Quantum redactiones paginae "Leonardus Vincius" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
de anotomia et botanica
m + prima sententia ex en (K)
Linea 1: Linea 1:
{{Latinitas|-2}}
{{Capsa hominis Vicidata}}
{{Capsa hominis Vicidata}}

[[Fasciculus:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|upright=1.2|Despectus anno [[1473]] pictus in vallem [[Arnus|Arni]] fluminis, ubi Leonardus adolescebat; eius prima nota pictura.]]
[[Fasciculus:Study of a Tuscan Landscape.jpg|thumb|upright=1.2|Despectus anno [[1473]] pictus in vallem [[Arnus|Arni]] fluminis, ubi Leonardus adolescebat; eius prima nota pictura.]]
[[Fasciculus:Décrochage automatique-Léonard.jpg|thumb|Res a Leonardo inventae]]
[[Fasciculus:Décrochage automatique-Léonard.jpg|thumb|Res a Leonardo inventae.]]
[[Fasciculus:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|'' [[Iucunda|Mona Lisa]]''.]]
[[Fasciculus:Mona Lisa, by Leonardo da Vinci, from C2RMF retouched.jpg|thumb|'' [[Iucunda|Mona Lisa]]''.]]
'''Leonardus Vincius''', sive '''Leonardus (de) Vinci''' ([[Italiane]] '' Leonardo di ser Piero da Vinci,'' [[15 Aprilis]] [[1452]]–[[2 Maii]] [[1519]]) fuit eminens [[ars|artifex]], [[sculptor]], [[architectura|architectus]], [[musica|musicus]], [[anatomia|anatomus]], [[machinator]], [[botanicus]], [[geologia|geologus]], [[tabula geographica|geographus]], [[inventor]] ac [[scriptor]] [[Italia|Italus]].
'''Leonardus Vincius''', sive '''Leonardus (de) Vinci''' ([[Italiane]] '' Leonardo di ser Piero da Vinci,'' [[15 Aprilis]] [[1452]]–[[2 Maii]] [[1519]]) fuit [[polymathes]], [[inventor]], [[ingeniarius]], ac [[scriptor]] [[Italia|Italus]] [[Renascentia]]e, qui [[ars|artis]], [[sculptura]]e, [[architectura]]e, [[musica]]e, [[anatomia]]e, [[botanicus|botanicae]], [[geologia]]e, [[tabula geographica|geographiae]] peritissimus erat.


In primis fuit sua aetate praeclarus [[pictor]], quamquam hodie imagines modo quindecim Leonardo ascriptas habemus, cum ceterae, certe multae, cum tempore perditae sint. Ingenium eius per imagines exstantes nihilo minus videtur in usu [[sapientia]]e de rebus [[anatomia|anatomicis]], [[optica|opticis]], [[botanice|botanicis]], aliisque ad subiecta describenda. Peritus structurae [[musculus|musculorum]] et [[lux|lucis]] proprietatum affectus [[motus animi|motusque animi]] scite capiens in corpora et facies callide depinxit. Una cum adumbrationibus in Leonardi libellis, quae non modo imagines naturae monstrant sed quoque multa de studiis naturalibus eius manu scripta tractant, [[thesaurus|thesauro]] sunt artificibus in saeculis posterioribus naturam intellegere et simulare petentibus.
In primis fuit sua aetate praeclarus [[pictor]], quamquam hodie imagines modo quindecim Leonardo ascriptas habemus, cum ceterae, certe multae, cum{{dubsig}} tempore perditae sint. Ingenium eius per imagines exstantes nihilo minus videtur in usu [[sapientia]]e de rebus [[anatomia|anatomicis]], [[optica|opticis]], [[botanice|botanicis]], aliisque ad subiecta describenda. Peritus structurae [[musculus|musculorum]] et [[lux|lucis]] proprietatum affectus [[motus animi|motusque animi]] scite capiens in corpora et facies callide depinxit. Una cum adumbrationibus in Leonardi libellis, quae non modo imagines naturae monstrant sed quoque multa de studiis naturalibus eius manu scripta tractant, [[thesaurus|thesauro]] sunt artificibus in saeculis posterioribus naturam intellegere et simulare petentibus.


Recentius agnoscimus Leonardum inventorem. In libellis descripsit inter alia [[helicopterum]], [[autocurrus armatus|autocurrum armatum]] et alia [[arma]]toria, [[computator|machinam calculatoriam]], [[instrumentum musicum|instrumenta musica]], [[umbrella descensoria|umbellam descensoriam]], [[pons|pontes]] varios, [[moles (agger)|moles]], [[canalis|canales]], et [[antlia (mechanica)|antlias]] hydraulicas. Multa quae Leonardus proposuit illo tempore non aedificari potuerunt, nam [[metallurgia]] ad initium [[saeculum 16|saeculi XVI]] nimis infantilis fuit. Technologia admodum progressa, multae eius machinationes ad exitum perductae sunt, exempli gratia [[anemoplanum]]{{dubsig}} secundum Leonardi descriptione anno 2005 constructum.
Recentius agnoscimus Leonardum inventorem. In libellis descripsit inter alia [[helicopterum]], [[autocurrus armatus|autocurrum armatum]] et alia [[arma]]toria, [[computator|machinam calculatoriam]], [[instrumentum musicum|instrumenta musica]], [[umbrella descensoria|umbellam descensoriam]], [[pons|pontes]] varios, [[moles (agger)|moles]], [[canalis|canales]], et [[antlia (mechanica)|antlias]] hydraulicas. Multa quae Leonardus proposuit illo tempore non aedificari potuerunt, nam [[metallurgia]] ad initium [[saeculum 16|saeculi XVI]] nimis infantilis fuit. Technologia admodum progressa, multae eius machinationes ad exitum perductae sunt, exempli gratia [[anemoplanum]]{{dubsig}} secundum Leonardi descriptione anno 2005 constructum.
Linea 22: Linea 22:
=== Florentiae ===
=== Florentiae ===
[[Fasciculus:Andrea_del_Verrocchio,_Leonardo_da_Vinci_-_Baptism_of_Christ_-_Uffizi.jpg|left|thumb|''Baptizatio Christi'' a Leonardo una cum Verrocchio inter [[1472]] et [[1475]] picta.]]
[[Fasciculus:Andrea_del_Verrocchio,_Leonardo_da_Vinci_-_Baptism_of_Christ_-_Uffizi.jpg|left|thumb|''Baptizatio Christi'' a Leonardo una cum Verrocchio inter [[1472]] et [[1475]] picta.]]
[[Georgius Vasari]], [[biographia|biographus]] artificium [[saeculum|saeculorum]] XIII, XIV, et XV, Leonardum cum patre officio functuro [[Florentia]]m anno [[1462]] iisse illicoque amicum presbyteri Petri [[Andreas Verrocchius|Andrean Verrocchium]] cognoscere scripsit.<ref name=Vasari>[[Georgius Vasari|Vasari]], ''Vite''</ref> Marcus Rosci autem Leonardi adventum Florentiam posuit in anno [[1466]].<ref name=Rosci13>Rosci 1977: 13.</ref> Hodie putatur Leonardum nimis iuvenem fuisse et anno 1462 et anno 1466, ut [[tirocinium]] apud Verrocchium acciperet.
[[Georgius Vasari]], [[biographia|biographus]] artificium [[saeculum|saeculorum]] XIII, XIV, et XV, Leonardum cum patre officio functuro [[Florentia]]m anno [[1462]] iisse illicoque amicum presbyteri Petri [[Andreas Verrocchius|Andrean Verrocchium]] cognoscere scripsit.<ref name=Vasari>[[Georgius Vasari|Vasari]], ''Vite''</ref> Marcus Rosci autem Leonardi adventum Florentiam posuit in anno [[1466]].<ref name=Rosci13>Rosci 1977: 13.</ref> Hodie putatur Leonardum nimis iuvenem fuisse et anno [[1462]] et anno [[1466]], ut [[tirocinium]] apud Verrocchium acciperet.


Quidquid id est in anno [[1470]] Leonardus iam aliquid temporis artem in artificis Verrocchii officina discebat, ubi multis studebat sicut [[metallurgia]]e, [[chemia]]e, [[sculptura]]e, [[mechanica]]e, materiaturae, et ceteris. Pingere quoque scilicet discebat. Prima tabula nobis servata certe a Leonardo creata, despectus in vallem fluminis [[Arnus|Arni]], ubi Leonardus adolescebat, die [[5 Augusti]] [[1473]] picta est.<ref name=Arasse>Arasse</ref>
Quidquid id est anno [[1470]] Leonardus iam aliquid temporis artem in artificis Verrocchii officina discebat, ubi multis studebat sicut [[metallurgia]]e, [[chemia]]e, [[sculptura]]e, [[mechanica]]e, materiaturae, et ceteris. Pingere quoque scilicet discebat. Prima tabula nobis servata certe a Leonardo creata, despectus in vallem [[flumen|fluminis]] [[Arnus|Arni]], ubi Leonardus adolescebat, die [[5 Augusti]] [[1473]] picta est.<ref name=Arasse>Arasse</ref>
[[Fasciculus:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Hoc studium [[aqua cadens|aquae cadentis]] et praeter obstacula fluentis circa annos [[1508]] aut [[1509]] monstrat subtilem Leonardi minutiarum [[natura]]e singulorumque observationem, cuius ingenium etiam anno [[1475]] videmus in flucticulis et undulis [[aqua]]e circum [[pes|pedes]] [[Iesus|Iesu]] in imagine ''[[Baptizatio Christi|Baptizatione Christi]]''.]]
[[Fasciculus:Studies of Water passing Obstacles and falling.jpg|thumb|Hoc studium [[aqua cadens|aquae cadentis]] et praeter obstacula fluentis circa annos [[1508]] aut [[1509]] monstrat subtilem Leonardi minutiarum [[natura]]e singulorumque observationem, cuius ingenium etiam anno [[1475]] videmus in flucticulis et undulis [[aqua]]e circum [[pes|pedes]] [[Iesus|Iesu]] in imagine ''[[Baptizatio Christi|Baptizatione Christi]]''.]]


Linea 36: Linea 36:


=== Mediolanum ===
=== Mediolanum ===
Anno [[1482]], Leonardus in [[Mediolanum]] iit, ubi a [[Ludovicus Sfortia|Ludovico Sfortia]] propter de rebus militaribus sua intelligendi vim aestimatus erat. Mediolani inter annum [[1495]] et [[1498]] in ecclesia ''Santa Maria delle Grazie'' (''Sanctae Mariae Gratiarum'') notissima picturam muralem [[Ultima cena (Leonardus)|Ultimam cenam]] pinxit.
Anno [[1482]], Leonardus in [[Mediolanum]] iit, ubi a [[Ludovicus Sfortia|Ludovico Sfortia]] propter{{dubsig}} de [[res militaris|rebus militaribus]] sua{{dubsig}} intelligendi vim aestimatus erat. Mediolani inter annos [[1495]] et [[1498]] in [[ecclesia]] Santa Maria delle Grazie (''Sanctae Mariae Gratiarum'') notissima picturam muralem ''[[Ultima cena (Leonardus)|Ultimam cenam]]'' pinxit.


Cum [[Ludovicus XII (rex Franciae)|Ludovicus XII]] rex Franciae anno [[1499]] Mediolanum caperet et [[Ducatus Mediolanensis|Dux]] [[Ludovicus Sfortia]] ducatu motus sit, Leonardus e Mediolano fugere debuit, et [[Florentia]]m rediit.
Cum [[Ludovicus XII (rex Franciae)|Ludovicus XII]] [[rex Franciae]] anno [[1499]] Mediolanum caperet et [[Ducatus Mediolanensis|Dux]] [[Ludovicus Sfortia]] ducatu motus sit, Leonardus e Mediolano fugere debuit, et [[Florentia]]m rediit.


Inter annos [[1503]] et [[1506]], cum Leonardus apud aliquas principum Italicum curias vagatus sit, praeclarissimam tabulam pictam [[Iucunda]]m pinxit. In ''Codice Leicester'', quem inter annos [[1506]] et [[1510]] scripsit, Leonardus, qui ab anno [[1508]] iterum Mediolani vivebat, primam correctam phaenomeni [[lumen cinererum|luminis cinererum]] explicationem dedit.
Inter annos [[1503]] et [[1506]], cum Leonardus apud aliquas principum Italicum curias vagatus sit, praeclarissimam tabulam pictam [[Iucunda]]m pinxit. In ''Codice Leicester'', quem inter annos [[1506]] et [[1510]] scripsit, Leonardus, qui ab anno [[1508]] iterum Mediolani vivebat, primam correctam phaenomeni [[lumen cinererum|luminis cinererum]] explicationem dedit.
Linea 46: Linea 46:


== Opera notabilia==
== Opera notabilia==
* ''[[Iucunda]]''
* ''[[Ginevra de' Benci]]''
* ''[[Ginevra de' Benci]]''
* ''[[Ultima cena (Leonardus)|Ultima cena]]''
* ''[[Iucunda]]''
* ''[[Saxarum Virgo]]''
* ''[[Saxarum Virgo]]''
* ''[[Ultima cena (Leonardus)|Ultima cena]]''


== Notae ==
== Notae ==
Linea 76: Linea 76:
[[Categoria:Geologi]]
[[Categoria:Geologi]]
[[Categoria:Homophylophilia]]
[[Categoria:Homophylophilia]]
[[Categoria:Ingeniarii]]
[[Categoria:Inventores]]
[[Categoria:Inventores]]
[[Categoria:Mathematici Italiae]]
[[Categoria:Mathematici Italiae]]

Emendatio ex 19:42, 2 Maii 2019

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.
Wikidata Leonardus Vincius
Res apud Vicidata repertae:
Leonardus Vincius: imago
Leonardus Vincius: imago
Leonardus Vincius: subscriptio
Leonardus Vincius: subscriptio
Nativitas: 15 Aprilis 1452, 1452; Anchiano
Obitus: 2 Maii 1519, 1519; Ambacia
Patria: Respublica Florentina
Nomen nativum: Leonardo di ser Piero da Vinci

Familia

Genitores: Ser Piero da Vinci; Caterina di Meo Lippi
Coniunx: no value

Memoria

Sepultura: Château d'Amboise

Insignia heraldica

Leonardus Vincius: insigne
Leonardus Vincius: insigne
Despectus anno 1473 pictus in vallem Arni fluminis, ubi Leonardus adolescebat; eius prima nota pictura.
Res a Leonardo inventae.
Mona Lisa.

Leonardus Vincius, sive Leonardus (de) Vinci (Italiane Leonardo di ser Piero da Vinci, 15 Aprilis 14522 Maii 1519) fuit polymathes, inventor, ingeniarius, ac scriptor Italus Renascentiae, qui artis, sculpturae, architecturae, musicae, anatomiae, botanicae, geologiae, geographiae peritissimus erat.

In primis fuit sua aetate praeclarus pictor, quamquam hodie imagines modo quindecim Leonardo ascriptas habemus, cum ceterae, certe multae, cum? tempore perditae sint. Ingenium eius per imagines exstantes nihilo minus videtur in usu sapientiae de rebus anatomicis, opticis, botanicis, aliisque ad subiecta describenda. Peritus structurae musculorum et lucis proprietatum affectus motusque animi scite capiens in corpora et facies callide depinxit. Una cum adumbrationibus in Leonardi libellis, quae non modo imagines naturae monstrant sed quoque multa de studiis naturalibus eius manu scripta tractant, thesauro sunt artificibus in saeculis posterioribus naturam intellegere et simulare petentibus.

Recentius agnoscimus Leonardum inventorem. In libellis descripsit inter alia helicopterum, autocurrum armatum et alia armatoria, machinam calculatoriam, instrumenta musica, umbellam descensoriam, pontes varios, moles, canales, et antlias hydraulicas. Multa quae Leonardus proposuit illo tempore non aedificari potuerunt, nam metallurgia ad initium saeculi XVI nimis infantilis fuit. Technologia admodum progressa, multae eius machinationes ad exitum perductae sunt, exempli gratia anemoplanum? secundum Leonardi descriptione anno 2005 constructum.

Leonardus Vincius est quasi signo aevo artium renatarum. Imagines eius celebrantur in camisiis, libris et mythistoriis, etiam in eurone Italico.

Leonardus Vincius est etiam defensor iurum animalium cum "De crudeltà del uomo" (De crudelitate hominum)

Vita

De pueritia

Ignotus est locus Leonardi natus, nam notitia natalis horam modo hominesque adstantes enumerat.[1] Fertur immo eum natum esse in collibus Anchiani Castri Vinci in provincia Florentina, ubi familia paterna fundum habuit.[2] Filius fuit spurius divitis notarii Petri Vincii et cuiusdam feminae rusticae Catharinae. Petrus ancillam habuisse putatur asianam nomine Caterinam, quam nonnulli matrem Leonardi fuisse credunt. Petrus quater maritus est; ei fuerunt cum tertia uxore duo filii, cum quarta novem, quorum ultimus natus est Leonardo quadraginta sex annos vivente.

Primos quinque annos cum matre Anchiani habitabat Leonardus, anno 1457 exeunte iam habebat apud patrem, avunvuculum, avumque. Illic familiariter nec constanter educatus est sub tutela avunculi et presbyteri Leonardum baptizantis.[3] Status matris inferioris causa, Leonardo solitum cursum notarii sicut pater sequi non licuit, quod exspectatione absente ei aliquo modo libertatem praebuit ad cursum suum eligendum.

Florentiae

Baptizatio Christi a Leonardo una cum Verrocchio inter 1472 et 1475 picta.

Georgius Vasari, biographus artificium saeculorum XIII, XIV, et XV, Leonardum cum patre officio functuro Florentiam anno 1462 iisse illicoque amicum presbyteri Petri Andrean Verrocchium cognoscere scripsit.[4] Marcus Rosci autem Leonardi adventum Florentiam posuit in anno 1466.[5] Hodie putatur Leonardum nimis iuvenem fuisse et anno 1462 et anno 1466, ut tirocinium apud Verrocchium acciperet.

Quidquid id est anno 1470 Leonardus iam aliquid temporis artem in artificis Verrocchii officina discebat, ubi multis studebat sicut metallurgiae, chemiae, sculpturae, mechanicae, materiaturae, et ceteris. Pingere quoque scilicet discebat. Prima tabula nobis servata certe a Leonardo creata, despectus in vallem fluminis Arni, ubi Leonardus adolescebat, die 5 Augusti 1473 picta est.[6]

Hoc studium aquae cadentis et praeter obstacula fluentis circa annos 1508 aut 1509 monstrat subtilem Leonardi minutiarum naturae singulorumque observationem, cuius ingenium etiam anno 1475 videmus in flucticulis et undulis aquae circum pedes Iesu in imagine Baptizatione Christi.

Cum suo magistro Leonardus opera nonnulla perfecit, sicut Baptizationem Christi ad sinistram depictam. Vasari nobis dicit Verrocchium tantopere miratum esse ingenii Leonardi in angelos in imagine pingendos, ut penicillum dimiserit, numquam plus picturum promittens.[4] Hic est certum Vasari aliquo modo res in grandiores adauxisse, nihilominus magistrum, sicut fere omnes, discipuli ingenium etiam Florentiae agnoscere bene scimus.

Ponitur Leonardum ipsum fuisse typum duobus in Verrocchii operibus. Primum fuisset statua aena Davidis, a gente Medicaea mandata. Alterum pictura Tobiae et Archangeli in qua fuisset Leonardus Michael.[7]

Iam anno 1572 Leonardus ut magister in collegium Sancti Lucae, collegium artificium medicorumque, acceptus est. Quam rem scimus ab collegii elencho solutionum.

Die 8 Aprilis 1476, Leonardi, Bartholomaei di Pasquino, et nobilis Leonardi Tornabuoni nomina ad iudicem propter sodomiam contra quemdam iuvenem Iacobum Saltarelli lata sunt, sed iam die 7 Iunii eos omni crimine liberati sunt "cum conditione ut retumburentur."

Mediolanum

Anno 1482, Leonardus in Mediolanum iit, ubi a Ludovico Sfortia propter? de rebus militaribus sua? intelligendi vim aestimatus erat. Mediolani inter annos 1495 et 1498 in ecclesia Santa Maria delle Grazie (Sanctae Mariae Gratiarum) notissima picturam muralem Ultimam cenam pinxit.

Cum Ludovicus XII rex Franciae anno 1499 Mediolanum caperet et Dux Ludovicus Sfortia ducatu motus sit, Leonardus e Mediolano fugere debuit, et Florentiam rediit.

Inter annos 1503 et 1506, cum Leonardus apud aliquas principum Italicum curias vagatus sit, praeclarissimam tabulam pictam Iucundam pinxit. In Codice Leicester, quem inter annos 1506 et 1510 scripsit, Leonardus, qui ab anno 1508 iterum Mediolani vivebat, primam correctam phaenomeni luminis cinererum explicationem dedit.

Ultimi anni

Vita defunctus est die 2 Maii 1519 Ambaciae, in oppido praefecturae Andrae et Ligeris Franciae, ubi, in Francia a postremo patrono suo rege Francisco I anno 1516 invitato, vivebat.

Opera notabilia

Notae

  1. Florentiis, Archivio di Stato di Firenze, Notarile P 389 c, 105 t
  2. Magnano 2007: 138.
  3. Magnano 2007: 10.
  4. 4.0 4.1 Vasari, Vite
  5. Rosci 1977: 13.
  6. Arasse
  7. della Chiesa

Nexus interni

Bibliographia

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Leonardum Vincium spectant.