Quantum redactiones paginae "Cuba" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
exempli => exempla; Latinitas -2
Linea 1: Linea 1:
{{latinitas}}
{{Latinitas|-2}}
{{data nationis
{{data nationis
| genitivus=Cubae
| genitivus=Cubae
Linea 89: Linea 89:


===Studium Moncadae===
===Studium Moncadae===
In suo libro ''Studium Moncadae: Orita Regni Fidelis Castro'' <ref>Anglice: [http://www.globalsecurity.org/military/library/report/1984/BLJ.htm The Spirit Of Moncada: Fidel Castro's Rise To Power], 1953–1959. Bockman, Larry (Major USMC), 1984. "In the tradition of the Spanish, Cubans have long sought to choose their leaders based on the cults of "personalismo" (personality) or "caudillo" (charismatic leader). Perhaps the two finest examples of that tradition are the two Cubans who shaped Cuba's destiny from 1933 to the present: Fulgencio Batista Y Zaldivar and Fidel Castro Ruz."</ref> Laurentius James describit quomodo Cubani solebant principes eligere charismaticos quibus est quaedam persona cultualis. De hoc exempli praeclari sunt Fulgentius Batista ([[Hispanice|H:]] Fulgencio Batista) et Fidelis Castro ([[Hispanice|H:]] Fidel Castro). Fama Batistae fuit quia ipse de originibus humilibus solum se legere docuit, dein crevit ad campidoctor, dein centurionem, ducem, et tandem praesidem rei publicae. Batista fuit dux Cubanus ter: in occulto annos [[1933]] – [[1940]], sicut praeses annos [[1940]] – [[1944]], et tyrannus annos [[1952]] – [[1959]]. In sua tyrannia tam atrociter adversarios suos comprimit ut omnes mox vere res novas appeterent. Fama Castri fuit quia Castro adulescens Batista tam vehementer adversabatur ut die [[26 Iulii]] [[1953]] Castro et sui universitarii Castrum Moncadam adorirent. Confacti sunt et Castro captus est. Sed Castro in sua defensa dixit: ''Historia me excussabit.''<ref>Hispanice: "La historia me absolverá." Vide [http://www.granma.cubaweb.cu/marti-moncada/jm01.html textum integrum orationis defensionis Castri "La Historia me absolverá"].</ref>
In suo libro ''Studium Moncadae: Orita Regni Fidelis Castro'' <ref>Anglice: [http://www.globalsecurity.org/military/library/report/1984/BLJ.htm The Spirit Of Moncada: Fidel Castro's Rise To Power], 1953–1959. Bockman, Larry (Major USMC), 1984. "In the tradition of the Spanish, Cubans have long sought to choose their leaders based on the cults of "personalismo" (personality) or "caudillo" (charismatic leader). Perhaps the two finest examples of that tradition are the two Cubans who shaped Cuba's destiny from 1933 to the present: Fulgencio Batista Y Zaldivar and Fidel Castro Ruz."</ref> Laurentius James describit quomodo Cubani solebant principes eligere charismaticos quibus est quaedam persona cultualis. De hoc exempla praeclara sunt Fulgentius Batista ([[Hispanice|H:]] Fulgencio Batista) et Fidelis Castro ([[Hispanice|H:]] Fidel Castro). Fama Batistae fuit quia ipse de originibus humilibus solum se legere docuit, dein crevit ad campidoctor, dein centurionem, ducem, et tandem praesidem rei publicae. Batista fuit dux Cubanus ter: in occulto annos [[1933]] – [[1940]], sicut praeses annos [[1940]] – [[1944]], et tyrannus annos [[1952]] – [[1959]]. In sua tyrannia tam atrociter adversarios suos comprimit ut omnes mox vere res novas appeterent. Fama Castri fuit quia Castro adulescens Batista tam vehementer adversabatur ut die [[26 Iulii]] [[1953]] Castro et sui universitarii Castrum Moncadam adorirent. Confacti sunt et Castro captus est. Sed Castro in sua defensa dixit: ''Historia me excussabit.''<ref>Hispanice: "La historia me absolverá." Vide [http://www.granma.cubaweb.cu/marti-moncada/jm01.html textum integrum orationis defensionis Castri "La Historia me absolverá"].</ref>


Batista suam clementiam Fideli Castro monstans, solum condemnatum Cuba expellavit et mox anno [[1957]] Fidelis et sui Mexico Cubam reddiderunt in nave ''Granma'' ut iterum res novas moliantur in montibus orientalibus Cubanis. Primitus CFA Batistam adiuverunt quia Batista Americanorum negotia in Cuba adiuvabat, sed postmodo CFA quoque eum putavelturunt pernefarium. Cum ille Fidelis Castro res novas molitiens primitus habeat populorum animum, CFA Castrum pecunia et armis adiuvaverunt.<ref> Fons desiderata. Egomet credo videre de hoc in documentario televisifico PBS. Vide etiam paginam Anglicam [[:en:Cuban Revolution#December 1956 to Mid-1958]]</ref> Post unos menses Castro bellum fortunatum contra Batistam gessit et Batista e Cuba fugit.
Batista suam clementiam Fideli Castro monstans, solum condemnatum Cuba expellavit et mox anno [[1957]] Fidelis et sui Mexico Cubam reddiderunt in nave ''Granma'' ut iterum res novas moliantur in montibus orientalibus Cubanis. Primitus CFA Batistam adiuverunt quia Batista Americanorum negotia in Cuba adiuvabat, sed postmodo CFA quoque eum putavelturunt pernefarium. Cum ille Fidelis Castro res novas molitiens primitus habeat populorum animum, CFA Castrum pecunia et armis adiuvaverunt.<ref> Fons desiderata. Egomet credo videre de hoc in documentario televisifico PBS. Vide etiam paginam Anglicam [[:en:Cuban Revolution#December 1956 to Mid-1958]]</ref> Post unos menses Castro bellum fortunatum contra Batistam gessit et Batista e Cuba fugit.

Emendatio ex 22:14, 23 Decembris 2007

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Formula:Data nationis Cuba est maxima insula Antillarum Magnarum in Mari Caribaeo, de magnitudine insularum Americanarum quarta, et insularum orbis quindecima. Partes quoque rei publicae Cubanae sunt variae insulae minores (earum magna pars Hispanice appellatae cayos) et Insula Iuventutis (prius Insula Pinorum), insula maxima secundum litus meridionale Cubanum.

Ab anno 1492 usque ad 1898, Cuba fuit Hispaniae colonia; postea res publica. Post Bellum Hispanum-Americanum anni 1898 Civitates Foederatae Americae partem maiorem in relationibus internationalibus Cubanis figurant. Sed post Bellum Frigidum et Res Novas Communistas Cubanas anni 1959 relationes inter CFA et Cubam saepe fuit in forma adversaria. Quamvis frictiones inter ambas nationes tamen hodie existunt, Civitates Foederatae Americae sub annorum 1903 et 1934 foederibus Cubanis-Americanis [1] parvula parte Cubae orientalis Sinu Guantanamo (Hispanice: Bahía de Guantánamo) utuntur pro suae classis statione.

Geographia

Territoria vicina Cubae sunt paeninsula Iucatania (Mexici pars) occidente, paeninsula Florida, et Insulae Bahamenses septentrione, Hispaniola oriente, et Iamaica meridie. Litus septentrionalis Cubae partim Sinu Mexicano, partim Atlantico Oceano locatur; litus meridionale Mare Caribaeum adscpicit. Maior pars superficiei Cubanae est planities, cum exceptione regionis montuosae Sancti Iacobi Cubae, ubi sunt Montes Magistri (Sierra Maestra) cuius Cacumen Turcus (Pico Turquino), altitudine 2 005 m, est altissimum Cubae punctum.

Cuba moderna quattuordecim provincias habet. Maxima provincia est Avana Urbs (Ciudad de la Habana) incolarum 2.2 milionibus. Variae provinciae ab occidente ad orientem sunt Pinetum ad Flumen (Pinar del Rio), Avana Provincia (La Habana), Avana Urbs (Ciudad de la Habana), Matansa (Matanzas), Centumfocencis (Cienfuegos), Villa Clara (Villa Clara), Sancti Spiritus (Sancti Spíritus), Caecus Abulae (Ciego de Ávila), Camagueya (Camagüey), Tunae (Las Tunas), Granma (Granma), Holguina (Holguín), Santus Iacobus Cubae (Santiago de Cuba), et Guantanamus (Guantánamo). [2] Insula Iuventutis (Isla de la Juventud) constat in municipio speciali.

Typhones marini sinum Mexicanum versi Cubam magnopere omni anno afflictant. Indi Taini qui Cubae primitus vixerunt illos Typhones appellabant Huracan, postquam nautae Hispani eos appellabant Huracanes vel Furacanes vel Furacana.[3]

Historia

Simulacrum principis Taini Hatuey - Baracoae, Cubae

Colonia Hispaniae

Primitus indigeni Americani qui "Taino" dicitur Cubam habitabant. Taini tabaccum colebant et domus e palmae foliis instruebant. Christophorus Columbus in suo primo itinere Americano Cubam advenit die 27 Octubris 1492. Sed Columbus insulam Cubanam habebat esse partem Sinae. Duas decades postea, circum annum 1510, Didacus Velazquez (Hispanice: Diego Velázquez) incipit insulam edomare nomine Hispaniae. Ad insulam regnandum Velazquez anno 1512 instituit in parte oriente insulae oppidum Baracoam et per totum territorium Cubanum annos 15131515 sex alia oppida: Bayamus (1513), Trinitas, Sancti Spiritus, Avana (1514), Camagueya (1515) et Santus Iacobus Cubae (1515). In responso, Taini principes Hatuey et Guama cum Hispanis bellaverunt concursationis modo, gregibus dispersis celatisque, annos 15101550. [4] Propter Tainorum belli modum, necesse fuit Hispanos eos bellare vicatim ut vici indigenae integri perditi sunt et Taini in servos facti sunt. Hodie iam non existunt Taini, quia aut cum Hispanis coniugati sunt aut ob morbis Europeais Africanisque moriti sunt aut ab Hispanis interfecti sunt.

Iosephus Marti qui annos 1875-1895 libertatem Cubanam molitur.

Cuba, quae pars imperii Hispani fuit usque ad anno 1898, fuit ultima colonia Americana quae sua libertate abs Hispania adeptura erat. Primitus divitia Cubana constabant in armentis qua pro coriis et carne salsa utuntur. Postea divitia constabat in productione sacchari cannae. Ad labores villarum agendas Hispani multos servos Africanos intulerunt ut hodie populi Cubani sunt 36% albi, 11% nigri et 51% mulati (qui pars albi et pars nigri sunt). Anno 1884 Cuba fuit paenultima natio in hemisphaera occidentale qui institutionem servorum abrogavit.[5]

Libido Libertatis

Saeculo undevicesimo libido libertatis a populis Cubanis ostendebatur in tribus rebellationibus: Bellum Decem Anni (1868-1878), Bellum Parvum (1879-1880), et Bellum Anni 95 (1895-1898). Die 25 Martii 1895, Iosephus Marti (H: José Marti) et Maximus Gomez (H: Máximo Gómez) Edictum Montecristi ediderunt in quo declaraverunt libertatem Cubae, finem distinctionibus legalibus inter progenies, amistatem cum Hispanis qui libertatem Cubanam non oppugnabant et bellum contra Hispanos qui libertatem compescunt. Postea die 11 Aprilis 1895, Marti, Gomez et sui prope Baracoam exposuerunt et continuo bellum inceperunt. In bello longissimo erant heroes et Cubani et Hispani, sicut Eligius Gonzalo. Tandem, post tres annos, libertatem Cubanam adiuvandi casu et colonias Hispaniae cupientes, Civitates Foederatae Americae die 23 Aprilis 1898 bellum cum Hispania sumpserunt et post tres menses die 17 Iulii 1898 Hispania succumbit.

In Lutetiae Foedere anni 1898 die 10 Decembris 1898 signato, Hispania libertatem Cubanam agnoscere condixit et suas terras insulares Philippinas, Guamam, et Portus Dives tradidit Civitatibus Foederatis Americae. Quia Philippini solum post indutiam se tradiderunt, [6] CFA pro insulis Philippinis $20 miliones Hispaniae luerunt. Sed Cuba suam libertatem non statim attigit. CFA quattuor annos usque ad anno 1902 Cubam occupaverunt, et deinde Cubam decesserunt solum postquam Cubani emendationem Platt constitutionibus suis addiderunt. Haec emendatio illis CFA dedit postestatem ad Cubam irrumpendam siquando praeses Americanus sentiat interventus esse necessarium. Emendatio quoque CFA dedit parvulam partem Cubae orientalis in Sinu Guantanamo (Hispanice: Bahía de Guantánamo), ut CFA classis stationem ibi habeant. Ut Cubani emendiationem Platt odiosam abrogent, Cuba et CFA novum foedus anno 1934 approbaverunt in quo Cubani iterum regionem in Sinu Guantanamo CFA dederunt locario monetae aureae $2 000 per annum. [7]

Fidelis Castro captus anno 1953 post impetus Moncadae defectum.

Studium Moncadae

In suo libro Studium Moncadae: Orita Regni Fidelis Castro [8] Laurentius James describit quomodo Cubani solebant principes eligere charismaticos quibus est quaedam persona cultualis. De hoc exempla praeclara sunt Fulgentius Batista (H: Fulgencio Batista) et Fidelis Castro (H: Fidel Castro). Fama Batistae fuit quia ipse de originibus humilibus solum se legere docuit, dein crevit ad campidoctor, dein centurionem, ducem, et tandem praesidem rei publicae. Batista fuit dux Cubanus ter: in occulto annos 19331940, sicut praeses annos 19401944, et tyrannus annos 19521959. In sua tyrannia tam atrociter adversarios suos comprimit ut omnes mox vere res novas appeterent. Fama Castri fuit quia Castro adulescens Batista tam vehementer adversabatur ut die 26 Iulii 1953 Castro et sui universitarii Castrum Moncadam adorirent. Confacti sunt et Castro captus est. Sed Castro in sua defensa dixit: Historia me excussabit.[9]

Batista suam clementiam Fideli Castro monstans, solum condemnatum Cuba expellavit et mox anno 1957 Fidelis et sui Mexico Cubam reddiderunt in nave Granma ut iterum res novas moliantur in montibus orientalibus Cubanis. Primitus CFA Batistam adiuverunt quia Batista Americanorum negotia in Cuba adiuvabat, sed postmodo CFA quoque eum putavelturunt pernefarium. Cum ille Fidelis Castro res novas molitiens primitus habeat populorum animum, CFA Castrum pecunia et armis adiuvaverunt.[10] Post unos menses Castro bellum fortunatum contra Batistam gessit et Batista e Cuba fugit.

Fasciculus:Yate Granma from cubagob-cu.jpg
Navis Granma qua res novas molitiens Fidelis et sui utuntur Cubam redire anno 1957.

Castro exultans Avanam initus cives longissima oratione ammonuit ne ei iterum tyrranos patiantur neque cultus personae ambitionisque personalis. Sed, ad orationis fines, cum una e compluribus columbis solutis Fidelis humerum consessa est, populus vidit hanc esse signum Dei, et multi genibus prece cecederunt. Fidelis Castro vere erat heros Cubanus. Magna reverentia erat a populis, quam Fidelis accipit.

Photographia ab aeroplano U-2 speculatorio anno 1962 capta quae indicia dabat de comparatione missilum nuclearum Cubae.

Res novae Communistae

Futuro Cubano compendiose postea incerto, mox Fidelis inopinabiliter Cubam ad metam Communistam movit. Inter incidentias claves fuerunt displosiones 4 Martii 1960 apud navem La Coubre Francogallicam quae armas Cubam portabat. Displosiones, quae secundum Fidelem erant culpae copiae speculatoriae CIA Civitatum Foederatarum Americae, in Fidele produxit epiphaniam quandam. In sua oratione funebri pro mortuis navis La Coubre, Fidelis Castro excussabat ea quodcumque Cuba facesset contra impetus CFA. Secundum Fidelem, bellum pro summatu Cubano venit ante metam libertatum civium Cubanorum. Sententia revolutionis Cubana futura erat non Libertatem aut mortem sed Patriam aut mortem[11]. Castro hac sententia congruens metas suas anteriores de constitutione anni 1940 et electionibus forma democraticis renovandis relictura erat. Ad summatum Cubanum Castro elegit Communismo sicut forma rectionis uti et societates mercatorias Americanas confiscare.[12] In talionem, CFA imposuit prohibitiones contra mercaturam cum Cuba.[13]

Rectio Fidelis Castro Cubana, inter alia, omnes ephemerides et diaria Cubana rapuit et locutionis ius populi abrogavit. Cum deinde milles Cubanorum ad CFA fugarent, administratio Eisenhower CFA celeriter armas pecuniasque exilio dedit ut rectionem Fidelis Castro everterant. Sed Litoris Gironis invasio eius, quae anno 1961 sub administratione Kennedy accidit, fuit calamitosa. Communistae victores postea sicut contrarrevolutionarios accusabant quivis eos incusabant, vel si eos recte incusabant. Castro quidem clericos Catholicos expellavit, quia eos quoque accusabat de rebus novis molitiendo![14]

Liberi Cubani ludunt rudentem salientes.

Incidentia inter CFA et Cubam celeberrima deinde fuit Discrimen Missilum Cubanum 1428 Octobris 1962. In eo discrimine, URSS inciperunt missiles nucleares contra CFA statuere Cubae, quam ob rem CFA obsideum contra Cubam incohaverunt. Multos dies mundum stabat puncto belli nuclearis inter CFA et URSS. Postea autem fuit pactum, discrimen inter CFA et URSS desinens, ut CFA Cubam numquam irrumpat et URSS numquam missiles nucleares Cubae ponat.[15]

Hodie

Quamquam Castro metas democraticas celeriter reliquit, metas tamen eruditionis curationisque suas honoravit. Hodie in America solum Argentina, Canada, CFA, Trinitas et Tabacum, et Uruguaia habent frequentiam analphabetorum minor quam Cuba.[16] Cuba quoque nota est pro systemate curationis suo.[17] Postquam anno 1993 Russia Cubam adiuvare desivit, oeconomia Cubana dolores magnos passa est, sed natio systemate communisto continuat etsi cum nonnullis correctionibus.[18] Usque ad hodiernem diem, propaganda Cubana dicunt omnes malos oeconomicos Cubanos esse culpam CFA, CFA continuare obsideum contra Cubam et invasione CFA imminere.[19]

Interim, CFA Cubam non obsident sed fere omne commercium inter cives suos et rectionem Cubanam prohibunt et solum nonnullos commercios agriculturales cum Cuba et visitationes aiudataque familiaribus personalibus sinunt.[20] Nationi Cubana reditum maxime est ob periegesem internationalem, niccolum et agriculturam.[21] Exilium Cubanum in CFA constat hodie in 1.5 milliones (circa 13 % e numero incolarum Cubanorum totali).[22] Aiudatum remissum a Cubanis qui in CFA vivunt quoque significanter ad reditum nationalem figurat.

Castro Cubam rexit ab anno 1959 usque ad aegritudinem suam, anno 2006. Postea Radulphus frater rexit de facto.

Homines clari

Notae

  1. Vide paginas Anglice Foedus Cubanus-Americanus anni 1903, Emendatio Platt, en:Platt Amendment.
  2. Fons privinciarum nominium nobis est, ubi possibile, nomines dioecesis ecclesiae Catholicae Cubanae.
  3. Vide fontes quod procellam ingentem marinam nomine Huracan vel Furacan vel Furacanum describunt.; Vide etiam paginam Huracan apud Vicipaediam Hispanicam.
  4. Quae forma belli hodie "guerilla" Hispanice dicuntur.
  5. Ultima fuit Brasilia anno 1888.
  6. Vide etiam Ultimi Philippinarum.
  7. Anglice: "The United States of America agrees and covenants to pay to the Republic of Cuba the annual sum of two thousand dollars, in gold coin of the United States, as long as the former shall occupy and use said areas of land by virtue of said agreement."; Vide etiam Foedus Cubanus-Americanus anni 1903 et Foedus Cubanus-Americanus anni 1934
  8. Anglice: The Spirit Of Moncada: Fidel Castro's Rise To Power, 1953–1959. Bockman, Larry (Major USMC), 1984. "In the tradition of the Spanish, Cubans have long sought to choose their leaders based on the cults of "personalismo" (personality) or "caudillo" (charismatic leader). Perhaps the two finest examples of that tradition are the two Cubans who shaped Cuba's destiny from 1933 to the present: Fulgencio Batista Y Zaldivar and Fidel Castro Ruz."
  9. Hispanice: "La historia me absolverá." Vide textum integrum orationis defensionis Castri "La Historia me absolverá".
  10. Fons desiderata. Egomet credo videre de hoc in documentario televisifico PBS. Vide etiam paginam Anglicam en:Cuban Revolution#December 1956 to Mid-1958
  11. Inter alia Fidelis dixit: "Y sin inmutarnos por las amenazas, sin inmutarnos por las maniobras, recordando que un día nosotros fuimos 12 hombres solamente y que, comparada aquella fuerza nuestra con la fuerza de la tiranía, nuestra fuerza era tan pequeña y tan insignificante, que nadie habría creído posible resistir; sin embargo, nosotros creíamos que resistíamos entonces, como creemos hoy que resistimos a cualquier agresión. Y no sólo que sabremos resistir cualquier agresión, sino que sabremos vencer cualquier agresión, y que nuevamente no tendríamos otra disyuntiva que aquella con que iniciamos la lucha revolucionaria: la de la libertad o la muerte. Solo que ahora libertad quiere decir algo más todavía: libertad quiere decir patria. Y la disyuntiva nuestra sería patria o muerte"; Vide etiam omne quid dixit Fidelis Castro oratione funebris 5 Martii 1960
  12. Vide Fidelis Castro oratoria 6 Agusti 1960 in qua pronuntiat confiscationem bonarum Americanorum.
  13. Lege de hoc apud Situm interretialem http://www.historyofcuba.com (Anglice)
  14. E pagina Hispanice de Cuba: "En 1962, el gobierno de Castro confiscó y cerró más de 400 escuelas católicas, alegando que difundían ideas contrarrevolucionarias."
  15. "Word for Word/Khrushchev Unplugged; From the Middle East to Cuba, The Fine Art of Political Bluster", By Timothy Naftali, New York Times, September 14, 2003; Vide etiam: situm interretialem eorum qui Communistas hodie oppugnant.
  16. Frequentia analphabetorum anno 2005 est 3.1 % secundum Frequentia analphabetorum (Anglice).
  17. Vide paginam Anglicam "Health Care."
  18. Hae correctiones "Tempus speciale" a Cubanis appellantur; Lege de hoc apud situm interretialem http://www.historyofcuba.com (Anglice).
  19. Vide orationem Fidelis 26 Ianuarii 2006 in diario Cubano Granma.
  20. Vide "Cuban Liberty and Democratic Solidarity (Libertad) Act" et Lege de hoc apud situm interretialem http://www.historyofcuba.com (Anglice)
  21. Vide situm interretialem legationis CFA.
  22. Vide de Cubanis in CFA apud situm interretialem PEW.