Foedus Achaicum

Tabula Achaeae antiquae (pars meridiana).

Foedus Achaicum fuit societas civitatum Achaearum in Peloponneso septentrionali quae tertio saeculo a.C.n., Arato Sicyonio ducente, et secundo saeculo ineunte, ducente Philopoemene, maxime floruit.

De confoederatione nascente crescenteque

De primo foedere quinto saeculo a.C.n. facto inter duodecim civitates Peloponnesiacas parum notum est. Helice, praecipua urbe eorum, terrae motu anno 373 a.C.n. deleta et rebus Graecis Macedonibus obvenientibus paulatim dissoluta est.

At circa 280 a.C.n. quattuor civitates in Peloponneso septentrionali sitae, Patrae, Dyme, Pharae, Tritaia, libertatem adversus Macedones et Antigonum Gonatam vindicantes novam confoederationem condiderunt. Scribam et duos strategos eligebant qui sibi imperarent. Quibus circa 275 accesserunt Aegium, Burra, Keryneia. Ab illo tempore concilia confoederationis Achaicae Aegii fieri solebant. Ab anno 256 unum strategum tantum eligebant qui toti confoederationi praeesset. Aratus Sicyonensis, septies et decies strategus renuntiatus usque ad mortem (213 a.C.n.) augendae confoederationi plurimum contulit ː eversa tyrannide non tantum in sua patria sed etiam in vicinis civitatibus confoederationi ut adhaerescerent eis persuadebat. Ita paucis annis accessere Sicyon, Corinthus, Megara, Argos, Aegina, Megalopolis, Arcadia, Messenia. Iam ipsis Lacedaemoniis validiores erant, qui ne opprimerentur societatem cum Aetolis fecerunt ; ita libertatem quandam tueri poterant Achaei etiamsi nonnumquam Macedonum regum societatem adversus hostes adfectare cogebantur. Nihilominus secundo bello Macedonico Romanorum societatem inierunt adversus Philippum V.

De confoederatione vergente

At postquam Romani res Graecas decidere coeperunt, secundo saeculo a.C.n., quamquam Philopoemen, octies strategos creatus, dux magna virtute et prudentia exstitit, potentia confoederationis Achaicae vergere non desiit. Anno 168 a.C.n. victo rege Macedonico Perseo, quia neutris partibus favere constituerant obsides Romanis dare debuerunt, quorum unus erat Polybius, rerum gestarum scriptor. Anno 146 a.C.n. Lucio Mummio Corinthum solo aequante Achaei omnino victi sunt. Ab illo tempore libertatem amiserant ː etsi novum koinon Achaeorum e paucis civitatibus circa Patras quominus fieret Romani non impediebant, leges tamen illius foederis ipsi instituerunt et Achaeos re vera in dicione proconsulis Macedoniae ponebant.

Fontes

• Pausanias libro quarto Graeciae descriptionis XXIX.6-12 necnon libro septimo capitulis 7-15.
• Plutarchus, Vita Arati
  • Vita Philopoemenis
• Polybius, libro secundo Historiarum cap. 38-71.
• Strabo, Geographica libro octavo 7.3

Plura legere si cupis

Latine

• Petrus Huber, Achaica, 1901
• Carolus Fridericus Merleker, Achaicorum Libri tres, Darmstadii : sumptibus et typis C.G. Leskii, 1837
• Ernestus Wahner, De Achaeorum foederis origine atque institutis, Berolini, 1854

Barbare

• André Aymard, Les assemblées de la Confédération achaienne : étude critique d'institutions et d'histoire, Bordeaux : Féret & fils , 1938 Recensio critica Altera recensio critica Tertia recensio critica
  • Les premiers rapports de Rome et de la Confédération achaienne, 198-189 avant J.-C, ibidem, 1938 Recensio critica
• Andreas Bastini, Der achäische Bund als hellenische Mittelmacht : Geschichte des achäischen Koinon in der Symmachie mit Rom, Francofurti, P. Lang, 1987
• Ignazio Didu, La fine della Confederazione achea : lotta politica e rapporti con Roma dal 180 al 146 A.C, Cagliari, Istituto di storia antica, Università degli studi di Cagliari, 1993
• Marcellus Dubois, Les ligues étolienne et achéenne, Paris : E. Thorin, 1885 Recensio critica
• Aldo Ferrabino, Il problema dell'unità nazionale nella Grecia antica. 1, Arato di Sicione e l'idea nazionale, Romae, "L'Erma" di Bretschneider, 1972
• G. A. Lehmann, "Erwägungen zur Struktur des achaiischen Bundesstaates", Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik, 1983(51) ː 237-261
• Harald Nottmeyer, Polybios und das Ende des Achaierbundes : Untersuchungen zu den römisch-achaiischen Beziehungen ausgehend von der Mission des Kallikrates bis zur Zerstörung Korinths, München : Ed. Maris, 1995
• Thomas Schwertfeger, Der Achaiische Bund von 146 bis 27 v. Chr., München, C. H. Beck, 1974 Recensio critica
• Ralf Urban, Wachstum und Krise des Achäischen Bundes : Quellenstudien zur Entwicklung des Bundes von 280 bis 222 v. Chr.. Wiesbaden : F. Steiner, 1979 Recensio critica

Nexus externi

• L'Achaïe et les Achéens. La Ligue Achéenne

Nexus interni

• Foedus Delium
• Boeoticum Foedus
• Foedus Aetolicum
• Historia Graeca