Quantum redactiones paginae "Chiliogramma" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m +Bib ut fortasse >10K sit (1K, 10K)
No edit summary
Linea 3: Linea 3:
[[Fasciculus:Poids fonte 1 kg 01.jpg|thumb|upright=0.8|Chiliogramma antiquum.]]
[[Fasciculus:Poids fonte 1 kg 01.jpg|thumb|upright=0.8|Chiliogramma antiquum.]]


'''Chiliogramma'''<ref name="Kraus">Kraus, L. A. (1844), ''Kritisch-etymologisches medicinisches Lexikon,'' ed. 3a (Gotingae: Verlag der Deuerlich- und Dieterichschen Buchhandlung).</ref><ref name="Schlickum1879">Schlickum, O. (1879), ''Lateinisch-deutsches Special-Wörterbuch der pharmazeutischen Wissenschaften'' (Lipsiae: Ernst Günther’s Verlag).</ref><ref name="Gabler1881">Gabler, E., & T. C. Winkler (1881), ''Latijnsch-Hollandsch woordenboek over de geneeskunde en de natuurkundige wetenschappen,'' ed. secunda (Lugduni Batvaorum: A. W. Sijthoff).</ref><ref name="Foster1891">Foster, F. D. (1891-1893), ''An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages'' (Novi Eboraci: D. Appleton and Company).</ref> {{victio|chiliogramma|tis ''vel'' -tos|n}}<ref name="Schlickum1879"/><ref name="Foster1891"/> sive '''kilogramma'''<ref name="Schlickum1879"/><ref name="Maxwell1890">Maxwell, T., ed. (1890), ''Terminologia medica polyglotta'' (Londinii: J. & A. Churchill / Lutetiae: G. Mason / Philadelphiae: P. Blakiston, Son & Co.</ref> (-atis, ''n.'' ''vel'' -ae, ''f.'')<ref name="Schlickum1879"/> est [[mensura]] [[massa]]e in [[systema metricum|systemate metrico]] (rite in [[Systema internationale unitatum|systemate internationali unitatum]]), una ex [[septem]] principalibus [[physica]]e mensuris. Eius [[abbreviatio]] est '''chg.''' Late per [[mundus|mundum]] in [[scientia (ratio)|scientia]], [[ars ingeniaria|arte ingeniaria]], et [[negotium|commercio]] adhibetur, vulgo in [[sermo]]ne quotidiano '''chilio''' et '''kilo''' appellata.
'''Chiliogramma'''<ref name="Kraus">Kraus, L. A. (1844), ''Kritisch-etymologisches medicinisches Lexikon,'' ed. 3a (Gotingae: Verlag der Deuerlich- und Dieterichschen Buchhandlung).</ref><ref name="Schlickum1879">Schlickum, O. (1879), ''Lateinisch-deutsches Special-Wörterbuch der pharmazeutischen Wissenschaften'' (Lipsiae: Ernst Günther’s Verlag).</ref><ref name="Gabler1881">Gabler, E., & T. C. Winkler (1881), ''Latijnsch-Hollandsch woordenboek over de geneeskunde en de natuurkundige wetenschappen,'' ed. secunda (Lugduni Batvaorum: A. W. Sijthoff).</ref><ref name="Foster1891">Foster, F. D. (1891-1893), ''An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages'' (Novi Eboraci: D. Appleton and Company).</ref> {{victio|chiliogramma|tis ''vel'' -tos|n}}<ref name="Schlickum1879"/><ref name="Foster1891"/> sive '''kilogramma'''<ref name="Schlickum1879"/><ref name="Maxwell1890">Maxwell, T., ed. (1890), ''Terminologia medica polyglotta'' (Londinii: J. & A. Churchill / Lutetiae: G. Mason / Philadelphiae: P. Blakiston, Son & Co.</ref> (-atis, ''n.'' ''vel'' -ae, ''f.'')<ref name="Schlickum1879"/> est [[mensura]] [[massa]]e in [[systema metricum|systemate metrico]] (rite in [[Systema internationale unitatum|systemate internationali unitatum]]), una ex [[septem]] principalibus [[physica]]e mensuris. Eius [[abbreviatio]] est '''chg''' (seu '''kg''', secundum normas internationales). Late per [[mundus|mundum]] in [[scientia (ratio)|scientia]], [[ars ingeniaria|arte ingeniaria]], et [[negotium|commercio]] adhibetur, vulgo in [[sermo]]ne quotidiano '''chilio''' et '''kilo''' appellata.


Unum chiliogramma (1 chg) primum anno [[1795]] fuit [[massa]] unius [[litrum|litri]] [[aqua]]e apud [[temperatura]]m quattuor graduum [[Andreas Celsius|Celsii]].<ref>Chiliogramma fuit etiam 1000 [[gramma]]tum; vice versa, gramma est millensima chiliogrammatis pars.</ref> Haec definitio [[vocabulum|verbis]] simplex sed usu difficilis erat. Secundum autem recentissimas huius [[unitas|unitatis]] definitiones, haec cognatio est vera usque ad triginta partes per [[millio]]nem. Anno [[1799]], "chiliogramma archivorum" (ut dicitur), ex [[platinum|platino]] funditum, norma massae factum est. Anno [[1889]], [[cylindrus]] temperationis platini et [[iridium|iridii]], [[prototypus internationalis chiliogrammatis]], norma unitatis massae in omne systemate metrico factum est, et sic mansit usque ad annum [[2019]]. Chiliogramma erat ultima ex unitatum systematis internationalis quae per [[res|rem]] [[physica|corporeum]] definiebatur.
Unum chiliogramma (1 chg) primum anno [[1795]] fuit [[massa]] unius [[litrum|litri]] [[aqua]]e apud [[temperatura]]m quattuor graduum [[Andreas Celsius|Celsii]].<ref>Chiliogramma fuit etiam 1000 [[gramma]]tum; vice versa, gramma est millensima chiliogrammatis pars.</ref> Haec definitio [[vocabulum|verbis]] simplex sed usu difficilis erat. Secundum autem recentissimas huius [[unitas|unitatis]] definitiones, haec cognatio est vera usque ad triginta partes per [[millio]]nem. Anno [[1799]], "chiliogramma archivorum" (ut dicitur), ex [[platinum|platino]] funditum, norma massae factum est. Anno [[1889]], [[cylindrus]] temperationis platini et [[iridium|iridii]], [[prototypus internationalis chiliogrammatis]], norma unitatis massae in omne systemate metrico factum est, et sic mansit usque ad annum [[2019]]. Chiliogramma erat ultima ex unitatum systematis internationalis quae per [[res|rem]] [[physica|corporeum]] definiebatur.

Emendatio ex 17:15, 20 Septembris 2021

Imago exemplaris Lutetiae conservati. Non est photogramma sed imago computatro facta, quod nemo chiliogramma publicum videre nec tangere potest.
Systema internationale unitatum post definitionem anno 2019 effectam: chiliogramma nunc secundo, celeritate lucis, et constante Planckiano fingitur; praeterea, ampere chiliogrammate non iam nititur.
Chiliogramma antiquum.

Chiliogramma[1][2][3][4] (-tis vel -tos, n.)[2][4] sive kilogramma[2][5] (-atis, n. vel -ae, f.)[2] est mensura massae in systemate metrico (rite in systemate internationali unitatum), una ex septem principalibus physicae mensuris. Eius abbreviatio est chg (seu kg, secundum normas internationales). Late per mundum in scientia, arte ingeniaria, et commercio adhibetur, vulgo in sermone quotidiano chilio et kilo appellata.

Unum chiliogramma (1 chg) primum anno 1795 fuit massa unius litri aquae apud temperaturam quattuor graduum Celsii.[6] Haec definitio verbis simplex sed usu difficilis erat. Secundum autem recentissimas huius unitatis definitiones, haec cognatio est vera usque ad triginta partes per millionem. Anno 1799, "chiliogramma archivorum" (ut dicitur), ex platino funditum, norma massae factum est. Anno 1889, cylindrus temperationis platini et iridii, prototypus internationalis chiliogrammatis, norma unitatis massae in omne systemate metrico factum est, et sic mansit usque ad annum 2019. Chiliogramma erat ultima ex unitatum systematis internationalis quae per rem corporeum definiebatur.

Historia hodierna

Ab anno 1889 1 chg erat, per definitionem, massa quae continetur in exemplari prisco apud Officinam Internationale in Pondera et Mensuras Lutetiae sito. Exemplar metallis platino (90%) atque iridio (10%) factum est. In forma cylindri 39 mm alti, cum radio 19.5 mm fusum est.

Definitio chiliogrammatis rite die 20 Maii 2019 mutabitur. Quod non iam est subiecta? de? exemplaro? prisco, sed de constante Planckiano (), de celeritate luminis () et de definitione secundi, i.e. cyclis radiationis electronum quae inter status fundamentalis atomi Cs 133 moventur ():

Nexus interni

Notae

  1. Kraus, L. A. (1844), Kritisch-etymologisches medicinisches Lexikon, ed. 3a (Gotingae: Verlag der Deuerlich- und Dieterichschen Buchhandlung).
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Schlickum, O. (1879), Lateinisch-deutsches Special-Wörterbuch der pharmazeutischen Wissenschaften (Lipsiae: Ernst Günther’s Verlag).
  3. Gabler, E., & T. C. Winkler (1881), Latijnsch-Hollandsch woordenboek over de geneeskunde en de natuurkundige wetenschappen, ed. secunda (Lugduni Batvaorum: A. W. Sijthoff).
  4. 4.0 4.1 Foster, F. D. (1891-1893), An illustrated medical dictionary. Being a dictionary of the technical terms used by writers on medicine and the collateral sciences, in the Latin, English, French, and German languages (Novi Eboraci: D. Appleton and Company).
  5. Maxwell, T., ed. (1890), Terminologia medica polyglotta (Londinii: J. & A. Churchill / Lutetiae: G. Mason / Philadelphiae: P. Blakiston, Son & Co.
  6. Chiliogramma fuit etiam 1000 grammatum; vice versa, gramma est millensima chiliogrammatis pars.

Bibliographia

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad chiliogramma spectant.

Formula:External media

Unitates Systematis Internationalis: series paginarum brevium

Unitates axiomaticae:
Amperium  • Candela  • Chiliogramma  • Kelvin  • Metrum  • Moles  • Secundum

Unitates derivatae:
Becquerel  • Celsii Gradus  • Coulomb  • Farad  • Gray  • Henry  • Hertz  • Joulium  • Katal  • Lumen  • Lux  • Newton  • Ohmium  • Pascalis  • Radians  • Siemens  • Sievert  • Steradian  • Tesla  • Vattium  • Voltium  • Weber