Quantum redactiones paginae "Supinum" differant
m ~ |
No edit summary |
||
Linea 1: | Linea 1: | ||
{{Latinitas|-2}} |
|||
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]] |
[[Fasciculus:Turris Borghese 1.JPG|thumb|VETUSTA NOMINE GRATISSIMA HAUSTU{{dubsig}}]] |
||
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat. |
'''Supinum''' in [[lingua Latina]] est [[nomen substantivum|substantivum]] [[verbum (temporale)|verbale]], quod consilium propensionemve significat. |
||
Linea 8: | Linea 7: | ||
== Supinum accusativum I == |
== Supinum accusativum I == |
||
Accusativum supinum in -''um'' desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> |
|||
* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.'' |
* ''Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.'' |
||
Linea 16: | Linea 15: | ||
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent.'' (Sall. Cat. 36) |
*''Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent.'' (Sall. Cat. 36) |
||
Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad infinitivum passivum futurum creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]). |
Supinum in ''-um'' desinens apud verbum ''iri'' ponitur ad [[Infinitivus (grammatica)|infinitivum]] passivum [[futurum]] creandum. Exemplar est ''“''si sciret se in solitudine Aegyptiorum ''trucidatum iri''” ([[De Divinatione]]. [[Cicero|Ciccero]]). |
||
== Supinum ablativum II == |
== Supinum ablativum II == |
||
Ablativum supinum in -''ū'' desinit (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum II "rēctū"). Supinum II adhibetur cum adiectivis.<ref>Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. ([[2011]]).</ref> Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.<ref>Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.</ref> |
|||
*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13) |
*''Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem.'' (Cat. M. 13) |
||
Linea 27: | Linea 26: | ||
*''Aspera pulsū corda'' <ref>Statius, Thebaid, IV, 733</ref> |
*''Aspera pulsū corda'' <ref>Statius, Thebaid, IV, 733</ref> |
||
⚫ | |||
Exemplaria usuum ablativis supinis alia infra sunt: |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).'' |
*''Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).'' |
||
*''Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).'' |
*''Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).'' |
||
*''Pudet dictu'' ''(Tac. Agr. 32).'' |
*''Pudet dictu'' ''(Tac. Agr. 32).'' |
||
⚫ | |||
== Citationes == |
|||
:"his rebus permotus Quintus Titurius cum procul Ambiorigem suos cohortantem conspexisset, interpretem suum Gnaeum Pompeium ad eum mittit '''rogatum''' ut sibi militibusque parcat" |
|||
⚫ | |||
:(''[[De Bello Gallico]]'', [[Iulius Caesar]]){{dubsig}} |
|||
== Notae == |
== Notae == |
||
Linea 61: | Linea 54: | ||
[[Categoria:Ars grammatica]] |
[[Categoria:Ars grammatica]] |
||
[[Categoria:Syntaxis]] |
|||
[[Categoria:Lingua]] |
|||
[[Categoria:Lingua Latina]] |
Emendatio ex 11:35, 25 Septembris 2018
Supinum in lingua Latina est substantivum verbale, quod consilium propensionemve significat.
Supina in casibus ablativo et accusativo solum inveniuntur, tamen rarum dativum supinum in-tui desinens ("Quia istaec lepida sunt memoratui" Bachides, 62) a Plauto scriptum est.[1][2] [3] Exemplar aliud est "ex candidioribus potui iucunda" (Naturalis historiae 6, 204) a Gaio Plinio Secundo.
In lingua Latina duo sunt tempora supini:
Supinum accusativum I
Accusativum supinum in -um desinit (exempli gratia: "regō, rēxī, rēctum", supinum I "rēctum"). Supinum I adhibetur cum verbis motum indicantibus.[4]
- Marcus nūntium mīsit rogātum vīnum.
- Amīcī vēnērunt grātulātum.
- Quid est, īmusne ses sum? Etsī admonitum vēnimus tē, nōn flāgitātum. (De Or. 3.17)
- Fuēre cīvēs quī rem pūblicam perditum īrent. (Sall. Cat. 36)
Supinum in -um desinens apud verbum iri ponitur ad infinitivum passivum futurum creandum. Exemplar est “si sciret se in solitudine Aegyptiorum trucidatum iri” (De Divinatione. Ciccero).
Supinum ablativum II
Ablativum supinum in -ū desinit (exempli gratia verbi "regō 3 rēxī rēctum", supinum II "rēctū"). Supinum II adhibetur cum adiectivis.[5] Ablativum supinum in -ū desinens a dativo finali fortasse ortum est.[6]
- Vidētis nefās esse dictū miseram fuisse tālem senectūtem. (Cat. M. 13)
- Hoc est facile dictū.
- Iūcundum cognitū est.
- Aspera pulsū corda [7]
Ablativum supinum apud subiectum adhibetur:
- Virtus difficilis inventu est (Sen, NQ 3,30,8); (difficile est virtutem invenire)
Ablativum supinum apud dativum verbum adhibetur:[8]
- ea cuncta Romanis…facilia visu erant (Sall. Jug. 98,7).
- hisce hami atque haec harundines sunt nobis quaestu et cultu. (Pl. Rud. 294).
Etiam certi scriptores Romani ablativum supinum apud verbum posuerunt. Haec sunt ablativa verba separationis:
- Obsonatu redeo (Pl., Men., 277).
- Vilicus primus cubitu surgat, postremus cubitum eat (Cato, Agr., 5,5).
- Pudet dictu (Tac. Agr. 32).
Ablativum supinum apud gerundivum raro adhibetur:
- Quia dictu fastidienda sunt (Val. Max, IX., 3,2).
Notae
- ↑ Philip Baldi, The Foundations of Latin, 409
- ↑ Richard Laurent, Past Participles from Latin to Romance, 19.
- ↑ W. M. Lindsay, The Latin Language: An Historical Account of Latin Sounds, Stems, and Flexions, 387.
- ↑ Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
- ↑ Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011).
- ↑ Syntax of early Latin. Charles Edwin, 1858-1921. 456-457.
- ↑ Statius, Thebaid, IV, 733
- ↑ Rarum dictu: The Late Second Supine Construction. Caroline Kroon.
Bibliographia
- Wheelock, Frederick M. et LaFleur, Richard A. (2011). Wheelock's Latin (septima ed.). HarperCollins. Novum Eboracum: ISBN 978-0-06-199722-8.
Partes orationis |
---|
(Nomen) substantivum | (Nomen) adiectivum | Nomen numerale | Pronomen | Articulus | Verbum (temporale) | Adverbium | Participium | Coniunctio | Praepositio | Interiectio | (Particula) |
Verbum (temporale) |
Persona: Prima | Secunda | Tertia |
Numerus: Singularis | Pluralis | Dualis |
Genus verbi: Activum | Passivum | (Neutrum | Commune | Deponens) |
Modus: Infinitivus | Indicativus | Coniunctivus | Imperativus | Optativus |
Tempus: Praesens | Imperfectum | Perfectum | Plusquamperfectum | Futurum | Futurum exactum |
Vide etiam: Gerundium | Supinum | Gerundivum |