETUR prodeunte Gardis moritur et tota arx cum domino neptique in praeceps Pinkan decidit.

librum

• Theodisce: Karl Felix Wolff (Italice etiam Carlo Felice Wolff): Dolomitensagen. Sagen und Überlieferungen, Märchen und Erzählungen der ladinischen und deutschen Dolomitenbewohner. Mit zwei Exkursen Berner Klause und Gardasee. Unveränderter Nachdruck der 1989 in der Verlagsanstalt Tyrolia erschienenen sechzehnten Auflage. Verlagsanstalt Athesia Bozen 2003. ISBN 88-8266-216-0 – Id sic Latine reddi potest: Carolus Felix Wolff: Fabulae Dolomianorum montium. Fabulae famaque Ladinorum Germanorumque incolarum Dolomianorum montium. - Hoc librum etiam aliis linguis editum est.