Quantum redactiones paginae "Supinum" differant

E Vicipaedia
Content deleted Content added
m ~
No edit summary
Linea 1: Linea 1:
{{Latinitas|-2}}
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]]
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]]
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat.
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat.
Linea 8: Linea 7:


== Supinum accusativum I ==
== Supinum accusativum I ==
Formatum participio perfecti et ''-um'' (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref>
Accusativum supinum in -''um'' desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref>


* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.''
* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.''
Linea 16: Linea 15:
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent.'' (Sall. Cat. 36)
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent.'' (Sall. Cat. 36)


Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad infinitivum passivum futurum creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]).
Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad [[Infinitivus (grammatica)|infinitivum]] passivum [[futurum]] creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]).


== Supinum ablativum II ==
== Supinum ablativum II ==
Formatum participio perfecti et ''-ū'' (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum II "rēctū"). Supinum II adhibetur cum adiectivis, imprimis adiectivis "facilis,-e" et "difficilis,-e".<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.<ref>Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.</ref>
Ablativum supinum in -''ū'' desinit (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum II "rēctū"). Supinum II adhibetur cum adiectivis.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.<ref>Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.</ref>


*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13)
*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13)
Linea 27: Linea 26:
*''Aspera pulsū corda'' <ref>Statius, Thebaid, IV, 733</ref>
*''Aspera pulsū corda'' <ref>Statius, Thebaid, IV, 733</ref>


Ablativum supinum apud [[Subiectum (grammatica generalis)|subiectum]] adhibetur:
Exemplaria usuum ablativis supinis alia infra sunt:


* ''Virtus difficilis inventu est (Sen, NQ 3,30,8); (difficile est virtutem invenire)''
Ablativum supinum apud [[Subiectum (grammatica generalis)|subiectum]]:


Ablativum supinum apud dativum verbum adhibetur:<ref>Rarum dictu: The Late Second Supine Construction. Caroline Kroon.</ref>
* ''Virtus difficilis inventu est (Sen, NQ 3,30,8); (difficile est virtutem invenire).''


*''ea cuncta Romanis…facilia visu erant (Sall. Jug. 98,7).''
Ablativum supinum apud [[gerundivum]]:
*''hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu.'' ''(Pl. Rud. 294).''


Etiam certi scriptores [[Romanus (poeta)|Romani]] ablativum supinum apud [[Verbum (temporale)|verbum]] posuerunt. Haec sunt ablativa verba separationis:
*''Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).''

Ablativum supinum apud dativum verbum:<ref>Rarum dictu: The Late Second Supine Construction. Caroline Kroon.</ref>

* ''ea cuncta Romanis…facilia visu erant (Sall. Jug. 98,7).''
* ''hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu.'' ''(Pl. Rud. 294).''

Etiam certi scriptores [[Romanus (poeta)|Romani]] ablativum supinum apud [[Verbum (temporale)|verbum]] posuerunt, verum usus multum huius constructionis grammaticae rarus est. Haec sunt ablativa verba separationis:


*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).''
*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).''
*''Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).''
*''Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).''
*''Pudet dictu'' ''(Tac. Agr. 32).''
*''Pudet dictu'' ''(Tac. Agr. 32).''


Ablativum supinum apud [[gerundivum]] raro adhibetur:
== Citationes ==

:"his rebus permotus Quintus Titurius cum procul Ambiorigem suos cohortantem conspexisset, interpretem suum Gnaeum Pompeium ad eum mittit '''rogatum''' ut sibi militibusque parcat"
*''Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).''
:(''[[De Bello Gallico]]'', [[Iulius Caesar]]){{dubsig}}


== Notae ==
== Notae ==
Linea 61: Linea 54:


[[Categoria:Ars grammatica]]
[[Categoria:Ars grammatica]]
[[Categoria:Syntaxis]]
[[Categoria:Lingua]]
[[Categoria:Lingua Latina]]

Emendatio ex 11:35, 25 Septembris 2018

VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU?

Supinum in lingua Latina est substantivum verbale, quod consilium propensionemve significat.

Supina in casibus ablativo et accusativo solum inveniuntur, tamen rarum dativum supinum in-tui desinens ("Quia istaec lepida sunt memoratui" Bachides, 62) a Plauto scriptum est.[1][2] [3] Exemplar aliud est "ex candidioribus potui iucunda" (Naturalis historiae 6, 204) a Gaio Plinio Secundo.

In lingua Latina duo sunt tempora supini:

Supinum accusativum I

Accusativum supinum in -um desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.[4]

  • Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.
  • Amīcī vēnērunt grātulātum.
  • Quid est, īmusne ses sum? Etsī admonitum vēnimus tē, nōn flāgitātum. (De Or. 3.17)
  • Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent. (Sall. Cat. 36)

Supinum in -um desinens apud verbum iri ponitur ad infinitivum passivum futurum creandum. Exemplar est si sciret se in solitudine Aegyptiorum trucidatum iri” (De Divinatione. Ciccero).

Supinum ablativum II

Ablativum supinum in -ū desinit (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum II "rēctū"). Supinum II adhibetur cum adiectivis.[5] Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.[6]

  • Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem. (Cat. M. 13)
  • Hoc est facile dictū.
  • Iūcundum cognitū est.
  • Aspera pulsū corda [7]

Ablativum supinum apud subiectum adhibetur:

  • Virtus difficilis inventu est (Sen, NQ 3,30,8); (difficile est virtutem invenire)

Ablativum supinum apud dativum verbum adhibetur:[8]

  • ea cuncta Romanis…facilia visu erant (Sall. Jug. 98,7).
  • hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu. (Pl. Rud. 294).

Etiam certi scriptores Romani ablativum supinum apud verbum posuerunt. Haec sunt ablativa verba separationis:

  • Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).
  • Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).
  • Pudet dictu (Tac. Agr. 32).

Ablativum supinum apud gerundivum raro adhibetur:

  • Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).

Notae

  1. Philip Baldi, The Foundations of Latin, 409
  2. Richard Laurent, Past Participles from Latin to Romance, 19.
  3. W. M. Lindsay, The Latin Language: An Historical Account of Latin Sounds, Stems, and Flexions, 387.
  4. Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
  5. Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
  6. Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.
  7. Statius, Thebaid, IV, 733
  8. Rarum dictu: The Late Second Supine Construction. Caroline Kroon.

Bibliographia

  • Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011). Wheelock's Latin (septima ed.). HarperCollins. Novum Eboracum: ISBN 978-0-06-199722-8.
Partes orationis
(Nomen) substantivum | (Nomen) adiectivum | Nomen numerale | Pronomen | Articulus | Verbum (temporale) | Adverbium | Participium | Coniunctio | Praepositio | Interiectio | (Particula)
Verbum (temporale)
Persona: Prima | Secunda | Tertia
Numerus: Singularis | Pluralis | Dualis
Genus verbi: Activum | Passivum | (Neutrum | Commune | Deponens)
Modus: Infinitivus | Indicativus | Coniunctivus | Imperativus | Optativus
Tempus: Praesens | Imperfectum | Perfectum | Plusquamperfectum | Futurum | Futurum exactum
Vide etiam: Gerundium | Supinum | Gerundivum