Quantum redactiones paginae "Langobardia" differant
m →Situs |
|||
Linea 38: | Linea 38: | ||
== Appellationes == |
== Appellationes == |
||
Nomen e [[Langobardi]]s gente [[Germani|Germana]] trahitur, qui anno [[568]] |
Nomen e [[Langobardi]]s gente [[Germani|Germana]] immigrata trahitur, qui ab anno [[568]] dominium usque in [[774]] tenuerunt. A [[Imperium Romanum|Romanis]] eadem regio, ab ipsis sed iam antea a [[Galli]]s obsessa, [[Regio XI Transpadana|Gallia Transpadana]] nuncupata erat undecimamque Italiae Romanae regionem constituit. |
||
Regnum Langobardorum, Longobardia seu Lombardia medio aevo appellata, ad terras plures extendit hodie sub aliis regionibus comprehensas. Longobardiae sensu latiore pars '''Cispadana''' ducatus [[Provincia Mutinensis|Mutinensem]], [[Provincia Parmensis|Parmensem]], [[Provincia Ferrariensis|Ferrariensem]], [[Provincia Bononiensis|ditionem Bononiensem]] et [[Mons Ferratus|Montem Ferratum]], pars '''Transpadana''' ducatus [[Provincia Mantuana|Mantuanum]] et [[ducatus Mediolanensis|Mediolanensem]] cum ditionibus [[Provincia Veronensis|Veronensi]] et [[Provincia Vicentina|Vicentinae]] terrisque [[Pedemontium|Pedemontii]] orientalibus olim comprehendit. E quibus Longobardia '''superior''' ducatum Mediolanensem ad Montem Ferratum et Pedemontii partem coniunxit, sed Longobardia '''inferior''' alias terras omnes includit.<ref name=":1" /> |
Regnum Langobardorum, Longobardia seu Lombardia medio aevo appellata, ad terras plures extendit hodie sub aliis regionibus comprehensas. Longobardiae sensu latiore pars '''Cispadana''' ducatus [[Provincia Mutinensis|Mutinensem]], [[Provincia Parmensis|Parmensem]], [[Provincia Ferrariensis|Ferrariensem]], [[Provincia Bononiensis|ditionem Bononiensem]] et [[Mons Ferratus|Montem Ferratum]], pars '''Transpadana''' ducatus [[Provincia Mantuana|Mantuanum]] et [[ducatus Mediolanensis|Mediolanensem]] cum ditionibus [[Provincia Veronensis|Veronensi]] et [[Provincia Vicentina|Vicentinae]] terrisque [[Pedemontium|Pedemontii]] orientalibus olim comprehendit. E quibus Longobardia '''superior''' ducatum Mediolanensem ad Montem Ferratum et Pedemontii partem coniunxit, sed Longobardia '''inferior''' alias terras omnes includit.<ref name=":1" /> |
Emendatio ex 18:53, 16 Octobris 2018
Vide etiam paginam discretivam: Longobardia (discretiva)
Formula:Capsa regionis Italiae Langobardia[1] seu Longobardia,[2][1] Italiane Lombardia, est regio Italiae, incolis 10 023 876, in Italia septentrionali inter Alpes sinistramque Padi fluminis ripam sita. E montibus, vallibus, lacubus ad boream, e planitie ad meridiem spectante aequis fere partibus constituitur. Media regione iacet urbs capitalis Mediolanum. Inter regiones Italicas Langobardia industriis, fertilitate, frequentatione praecellit.
Appellationes
Nomen e Langobardis gente Germana immigrata trahitur, qui ab anno 568 dominium usque in 774 tenuerunt. A Romanis eadem regio, ab ipsis sed iam antea a Gallis obsessa, Gallia Transpadana nuncupata erat undecimamque Italiae Romanae regionem constituit.
Regnum Langobardorum, Longobardia seu Lombardia medio aevo appellata, ad terras plures extendit hodie sub aliis regionibus comprehensas. Longobardiae sensu latiore pars Cispadana ducatus Mutinensem, Parmensem, Ferrariensem, ditionem Bononiensem et Montem Ferratum, pars Transpadana ducatus Mantuanum et Mediolanensem cum ditionibus Veronensi et Vicentinae terrisque Pedemontii orientalibus olim comprehendit. E quibus Longobardia superior ducatum Mediolanensem ad Montem Ferratum et Pedemontii partem coniunxit, sed Longobardia inferior alias terras omnes includit.[2]
Situs
Langobardia hodierna in duodecim provincias dividitur, scilicet Mediolanensem (cui status metropolitanus anno 2015 attributus est), Bergomatem, Brixianam, Cremonensem, Laudensem, Leucensem, Mantuanam, Modiciensem et Brigantinam, Novocomensem, Papiensem vel Ticinensem, Sundriensem, Varisiensem.
Urbi maximae principalique Mediolano, cui sunt fere 1 350 000 incolarum, proxime accedunt Brixia et Modicia necnon urbs Bergomensis, quarum una quisque plures quam centum milia incolarum protegit. Deinde Bustum Arsitium, Novum Comum, Baretium, Papia vel Ticinum, Cremona, Viglebanum, plures quam quinquaginta milia incolarum vindicant. Cum his suburbia Mediolanensia Sextus Lapis, Cinixellum, Ledegnanum, Galleratum, Rhaudum eadem lege contendunt.
Langobardia in media Padana planitie est et vicinos Alpium montes, valles collesque etiam comprehendit; Padus, Ticinus, Addua et Mincius gravissima flumina sunt, cum Benacus, Verbanus, Larius et Sebinus lacus commemorandi sint. Caelum paene mediterraneum est.
Helvetiae (accuratius Ticino ac Grisoniae pagis) et regionibus aliis Italicas Altae Athesiae Tridentinoque , Venetiae, Aemiliae et Pedemontio adiacet.
Oeconomia
Langobardia in Italia incolis frequentissima et ditissima regio est. Frumentum, zea, oryza et pabulum coluntur, quia haec regio magnis fossis inrigatur; boves et sues aluntur; caseus et vinum effunduntur. Alpina opera in electricam vim aquae motus vim mutant, ergo divitiae fabricis gignuntur: opificii textilibus, machinis, ferro, chemicae, medicamentis, sucis infectoribus, purgando oleo vivo, alimentis, ephemeridibus, libris, calceamentis et supelectilibus student. Mercatura et divitiarum administratio cum subvectionibus et cautionibus excoluntur; itinera et ambulationes in lacuum et montanas oppida fiant.
Historia
Aetate, quae ante hominum memoriam acta est, Langobardia iam incolebatur, sed quinto saeculo a.C.n. a Gallis et postea anno 222 a Romanis occupata est; post deletum Romanum imperium, septimo saeculo p.C.n. venerunt Langobardi, a quibus regio nomen accepit. Nono saeculo Langobardi a Francis profligati sunt et Langobardia Sacri Romani imperii pars facta est; duodecimo saeculo Langobardae civitates imperatori obsteterunt, ut suis legibus uterentur et postea Mediolanum in dominorum potestatem cecidit: quarto decimo saeculo Mediolanensis ducatus in Italiam septentrionalem pervasit et paene totam Langobardiam continebat.
Quinto decimo et sexto decimo saeculis Mediolani ager minor factus est et inter 1535 et 1700 annos a Hispanis rectus est. Langobardia in manus Austriae duodevicesimo saeculo et Francogalliae ineunte undevicesimo saeculo devenit; inter 1815 et 1859 annos Austria rediit, sed postea Langobardia Pedemontio inclusa est et Italiae coniunctae regio fieri potuit. A die 2 Iunii 1946, cum, suffragio populari indicto, Itali pro Re Publica contra Monarchiam suffragati essent, Italia Res Publica facta est.
Geographia politica
Loci principes provinciarum
- Baretium
- Bergomum
- Brixia
- Cremona
- Laus Nova
- Leucum
- Mantua
- Mediolanum
- Modicia
- Novum Comum
- Papia/Ticinum
- Sundrium
Anno 2004 nova provincia creata est Modicia et Brigantia (sola meridionalis pars Brigantiae ad provinciam pertinet), cuius caput Modicia, Italice Monza est.
Fines
Regiones
Civitates
Geographia physica
Morphologia
Montes
- Alpes,
- Langobardae Praealpes (Italiane: Prealpi Lombarde),
- Lepontiae Alpes (Italiane: Alpi Lepontine),
- Ligusticus Apenninus, Italice Appennino Ligure
- Orobiae Alpes (Italiane: Alpi Orobie)
- Raeticae Alpes (Italiane: Alpi Retiche),
- Resegone sive Serrada mons.
Valles
- Brembiana vallis vel Brembiana vallis,
- Camunnica vallis vel Vallis Camunnorum et Vallis Camonicae,
- Clavenna vallis,
- Sabia vallis,
- Sariana vallis,
- Vallis Ascina ,
- Telina vallis,
- Trumplina vallis.
Transitūs
- Cunus Aureus seu Transitus Spelucae,
- Transitus Apricae,
- Transitus Sancti Marci,
- Transitus Stilvis,
- Transitus Thonalis,
Planities
Hydrographia
Flumina
- Abdua seu Addua,
- Brembius vel Brembus,
- Clesis,
- Olonna (alia nomina Holona, Horona vel Olumna),
- Iria (flumen) (deinde Stafula) (Italiane: Staffora),
- Lambrus,
- Lambrus Meridionalis (Italiane: Lambro Meridionale),
- Macra (Italiane: Mera, etiam in Helvetia in pago Grisonia fluit ubi Maira appellatur),
- Mella (Italiane: Mella),
- Mincius,
- Ollius,
- Padus,
- Sarius seu Sarrius,
- Sesites,
- Ticinus,
- Tretia aut Tresia,
- Sevexum seu Sevixum ,
et cetera.
Navicula[3] (alia nomina:[3] Navicla, Navigia) in Langobardia sunt canales artificiales pro agricultura et navigatione.
- Naviculum Papiense, Italiane: Naviglio Pavese,
- Naviculum Magnum, Italiane: Naviglio Grande,
- Naviculum Martesanae, Italiane: Naviglio Martesana,
- Naviculum Belriguardi, Italiane: Naviglio di Bereguardo,
- Naviculum Paderni, Italiane: Naviglio di Paderno,
- Canalis Muzzae, Italiane: Canale della Muzza.
Papiae et in provincia Papiensi:
- Naviculum Papiense, Italiane: Naviglio Pavese,
Cremonae et in provincia Cremonensi:
- Naviculum Cremonense, Italiane: Naviglio di Cremona,
- Naviculum Pallavicinum, Italiane: Naviglio Pallavicino,
- Naviculum Novum Pallavicinum, Italiane: Naviglio Nuovo Pallavicino,
- Naviculum Melottae, Italiane: Naviglio della Melotta,
- Canalis Navarolus, Italiane: Canale Navarolo,
Mantuae et in provincia Mantuana:
- Canalis Boginae, Italiane: Canale Bogina,
Brixiae et in provincia Brixiana:
- Naviculum Brixianum, Italiane: Naviglio di Brescia,
Bergomi et in provincia Bergomati:
- Fossum Bergomense, Italiane: Fosso bergamasco,
Lacūs et paludes
- Alserii lacus (Italiane: Lago di Alserio),
- Annonis lacus (Italiane: Lago di Annone),
- Varisii lacus,
- Benacus lacus,
- Ceresius lacus,
- Clavennae lacus (seu Metiolae lacus, Mezolae lacus) (Italiane: Lago di Mezzola),
- Comabii lacus (alia nomina: Comavii lacus) (Italiane: Lago di Comabbio),
- Eridius lacus,
- Eupilus lacus,
- Gannae lacus (Italiane: Lago di Ganna),
- Garlatium lacus (Italiane: Lago di Garlate),
- Ghirlae lacus (Italiane: Lago di Ghirla),
- Larius lacus,
- Leucensis lacus,
- Monati lacus,
- Montis Orphani lacus (Italiane: Lago di Montorfano),
- Planii lacus (Italiane: Lago di Piano),
- Sacrinum lacus (Italiane: Lago del Segrino),
- Sartiranae lacus (Italiane: Lago di Sartirana),
- Sebinus lacus,
- Verbanus lacus,
- Ulginatium lacus (Italiane: Lago di Olginate).
Terrae et parva territoria
- Brigantia (vocabulum ductum e Celtico sermone),
- Insubria,
- Laumellina, Laumelli territorium,
- Ultrapadus Papiensis, Papiae territorium trans Padum,
- Francia Curta.
Vecturae
Aeroportus
- Bergomi: Aeroportus Bergomi-Orii ad Sarium seu Aeroportus Internationalis "Caravagius"
- Linati: Aeroportus Mediolani-Linati seu Aeroportus Internationalis "Henricus Forlanini"
Opera publica
- Fossa Villorensis, Italice canale Villoresi
- Fossa Navigabilis Magna, Italice Naviglio Grande
- Martesanae Fossa, Italice Naviglio della Martesana
- Lacuum "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada dei Laghi
- Serenissima "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada Serenissima
- Solis "automobilis" via strata, via curribus motoriis pervia, Italice Autostrada del Sole
Notae
- ↑ 1.0 1.1 "Lombardia, Gallia cisalpina, Langobardia, Longobardia [etc.]": J. G. Th. Graesse, Orbis Latinus (Dresdae: Schönfeld, 1861; 1909. Brunsvici, 1972, 3 voll.) 1 2 3
- ↑ 2.0 2.1 #Hofmannus
- ↑ 3.0 3.1 DIZIONARIO ETIMOLOGICO ONLINE
Bibliographia
- Aliae encyclopaediae
Nexus interni
Nexus externi
Vicimedia Communia plura habent quae ad Langobardia spectant. |
Aemilia et Romania • Aprutium • Apulia • Basilicata • Bruttium • Campania • Forum Iulium et Venetia Iulia • Langobardia • Latium • Liguria • Marchia • Molisium • Pedemontium • Sardinia • Sicilia • Tridentinum et Tirolis Athesina • Tuscia • Umbria • Vallis Augustana • Venetia | |