Quantum redactiones paginae "Pulchritudo" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
Roland2 (disputatio | conlationes)
m Reverti recensiones ab usore Roland2 (Disputatio | conlationes) ad emendationem proximam ab UVbot
Roland2 (disputatio | conlationes)
m typo
Linea 125: Linea 125:
</gallery>
</gallery>
</center>
</center>






<!--.
<!--.









== L'élévation par la beauté ==
== L'élévation par la beauté ==
Linea 209: Linea 196:
[[Catégorie:Esthétique]]
[[Catégorie:Esthétique]]
[[Catégorie:Concept philosophique]]
[[Catégorie:Concept philosophique]]
[[Catégorie:Catégorie esthétique]]--!>
[[Catégorie:Catégorie esthétique]]
-->


[[Categoria:Philosophia]]
[[Categoria:Philosophia]]

Emendatio ex 06:32, 2 Maii 2008

Templum in montibus

Pulchritudo aliter pulchrum est notio abstracta iuncta multis aspectibus humanae vitae. Explicatur hoc conceptus in disciplina philosophica aestheticae , sed in aliis notionibus invenitur (historia, sociologia, psychologia)

Pulchritudo vulgo definitur ut proprietas rei quae per experientiam sensuum dat voluptatem vel delectationem; hoc sensu, pulchritudo venit exempli gratia a forma, aspectu, momento, sono, sapore, oloreque.

Difficultas unitatis conceptus huius

Quod pulchrum videtur differt inter personas et tempora. Sententia "De gustibus et coloribus non est disputandum" est opinio communissima quamquam philosphi conantur definire quod pulchrum est.

Diversitas rerum pulchrarum

Apud Graecos, pulchritudo nexa est aequitati, harmoniae mathematicae inter totum et partes. Hic , imitatio Diadumenis Polycletis, v. 100 ante Christum., Museum nationale archeologicum Athenarum

In libro Hippias maior adtitulato, Socrates quod pulchrum sit quaerit. Hippas respondit "Pulchra virgo, est quod pulchrum est". Negans hanc notionem, Socrates argumentum pulchrarum fidium vel iumentorum proponit. Diversitas rerum pulchrarum videtur inhibere inventionem "pulchritudinis in se" et hoc facto, hoc dialogus Platonis finitur dubius : nulla definitio pulchritudinis data est

Pulchrum in "regno idearum"

In tardo imperio Romano , philosophus Plotinus, restituendo nexum inter opus artis et regnum idearum, ample conceptum visionis internae propositum a Platone exponit, quod sinit artificem formam idealem pulchritudinis attingere, que non est in "re extensa" (mundo rerum) sed solum in "re cogitanti" (mondo idearum); prius aut tardius, apparebit in mundum materiae. Potest applicari picturis numquam pictis, architecturis, formis potestatis, signis, strategiis, mathematicis, vel supposito homini "pulcherrimo in historia mundi" nondum orto.

Fontes iudiciorum gustus e culturis

Sed non est sola difficultas : non solum unusquisque res varias pulchras habere potest, sed etiam eaedem res non habentur pulchrae ab omnibus hominibus.


Res habetur pulchra solum si fruitur consensu, plerumque e cultura. In " Historia pulchretudinis", Umbertus Eco confert res quas Occidens arbitratus est pulchras in temporibus variis. Refert machinam numquam habitam esse puchram in Graecia antiqua sed hoc tempore saepe esse. Si resumamus exemplum dialogi Platonis, videamus indignationem Hippiae cum Socrates rogat ei sintne pulchrae ollae.

Contemplari vel etiam signa potest mutare visum mundi spectatoris. Secundum notum exemplum Anscharii Wilde, plerique vident pulchretudinem locorum nebulosorum solum quod didicerint adspicere a quibusdam pictoribus.

Summum pulchrum variat in historia

Gisela Bündchen, brasiliana portatrix vestium, est exemplum pulchritudinis in mundo occidentali.

Varietas sensuum tamen non est quod obstet praecipue definitioni unitae pulchri. Licet dicere pulchrum definiri in modo subiectivo : pulchrum est " pro aliquo" quod excitat in eo sensum pulchretudinis. Sed non est tam facilis : Certe, licet dicere quod pulchrum est placere aesthetice, sed sunt multi modi delectandi.

Eadem persona potest arbitrari pulchras pulchram mulierem et ollam elaboratam multa arte. Sed non patitur eadem ante mulierem vel ollam.

Certe quidam putant existere formam superiorem ceteris, summum pulchrum ut ita dicamus, sed homines variorum temporum varias opiniones de illo summo pulchro. Conceptus " classicus" pulchretudinis, qui illuminat pulchrum absolutum, divinum, opponitur "conceptui moderno" apud quos pulchritudo altissima in "unico" vel in "miro" constat. In XVII° saeculo, conceptus classicus pulcharum rerum non iam praevalet, mundus autem proprius artificis viget( confer pictores Vermeer et Rembrandt).

Summatim, licet dicere artificem graecum vel pictorem Rinascimenti( ? )petere pulchritudinem universam, testem ordinis aeterni Universi vel harmoniae proportionum ( cf hominem Vitruvi Leonardi Da Vinci) artificem autem modernum contra petere emotionem aestheticam unicitate irreductibili. " Pulchra est, et plus quam pulchra; mira est " scribit Carolus Beaudelaire in " Cupidine pingendi" ( le désir de peindre)

Pulchrum triplicem difficultatem tollit :non accipitur eodem modo secundum rem pulchram nec secundum spectatoris sensum vel notionem eius summi pulchri.

Quomodo iudicemus res pulchras

Nympha cum floribus gloriae matutinae picta a Iulio Iosepho Lefebvre.

Non est regula quae certe dicat habeaturne pulchra res. Vel potius quaeramus sensum pulchritudinis in animo hominum ? Davidus Hume fuit primus in XVIII saeculo qui sic expertus sit.Scripsit : " Pulchritudo non est qualitas inhaerens in rebus ipsis, existit autem solum in animo qui admiratur eam et omnis anima variam pulchritudinem percipit."Praeterea, reducit sensum pulchritudinis voluptati. " Voluptas dolorque non solum sunt comites necessarii pulchritudinis deformitatisque sed etiam sunt earum natura ipsa. " Attamen, haec via ad maximum dubium de pulchris rebus non ducit necessarie.Davidus Hume ipse educationem et naturae humanae unitatem evocat ad explicandum consensum plerorumque de pulchris rebus.Davidus Hume longius non procedit in quaestione sua. Periti recentes ostenderunt quaedam quae suscitabant pulchritundinis sensum.

Positio Kantiana

Dicere de persona, de re vel etiam de notione eam esse pulchram, est eis agnoscere proprietatem quamdam iudicatam positivam : pulchritudinem. Quae non est ordine logico aut scientifico : non licet enim affirmare rem pulchram esse solis legibus scientiae naturae vel numerorum. Non est ordine morum : homo pulcher potest esse improbus. Non est ordine commoditatis : pulchra res potest esse inutilis. Est "aesthetica" in sensu Kantiano, quoniam definiuntur principiis subiectivis : Est soli homini iudicare quod pulchrum sit. Itaque cogitatio de pulchritudine difficultates proprias habet.

Kant in Censura facultatis iudicandi( anno 1790 edita) putat non esse nec regulam nec rationem pulchritudinis. Sed Kant etiam animadvertit pulchritudinem non esse necessariam homini ut sit contentus et vice versa; praeterea esse in omni iudicio gustus postulationem ad universum ; id simpliciter non posse demonstrari : " Pulchrum est quod placet universis sine conceptu." Pulchritudo secundum Kant est " abstinens gaudium". Nihil prodest homini existentia operis in iudicio gustus. Pulchrum opus suscitandum est in nobis purum gaudium, in quo non subsit ulla cupido consumendi operis.


Humana pulchritudo sive aurea mediocritas[1]

Virgo Texas coronata in certamine

Psychologi adfirmant homines quodam ingenio corporis haberi pulchriores modo prope universo. Vultus enim symetrici e.g iudicantur formosiores quam ceteri. Iuditha Langlois demonstravit vultus prope mediocres iudicatos esse solere delectabiliores quam facies signatae. Quod explicatur theoria Evolutionis : Cum mutationes geneticae saepissime deleant, homines petunt quaerere concubia cum aliis qui non ferant has mutationes, qui ergo sint prope mediocres. Alii autem putant "licere percipere pulchritudinem humanam ut animan repercussam"(I-E Mansart) In suo " Studio pulchritudinis" 1753, pictor anglicus Gulgiemus Hogarth describebat lineam curvam " serpentinam" ut "lineam pulchritudinis" universam. Licet notare hanc flexuram proximam esse ei corporum mulierum quae viri amoenissima reuntur. Pulchritudo humana ita fascinat ut sint tot popularia certamina pulchritudinis.

Varietas emotionum aestheticarum

Sensus sublimitatis

Photographia tempestatis tropicalis Hongcongi.

Species cladum in natura quae maxime deleant fortiter movere potest sensum aestheticum ; quae emotio tamen multum differt ab ea orta in contemplenda pulchritudine classica. Edmundus Burke in Quaestione philosophica de origine nostrarum notionum Sublimium et pulchrarum rerum in anno 1757 et Immanuel Kant in Censura facultatis iudicandi(1790) discrimen faciunt inter sublime et pulchrum. Pulchrum est in eorum opinione harmoniosum et amoenum, Sublime autem est immane nec proportionatum.


Elatio ad pulchrum

Plato: ad notionem Pulchrae rei

Exempla pulchitudinis

In natura

In architectura

In sculptura

In pictura

In mathematica

  1. Horatius, Odae, II, X