Quantum redactiones paginae "Lingua Iaponica" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m Pauca polivi.
pauca reformulavi; paginam nunc vicificatam censeo, sed menda Latinitatis manent
Linea 1: Linea 1:
{{Vicificanda}}
{{Latinitas|-2}}
{{Latinitas|-2}}
{{Capsa linguae
{{Capsa linguae
Linea 67: Linea 66:
==== Pronomina personalia ====
==== Pronomina personalia ====
[[Pronomen personale|Pronomina personalia]] comitatu et genere mutant.
[[Pronomen personale|Pronomina personalia]] comitatu et genere mutant.
*Ego = ''watashi'' (genus commune)
:Ego
:''watashi'' (genus commune)


==== Promomina demonstrativa ====
==== Promomina demonstrativa ====
''ko'' (こ) 'hic', ''so'' (そ) 'illd', ''a'' (あ) 'illud (procul)'
* ''ko'' (こ) 'hic', ''so'' (そ) 'illd', ''a'' (あ) 'illud (procul)'


=== Verba ===
=== Verba ===
Linea 79: Linea 77:


Verba pro comitatibus mutant:
Verba pro comitatibus mutant:
:sententia basica{{dubsig}} = ''tabe-ta'' (食べた)
* sententia basica{{dubsig}} = ''tabe-ta'' (食べた)
:sententia comis = ''tabe-mashita'' (食べました)<br />
* sententia comis = ''tabe-mashita'' (食べました)

Utraque sententiarum significat praeteritum verbi 'edendi'.
Utraque sententiarum significat praeteritum verbi 'edendi'.


=== Particulae ===
=== Particulae ===
Lingua Iaponica significat casus per particulas grammaticas.
Lingua Iaponica significat casus per particulas grammaticas.
:''ga'' (が) = [[nominativus]]
*''ga'' (が) = [[nominativus]]
:''no'' (の) = [[genetivus]]
*''no'' (の) = [[genetivus]]
:(''w'')''o'' (を) = [[accusativus]] (in sermone commune, ''w'' non sonatus est)
*(''w'')''o'' (を) = [[accusativus]] (in sermone commune, ''w'' non sonatus est)
:''ni'' (に) = [[dativus]] et [[ablativus]]
*''ni'' (に) = [[dativus]] et [[ablativus]]
:(''h'')''e'' (へ) = [[locativus]] (per "he" litteram scribitur)
*(''h'')''e'' (へ) = [[locativus]] (per "he" litteram scribitur)


Lingua Iaponica etiam tenet particulam ''wa'' (は) (per "ha" scribitur), quae similis est Latinae 'de', sed cum usu [[nominativus|nominativi]].
Lingua Iaponica etiam tenet particulam ''wa'' (は) (per "ha" scribitur), quae similis est Latinae 'de', sed cum usu [[nominativus|nominativi]].
Linea 105: Linea 104:
Quidem ''ga'' subiectum [[sententia]]e significat, at ''wa'' subiectum orationis significat.
Quidem ''ga'' subiectum [[sententia]]e significat, at ''wa'' subiectum orationis significat.


私はマルクスです。 イタリア人です。日本語ができます。<br />
* 私はマルクスです。 イタリア人です。日本語ができます。
''watashi-wa Marukusu-desu. Itaria-jin-desu. Nihongo-ga deki-masu.''<br />
* ''watashi-wa Marukusu-desu. Itaria-jin-desu. Nihongo-ga deki-masu.''
Marcus sum. Italus sum. Iaponice dicere possum.<br />
* Marcus sum. Italus sum. Iaponice dicere possum.

Nota: ''Nihongo'' subiectum tertiae sententiae est, sed ''watashi'' 'ego' subiectum orationis est.<ref>[http://www.guidetojapanese.org/ De lingua] apud www.guidetojapanese.org.</ref><ref>[http://www.csse.monash.edu.au/~jwb/s_jgrammar.html De grammatica] apud www.csse.monash.edu.au.</ref>
Nota: ''Nihongo'' subiectum tertiae sententiae est, sed ''watashi'' 'ego' subiectum orationis est.<ref>[http://www.guidetojapanese.org/ De lingua] apud www.guidetojapanese.org.</ref><ref>[http://www.csse.monash.edu.au/~jwb/s_jgrammar.html De grammatica] apud www.csse.monash.edu.au.</ref>


== Vocabularium ==
== Vocabularium ==
=== ''Esse'' ===
=== ''Esse'' ===
Tria verba de esse adsunt; ''iru'' (いる), ''aru'' (ある), et ''da'' (だ).<br />
Tria verba de esse adsunt; ''iru'' (いる), ''aru'' (ある), et ''da'' (だ).
:''hon-wa tēburu-ni aru.'' 'Liber est in mensa.'<br />
*''hon-wa tēburu-ni aru.'' 'Liber est in mensa.'
:''inu-wa doko-ni iru-ka.'' 'Ubi est canis?'<br />
*''inu-wa doko-ni iru-ka.'' 'Ubi est canis?'
:''da'' per omnes nomina statum significat.<br />
*''da'' per omnes nomina statum significat.
:''kodomo-wa shizuka-da.'' 'Puer est tranquillus.'<br />
*''kodomo-wa shizuka-da.'' 'Puer est tranquillus.'
:''watashi-wa roumajin-da.'' 'Ego sum Romano.'
*''watashi-wa roumajin-da.'' 'Ego sum Romano.'


=== Dies ===
=== Dies ===
:''nichiyoubi'' (日曜日) '[[dies Solis]]'
*''nichiyoubi'' (日曜日) '[[dies Solis]]'
:''getsuyoubi'' (月曜日) '[[dies Lunae]]'
*''getsuyoubi'' (月曜日) '[[dies Lunae]]'
:''kayoubi'' (火曜日) '[[dies Martis]]'
*''kayoubi'' (火曜日) '[[dies Martis]]'
:''suiyoubi'' (水曜日) '[[dies Mercurii]]'
*''suiyoubi'' (水曜日) '[[dies Mercurii]]'
:''mokuyoubi'' (木曜日) '[[dies Iovis]]'
*''mokuyoubi'' (木曜日) '[[dies Iovis]]'
:''kinyoubi'' (金曜日) '[[dies Veneris]]'
*''kinyoubi'' (金曜日) '[[dies Veneris]]'
:''doyoubi'' (土曜日) '[[dies Saturni]]'
*''doyoubi'' (土曜日) '[[dies Saturni]]'


=== ''hai'' (はい) et ''iie'' (いいえ) ===
=== ''hai'' (はい) et ''iie'' (いいえ) ===
Multe dure converteri.
Multe dure converteri.
:''hai'' (はい) 'concordat, est, ita', etc. sit. Similis verbi Anglici ''yes'' et Francogallici ''oui'' est.<br />
*''hai'' (はい) 'concordat, est, ita', etc. sit. Similis verbi Anglici ''yes'' et Francogallici ''oui'' est.
:''iie'' (いいえ) 'non concordat, non est, non ita, minime, non', etc. sit. Similis verbi Anglici ''no'' et Francogallici ''non'' est.
*''iie'' (いいえ) 'non concordat, non est, non ita, minime, non', etc. sit. Similis verbi Anglici ''no'' et Francogallici ''non'' est.


=== Cetera ===
=== Cetera ===
(Verba similiter latine)<br />
(Verba similiter latine):
''esa'' (餌)/(えさ) 'esca' aut 'cibum'<br />
*''esa'' (餌)/(えさ) 'esca' aut 'cibum'
''okiru'' (起きる) 'accidere' ('occidere')<br />
*''okiru'' (起きる) 'accidere' ('occidere')
''iku'' (行く) 'ire'<br />
*''iku'' (行く) 'ire'
''namae (名前) 'nomen'<br />
*''namae (名前) 'nomen'
''taifū (台風) '[[typhon]]'/'tempestas'
*''taifū (台風) '[[typhon]]'/'tempestas'


{{NexInt}}
{{NexInt}}

Emendatio ex 22:22, 7 Septembris 2020

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.
Lingua Iaponica
IPA: [ ɲihoŋɡo ]
Taxinomia:
lingua ab aliis segregata nisi, ut credunt nonnulli
Locutores: 127 000 000
Sigla: 1 ja, 2 jpn, 3 jpn
Status publicus
Officialis Iaponia
Privata Brasilia, C. F. A. (praecipue Havaii), aliisque in locis
Litterae:
Scriptura: Iaponica
Procuratio:
Familiae linguisticae coloribus Vicipaedicis pictae
Familiae linguisticae coloribus Vicipaedicis pictae

Familiae linguisticae coloribus Vicipaedicis pictae

Lingua Iaponica (Iaponice 日本語 Nihongo) est sermo quo plus quam 127 000 000 hominum utuntur in Iaponia et extra.

Vocabulum Nihongo ('Iaponica') in scriptura Iaponica scriptum.

Lingua est insignis varietate pronominum honorificorum, quae apta esse putatur ad genera honorum quae in societate populi Iaponici multum valent. Etenim sunt formae verborum et vocabula propria quae rationem indicant quae inter eum qui loquitur et eum quem loquens adloquitur intercedit. Lingua autem numero sonorum distinctorum potius parvo utitur.

Lingua Iaponica per plus quam quindecim saecula speciem linguae Sinicae fert. Nam scribitur scriptura quae ex litteris Sinicis (漢字 kanji) et syllabicis (ひらがな hiragana et カタカナ katakana) ipsisque de notis Sinicis deductis componitur. Per eam scripturam factum est, ut sermo Iaponicus multa vocabula et locutiones complectatur quae recta via ex lingua Sinica in eum sunt conversae.

Classificatio

Lingua Iaponica in familia lingualis Iaponica numeratur, sed de linguae origine ab iis, qui linguisticam historicam explorant et hanc linguam a ceteris seponunt, adhuc disputatur.

De ratione quae inter linguam Iaponicam et alias linguas intercedit multa et varia disseruntur (certissima prima adferuntur):

Linguistae historicae quae linguae Iaponicae studeant consentiunt linguam Iaponicam cognatum ad linguas Riuciuanas (cum Ocinavense) esse, ergo linguas Iaponicas existimantur. Apud linguistas, possibilitas cognationis geneticus ad Gogurionem tenet evidentiam fortem, et cognatio ad linguam Coreanam est possibilis sed incertus. Doctrina Altaica non satis constat, sed factus est respectabilior nostro tempore, gratias ad Sergei Starostin et alios. Plurimae linguistae reiciunt notionem linguam Iaponicam cognatam esse ad linguas Malayo-Polynesias (vel etiam Austronesias), Sino-Tibeticas, vel Tamilensem.

Investigationes linguisticae, velut totae investigationes, possunt mutare propter politicas ac causas alias. Exempli gratia, plurimae linguistae dicunt linguas Dacoromanicam et lingua Reipublicae Moldavicae easdem esse, et diversos nomina pro rationibus politicalibus habere. Iaponia et suos vecinos? historice non bene convenerunt, ergo studium cognationum linguarum est periculosum, sed minus pericolosum investigatoribus Nipponicis.

Distributio geographica

Lingua Iaponica est lingua praecipue in Iaponia et Okinava dicta. In insulá Anguar?, Lingua Anguar?, Lingua Iaponica, et Lingua Anglica adhibentur.

Vocales Iaponicae

Grammatica

Lingua Iaponica in modo scripto mixtionem abecedariorum trium adhibet; kanji, hiragana, et katakana. Kanji est abecedarium ideographicum, et alii duo syllabae. Katakana modo ad verba derivata adhibetur. Lingua Iaponica eg multa verba Anglica derivata habet, quod katakana communiter facit.

Syntaxis

Syntaxis SOV est, et in fine sententiarum verbum fit.

Nomina

Nomina substantiva Iaponica neque numeros neque genera neque casus habent. Ergo vocabulum inu (犬) significare potest 'unum canem', 'canem', 'canes', et 'omnes canes'.

Pronomina

Pronomina personalia

Pronomina personalia comitatu et genere mutant.

  • Ego = watashi (genus commune)

Promomina demonstrativa

  • ko (こ) 'hic', so (そ) 'illd', a (あ) 'illud (procul)'

Verba

Verba personis, numeris, generibus non coniugant. Ergo verbum hanashita (話した) significare potest 'dixi', 'dixisti', 'dixit', etc.

Duo tempora adsunt, praesens et praeteritum.

Verba pro comitatibus mutant:

  • sententia basica? = tabe-ta (食べた)
  • sententia comis = tabe-mashita (食べました)

Utraque sententiarum significat praeteritum verbi 'edendi'.

Particulae

Lingua Iaponica significat casus per particulas grammaticas.

Lingua Iaponica etiam tenet particulam wa (は) (per "ha" scribitur), quae similis est Latinae 'de', sed cum usu nominativi.

Watashi wa tomodachi ni hon o agemasu
私(は) 友達に 本を あげます
(de) me amico librum do

Wa は vs. Ga が

Quidem ga subiectum sententiae significat, at wa subiectum orationis significat.

  • 私はマルクスです。 イタリア人です。日本語ができます。
  • watashi-wa Marukusu-desu. Itaria-jin-desu. Nihongo-ga deki-masu.
  • Marcus sum. Italus sum. Iaponice dicere possum.

Nota: Nihongo subiectum tertiae sententiae est, sed watashi 'ego' subiectum orationis est.[1][2]

Vocabularium

Esse

Tria verba de esse adsunt; iru (いる), aru (ある), et da (だ).

  • hon-wa tēburu-ni aru. 'Liber est in mensa.'
  • inu-wa doko-ni iru-ka. 'Ubi est canis?'
  • da per omnes nomina statum significat.
  • kodomo-wa shizuka-da. 'Puer est tranquillus.'
  • watashi-wa roumajin-da. 'Ego sum Romano.'

Dies

hai (はい) et iie (いいえ)

Multe dure converteri.

  • hai (はい) 'concordat, est, ita', etc. sit. Similis verbi Anglici yes et Francogallici oui est.
  • iie (いいえ) 'non concordat, non est, non ita, minime, non', etc. sit. Similis verbi Anglici no et Francogallici non est.

Cetera

(Verba similiter latine):

  • esa (餌)/(えさ) 'esca' aut 'cibum'
  • okiru (起きる) 'accidere' ('occidere')
  • iku (行く) 'ire'
  • namae (名前) 'nomen'
  • taifū (台風) 'typhon'/'tempestas'

Nexus interni

Notae

  1. De lingua apud www.guidetojapanese.org.
  2. De grammatica apud www.csse.monash.edu.au.

Bibliographia

Fontes Latini

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad linguam Iaponicam spectant.