Quantum redactiones paginae "Capsicum (fructus)" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
+
mNo edit summary
Linea 4: Linea 4:
Illae ''[[Capsicum annuum|C. annui]]'' varietates, quibus [[sapor]] non pungens sed dulcis sit, a productoribus comestoribusque nomine praecipuo in pluribus [[lingua|linguis]] distinguuntur. Latine "[[capsicum dulce (fructus)|capsicum dulce]]" appellantur.
Illae ''[[Capsicum annuum|C. annui]]'' varietates, quibus [[sapor]] non pungens sed dulcis sit, a productoribus comestoribusque nomine praecipuo in pluribus [[lingua|linguis]] distinguuntur. Latine "[[capsicum dulce (fructus)|capsicum dulce]]" appellantur.


== Capsicum saeculo XVI in America et Europa ==
== Capsicum in America et Europa ==
[[Fasciculus:German pepper described by Hieronymus Bock 1539 fasc 2 f 86v.jpg|thumb|upright=1.25|Capsici in Europa culti notitia antiquissima ([[Hieronymus Bock]], 1539)<ref name="Bock (1539)">[[#Bock (1539)]]</ref>]]
[[Fasciculus:German pepper described by Hieronymus Bock 1539 fasc 2 f 86v.jpg|thumb|upright=1.25|Capsici in Europa culti notitia antiquissima ([[Hieronymus Bock]], 1539)<ref name="Bock (1539)">[[#Bock (1539)]]</ref>]]
Primus Europaeorum [[Christophorus Columbus]] de capsico fructu in [[ephemeris|ephemeride]] primae [[navigatio]]nis sub die [[15 Ianuarii]] [[1493]] refert: "Abundat etiam ''ají'', videlicet piper huius gentis e quorum magis quam piper valeant, sine quo nullus unquam cenat, quod saluberrimum est; quo quinquaginta caravellae quotannis in hac [[Hispaniola]] onerari possunt."<ref>''Tambien hay mucho ají, ques su pimienta, della que vale mas que pimienta, y toda la gente no come sin ella, que la halla muy sana; puédense cargar 50 carabelas cada año en aquella Española'': [[#Columbi ephemeris (1493)]] [https://archive.org/stream/coleccindelosv01nava#page/286/mode/2up p. 286 editionis 1858]</ref> Ipse semina huius fructus ad reges Hispanicos statim reddidit, sicut ex epistula anno insequenti in insula Isabella scripta constat: "illius ''axí'' quod nos piper nuncupamus, de quo e prima navigatione ad Exc. vestr. adduximus, hinc recipietis quantum mandabitis; cuius semina in hortis serta crescuntur."<ref>''del axí, a qui deçimos pimienta, del que truxe el otro viaje a V. Al., aquí ay y abrá cuanto V. Al. mandare, que les siembran y naçen en huertas'': [[#Columbi liber copiarum (1493-1503)]] [http://www.biblioteca.tv/artman2/publish/1494_259/El_segundo_viaje_a_las_Indias_Fragmento_de_la_cart_441.shtml no. 2]</ref> [[Didacus Alvares Chanca]] etiam, particeps huius navigationis, in epistula anno [[1494]] scripta ait: "Tanquam speciem ad condimentum habent speciem ''agí'' appellatam, e qua tam pisces quam aves quantas capiant comeduntur; quae multis varietatibus prodit"<ref>''Tienen por especia, por lo adobar, una especia que se llama Agí con la cual comen también el pescado, como aves cuando las pueden haber'': [[#Chanca (1494)]] [https://archive.org/stream/coleccindelosv01nava#page/370/mode/2up p. 370 editionis 1858]</ref> {{Creanda|it|Relazione d'alcune cose della Nuova Spagna e della gran città di Temestitan Messico|Conquisitator anonymus}} (sic nuncupatus) qui cum [[Ferdinandus Cortesius|Cortesio]] Mexicopolim anno [[1519]] venit de "pipere" nundinis huius urbis venditato ait:<ref>[[#Conquisitator anonymus (post 1519)]] [https://archive.org/stream/dellenavigationi00ramu#page/n605/mode/2up f. 258v editionis 1606]</ref> "habent varietatem piperis condimentarii, ''chil'' appellati, sine quo nullum cibum comedunt."<ref>''Hanno una sorte di pepe da condire, che si chiama Chil, che niuna cosa mangiano senza esso'': [[#Conquisitator anonymus (post 1519)]] [https://archive.org/stream/dellenavigationi00ramu#page/n599/mode/2up f. 255v editionis 1606]</ref>
Primus Europaeorum [[Christophorus Columbus]] de capsico fructu in [[ephemeris|ephemeride]] primae [[navigatio]]nis sub die [[15 Ianuarii]] [[1493]] refert: "Abundat etiam ''ají'', videlicet piper huius gentis e quorum magis quam piper valeant, sine quo nullus unquam cenat, quod saluberrimum est; quo quinquaginta caravellae quotannis in hac [[Hispaniola]] onerari possunt."<ref>''Tambien hay mucho ají, ques su pimienta, della que vale mas que pimienta, y toda la gente no come sin ella, que la halla muy sana; puédense cargar 50 carabelas cada año en aquella Española'': [[#Columbi ephemeris (1493)]] [https://archive.org/stream/coleccindelosv01nava#page/286/mode/2up p. 286 editionis 1858]</ref> Ipse semina huius fructus ad reges Hispanicos statim reddidit, sicut ex epistula anno insequenti in insula Isabella scripta constat: "illius ''axí'' quod nos piper nuncupamus, de quo e prima navigatione ad Exc. vestr. adduximus, hinc recipietis quantum mandabitis; cuius semina in hortis serta crescuntur."<ref>''del axí, a qui deçimos pimienta, del que truxe el otro viaje a V. Al., aquí ay y abrá cuanto V. Al. mandare, que les siembran y naçen en huertas'': [[#Columbi liber copiarum (1493-1503)]] [http://www.biblioteca.tv/artman2/publish/1494_259/El_segundo_viaje_a_las_Indias_Fragmento_de_la_cart_441.shtml no. 2]</ref> [[Didacus Alvares Chanca]] etiam, particeps huius navigationis, in epistula anno [[1494]] scripta ait: "Tanquam speciem ad condimentum habent speciem ''agí'' appellatam, e qua tam pisces quam aves quantas capiant comeduntur; quae multis varietatibus prodit"<ref>''Tienen por especia, por lo adobar, una especia que se llama Agí con la cual comen también el pescado, como aves cuando las pueden haber'': [[#Chanca (1494)]] [https://archive.org/stream/coleccindelosv01nava#page/370/mode/2up p. 370 editionis 1858]</ref> {{Creanda|it|Relazione d'alcune cose della Nuova Spagna e della gran città di Temestitan Messico|Conquisitator anonymus}} (sic nuncupatus) qui cum [[Ferdinandus Cortesius|Cortesio]] Mexicopolim anno [[1519]] venit de "pipere" nundinis huius urbis venditato ait:<ref>[[#Conquisitator anonymus (post 1519)]] [https://archive.org/stream/dellenavigationi00ramu#page/n605/mode/2up f. 258v editionis 1606]</ref> "habent varietatem piperis condimentarii, ''chil'' appellati, sine quo nullum cibum comedunt."<ref>''Hanno una sorte di pepe da condire, che si chiama Chil, che niuna cosa mangiano senza esso'': [[#Conquisitator anonymus (post 1519)]] [https://archive.org/stream/dellenavigationi00ramu#page/n599/mode/2up f. 255v editionis 1606]</ref>
Linea 23: Linea 23:
[[Garcias Lasus Inca]] primus omnium, in [[Hispania]] exsul saeculo XVII ineunte scribens, species tres [[Peruvia]]nas cultas generis ''Capsici'' distinxit, videlicet ''[[rocoto|rocot uchu]]'' (''C. pubescens''), ''[[chinchi-uchu|chinchi uchu]]'' (''C. chinense''), tertiaque cuius nominis oblitus est, id est, ''[[Ají amarillo|kellu-uchu]]'' (''C. baccatum'' var. ''pendulum''). ''Los de mi tierra'', ait, ''son tan amigos del uchu, que no comeron sin el, aunque non sea sino unas yervas crudas'' ("gens patriae meae capsicum tam amant ne ullus cibus sine illud comedatur etiamsi nihil nisi paucae herbae crudae").<ref>[[#Garcias Lasus (1609)]]</ref>
[[Garcias Lasus Inca]] primus omnium, in [[Hispania]] exsul saeculo XVII ineunte scribens, species tres [[Peruvia]]nas cultas generis ''Capsici'' distinxit, videlicet ''[[rocoto|rocot uchu]]'' (''C. pubescens''), ''[[chinchi-uchu|chinchi uchu]]'' (''C. chinense''), tertiaque cuius nominis oblitus est, id est, ''[[Ají amarillo|kellu-uchu]]'' (''C. baccatum'' var. ''pendulum''). ''Los de mi tierra'', ait, ''son tan amigos del uchu, que no comeron sin el, aunque non sea sino unas yervas crudas'' ("gens patriae meae capsicum tam amant ne ullus cibus sine illud comedatur etiamsi nihil nisi paucae herbae crudae").<ref>[[#Garcias Lasus (1609)]]</ref>


== Capsicum aevo recentiori ==
Cultus capsicorum a scriptoribus saeculo XVIII describitur, generis "climatum calidissimorum [[America]]e et [[Africa]]e oriundi" cui tempus sationis in Europa ultima hebdomas mensis Februarii esse debet;<ref>''It is a native of the warmest climates of America and Africa ... The last week of [February] will be the proper time for sowing them'': [[#Hill (1757)]]</ref> solam plantam esse ([[Vicia faba|fabis]] exceptis) asseveratur "cui rustici Provinciae Francicae Occitaniaeque curas minutiores volenter dabunt: promptiores mense Februario, alii Martio serunt".<ref>''C’est la seule plante, après les fèves, pour laquelle les paysans de Provence et de Languedoc ne plaignent pas les petits soins ... Les plus pressés sèment en février, les autres en mars'': [[#Rozier (1789)]]</ref> Saeculo XIX ineunte separatim recognitae erunt species tres, videlicet annua, frutescens, baccata.<ref>[[#Descourtilz (1828)]]</ref>
Cultus capsicorum a scriptoribus saeculo XVIII describitur, generis "climatum calidissimorum [[America]]e et [[Africa]]e oriundi" cui tempus sationis in Europa ultima hebdomas mensis Februarii esse debet;<ref>''It is a native of the warmest climates of America and Africa ... The last week of [February] will be the proper time for sowing them'': [[#Hill (1757)]]</ref> solam plantam esse ([[Vicia faba|fabis]] exceptis) asseveratur "cui rustici Provinciae Francicae Occitaniaeque curas minutiores volenter dabunt: promptiores mense Februario, alii Martio serunt".<ref>''C’est la seule plante, après les fèves, pour laquelle les paysans de Provence et de Languedoc ne plaignent pas les petits soins ... Les plus pressés sèment en février, les autres en mars'': [[#Rozier (1789)]]</ref> Saeculo XIX ineunte separatim recognitae erunt species tres, videlicet annua, frutescens, baccata.<ref>[[#Descourtilz (1828)]]</ref>



Emendatio ex 21:07, 12 Aprilis 2021

"DCCC siccorum capsici fructuum sarcinae": tributum urbis Tuchpa in Codice Mendoza ante annum 1542 enumeratum

Capsicum[1] seu chili[2] est fructus plantarum florentium generis Capsici, in familia Solanacearum. Huic generi sunt quinque fere species, quibus homines pro cibo et medicamentis uti solent, videlicet Capsicum annuum, C. baccatum, C. chinense, C. frutescens, C. pubescens.

Illae C. annui varietates, quibus sapor non pungens sed dulcis sit, a productoribus comestoribusque nomine praecipuo in pluribus linguis distinguuntur. Latine "capsicum dulce" appellantur.

Capsicum in America et Europa

Capsici in Europa culti notitia antiquissima (Hieronymus Bock, 1539)[3]

Primus Europaeorum Christophorus Columbus de capsico fructu in ephemeride primae navigationis sub die 15 Ianuarii 1493 refert: "Abundat etiam ají, videlicet piper huius gentis e quorum magis quam piper valeant, sine quo nullus unquam cenat, quod saluberrimum est; quo quinquaginta caravellae quotannis in hac Hispaniola onerari possunt."[4] Ipse semina huius fructus ad reges Hispanicos statim reddidit, sicut ex epistula anno insequenti in insula Isabella scripta constat: "illius axí quod nos piper nuncupamus, de quo e prima navigatione ad Exc. vestr. adduximus, hinc recipietis quantum mandabitis; cuius semina in hortis serta crescuntur."[5] Didacus Alvares Chanca etiam, particeps huius navigationis, in epistula anno 1494 scripta ait: "Tanquam speciem ad condimentum habent speciem agí appellatam, e qua tam pisces quam aves quantas capiant comeduntur; quae multis varietatibus prodit"[6] Conquisitator anonymus (sic nuncupatus) qui cum Cortesio Mexicopolim anno 1519 venit de "pipere" nundinis huius urbis venditato ait:[7] "habent varietatem piperis condimentarii, chil appellati, sine quo nullum cibum comedunt."[8]

"Siliquastrum maius et minus" ab Leonharto Fuchsio depicta (exemplum coloratum)[9]
"Siliquastrum tertium" ab Leonharto Fuchsio depicta (exemplum coloratum)[10]
"Siliquastrum quartum" (an Capsicum chinense?) ab Leonharto Fuchsio depicta (exemplum coloratum)[11]

Seminibus a Columbo in Hispaniam remissis, cultus in hortis usque in Germaniam anno 1539 penetraverat, ubi Hieronymus Bock Spirae in urbe observans originem speciei nescivit: deutscher Pfeffer nuncupavit.[3] E talibus observationibus Leonhartus Fuchsius anno 1542, nomina vernacularia indianischer et Calecutischer Pfeffer citans, speciebus a maioribus definitis "siliquastro" et "piperitide" frustra attribuere temptans, optimas imagines varietatum quattuor (inter quas fortasse Capsici chinensis) divulgavit.[12] Quem sequens Gulielmus Turner anno 1548 capsica in hortis Angliae aliquibus repperit eisdemque nominibus usus est.[13] Conradus Gesnerus anno 1561 e scientia horticultorum Germanorum "Aestiva est herba" recte ait "et nisi primo vere apud nos seratur, siliquas suas pulcherrime rubentes non perficit".[14] Ergo Iohannes Gerardus, de Anglia anno 1597 loquens, has plantas e terris extraneis in Hispaniam Italiamque importatas "unde nos" ait "semina in nostros hortos Anglicos accepimus, cuius capsicum non iam ad illum splendidum colorem rubrum maturabat quem suá naturá possidet" causa adversitatis climaticae.[15]

Interea Carolus Clusius, botanistarum saeculi XVI princeps, cultum capsicorum in Hispania et Portugallia rettulit tam ex itinere suo annis 1564 et 1565 suscepto, quam e descriptione Nicolai Monardes quam ipse e lingua Hispanica Latine verterit:

Nec praetermittendum est piper ex Indiis nostris missum, quandoquidem non modo in medicum usum receptum est, sed planta est excellentissima et tot[i] Hispaniae notissima: nam nullus est hortus, in quo non seratur ob fructus pulchritudinem. Vidi aliquando in hac urbe ad arboris altitudinem excrescentem. Folio est viridi, ocymo latifolio simili, flore albo, ex quo pullulat fructus diversae formae, oblongus, rotundus, melope[po]nis forma aut ceraseorum, sed immaturius viridis est, maturus vero colore rubro gratissimo. Particulatim concisum et iusculo maceratum, meliorem saporem edulus conciliat, quam piper vulgare, ideoque eius usus est in omnibus, in quibus aromata ex Maluccis insulis et Calecutio delata commendantur, in eo solum differens, quod illa multis aureis emuntur, hoc sola satione adquiritur: nam in una planta colliguntur aromata in totius anni usum, minore dispendio et maiore commodo. Flatus discutit, utlie pectori et perfrictionibus, calefacitque et roborat partes internas. Caliditatis et siccitatis in quarto fere gradu particeps:[16]

Litteris parvis addidit ipse Clusius: "Capsicum hoc seu piper Indicum (Americum potius) diligentissime colitur tota Castella cum ab hortulanis, tum a mulieribus in fenestris aedium suarum. Etenim eo utuntur per totum annum, cum virente tum sicco, pro condimento et pipere. Spectatur varia forma ... sed et haec omnia genera aliquando vidi colore flavescente, in Lusitania, monasterio quodam circa Olysiponem".[17]

Clusius postea se "Ulyssipone Conimbricam" proficiscente hanc speciem "nonnullis Lusitaniae locis" vidisse meminit, "caule in cubitales ramos diviso, graciliores tamen quam in vulgari", fructu exiguo "tam acris et fervidi saporis, ut gullatum fauces incenderet".[18] Quod ille piper Brasilianum appellabat, nos sub nomine Capsici baccati recognoscere possumus.

Idem Clusius primus omnium de cultu prope Hungariam hac annotatione relatus est: "Memini etiam videre anno Christi M.D.XXCV magná copiá cultum in suburbanis Brunnae celebris marchionatus Moraviae urbis hortis, e quo cultores non contemnendum quaestum faciebant; erat enim apud vulgus frequens eius usus". Hodie eadem fere regione tritura paprica nomine e varietatibus capsicorum admodum mitioribus producitur.

Garcias Lasus Inca primus omnium, in Hispania exsul saeculo XVII ineunte scribens, species tres Peruvianas cultas generis Capsici distinxit, videlicet rocot uchu (C. pubescens), chinchi uchu (C. chinense), tertiaque cuius nominis oblitus est, id est, kellu-uchu (C. baccatum var. pendulum). Los de mi tierra, ait, son tan amigos del uchu, que no comeron sin el, aunque non sea sino unas yervas crudas ("gens patriae meae capsicum tam amant ne ullus cibus sine illud comedatur etiamsi nihil nisi paucae herbae crudae").[19]

Cultus capsicorum a scriptoribus saeculo XVIII describitur, generis "climatum calidissimorum Americae et Africae oriundi" cui tempus sationis in Europa ultima hebdomas mensis Februarii esse debet;[20] solam plantam esse (fabis exceptis) asseveratur "cui rustici Provinciae Francicae Occitaniaeque curas minutiores volenter dabunt: promptiores mense Februario, alii Martio serunt".[21] Saeculo XIX ineunte separatim recognitae erunt species tres, videlicet annua, frutescens, baccata.[22]

Usus

In medicina

Fructus capsaicinum, substantiam facile in pingue dissolventem (lipophilicam) continet. Capsicainum dolorem ingentem et acerbum per receptorium capsaicini (TrpV1) inurit[23]. Antagonista TrpV1 dolores mitigare queant[24].

[25]

[26]
[27]
[28]

Varietates selectae

Hae cultivarietates maiore parte speciei Capsico annuo var. annuo attribuuntur.[29]

Pinacotheca varietatum selectarum

Pulveres

Hae triturae de fructibus capsicorum a coquis saepe adhibentur:

Notae

  1. "Capsicum": #Gesnerus (1561); #Gregorius de Regio (1611)
  2. "Chili" litteris italicis: #Bontius (1631)
  3. 3.0 3.1 #Bock (1539)
  4. Tambien hay mucho ají, ques su pimienta, della que vale mas que pimienta, y toda la gente no come sin ella, que la halla muy sana; puédense cargar 50 carabelas cada año en aquella Española: #Columbi ephemeris (1493) p. 286 editionis 1858
  5. del axí, a qui deçimos pimienta, del que truxe el otro viaje a V. Al., aquí ay y abrá cuanto V. Al. mandare, que les siembran y naçen en huertas: #Columbi liber copiarum (1493-1503) no. 2
  6. Tienen por especia, por lo adobar, una especia que se llama Agí con la cual comen también el pescado, como aves cuando las pueden haber: #Chanca (1494) p. 370 editionis 1858
  7. #Conquisitator anonymus (post 1519) f. 258v editionis 1606
  8. Hanno una sorte di pepe da condire, che si chiama Chil, che niuna cosa mangiano senza esso: #Conquisitator anonymus (post 1519) f. 255v editionis 1606
  9. #Fuchsius (1542) p. 732
  10. #Fuchsius (1542) p. 733
  11. #Fuchsius (1542) p. 734
  12. #Fuchsius (1542); imagines ab Alberto Mayer pictas, cf. H. Walter Lack, "Eine unbekannte Wiener Bilderhandschrift: Der Codex Amphibiorum" in Annalen des Naturhistorischen Museums in Wien vol. 104 B (2003) pp. 463-478
  13. Piperitis called also siliquastram after the judgemente of Fuchsius . . . called in Englishe Indishe peper. . . . The herbe groweth in certeyne gardines in Englande: William Turner, The Names of Herbes in Greke, Latin, Englishe, Duch and Frenche (Londinii: John Day, 1548) s.v. "Piperitis" (James Britten, ed., The Names of Herbes, by William Turner [Londinii: English Dialect Society, 1881] p. 63)
  14. #Gesnerus (1561)
  15. These plants are brought from forren countries, as Ginnee, India and those parts, into Spaine and Italy; from whence wee have received seede for our English gardens, where they come to fruit bearing, but the cod doth not come to that bright red colour which naturally it is possessed with . . . by reason of these unkindely yeeres that are past: #Gerard (1597)
  16. #Clusius (1574) p. 71. No quiero dexir de dezir de la pimienta que traen delas Indias, que non solo sirve a medicina, pero es especie excelentissima, la qual es conocida en toda España, porque no ay jardin ni huerta ni maceton que no la tenga sembrada por la hermosura del fructo que lleva. Es planta grande, tanto que yo he visto en esta ciudad alguna que ygualava con algunes arboles. Echa las hojas verdes a modo de albahaca de la ancha que llaman charanfoli. Echa unas flores blancas de que sale el fructo, que es en diversas formas: unos pimientos son largos, otros redondos, otros de hechura de melones, otros de ceresas, pero todos son al principio quando no estan maduros muy verdes, et maduros muy colorados, con un color muy gracioso. Usan dellos en todos los guisados y potages, porque haze mejor gusto que la pimienta comun: hecho tajadas y echadas en caldo, es salsa excelentissima, usan dellos en todo aquello que sirven las especies que traen de Maluco y de Calicud. Desieren en que las della India cuestan muchos ducados: estotra no cuesta mas que sembrarla, porque en una planta ay especias para todo el año, con menos daño y mas provecho nostro. Conforta mucho, ressuelve ventosidades, son buenos para el pecho, y para los frios de complexion, calienta y conforta, corroborando los miembros principales. Es caliente y seca casi en quarto grado: Nicolás Monardes, Dos libros. El uno trata de todas las cosas que traen de nuestras Indias Occidentales (Hispali, 1565) quaternion f 6
  17. #Clusius (1574) p. 74
  18. #Gregorius de Regio (1611) pp. 104-105
  19. #Garcias Lasus (1609)
  20. It is a native of the warmest climates of America and Africa ... The last week of [February] will be the proper time for sowing them: #Hill (1757)
  21. C’est la seule plante, après les fèves, pour laquelle les paysans de Provence et de Languedoc ne plaignent pas les petits soins ... Les plus pressés sèment en février, les autres en mars: #Rozier (1789)
  22. #Descourtilz (1828)
  23. Caterina M.J., Schumacher M. A., et al. (Oct 1997). "The capsaicin receptor: a heat-activated ion channel in the pain pathway". Nature 389 (6653): 816-24 
  24. Cui M., Honore P., et al. (Sep 2006). "TRPV1 receptors in the CNS play a key role in broad-spectrum analgesia of TRPV1 antagonists". The journal of neuroscience 26 (37): 9385-93 
  25. C'est la manière Indienne. Au lieu de safran ce sont des racines de safran dont ils se servent, et à la place de poivre, c'est du piment: Vincent La Chapelle, Le cuisinier moderne (2a ed. 5 voll. Hagae Comitum, 1742) vol. 5 p. 90
  26. The flower is inconsiderable, but the fruit is conspicuous in the highest degree ... it affords an excellent pickle: #Hill (1757)
  27. Dans la majeure partie de nos provinces du nord, on ne cultive cette plante que pour la décoration des potagers ... Il n’en est pas ainsi dans les provinces de l’intérieur, son fruit dans la maturité et quand il est sec tient complètement lieu de poivre dans les cuisines des grandes et petites fermes. Dans nos provinces du midi, leurs habitans préfèrent un poivron à l’oignon et à l’ail pour le repas du matin. Le poivron est ce fruit encore petit et vert, et qui n’a pas encore changé de couleur. Lorsque sa robe a pris la teinte du corail, il ne sert plus que pour la cuisine ... Le fruit tient lieu de poivre à une très-grande partie des habitans de ce royaume. Quelques personnes font confire dans le vinaigre les poivrons, de la même manière que les cornichons. Les marchands de vinaigre ont grand soin d’ajouter une certaine quantité de poivrons murs et secs dans leurs barriques de vinaigre, dont ils augmentent singulièrement la "force": #Rozier (1789)
  28. Les Indiens les préfèrent au poivre ordinaire, et les mangent crus. On les confit aussi au sucre et l'on en porte sur mer pour servir dans les voyages de long cours ... On les cueille aussi en vert ... La plupart des autres espèces de piment sont en usage chez les Indiens, qui en mêlent dans leurs ragoûts [et] en font des espèces de bouillons ou de décoctions très-fortes ... Les Portugais établis dans ces contrées appellent ces potions stomachiques caldo di pimento ... C'est particulièrement avec le piment à petites baies que les Indiens préparent leur beurre de cayan: #Descourtilz (1828)
  29. Fontes enumerationis: #Bosland et al. (1998); #Bosland et Votava (2012) pp. 13-38; #Andrews (1995); #DeWitt et Bosland (2014); #Davidson (1999); de unitatibus Scoville praesertim #De, ed. (2003) p. 99
  30. #Garcias Lasus (1609) (?); #Bosland et Votava (2012) p. 35; #Andrews (1995) p. 124, tab. 26; #Libreros et al. (2013) p. 18
  31. #Bosland et Votava (2012) p. 34; #DeWitt et Bosland (2014); #Libreros et al. (2013) p. 25
  32. #Andrews (1995) pp. 93-94, tab. 1
  33. #Bosland et Votava (2012) pp. 27-28; #Andrews (1995) pp. 95-96, tab. 2
  34. #Bosland et Votava (2012) p. 26; #Andrews (1995) p. 97, tab. 3
  35. #Ribeiro et al. (2008) p. 59 et alibi; #Carvalho et al. (2014) p. 7449; Ana Gláucia Heinrich, Melhoramento genético do pimento biquinho salmão (dissertatio universitatis Brasiliopolitanae, 2013)
  36. #Andrews (1995) p. 99, tab. 5
  37. #Andrews (1995) p. 100, tab. 6
  38. #Andrews (1995) p. 102, tab. 8
  39. #Andrews (1995) p. 103, tab. 9
  40. #Bosland et Votava (2012) pp. 33-34; #DeWitt et Bosland (2014); #Libreros et al. (2013) pp. 26-28
  41. #Andrews (1995) p. 111, tab. 16
  42. #DeWitt et Bosland (2014); #Andrews (1995) p. 102
  43. #DeWitt et Bosland (2014); #De, ed. (2003) pp. 2-4; #Andrews (1995) pp. 119-120, tab. 24
  44. #Garcias Lasus (1609); #Andrews (1995) p. 126, tab. 28; #Libreros et al. (2013) pp. 29-43
  45. #DeWitt et Bosland (2014); #Andrews (1995) pp. 127-128, tab. 29
  46. #Andrews (1995) p. 107, tab. 13
  47. #Bosland et Votava (2012) p. 33; #Andrews (1995) p. 129, tab. 30
  48. #Andrews (1995) pp. 108-109, tab. 14
  49. #Bosland et Votava (2012) p. 35; #DeWitt et Bosland (2014)
  50. #Bosland et Votava (2012) p. 30; #Andrews (1995) p. 110, tab. 15
  51. #De, ed. (2003) p. 205 et alibi; vide imaginem
  52. #Andrews (1995) p. 112, tab. 17
  53. #Andrews (1995) p. 125, tab. 27
  54. #DeWitt et Bosland (2014); #De, ed. (2003) p. 135
  55. #DeWitt et Bosland (2014); #Andrews (1995) p. 130, tab. 31
  56. #Garcias Lasus (1609); #DeWitt et Bosland (2014); #Bosland et Votava (2012) pp. 18-20; #Andrews (1995) pp. 134-135, tab. 34
  57. #DeWitt et Bosland (2014); #Andrews (1995) p. 131, tab. 32
  58. #Bosland et Votava (2012) p. 31; #Andrews (1995) p. 116, tab. 21
  59. #Bosland et Votava (2012) p. 34; #Andrews (1995) pp. 121-124, 132-133, tab. 25
  60. #Andrews (1995) p. 118, tab. 23

Bibliographia

Fontes antiquiores
Eruditio recentior
De origine et historia
De cultu et cultivarietatibus
  • Paul W. Bosland, Alton L. Bailey, Jaime Iglesias-Olivas, Capsicum pepper varieties and classification. NMSU Cooperative Extension Service and Agricultural Experiment Station, 1998
  • Paul W. Bosland, Eric J. Votava, Peppers: Vegetable and Spice Capsicums. Oxoniae: CABI, 2012. ISBN 978-1-84593-825-3
  • David DeWitt, Paul W. Bosland, The Complete Chile Pepper Book: A Gardener’s Guide to Choosing, Growing, Preserving, and Cooking. Novi Eboraci, 2014
  • Dimary Libreros et al., Catalogo de ajies (Capsicum spp.) peruanos. Romae: Bioversity International, 2013
  • Anelise Macedo, "Pimentas Capsicum: uma história de sucesso na cadeia produtiva de hortaliças" in Hortaliças em revista vol. 4 no. 18 (2015)
  • Cláudia S. da C. Ribeiro et al., Pimentas Capsicum. Brasiliopoli: Embrapa Hortaliças, 2008 (liber in interrete reperiendum)
De gastronomia
  • James D. Campbell, Mr Chilehead: adventures in the taste of pain. Toronti, 2003
  • Kurt Michael Friese, Kraig Kraft, Gary Paul Nabhan, Chasing Chiles: Hot Spots Along the Pepper Trail. White River Junction, 2011
  • Jay M. Lillywhite, Jennifer E. Simonsen, Mark E. Uchanski, "Spicy Pepper Consumption and Preferences in the United States" in HortTechnology vol. 23 (2013) pp. 868–876
  • Amal Naj, Peppers: A Story of Hot Pursuits. Novi Eboraci, 1992
De re medica et diaetetica
  • Barbara Pickersgill, "Chile Peppers" in Rafael Lira, Alejandro Casas, José Blancas, edd., Ethnobotany of Mexico: Interactions of People and Plants in Mesoamerica (Springer, 2016) pp. 417-438 (Paginae selectae apud Google Books)

Nexus interni

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Capsica spectant.

Pinacotheca