Quantum redactiones paginae "Niger (flumen)" differant

Coordinata: 13°51′37″N 3°20′00″W / 13.86014°N 3.33328°W / 13.86014; -3.33328
E Vicipaedia
Content deleted Content added
m use new formula for Vide etiam/Nexus interni section (using bot)
m bot: simpler formatting per Vicipaedia:Taberna#Formatting of the references section; mutationes minores
Linea 87: Linea 87:
'''Niger'''<ref>"[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0322a.html Niger]" et "[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0323a.html Nigir seu Niger, Nigris, et Nigres]" in {{Lexfons}}</ref><ref>"Niger fl." in tabula ''Africae Tabula Nova'' ab [[Abraham Ortelius|Abrahamo Ortelio]] facta ([[Antverpia]]e, [[1570]]).</ref> est principale [[Africa Occidentalis|Africae Occidentalis]] [[flumen]]. Circa 4180 [[chiliometrum|chiliometrorum]] extenditur per [[pelvis hydrographica|pelvem hydrographicam]] cuius [[area (geometria)|area]] 2&thinsp;117&thinsp;700 [[chiliometrum quadratum|chiliometrorum quadratorum]] est.<ref>Gleick 2000:33.</ref> Fons in [[Terrae Altae Guineae|Terris Altis Guineae]] in [[Guinea]] meridio-orientali patet, unde flumen [[crescens|crescentem]] describitur per [[Malium]], [[Niger|Nigrum]], secundum fines [[Beninum|Benini]], et tum per [[Nigeria]]m, cum per magnum [[delta fluviatilis|delta]], [[Delta Niger]] et [[Flumina Petrolei]] appellatum, per [[Sinus Guineae|Sinum Guineae]] in [[Oceanus Atlanticus|Oceanum Atlanticum]] defluit. Niger [[longitudo|longitudine]] est [[tres|tertium]] [[Africa]]e flumen, solum a [[Nilus|Nilo]] et [[Congo (flumen)|Congo]] (etiam Flumen Zaïre appellatum) exsuperatum. Praecipuus [[tributarius]] est [[Flumen Benue]].
'''Niger'''<ref>"[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0322a.html Niger]" et "[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/hof3/s0323a.html Nigir seu Niger, Nigris, et Nigres]" in {{Lexfons}}</ref><ref>"Niger fl." in tabula ''Africae Tabula Nova'' ab [[Abraham Ortelius|Abrahamo Ortelio]] facta ([[Antverpia]]e, [[1570]]).</ref> est principale [[Africa Occidentalis|Africae Occidentalis]] [[flumen]]. Circa 4180 [[chiliometrum|chiliometrorum]] extenditur per [[pelvis hydrographica|pelvem hydrographicam]] cuius [[area (geometria)|area]] 2&thinsp;117&thinsp;700 [[chiliometrum quadratum|chiliometrorum quadratorum]] est.<ref>Gleick 2000:33.</ref> Fons in [[Terrae Altae Guineae|Terris Altis Guineae]] in [[Guinea]] meridio-orientali patet, unde flumen [[crescens|crescentem]] describitur per [[Malium]], [[Niger|Nigrum]], secundum fines [[Beninum|Benini]], et tum per [[Nigeria]]m, cum per magnum [[delta fluviatilis|delta]], [[Delta Niger]] et [[Flumina Petrolei]] appellatum, per [[Sinus Guineae|Sinum Guineae]] in [[Oceanus Atlanticus|Oceanum Atlanticum]] defluit. Niger [[longitudo|longitudine]] est [[tres|tertium]] [[Africa]]e flumen, solum a [[Nilus|Nilo]] et [[Congo (flumen)|Congo]] (etiam Flumen Zaïre appellatum) exsuperatum. Praecipuus [[tributarius]] est [[Flumen Benue]].


==Etymologia==
== Etymologia ==
Niger ''Jeliba'' vel ''Joliba'' 'magnum flumen' in [[linguae Mandingianae|linguis Mandingianis]], ''Orimiri'' vel ''Orimili'' 'magna aqua' in [[lingua Igbo|Igbo]], ''Egerew n-Igerewen'' 'flumen fluminum' in [[linguae Tuareg|Tuareg]], ''Isa Ber'' 'magnum flumen' in [[linguae Songhay|Songhay]], ''[[Kwara]]'' in [[lingua Hausa|Hausa]], et ''Oya'' in [[lingua Yoruba|Yoruba]] appellatur. Incerta est origo [[nomen proprium|nominis]] ''Nigri,'' primum solum ad medias fluminis [[regio]]nes adhibiti. Veri simile est nomen ''Nigrum'' in [[lingua Latina]] et aliis [[lingua|linguis]] deductum esse ex ''egerew n-igerewen'' nomine Tuareg, secundum medias fluminis partes circa [[Tombutum]] adhibitum.<ref>Nomen Arabicum ''nahr al-anhur'' ex Tuareg recte convertitur.</ref><ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=Niger Online Etymological Dictionary.]</ref> Tombutum, quia in finibus australibus principalis [[via]]e [[commercium trans-Saharanum|commercii trans-Saharani]] ad [[Mare Mediterraneum]] [[occidens|occidentale]] iacet, fuit fons plurimi [[Europa]]eae fluminis [[regio]]nis doctrinae.
Niger ''Jeliba'' vel ''Joliba'' 'magnum flumen' in [[linguae Mandingianae|linguis Mandingianis]], ''Orimiri'' vel ''Orimili'' 'magna aqua' in [[lingua Igbo|Igbo]], ''Egerew n-Igerewen'' 'flumen fluminum' in [[linguae Tuareg|Tuareg]], ''Isa Ber'' 'magnum flumen' in [[linguae Songhay|Songhay]], ''[[Kwara]]'' in [[lingua Hausa|Hausa]], et ''Oya'' in [[lingua Yoruba|Yoruba]] appellatur. Incerta est origo [[nomen proprium|nominis]] ''Nigri,'' primum solum ad medias fluminis [[regio]]nes adhibiti. Veri simile est nomen ''Nigrum'' in [[lingua Latina]] et aliis [[lingua|linguis]] deductum esse ex ''egerew n-igerewen'' nomine Tuareg, secundum medias fluminis partes circa [[Tombutum]] adhibitum.<ref>Nomen Arabicum ''nahr al-anhur'' ex Tuareg recte convertitur.</ref><ref>[http://www.etymonline.com/index.php?term=Niger Online Etymological Dictionary.]</ref> Tombutum, quia in finibus australibus principalis [[via]]e [[commercium trans-Saharanum|commercii trans-Saharani]] ad [[Mare Mediterraneum]] [[occidens|occidentale]] iacet, fuit fons plurimi [[Europa]]eae fluminis [[regio]]nis doctrinae.


==Geographia==
== Geographia ==
Flumen Niger est multis fluminibus clarius: [[decem|decimam]] tantum partem [[sedimentum|sedimenti]] [[Nilus|Nili]] fert, quia terrae eius fontium<!--its headlands--> in [[saxum|saxis]] antiquis sitae sunt, quae minimum [[limus|limum]] praebent.<ref name="Reader, p. 191">{{harvnb|Reader|2001|p=191}}</ref> Sicut Nilus, Niger quotannis [[inundatio|inundatur]]. [[Aqua]]e [[September|Septembre]] oriri incipiunt, fastigium [[November|Novembre]] habent, ante [[Maius|Maium]] finiuntur.<ref name="Reader, p. 191"/>
Flumen Niger est multis fluminibus clarius: [[decem|decimam]] tantum partem [[sedimentum|sedimenti]] [[Nilus|Nili]] fert, quia terrae eius fontium<!--its headlands--> in [[saxum|saxis]] antiquis sitae sunt, quae minimum [[limus|limum]] praebent.<ref name="Reader, p. 191">{{harvnb|Reader|2001|p=191}}</ref> Sicut Nilus, Niger quotannis [[inundatio|inundatur]]. [[Aqua]]e [[September|Septembre]] oriri incipiunt, fastigium [[November|Novembre]] habent, ante [[Maius|Maium]] finiuntur.<ref name="Reader, p. 191"/>


Inusitata fluminis proprietas est [[Delta Niger Interior]], quod ubi eius [[gradiens]] subito imminuitur fit.<ref name="Reader, p. 191"/> Effectus est [[regio]] [[flumina intertexta|fluminum intertextorum]]<!--braided stream-->, [[palus|paludinum]], [[lacus|lacuumque]] tam [[magnitudo|magna]] quam [[Belgium]]; inundationes tempestivae faciunt ut delta
Inusitata fluminis proprietas est [[Delta Niger Interior]], quod ubi eius [[gradiens]] subito imminuitur fit.<ref name="Reader, p. 191"/> Effectus est [[regio]] [[flumina intertexta|fluminum intertextorum]]<!--braided stream-->, [[palus|paludinum]], [[lacus|lacuumque]] tam [[magnitudo|magna]] quam [[Belgium]]; inundationes tempestivae faciunt ut delta
[[piscatus|piscatui]] et [[agricultura]]e sit uberrima.<ref>{{harvnb|Reader|2001|pp=191–192}}</ref>
[[piscatus|piscatui]] et [[agricultura]]e sit uberrima.<ref>{{harvnb|Reader|2001|pp=191–192}}</ref>


==Pinacotheca: tabulae==
== Pinacotheca: tabulae ==
<gallery>
<gallery>
Fasciculus:Africa map 1508.png|Tabula [[Lusitania|Lusitana]] anni [[1508]]
Fasciculus:Africa map 1508.png|Tabula [[Lusitania|Lusitana]] anni [[1508]]
Linea 108: Linea 108:
*[[Azawagh]]-->
*[[Azawagh]]-->


==Notae==
== Notae ==
<references />
{{div col|2}}
<div class="references-small"><references/></div>
{{div col end}}


==Bibliographia==
== Bibliographia ==
[[Fasciculus:Mali.A2001291.1045.250m.jpg|thumb|Despectus ex [[spatium|spatio]] in magnum Fluminis Nigri flexum, qui arcum [[viridis|viridem]] per [[fuscus|fuscum]] [[Sahel]] et [[savanna]]e facit. Massa viridis ad laevam est [[Delta Niger Interior]]; ad extremam laevam sunt [[tributarius|tributarii]] [[Flumen Senegalense|Fluminis Senegalensis]].]]
[[Fasciculus:Mali.A2001291.1045.250m.jpg|thumb|Despectus ex [[spatium|spatio]] in magnum Fluminis Nigri flexum, qui arcum [[viridis|viridem]] per [[fuscus|fuscum]] [[Sahel]] et [[savanna]]e facit. Massa viridis ad laevam est [[Delta Niger Interior]]; ad extremam laevam sunt [[tributarius|tributarii]] [[Flumen Senegalense|Fluminis Senegalensis]].]]
[[Fasciculus:Niger River Center Island.jpg|thumb|[[Domus]] lutulenti in media [[insula]] in [[Lacus Debo|Lacu Debo]], lata Fluminis Nigri parte, patent.]]
[[Fasciculus:Niger River Center Island.jpg|thumb|[[Domus]] lutulenti in media [[insula]] in [[Lacus Debo|Lacu Debo]], lata Fluminis Nigri parte, patent.]]
[[Fasciculus:Mungo Park miniature.jpg|thumb|150px|[[Mungo Park]] iuvenis. Miniatura, pictor ignotus.]]
[[Fasciculus:Mungo Park miniature.jpg|thumb|150px|[[Mungo Park]] iuvenis. Miniatura, pictor ignotus.]]
*Boyle, T. C. [[1981]]. ''Water Music.'' Mythistoria de Mungo Park, [[explorator]]e [[Scotia|Scotico]].
* Boyle, T. C. [[1981]]. ''Water Music.'' Mythistoria de Mungo Park, [[explorator]]e [[Scotia|Scotico]].
*Gleick, Peter H. [[2000]]. ''The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater.'' Island Press. ISBN 1559637927. [http://books.google.com/books?id=b61zOkAs5NcC Google Books].
* Gleick, Peter H. [[2000]]. ''The World's Water, 2000-2001: The Biennial Report on Freshwater.'' Island Press. ISBN 1-55963-792-7. [http://books.google.com/books?id=b61zOkAs5NcC Google Books].
*Obert, Michael. [[2010]]. ''Regenzauber: Auf dem Niger ins Innere Afrikas." Ed. 5a. National Geographic. ISBN 389405249X.
* Obert, Michael. [[2010]]. ''Regenzauber: Auf dem Niger ins Innere Afrikas." Ed. 5a. National Geographic. ISBN 3-89405-249-X.
*Reader, John. [[2001]]. ''Africa.'' Vasingtoniae, D.C.: National Geographic Society. ISBN 0620255064.
* Reader, John. [[2001]]. ''Africa.'' Vasingtoniae, D.C.: National Geographic Society. ISBN 0-620-25506-4.
*Thomson, J. Oliver. [[1948]]. ''History of Ancient Geography.'' Biblo & Tannen Publishers. ISBN 0819601438.
* Thomson, J. Oliver. [[1948]]. ''History of Ancient Geography.'' Biblo & Tannen Publishers. ISBN 0-8196-0143-8.
*Welcomme, R. L. [[1986]]. The Niger River System. In ''The Ecology of River Systems,'' ed. Bryan Robert Davies et Keith F. Walker, 9–60. Springer. ISBN 9061935407.
* Welcomme, R. L. [[1986]]. The Niger River System. In ''The Ecology of River Systems,'' ed. Bryan Robert Davies et Keith F. Walker, 9–60. Springer. ISBN 90-6193-540-7.


==Nexus externus==
== Nexus externus ==
{{communiaCat|Niger River|Nigrum}}
{{communiaCat|Niger River|Nigrum}}
*[http://www.nigercurrents.ca "Exploring life and technology along the Niger River,"] www.nigercurrents.ca
* [http://www.nigercurrents.ca "Exploring life and technology along the Niger River,"] www.nigercurrents.ca
*Maas, Pierre, et Geert Mommersteed. [[1990]]. [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199004/fishing.in.the.pondo.htm ''Fishing in the Pondo,''] www.saudiaramcoworld.com. Saudi Aramco World
* Maas, Pierre, et Geert Mommersteed. [[1990]]. [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/199004/fishing.in.the.pondo.htm ''Fishing in the Pondo,''] www.saudiaramcoworld.com. Saudi Aramco World
*[http://www.ppl.nl/bibliographies/all/?bibliography=water "Níger," ex ''Aqua et ius inter civitates: bibliographia selecta,''] www.ppl.nl (Bibliothèque du Palais de la Paix)
* [http://www.ppl.nl/bibliographies/all/?bibliography=water "Níger," ex ''Aqua et ius inter civitates: bibliographia selecta,''] www.ppl.nl (Bibliothèque du Palais de la Paix)
*[http://earthtrends.wri.org/maps_spatial/maps_detail_static.cfm?map_select=298&theme=2 Nuntii et tabula pelvis hydrographicae fluminis,] earthtrends.wri.org
* [http://earthtrends.wri.org/maps_spatial/maps_detail_static.cfm?map_select=298&theme=2 Nuntii et tabula pelvis hydrographicae fluminis,] earthtrends.wri.org
*[http://www.waterandnature.org/eatlas/html/af14.html Tabula pelvis Nigri Fluminis,] www.waterandnature.org (Water Resources eAtlas)
* [http://www.waterandnature.org/eatlas/html/af14.html Tabula pelvis Nigri Fluminis,] www.waterandnature.org (Water Resources eAtlas)


===Ius inter civitates et Niger Flumen===
=== Ius inter civitates et Niger Flumen ===
*[http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 "Bibliography on Water Resources and International Law,"] apud www.ppl.nl (Peace Palace Library)
* [http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 "Bibliography on Water Resources and International Law,"] apud www.ppl.nl (Peace Palace Library)
*Spadi, Fabio. [[2005]]. "The ICJ Judgment in the Benin-Niger Border Dispute: the interplay of titles and ‘effectivités’ under the uti possidetis juris principle." [http://www.ljil.leidenuniv.nl/index.php3?m=5&c=186 ''Leiden Journal of International Law''] 4:777–794.
* Spadi, Fabio. [[2005]]. "The ICJ Judgment in the Benin-Niger Border Dispute: the interplay of titles and ‘effectivités’ under the uti possidetis juris principle." [http://www.ljil.leidenuniv.nl/index.php3?m=5&c=186 ''Leiden Journal of International Law''] 4:777–794.


===Photographemata===
=== Photographemata ===
*[http://web.archive.org/20081014020125/web.mac.com/dwb217/iWeb/WorldViewBender/Niger%20River.html Photographemata Nigri Fluminis in Malio,] web.mac.com
* [http://web.archive.org/20081014020125/web.mac.com/dwb217/iWeb/WorldViewBender/Niger%20River.html Photographemata Nigri Fluminis in Malio,] web.mac.com
{{Coord|13.86014|-3.33328|display=title}}
{{Coord|13.86014|-3.33328|display=title}}
{{1000 paginae}}
{{1000 paginae}}
{{Myrias|Geographia}}


[[Categoria:Flumina Africae]]
[[Categoria:Flumina Africae]]

{{Myrias|Geographia}}

Emendatio ex 20:58, 18 Martii 2017

Vide etiam paginam discretivam: Niger (discretiva)

Formula:Capsa geographica Niger[1][2] est principale Africae Occidentalis flumen. Circa 4180 chiliometrorum extenditur per pelvem hydrographicam cuius area 2 117 700 chiliometrorum quadratorum est.[3] Fons in Terris Altis Guineae in Guinea meridio-orientali patet, unde flumen crescentem describitur per Malium, Nigrum, secundum fines Benini, et tum per Nigeriam, cum per magnum delta, Delta Niger et Flumina Petrolei appellatum, per Sinum Guineae in Oceanum Atlanticum defluit. Niger longitudine est tertium Africae flumen, solum a Nilo et Congo (etiam Flumen Zaïre appellatum) exsuperatum. Praecipuus tributarius est Flumen Benue.

Etymologia

Niger Jeliba vel Joliba 'magnum flumen' in linguis Mandingianis, Orimiri vel Orimili 'magna aqua' in Igbo, Egerew n-Igerewen 'flumen fluminum' in Tuareg, Isa Ber 'magnum flumen' in Songhay, Kwara in Hausa, et Oya in Yoruba appellatur. Incerta est origo nominis Nigri, primum solum ad medias fluminis regiones adhibiti. Veri simile est nomen Nigrum in lingua Latina et aliis linguis deductum esse ex egerew n-igerewen nomine Tuareg, secundum medias fluminis partes circa Tombutum adhibitum.[4][5] Tombutum, quia in finibus australibus principalis viae commercii trans-Saharani ad Mare Mediterraneum occidentale iacet, fuit fons plurimi Europaeae fluminis regionis doctrinae.

Geographia

Flumen Niger est multis fluminibus clarius: decimam tantum partem sedimenti Nili fert, quia terrae eius fontium in saxis antiquis sitae sunt, quae minimum limum praebent.[6] Sicut Nilus, Niger quotannis inundatur. Aquae Septembre oriri incipiunt, fastigium Novembre habent, ante Maium finiuntur.[6]

Inusitata fluminis proprietas est Delta Niger Interior, quod ubi eius gradiens subito imminuitur fit.[6] Effectus est regio fluminum intertextorum, paludinum, lacuumque tam magna quam Belgium; inundationes tempestivae faciunt ut delta piscatui et agriculturae sit uberrima.[7]

Pinacotheca: tabulae

Notae

  1. "Niger" et "Nigir seu Niger, Nigris, et Nigres" in Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon universale (1698) ~
  2. "Niger fl." in tabula Africae Tabula Nova ab Abrahamo Ortelio facta (Antverpiae, 1570).
  3. Gleick 2000:33.
  4. Nomen Arabicum nahr al-anhur ex Tuareg recte convertitur.
  5. Online Etymological Dictionary.
  6. 6.0 6.1 6.2 Reader 2001, p. 191
  7. Reader 2001, pp. 191–192

Bibliographia

Despectus ex spatio in magnum Fluminis Nigri flexum, qui arcum viridem per fuscum Sahel et savannae facit. Massa viridis ad laevam est Delta Niger Interior; ad extremam laevam sunt tributarii Fluminis Senegalensis.
Domus lutulenti in media insula in Lacu Debo, lata Fluminis Nigri parte, patent.
Mungo Park iuvenis. Miniatura, pictor ignotus.

Nexus externus

Vicimedia Communia plura habent quae ad Nigrum spectant.

Ius inter civitates et Niger Flumen

Photographemata