Quantum redactiones paginae "Britannia Maior" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m bot addit: ia:Grande Britannia
Linea 118: Linea 118:
[[tpi:Bikpela Briten]]
[[tpi:Bikpela Briten]]
[[tr:Büyük Britanya Adası]]
[[tr:Büyük Britanya Adası]]
[[tt:Бөекбритания (утрау)]]
[[uk:Великобританія (острів)]]
[[uk:Великобританія (острів)]]
[[vi:Đảo Anh]]
[[vi:Đảo Anh]]

Emendatio ex 19:26, 7 Iunii 2009

Vide etiam paginam discretivam: Britannia (discretiva)

Tabula situs Britanniae in Europa

Britannia Maior[1], Britannia Magna[2], communiter etiam Britannia, est insula magna quae ad occasum Maris Germanici et in septemtrione mari Britannico iacet. Hodie maior pars Regni Britanniarum hic invenitur, in tres regiones divisa, scilicet Angliam monarchiam, Cambriam principatum, Scotiam monarchiam.[3]

Historia

De Poenis Graecisque mercatoribus

Poeni per decennia ad Cassiterides insulas itinera mercandi faciebant, cum Pytheas Massiliensis anno circiter 330 a.C.n. primus Graecus Britanniam circumnavigavisset, et insulam descripsisset. Gallicae quidem gentes primo saeculo a.C.n. Britanniam incolebant, ut Trinobantes et Cantii, quas gentes Caesar in Commentariis "Britannos" appellat. Hic auctor porro tradit Belgas cum Britannis mercem fecisse, bello tempore ab eis iuvatos esse communemque religionem et nationem habuisse.

Romani

Dux Romanus C. Iulius Caesar Oceanum Britannicum ad Britanniam anno 55 a.C.n. primum transivit, fortasse quod eam perspeculari voluit; posteriore anno, Britanniam invasit. Exercitus Caesaris copias Britannicas sub imperio Cassivellauni superavit, totam vero Britanniam inopia copiarum vincere non potuit. Itaque in Galliam rediit, postquam Britanni iuraverunt se pollicitos esse Romam obsequi.

Inter annos 55 a.C.n. et 43 p.C.n., civitates Romani nonnullas res discebant de Britannia et de nationibus "feris"; militibus Romanis a Britannnia reversis, commercium inter Britannos et cives Romanos Galliam habitantes gerebatur. Anno 16 a.C.n. Augustus pactum commercii fecit cum civitate Atrebatum ad partes meridionales Britanniae sita.

Fere unum saeculum Britannia libera remansit et cum Romanis in Gallia large mercaturas faciebat. Anno autem 43 p.C.n., Claudio imperatore, Romani Britanniam devincere constituerunt. Claudius gloriam bellicam adipisci voluit, id quod primum apud Britannos effecit. Suetonius scripsit Claudium voluisse "gloriam triumphi idonei." Milites voluerunt feros barbaros videre. Trinobantes, tunc Britannorum gens potentissima, in "duum dierum proelio" a praetore Vespasiano et legato Aulo Plautio victi sunt. Quattuor legiones, ducibus Plautio Claudioque ipso, apud Rutupias (hic hodie oppidum nomine Richborough situm est) egressi sunt cum auxiliaribus:

Claudius Camulodunum (prope Colchester) condidit. Tum inter meridiem et solis ortum non diutius resistere potuerunt. Anno 47, post quinque annos fere tota campestria Britanniae erant sub potestate victorum Romanorum, et Britannia provincia Romana cum sede in Camuloduno condita est. Caesar Claudius primus officium legati ("Legatus legionis," non "Legatus Augusti pro praetore") provinciae adeptus est.

Vide etiam: Urbes Britanniae Romanae

Cornelius Tacitus, in libris Annalium suis, narrat insurrectionem Boudiccae, reginae Icenorum, in qua coloniae Camulodunum et Verulamium vastatae sunt. Agricola, liber suus, multa alia de Britannia temporis Romanorum describit.

Gildas sapiens (circa anno 516 natus) scripsit circa 550 De excidio Britonum ab Anglis, Saxonibus, et Iutis.

Vide etiam: Heptarchia

Situs et descriptio

Plinius maior, geographus Latinus saeculi I p.C.n., sic insulae situm definit:

Ex adverso ... Britannia insula, clara Graecis nostrisque monimentis, inter septentrionem et occidentem iacet, Germaniae, Galliae, Hispaniae (multo maximis Europae partibus) magno intervallo adversa. Albion ipsi nomen fuit, cum Britanniae vocarentur omnes de quibus mox paulo dicemus. Haec abest a Gesoriaco Morinorum gentis litore proximo traiectu L M. Circuitu patere XXXXVIII LXXV M[4] Pytheas et Isidorus tradunt, triginta prope iam annis notitiam eius Romanis armis non ultra vicinitatem silvae Caledoniae propagantibus. Agrippa longitudinem DCCC esse, latitudinem CCC credit, eandem Hiberniae, sed longitudinem CC minorem.

Gildas, monachus Britannicus saeculi VI, amoenitatem insulae Britanniae sic describit:

Brittannia insula ... duorum ostiis nobilium fluminum Tamesis ac Sabrinae ueluti brachiis, per quae olim transmarinae deliciae ratibus uehebantur, aliorumque minorum meliorata, bis denis bisque quaternis ciuitatibus ac nonnullis castellis, murorum turrium serratarum portarum domorum, quarum culmina minaci proceritate porrecta in edito forti compage pangebantur, molitionibus non improbabiliter instructis decorata; campis late pansis collibusque amoeno situ locatis, praepollenti culturae aptis, montibus alternandis animalium pastibus maxime conuenientibus, quorum diuersorum colorum flores humanis gressibus pulsati non indecentem ceu picturam eisdem imprimebant, electa ueluti sponsa monilibus diuersis ornata, fontibus lucidis crebris undis niueas ueluti glareas pellentibus, pernitidisque riuis leni murmure serpentibus ipsorumque in ripis accubantibus suauis soporis pignus praetendentibus, et lacubus frigidum aquae torrentem uiuae exundantibus irrigua.
– Gildas, De excidio Britonum 3

Notae

  1. Albert Sleumer, Kirchenlateinisches Wörterbuch (ISBN 3-487-09374-X) p. 173
  2. Carolus Egger, Sermo Latinus Hodiernus: Acta Diurna (1986), p. 78
  3. Anglice United Kingdom. Pars minor huius Regni, id est provincia Hibernia Septentrionalis, in insula Hibernia iacet.
  4. 48 x 75 milia passuum, i.e. 3600 milia passuum (5760 chiliometrorum).

Vide etiam

Nexus externi

  • Gulielmus Camdenus: Britannia (1607) (Latine, Anglice)