Quantum redactiones paginae "Plancton" differant
→Definitiones: Secunda sententia. |
k -> c / n_t |
||
Linea 2: | Linea 2: | ||
[[Image:Copepodkils.jpg|thumb|230px| [[copepodum]] (''Calanoida'' sp.) ca. [[1 E-3 m|1-2 mm]] longum]] |
[[Image:Copepodkils.jpg|thumb|230px| [[copepodum]] (''Calanoida'' sp.) ca. [[1 E-3 m|1-2 mm]] longum]] |
||
''' |
'''Plancton''' constat ex quibuslibet [[Organismus|organismis]] in fluctibus maris fluitantibus (sicut [[animal]]ibus, [[Planta|plantis]], [[Archaea|archaeis]], [[Bacterium|bacteriis]]), qui zonam pelagiam oceanorum, maria vel aquas recentes inhabitant. Plancta [[Loculus oecologicus|oecologice]] potius quam [[Genum|genetice]] definiuntur. Plancton alendi fontem maximi momenti praebet vitae aquatili, etiam permagnis [[Rhincodon typus|rhincodontibus]]. |
||
==Definitiones== |
==Definitiones== |
||
Nomen ''' |
Nomen '''plancton''' est vocabulum Graecum ({{Polytonic|'''πλαγτόν''', -οῦ}} n.) ab adiectivo verbali {{Polytonic|πλαγτός}} 'amotus, depulsus; vagus' (< {{Polytonic|πλάζω}} 'amoveo, depello, disturbo' < *{{Polytonic|πλαγ-j-ω}}) substantive adhibito derivatum. Cum quaedam planctorum species se movere ac [[Diurna migratio perpendicularis|ad perpendiculum]] multa centena metrorum in die natare possint, ad libram positio his imprimis aestu aquarum definitur. Quia, per definitionem, organismos velut plancta fluctu aquae resistere non possunt. Ex contrario organismi [[necton]] dicti natare possunt contra fluctum maris atque positum eorum gubernare possunt (e.g. pisces, phocae et balaenae). In ipsa plancta, [[holoplancta]] degunt totam vitam (=cyclum vitae) planctorum particeps (e.g. plurimae [[alga]]e, [[copepoda]], [[salpa]]e, et [[medusa]]e quaedam). Et organismi [[meroplancta]] dicti sunt qui partem vitae solam ut plancta vivunt (plerumque stadium [[larva]]e eorum), deinde mutantur vel in necta vel in [[benthus]] (qui immo mari habitant). Exempli meroplanctonorum sunt: larvae [[exhinus|echinorum]], [[asterias|asteriadum]], [[crustacea|crustaceorum]], [[vermes|vermium]] marinorum, et complurum [[pisces|piscium]]. |
||
==Congregatio secundum munera== |
==Congregatio secundum munera== |
||
[[Image:hyperia.jpg|thumb|203px| [[amphipodum]] (''Hyperia macrocephala'')]] |
[[Image:hyperia.jpg|thumb|203px| [[amphipodum]] (''Hyperia macrocephala'')]] |
||
Plancta imprimis dividuntur in lati greges functionales (vel greges [[secundum gradum trophicum]]): |
|||
* '''[[ |
* '''[[Phytoplancta]]''' (ex graeca ''phyton'', vel planta), autotrophicae, [[prokaryota]]e aut [[eukaryota]]e [[alga]]e quae vivunt iuxta superficiem aquae, ubi est lux sufficiens ad [[photosynthesim]]. In iis nominantur: [[diatoma]]ta, [[cyanobacteria]] et [[dinoflagellata]]. |
||
* '''[[ |
* '''[[Zooplancta]]''' (ex graeca ''zoon'', vel animal), parva [[protozoa]] aut [[metazoa]] (e.g. [[crustacea]] et alii) quae edunt plancta et [[telonemia]]. Nonnulla ova et larvae animalium maiorium, velut piscium, crustaceorum, [[annelida]]rumque, ibi inclusi sunt. |
||
* '''[[ |
* '''[[Bacterioplancta]]''', [[bacteria]] et [[archaea]], qui remineralizant materiam organicam deorsum iuxta columnam aquae (nota phytoplancta prokaryotica etiam sunt bacterioplancta). |
||
==Momentum biogeochemicum== |
==Momentum biogeochemicum== |
||
Plancta non soli sunt basis [[catenae cibariarum]] quae ducat sursum usque ad pisces magno momenti pro commercio, systema oecologica planctorum et partes agit in cyclo biogeochemico plurium elementorum chemicorum. praesertim in cyclo carboni oceanium. |
|||
==Vide etiam== |
==Vide etiam== |
||
*[[Biota]] |
*[[Biota]] |
||
*[[Chromista]] (Chrysophyta, Bacillariophyceae) |
*[[Chromista]] (Chrysophyta, Bacillariophyceae) |
||
*[[ |
*[[Necton]] |
||
==Fons== |
==Fons== |
Emendatio ex 01:46, 6 Septembris 2008
Plancton constat ex quibuslibet organismis in fluctibus maris fluitantibus (sicut animalibus, plantis, archaeis, bacteriis), qui zonam pelagiam oceanorum, maria vel aquas recentes inhabitant. Plancta oecologice potius quam genetice definiuntur. Plancton alendi fontem maximi momenti praebet vitae aquatili, etiam permagnis rhincodontibus.
Definitiones
Nomen plancton est vocabulum Graecum (πλαγτόν, -οῦ n.) ab adiectivo verbali πλαγτός 'amotus, depulsus; vagus' (< πλάζω 'amoveo, depello, disturbo' < *πλαγ-j-ω) substantive adhibito derivatum. Cum quaedam planctorum species se movere ac ad perpendiculum multa centena metrorum in die natare possint, ad libram positio his imprimis aestu aquarum definitur. Quia, per definitionem, organismos velut plancta fluctu aquae resistere non possunt. Ex contrario organismi necton dicti natare possunt contra fluctum maris atque positum eorum gubernare possunt (e.g. pisces, phocae et balaenae). In ipsa plancta, holoplancta degunt totam vitam (=cyclum vitae) planctorum particeps (e.g. plurimae algae, copepoda, salpae, et medusae quaedam). Et organismi meroplancta dicti sunt qui partem vitae solam ut plancta vivunt (plerumque stadium larvae eorum), deinde mutantur vel in necta vel in benthus (qui immo mari habitant). Exempli meroplanctonorum sunt: larvae echinorum, asteriadum, crustaceorum, vermium marinorum, et complurum piscium.
Congregatio secundum munera
Plancta imprimis dividuntur in lati greges functionales (vel greges secundum gradum trophicum):
- Phytoplancta (ex graeca phyton, vel planta), autotrophicae, prokaryotae aut eukaryotae algae quae vivunt iuxta superficiem aquae, ubi est lux sufficiens ad photosynthesim. In iis nominantur: diatomata, cyanobacteria et dinoflagellata.
- Zooplancta (ex graeca zoon, vel animal), parva protozoa aut metazoa (e.g. crustacea et alii) quae edunt plancta et telonemia. Nonnulla ova et larvae animalium maiorium, velut piscium, crustaceorum, annelidarumque, ibi inclusi sunt.
- Bacterioplancta, bacteria et archaea, qui remineralizant materiam organicam deorsum iuxta columnam aquae (nota phytoplancta prokaryotica etiam sunt bacterioplancta).
Momentum biogeochemicum
Plancta non soli sunt basis catenae cibariarum quae ducat sursum usque ad pisces magno momenti pro commercio, systema oecologica planctorum et partes agit in cyclo biogeochemico plurium elementorum chemicorum. praesertim in cyclo carboni oceanium.
Vide etiam
Fons
eadem pagina apud wikipedia anglica modica brevius facta [1]
Nexus
- Plankton*Net, taxonomic database of images of plankton species