Quantum redactiones paginae "Supinum" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
Linea 1: Linea 1:
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]]
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]]
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat. Supina in [[casus|casibus]] [[ablativus|ablativo]] et [[accusativus|accusativo]] solum inveniuntur, tamen rarum [[dativus (grammatica Latina)|dativum]] supinum in''-tui'' desinens ("Quia istaec lepida sunt ''memoratui''" [[Bachides]], 62) a [[Titus Maccius Plautus|Plauto]] scriptum est.<ref>Philip Baldi, ''The Foundations of Latin,'' 409</ref><ref>Richard Laurent, ''Past Participles from Latin to Romance,'' 19.</ref> <ref>W. M. Lindsay, ''The Latin Language: An Historical Account of Latin Sounds, Stems, and Flexions,'' 387.</ref> Accusativum supinum verbis motus ad consilium significandum adhibetur. Ablativum supinum significationes designationis seperationisque creandas adhibetur.
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat.

Supina in [[casus|casibus]] [[ablativus|ablativo]] et [[accusativus|accusativo]] solum inveniuntur, tamen rarum [[dativus (grammatica Latina)|dativum]] supinum in''-tui'' desinens ("Quia istaec lepida sunt ''memoratui''" [[Bachides]], 62) a [[Titus Maccius Plautus|Plauto]] scriptum est.<ref>Philip Baldi, ''The Foundations of Latin,'' 409</ref><ref>Richard Laurent, ''Past Participles from Latin to Romance,'' 19.</ref> <ref>W. M. Lindsay, ''The Latin Language: An Historical Account of Latin Sounds, Stems, and Flexions,'' 387.</ref> Exemplar aliud est "ex candidioribus potui iucunda" (''[[Naturalis historia (Plinius)|Naturalis historiae]]'' 6, 204) a [[Gaius Plinius Secundus|Gaio Plinio Secundo]].


In [[lingua Latina]] duo sunt tempora supini:
In [[lingua Latina]] duo sunt tempora supini:


== Supinum accusativum I ==
== Supinum accusativum I ==
Supinum I in [[Lingua Umbra|Lingua Umbria]] adhibitum est in sententia "aseriato etu" ("observatum ito" in Lingua Latina).<ref>The Latin Language. W. M. Lindsay</ref> In Latina Lingua supinum accusativum "spectatum ire" ab infinitivo regulari [[Lingua Sanscrita|Linguae Sanscritae]] primum ortum est. Infinitivus regularis in Sanscrita -''um'' terminum item habet.
Accusativum supinum in -''um'' desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref>

Lingua Latina accusativum supinum in -''um'' desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref>


* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.''
* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.''


* ''Amīcī vēnērunt grātulātum.''
* ''Amīcī vēnērunt grātulātum.''
*''Quid est, īmusne ses sum? Etsī admonitum vēnimus tē, nōn flāgitātum.'' (De Or. 3.17)
*''Quid est, īmusne ses sum? Etsī admonitum vēnimus tē, nōn flāgitātum'' (De Or. 3.17).
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent.'' (Sall. Cat. 36)
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent'' (Sall. Cat. 36).


Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad [[Infinitivus (grammatica)|infinitivum]] passivum [[futurum]] creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]).
Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad [[Infinitivus (grammatica)|infinitivum]] passivum [[futurum]] creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]). Haec constructio rara est atque sententia "dixerunt fore ut amer" (dixerunt me amatum iri) saepe adhibetur.


== Supinum ablativum II ==
== Supinum ablativum II ==
Ablativum supinum in -''ū'' desinit atque cum adiectivis adhibetur (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum II "rēctū").<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.<ref>Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.</ref>
Ablativum supinum in -''ū'' desinit atque cum adiectivis adhibetur (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum II "rēctū").<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> Ablativum supinum duas usus continet, videlicet designationis seperationisque significationes utitur. Certi philologi supinum II ex dativo finali primordialiter oriri credunt.<ref>Schmalz, Synt, et Stil, p. 466. </ref> Primo supina Latina ex dativo supino Linguae Umbrae orta sunt (Umbr. dat. ''Trifu'', ''trifo'').<ref>The Foundations of Latin. Philip Baldi, Professor Philip Baldi.</ref> Dativum supinum in -''ui'' cadens a locativa forma postmodum substitutum est.<ref>Syntax of Early Latin, Charles Edwin Bennett</ref> <ref>Fortasse antiquum locativum supinum vel supinum instrumentale in -''tōu'' desinens existit. (Wackernagel, 2009, 351, Oxonii)</ref>


*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13)
*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13)
Linea 35: Linea 35:
*''hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu.'' ''(Pl. Rud. 294).''
*''hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu.'' ''(Pl. Rud. 294).''


Etiam certi scriptores [[Romanus (poeta)|Romani]] ablativum supinum apud [[Verbum (temporale)|verbum]] posuerunt. Haec sunt ablativa verba separationis:
Scriptores [[Romanus (poeta)|Romani]] ablativum supinum apud [[Verbum (temporale)|verbum]] posuerunt. Hae sunt ablativa verba separationis:


*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).''
*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).''
Linea 44: Linea 44:


*''Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).''
*''Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).''

== Supinum dativum III ==
[[Vetus Latina|Vetere Latina]] dativum supinum rarum in ''tui''- cadens extitit (exempli gratia: "praedō, praedāvī, praedātum", supinum III "praedātūi").

* ''Quia istaec lepida sunt memoratui'' ([[Bachides]], 62, [[Titus Maccius Plautus|Plautus]]); ''dignus memoratui'' ([[Historia Augusta]], [[Flavius Vopiscus]]).
* ''ex candidioribus potui iucunda'' ([[Naturalis historia (Plinius)|Naturalis historiae]] 6, 204, [[Gaius Plinius Secundus|Plinius]]).
* ''me habes perditui et praedatui'' (Cas. 719, [[Titus Maccius Plautus|Plautus]]).
* ''facilis diuisui'' ([[Livius]] 45. 30. 2).


== Notae ==
== Notae ==
Linea 50: Linea 58:
== Bibliographia ==
== Bibliographia ==
* Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]). ''Wheelock's Latin'' (septima ed.). HarperCollins. Novum Eboracum: [[Doi:978-0-06-199722-8|ISBN 978-0-06-199722-8]].
* Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]). ''Wheelock's Latin'' (septima ed.). HarperCollins. Novum Eboracum: [[Doi:978-0-06-199722-8|ISBN 978-0-06-199722-8]].
*Sjöstrand, De vi et usu supini secundi, 1891.


{{Grammatica Latina|Verbum}}
{{Grammatica Latina|Verbum}}

Emendatio ex 06:33, 30 Septembris 2018

VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU?

Supinum in lingua Latina est substantivum verbale, quod consilium propensionemve significat. Supina in casibus ablativo et accusativo solum inveniuntur, tamen rarum dativum supinum in-tui desinens ("Quia istaec lepida sunt memoratui" Bachides, 62) a Plauto scriptum est.[1][2] [3] Accusativum supinum verbis motus ad consilium significandum adhibetur. Ablativum supinum significationes designationis seperationisque creandas adhibetur.

In lingua Latina duo sunt tempora supini:

Supinum accusativum I

Supinum I in Lingua Umbria adhibitum est in sententia "aseriato etu" ("observatum ito" in Lingua Latina).[4] In Latina Lingua supinum accusativum "spectatum ire" ab infinitivo regulari Linguae Sanscritae primum ortum est. Infinitivus regularis in Sanscrita -um terminum item habet.

Lingua Latina accusativum supinum in -um desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.[5]

  • Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.
  • Amīcī vēnērunt grātulātum.
  • Quid est, īmusne ses sum? Etsī admonitum vēnimus tē, nōn flāgitātum (De Or. 3.17).
  • Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent (Sall. Cat. 36).

Supinum in -um desinens apud verbum iri ponitur ad infinitivum passivum futurum creandum. Exemplar est si sciret se in solitudine Aegyptiorum trucidatum iri” (De Divinatione. Ciccero). Haec constructio rara est atque sententia "dixerunt fore ut amer" (dixerunt me amatum iri) saepe adhibetur.

Supinum ablativum II

Ablativum supinum in -ū desinit atque cum adiectivis adhibetur (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum II "rēctū").[6] Ablativum supinum duas usus continet, videlicet designationis seperationisque significationes utitur. Certi philologi supinum II ex dativo finali primordialiter oriri credunt.[7] Primo supina Latina ex dativo supino Linguae Umbrae orta sunt (Umbr. dat. Trifu, trifo).[8] Dativum supinum in -ui cadens a locativa forma postmodum substitutum est.[9] [10]

  • Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem. (Cat. M. 13)
  • Hoc est facile dictū.
  • Iūcundum cognitū est.
  • Aspera pulsū corda [11]

Ablativum supinum apud subiectum adhibetur:

  • Virtus difficilis inventu est (Sen, NQ 3,30,8); (difficile est virtutem invenire)

Ablativum supinum apud dativum verbum adhibetur:[12]

  • ea cuncta Romanis…facilia visu erant (Sall. Jug. 98,7).
  • hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu. (Pl. Rud. 294).

Scriptores Romani ablativum supinum apud verbum posuerunt. Hae sunt ablativa verba separationis:

  • Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).
  • Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).
  • Pudet dictu (Tac. Agr. 32).

Ablativum supinum apud gerundivum raro adhibetur:

  • Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).

Supinum dativum III

Vetere Latina dativum supinum rarum in tui- cadens extitit (exempli gratia: "praedō, praedāvī, praedātum", supinum III "praedātūi").

Notae

  1. Philip Baldi, The Foundations of Latin, 409
  2. Richard Laurent, Past Participles from Latin to Romance, 19.
  3. W. M. Lindsay, The Latin Language: An Historical Account of Latin Sounds, Stems, and Flexions, 387.
  4. The Latin Language. W. M. Lindsay
  5. Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
  6. Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
  7. Schmalz, Synt, et Stil, p. 466.
  8. The Foundations of Latin. Philip Baldi, Professor Philip Baldi.
  9. Syntax of Early Latin, Charles Edwin Bennett
  10. Fortasse antiquum locativum supinum vel supinum instrumentale in -tōu desinens existit. (Wackernagel, 2009, 351, Oxonii)
  11. Statius, Thebaid, IV, 733
  12. Rarum dictu: The Late Second Supine Construction. Caroline Kroon.

Bibliographia

  • Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011). Wheelock's Latin (septima ed.). HarperCollins. Novum Eboracum: ISBN 978-0-06-199722-8.
  • Sjöstrand, De vi et usu supini secundi, 1891.
Partes orationis
(Nomen) substantivum | (Nomen) adiectivum | Nomen numerale | Pronomen | Articulus | Verbum (temporale) | Adverbium | Participium | Coniunctio | Praepositio | Interiectio | (Particula)
Verbum (temporale)
Persona: Prima | Secunda | Tertia
Numerus: Singularis | Pluralis | Dualis
Genus verbi: Activum | Passivum | (Neutrum | Commune | Deponens)
Modus: Infinitivus | Indicativus | Coniunctivus | Imperativus | Optativus
Tempus: Praesens | Imperfectum | Perfectum | Plusquamperfectum | Futurum | Futurum exactum
Vide etiam: Gerundium | Supinum | Gerundivum